Tíminn - 23.05.1986, Page 6

Tímirm
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjóri:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjóri:
Aðstoðarfréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
NíelsÁrniLund
OddurÓlafsson
Guömundur Hermannsson
Eggert Skúlason
Steingrí mur G íslason
Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686392 og
686495, tæknideild 686538. Setning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaöaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 og 686306
Verð í lausasölu 45.- kr. og 50.- kr. um helgar. Áskrift 450.-
Sjálfstæðismenn
forðast samkeppni
Nú hafa frambjóðendur Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
vík lýst því opinberlega yfir að þeir muni ekki greiða því
atkvæði að Mikligarður fái áframhaldandi rekstrarleyfi.
Svo sem kunnugt er fékk Mikligarður framlengingu á
rekstrarleyfi sínu fyrir nokkru. F*að leyfi rennur út eftir
tvö ár. Menn hafa velt því fyrir sér hvort þessi framlenging
hafi verið herbragð af hálfu borgarstjóra sem telur sig
betur í stakk búinn að neita framlengingu á miðju
kjörtímabili í stað þess að ákveða slíkt bann rétt fyrir
kosningar. Hann treystir því að Sjálfstæðisflokkurinn
muni áfram fá hreinan meirihluta og geti ákveðið upp á
sitt eindæmi hverjir fá hin og þessi leyfi borgarinnar.
Pannig vinnubrögð hefur borgarstjórnarmeirihlutinn við-
haft og þannig hugsar hann sér að vinna áfram ef hann
nær völdum á ný.
Þegar frambjóðendur Sjálfstæðisflokksins lýsa því nú
yfir að framlenging komi ekki til greina má sjá hver
raunverulegur vilji og ætiun sjálfstæðismanna er. Enginn
vafi leikur á því að með tilkomu Miklagarðs lækkaði
vöruverð á höfuðborgarsvæðinu til muna sem þýddi
kjarabót fyrir neytendur.
Það vckur vissulega athygli að það helsta sem fundið er
Miklagarði til foráttu er að húsnæði það sem verslunin er
í sé ekki verslunarhúsnæði.
Á það má benda að Hagkaup, sem einnig getur státað
,af lágu vöruverði, er með verslun sína í iðnaðarhúsnæði
og hefur starfað þar án sérstaks leyfis þar að lútandi til
fjölda ára.
í þeirra augum er Jón og séra Jón sitthvað.
Staðreyndin er sú að sjálfstæðismenn í borgarstjórn
Reykjavíkur hafa frá fyrstu tíð verið á móti Miklagarði og
má m.a. benda á að þeir hafa staðið í vegi fyrir betri
frákeyrslu af verslunarsvæðinu. Prátt fyrir allt tal þeirra,
yfirlýsingar og samþykktir um aukið frelsi í viðskiptum og
að samkeppni sé af hinu góða þá leggjast þeir á eitt um
að koma í veg fyrir að slíkt geti þróast. Hræsni þeirra ríður
ekki við einteyming. Hana hljóta borgarbúar sem aðrir að
sjá í gegn um.
Þögn Sjálfstæðis-
f lokksins vekur athygli
Athygli vekur hve Sjálfstæðisflokkurinn og frambjóð-
endur hans í Reykjavík hafa sig lítið í frammi fyrir
væntanlegar borgarstjórnarkosningar. Svo virðist sem
málefnafátækt þeirra sé algjör og að þeir treysti á að
góðverk þeirra á líðandi kjörtímabili muni nægja þeim til
sigurs.
Af einskærri heppni geta þeir notfært sér 200 ára afmæli
borgarinnar til að koma fram og segja nokkur orð. Að
sjálfsögðu hefur borgarstjórinn þar algeran forgang og
finnur sér ótrúlegustu tækifæri á að klippa borða og stíga,
í pontu. Við þetta fær hann athygli fjölmiðla sem barist
er um á þessum dögum.
Þó fyrst tók steininn úr þegar sjálfstæðismenn neituðu
að koma fram á opinberum fundi með frambjóðendum
annarra flokka. Fyrirsláttur þeirra um að þeir eigi rétt á
meiri tíma en aðrir frambjóðendur er hlægilegur í eyrum
,kjósenda.
Frambjóðendur Sjálfstæðisflokksins hafa einfaldlega
ekkert að gera í kappræður við frambjóðendur hinna
flokkanna. Málefnafátækt þeirra er algjör og þeir gera sér
fulla grein fyrir því.
Pögnin talar sínu máli.
6 Tíminn
Föstudagur 23. maí 1986
GARRI
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllí
„Reyfarakaupin“
á Ólfusvatni
í grein, sem Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson, borgarfulltrúi og for-
maður skipulagsnefndar Reykja-
víkurborgar, skrifar í Mbl. í fyrra-
dag, reynir hann að halda uppi
vörnum vegna hinna umdeiídu
kaupa Reykjavíkurborgar á jörð-
inni Ölfusvatni. Lcsendum til
glöggvunar er rétt að rilja hvað
seljendur landsins fengu fyrir snúð
sinn:
Jöröin Ölfusvatn var keypt á 60
milljónir (72 milljónir á núvirði).
Seljendurnir halda fullum afnota-
rétti í fímmtíu ár, þar með talin
hlunnindi í laxveiði í Sogi og sil-
ungsveiði í Þingvallavatni. Þeir fá
að reisa 6 sumarbústaði til viðbótar
við þá þrjá, seni þegar eru þar.
Þeir fá forleigurétt fyrir afkom-
endur sína að 50 árum liðnum. Til
viðbótar fá seljcndurnir stál-
heppnu svo tryggan og góðan veg
að landi sínu og heitt vatn í aila
sumarbústaöina.
Reyfara-sala
Það má með sanni scgja að hér
sé seði vel gert við fólk af réttu kyni
og réttum flokki! Þessi kaupsamn-
ingur á sér enga hliöstæðu í saman-
lagðri sögu lundsins. Þetta eru ckki
reyfarakaup heldur er þctta alveg
einstök „reyfara-sala*1!
Og hver er svo hagur Reykvík-
inga, hinna nýju cigcnda Ölf-
usvatns, af þcssum kaupunt? Það
er með öllu óvist hvort hann verður
nokkurn tíma nokkur! Má i þvi
samhnndi benda á að margir mjög
álitlcgir virkjunarstaðir fyrir hita-
Vilhjálmur.
Davíð.
veitu eru miklu nær Reykjavík, og
eru þegar i eigu Rcykjavíkurborgar
eins og t.d. Kolviöarhóll, þar sem
frumrannsóknir hafa lofað mjög
góðu. Mörg sveitarfélög hafa lagt
hitaveitur á undanförnum árum og
í flestum tilvikum hafa þau aðeins
fest sér nýtingarrétt jarðhitans og
nauðsynlega aðstöðu þar að lút-
andi en ekki hcilar jarðir. Má þar
til nefna t.d. Deildartunguhvcr fyr-
ir hitaveitu Borgarness og Akra-
ness.
Vilhjálmur reynir að draga
Orkustofnun til ábyrgðar fyrir
kaupunum á Ölfusvatni i grein
sinni. Orkustofnun hefur að sjálf-
sögðu vcriö fylgjandi því að
Reykjavíkurborg tryggði sér nýt-
ingarétt jarðhita í nágrenni Nesja-
vallavirkjunar. En að hún hafí lagt
til að jörðin öll, án annars afnota-
réttar cn til nýtingar á jarðhita,
yrði keypt á 60 milljónir króna,
jörð, scm var að fastcignamati 400
þúsund krónur, sjá allir að er hrein
skröksaga.
Villandi samanburður
í grcin sinni reynir Vilhjálmur í
Hamarshúsinu að sannfæra Reyk-
víkinga um hvflík reyfarakaup
Davíð hafí gert í Ölfusvatni með
því að bera saman verð á fermetra
í Ölfusvatni (kr. 3,67) og kaupum
vinstri meirihlutans á Reynisvatni
1979 (kr. 5.30). Þetta þýkir Vil-
hjálmi góður samanburður, enda
er hann tvítekinn með feitu og
stærra letri í grein hans. En þar fer
Vilhjálmur hcldur betur villur
vegar. Hann talar eins og Ölf-
usvatn eigi að verða næsta úthverfí
Rcykjavíkurborgar! Ölfusvatn er
70-80 km frá Reykjavík og mun
aldrei verða byggingarland í lög-
sagnarumdæmi Reykjavikur. Það
er heldur ekki keypt sem surnar-
bústaöaland fyrir Reykvíkinga.
Þar verða aðeins byggð Engeyjar-
hús og cigendum landsins, Reyk-
víkingum, verður þar stranglega
bannaður aðgangur langt fram á
næstu öld.
Villti Villi
Reynisvatnsland er hins vegar
byggingarland Reykjavíkur í næstu
framtíð. Það var forsjálni að kaupa
það land. Þar var gætt framtíðar-
hagsmuna Reykvíkinga. Gegn
þeim kaupum trcysti íhaldið sér
ekki til að standa.
Að leyfa sér að gera samanburð
á kaupum Ölfusvatns sem Reyk-
víkingum verður bönnuð afnot af
næstu 50 ár og kannski í öld eða
aldir vegna forleiguréttarins, er
hin frcklcgasta nióðgun við dóm-
greind kjósenda í Rcykjavík. Sé
hér ekki vísvitandi tilraun Vil-
hjálms til að slá ryki í augu Reyk-
víkinga að ræða, má segja að Villi
vaði í villu og svíma. Það mætti
kalla hann Villta-Villa.
Garri
III VÍTT OG BREITT

EFNISEM EKKIA AÐ
TAKA HÁTÍÐLEGA
Staksteinar Morgunblaðsins í
gær eru helgaðir leiðara Tímans
frá í fyrradag, svo og smágrein í
sama blaði um heldur böksulega
skrifaða limru sem Morgunblaðið
birti um helgina. Að vanda eru
Staksteinar skrifaðir nafnlausir;
það eru því skoðanir ritstjórnar
blaðsins sem þar birtast.
Meginatriðið í þessum Stak-
steinum er sú skoðun, sem þar
kemur fram, að engu skipti þótt
kaupfélög í hinum dreifðu byggð-
um landsins séu rckin mcð tapi.
Morgunblaðið sér ekkert nema
gott um almennan taprekstur
þeirra. Boðskapur þess er að kaup-
félög eigi að starfa í samkeppni við
kaupmcnn. Standi þau sig ekki þá
eigi þau ekkcrt betra skilið en að
fara á hausinn.
Það er að vísu dáh'tið til í þessu
hjá Morgunblaðinu. Forsvarsmenn
samvinnufyrirtækjanna eru al-
mennt skoðað síður en svo hræddir
við samkeppni. Reynslan hefur
einmitt leitt það í ljós að samvinnu-
fyrirtæki standa sig yfirleitt býsna
vel í verslunarsamkeppni við
einkafyrirtæki.
Úti um land stafar þetta trúlega
a.m.k. öðrum þræði af því að fólk
treystir samvinnufyrirtækjunum
betur en einkafyrirtækjunum. Þar
veit fólk að hagnaður af rekstri
samvinnufélags, ef einhver verður,
stendur kyrr í byggðarlaginu. Sam-
vinnufyrirtækin hafa þann stóra
kost að þau sitja kyrr heima fyrir,
hvað sem á dynur. Þau hlaupa ekki
burt með uppsafnað fjármagn sitt
ef í augsýn er gróðavon í öðru
byggðarlagi eða í þéttbýlinu hér
syðra.
Af þessum sökum er það
áhyggjuefni ef kaupfélögin ganga
upp til hópa illa. Svo er að sjá að á
síðasta ári hafi það verið hár fjár-
magnskostnaður fyrst og fremst
sem olli nokkuð almennum tap-
rekstri hjá kaupfélögunum. Eins
og stendur verður ekki betur séð
en að það séu verulega margir

Jh
10'*u°*rrocJL m

• ***~TM"' S'"* Uuv
^abieðið Tmlapá kauPfélöqum
isssf tóSör srrr**-* **
ollt "S, víkur í gamano birt er með Sfi . kveinstafi
Islendingar sem eigi mikið undir
því komið núna að það takist að
lækka hann.
Mjög víða um landið hefur það
nefnilega komið í hlut kaupfélag-
anna að standa undir nánast öllu
atvinnulífi í byggðarlögum sínum.
Þetta er kannski ekki síst á stöðum
þar sem einkafjármagnið hefur
hvorki eygt ávöxtunarmöguleika
né hagnaðarvon, og þar af leiðandi
ekki sótt þangað. A slíkum stöðum
eiga heimamenn allt sitt undir því
að kaupfélögin standi á traustum
fótum. Hrun kaupfélags getur þá
þýtt hrun byggðarlags.
En annað er líka athyglisvert í
þessum Stakstcinum. Þar gefur
Morgunblaðið þá yfirlýsingu, að
það efni, sem það birtir um málefni
samvinnufélaganna, eigi ekki að
taka hátíðlega. Þetta á við um
vísuna góðu sem blaðið birti um
síðustu helgi. Það fer ekki á milli
mála að þar er maðurinn, sem
skrifaði Staksteina, að reyna af
veikum burðum að bera í bætifláka
fyrir blaðið sitt og afsaka þennan
samsetning. Kannski hefur hann
smekk fyrir vísnagerð og kann að
gera þar mun á góðu og vondu?
Staksteinahöfundur hefur
greinilega fundið það undir niðri
að hér var á ferðinni réttmæt
aðfinnsla hjá Tfmanum. Skiljan-
lega hefur hann ekki viljað viður-
kenna það opinberlega. En hann
hefur þó samvisku sinnar vegna
ekki talið sér fært að láta blaðið sitt
standa og falla með ritsmíð af
þessu tagi.
Þess vegna gefur hann þá yfirlýs-
ingu að það, sem í Morgunblaðinu
birtist um málefni samvinnuhreyf-
ingarinnar, eigi ekki að taka hátíð-
lega. Þetta sé „gamanefni, sem
vekur bros á vör í grámyglu hvunn-
dagsins“, eins og hann orðar það.
Þá höfum við það. En ætli fólkið,
sem á allt sitt undir traustum
rekstri kaupfélaganna, sé upp til
hópa sama sinnis?
-esig