Tíminn - 19.05.1987, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Þriðjudagur 19. maí 1987
ítarfrétt um loftárás íraka á bandarískt herskip í Persaflóa:
Loftárásin á USS Stark:
Mistök í lofti
- Franska flugskeytið varð 28 skipverjum að bana
Reuter-
Bandaríkjastjórn krafðist í gær
skýringa frá stjórnvöldum í Irak
vegna flugskeytaárásarinnar á
bandarískt herskip í fyrrakvöld
sem varð 28 mönnum að bana.
Embættismaður í Hvíta húsinu
sagði að formleg mótmæli hefðu
verið send til íraks og stjórnin þar
hefði beðist afsökunar og harmað
árásina.
f tilkynningu utanríkisráðuneyt-
isins í Baghdad sem birt var í gær
var rannsókn hins vegar sögð
standa yfir og ekki væri algjörlega
öruggt að írakskar herflugvélar
hefðu gert árásina.
Samkvæmt heimildum frá svæð-
inu varð bandaríska freigátan USS
Stark fyrir árás tveggja Mirage F-1
herflugvéla frá írak í fyrrakvöld og
átti árásin sér stað um 130 kíló-
metra frá ströndum Bahreins.
Flugmenn vélanna skutu báðir
frönskum Exocet eldflaugum að
bandaríska skipinu og hitti önnur
þeirra skotmark sitt.
Skipverjar unnu að því f alla
fyrrinótt að slökkva elda í skipinu
og þegar það hafði að mestu tekist
í gærmorgun var ljóst að 28 manns
höfðu látist. í gær var verið að
draga hið 138 metra langa herskip,
sem er vanalega með 200 manna
áhöfn, til hafnar í Bahrein.
Þeir sem létust eða slösuðust í
árásinni voru fluttir með þyrlum til
Bahrein og þangað var einnig kom-
ið sérhæft lið bandarískra lækna
sem flogið hafði verið með frá
Wiesbaden í Vestur-Þýskalandi.
Verð á olíu hækkaði lítið eitt á
mörkuðum í Evrópu í gær þar sem
sumir kaupmenn óttuðust að árásin
myndi hægja á flutningum á olíu
frá Persaflóanum. Ólíklegt er þó
talið að slíkt verði upp á teningn-
Árásin á USS Stark, sem líklegt
er að hafi orðið vegna mistaka, er
fyrsta árásin sem gerð hefur verið
á bandarískt herskip á þessu svæði.
síðan stríð írana og íraka, Persa-
flóastríðið svokallaða, hófst fyrir
nærri sjö árum.
Sovéska fréttastof-
an Tass:
Stuttlega
sagtfráloft-
árásinni
Reuter-
Sovéska fréttastofan Tass
skýrði stuttlega frá loftárás ír-
aka á bandarísku freigátuna
USS Stark en án þess þó að
birta nánar skýringar eða um-
sagnir um árásina.
Sovésk stjórnvöld hafa
margsinnis hvatt írana og f raka
til að leggja niður vopn og
semja um frið í Persaflóastríð-
inu en Sovétstjórnin hefur þó
útvegað frökum vopn í þau
nærri sjö ár sem stríðið hefur
staðið.
Átök frana og íraka hafa oft
dreifst út og mörg olíuflutn-
ingaskipin hafa orðið fyrir loft-
árásum, í gær varð til að mynda
norskt olíuflutningaskip fyrir
árás íranskra báta og kviknaði
í því. Um helgina urðu Sovét-
menn einnig fyrir skakkaföll-
um á sama svæði og þar sem
USS Stark varð fyrir loftárás-
inni. Þá sigldi olíuflutninga-
skipið Chuykov hershöfðingi á
djúpsjávarsprengju og varð
fyrir verulegum skemmdum.
Persaflóinn: írakskar her-
flugvélar gerðu árás sína á
alþjóðlegu siglingasvæði
um 130 kílómetra frá strönd-
um Bahrein. Árásin virðist
hafa komið skipverjum al-
gjörlega á óvart, enda tilefn-
islaus og tilgangslaus.
Olía í húfi
Bæði stórveldin hafa styrkt flota sinn í Persaflóanum - Olíu-
flutningarnir um svæðið bráðnauðsynlegir fyrir Vesturveldin
Loftárásin á USS Stark:
Bandarísk herskip
hafa lengi siglt
um Persaflóann
Washington-Reuter
Reuter -
Bandaríska freigátan USS
Stark er fyrsta herskipið sem
verður fyrir árás á Persaflóanum
síðan stórveldin hófu að byggja
upp flota sinn á þessu svæði til að
koma í veg fyrir að íranar gætu
með árásum sínum lokað fyrir
siglingar tankskipa með olíu frá
löndunum við Persaflóann.
Það var því nokkuð kald-
hæðnislegt að USS Stark skyldi
hafa orðið fyrir loftárás stríðs-
flugvéla fraka enda nokkuð víst
að hér hafi verið um mikil mistök
að ræða af hálfu flugmannanna.
Samkvæmt heimildum Reuters
fréttastofunnar var USS Stark
eitt af minnsta kosti sjö banda-
rískum herskipum sem siglt hafa
um Persaflóann undanfarnar
vikur. Frá þessu svæði kemur um
20% af þeirri olíu sem ríki hins
vestræna heims nota.
Nú eru um það bil fimmtán
erlend herskip í Persaflóanum,
þar af fjögur sovésk og einnig
skip frá Bretlandi og Frakklandi.
Bæði Bandaríkjamenn og So-
vétmenn hafa verið að bæta við-
búnað sinn á þessu svæði undan-
farna tvo mánuði eftir þrálátar
árásir írana á olíuflutningaskip
sem siglt hafa til og frá Kuwait,
nágrannaríki fraka sem styður þá
í Persaflóastríðinu.
Einn heimildarmanna Reuters
sagði árásina vera alvarlegustu
þróunina f „tankskipastríðinu“
sem hófst árið 1984 þegar franar
og frakar hófu að ráðast á olíu-
flutningaskip hvors annars en það
er einmitt olía sem fjármagnar
stríðsvélar beggja aðila.
Síðan þá hafa árásirnar magn-
ast og náð eins til erlenda tank-
skipa og hafa alls um 200 skip
orðið fyrir skakkaföllum, þar af
þrjátíu það sem af er þessu ári.
Loftárás fraka á bandaríska her-
skipið USS Stark vekur upp hugs-
anir um hversu mikilvægur Persa-
flói er í augum Bandaríkjastjórnar
og hversu miklu hún vill hætta til
að halda olíuflutningaleiðinni um
Persaflóann opinni.
Rónald Reagan Bandaríkjafor-
seti talaði einmitt um nauðsyn þess
að halda skipaleiðinni opinni í gær
þegar hann fordæmdi verknað fr-
aka og lýsti hryggð sinni vegna
dauða þeirra 28 bandarísku her-
manna sem létust um borð í USS
Stark.
Hingað til hefur stjórnin í Was-
hington álitið frana, andstæðinga
fraka í Persaflóastríðinu, vera
hættulegri ógnun við bandarísk
skip á svæðinu og því kom árásin
mjög á óvart, enda talið að um
hrein mistök hafi verið að ræða.
George Shultz utanríkisráðherra
Bandaríkjanna sagði atvikið sýna
enn einu sinni hversu alvarlegt
ástandið væri í Persaflóanum og
hve margir væru þar í hættu utan
írana og íraka sem barist hafa
hatrammlega í nærri sjö ár.
Bandaríkjamenn hafa haft her-
skip í Persaflóanum síðan árið
1949 en það var ekki fyrr en Jimmy
Carter komst í forsetastólinn á
síðasta áratug að opinberlega var
farið að gefa málefnum þessa svæð-
is gaum. Þegar Sovétmenn réðust
inn í Afganistan varaði Carter þá
við og gerði öllum grein fyrir að
Bandaríkjamenn væru tilbúnir að
heyja stríð til að verja hagsmuni
sína í Persaflóanum.
Þessari stefnu hefur verið fram-
haldið undir stjórn Reagans sfð-
ustu ár.
Höfnin í Bahrein: Þangaö var verið að draga bandarísku freigátuna USS Stark í gær