Tíminn - 27.09.1987, Blaðsíða 13

Sunnudagur 27. september 1987
Tíminn 13
planinu, allt frá því að vera vinnsu-
gutti upp í það að vera flensari. En
á hvalbát var ég aldrei, ætlaði mér
það alltaf, en það varð aldrei neitt
úr því. Mér líkað ákaflega vel að
vinna þarna. Um mikla vinnu var
að ræða og menn voru oft þreyttir,
en samheldnin var mikil, ekki síst
fyrir að þau heiðurshjón Loftur og
Sólveig voru mikið upp frá og
mynduðu sterkt og gott samband
við starfsmennina.
Maður kynntist mörgu góðu
fólki og er mér sérstaklega minnis-
stæður Jón Böðvarsson úr Grafar-
dal bróðir Guðmundar Böðvars-
sonar skálds. Hann kenndi mér
skemmtilega vísu eftir Guðmund
sem hann orti á fermingaraldri og
er svona:
Ekki get ég að því gert
að mig dreymir stundum
heitt og mjúkt og hvítt og bert
hold á ungum sprundum.
Ég kenndi Guðmundi sfðar
þessa vísu, en hann hafði stein-
gleymt henni og hafði hann gaman
af.“
Aftur berst talið að pólitíkinni
og ég spyr Halldór hvort pólitísk
umræða hafi verið mikil á hans
heimili. Halldór segir mikinn
gestagang hafa verið á Laugavegin-
um og landsmálin oft borið á
góma, enda innan fjölskyldunnar
stjómmálamenn og pólitíkin legið
í loftinu.
Vid voruni alltaf að
Ieita að framsókn-
armanni í skólanum,
en fundum engan og
þótti ekki undarlegt
„En foreldrar mínir voru ekki
samsinna í pólitík. Móðir mín var
sjálfstæðiskona, en faðir minn
fylgdi Einari Olgeirssyni að málum
og ræddu þau aldrei um pólitík,
þannig að það var ekki um það að
ræða að innrætinguna hafi ég feng-
ið frá foreldrunum. Hins vegar
fylgdist ég mikið með hvað var að
gerast í þjóðmálum og trúlega hef
ég orðið fyrir áhrifum frá móður-
fjölskyldunni. Flest voru þau mikl-
ir þjóðernissinnar og trúðu á frelsi
einstaklingsins og fólki vegnaði því
betra sem frelsið væri meira. Ég
hef alltaf trúað á þessa stefnu."
Ég beini talinu að þingmannin-
um Halldóri Blöndal og segist hafa
fyrir satt að hann geti átt til að vera
„brútal" í orðum. Hvað segir hann
um það?
„Menn sem eru á þingi verða að
vera frekir og það er ætlast til þess
og auðvitað finnur maður það eftir
því sem maður vinnur lengur að
harkan eykst og maður verður
ákveðnari en áður. Ég held að það
sé alveg ljóst að ég er miklu frekari
en áður og það sé einkenni allra
stjórnmálamanna. Ég þarf ekki
annað en hlusta á minn gamla
skólabróður, Jón Baldvin til að
finna það og hins vegar Þorstein
Pálsson, svo ég taki þá tvo sem
dæmi.“
Við tölum um pólitíkina og
gamla stjómmálaleiðtoga. Halldór
segist alltaf hafa verið hrifinn af
Ólafi Thors og þótt vænt um
Bjarna Benediktsson, en allir þess-
ir gömlu leiðtogar hafi verið um-
deildir á sínum tíma. Hann talar
um að ósanngjarnt sé að bera
Þorstein Pálsson, sem Halldór er
mjög hrifinn af, saman við þá
menn þar sem Þorsteinn sé rétt að
hefja sinn stjórnmálaferil. Til
samanburðar segist hann geta rifj-
að upp að þegar Ólafur Jóhannes-
son var að hefja sinn feril hafi
honum ekki verið spáð gengi og
talað um að hann væri litlaus
maður, en annað hefði átt eftir að
koma á daginn.
Halldór segist ekki vera í vafa
um að það sama megi segja um
Þorstein og segist ekki skilja hvað
sumir hafi litla trú á honum. Hann
sé mjög vaxandi foringi í flokki
sem kalla megi flokk allra stétta og
gengið í gegnum miklar þrengingar
sem hann hafi unnið sig í gegnum
með miklum sóma og sé sterkari
fyrir vikið. Sjálfstæðisflokkurinn
er flokkur allra stétta vill Halldór
meina og vitnar í Islandsklukkuna,
þar sem hann geti bent á samlík-
ingu.
„í hinu ljósa mani,“ segir Hall-
dór og heldur áfram. „Það er til
fjall í kinninni fyrir norðan sem
heitir Bakrangi ef maður sér austan
á það, Ógöngufjall ef maður stend-
ur fyrir vestan það, en utan af
Skjálfanda kalla sjófarendur það
Galta. Þarna skýra menn fjallið
eftir því hvemig það kemur þeim
fyrir sjónir eða hvaða reynslu menn
hafa af því. Það er eins með
Sjálfstæðisflokkinn, hann ber ýmis
nöfn eftir því hvernig menn sjá
hann. Sumir vilja að hann sé
íhaldssamur og aðrir að hann sé
frjálslyndur og enn fleiri að hann
sé flokkur allra stétta. Auðvitað er
það mjög erfitt fyrir okkur sem
erum í forsvari fyrir flokkinn að
svara öllum þeim kröfum sem til
okkar eru gerðar að við stöndum
undir nafni.
Við komum líka inn á margvís-
leg mál sem snerta ýmsar stéttir
misjafnlega og þegna þjóðfélagsins
raunar í heild. Vegna þess hvað
flokkurinn er breiður og miklar
kröfur eru gerðar til hans verða
óhjákvæmilega harðari átök innan
Sjálfstæðisflokksins en öðrum
flokkum. Margir hafa velt fyrir sér
hvernig svona flokkur geti staðist.
Skýringin er auðvitað sú að flokk-
urinn leggur meiri áherslu á öryggi
landsins og frelsi einstaklingsins;
að hver eigi að vera sinnar gæfu
smiður.“
Staða formannsins, Þorsteins
Pálssonar, ber aftur á góma og
Halldór talar um hversu vel hann
hafi staðið sig í stjórnarmyndunar-
viðræðunm í vor og vill meina að
hann hafi átt stærstan þátt í hve vel
hafi tekist. Ég minni hann á að
Sverrir Hermannsson hafi í þing-
mannaviðtali við Tímann í sumar
ekki verið sama sinnis og sagt að
Þorsteinn gæti allt eins sent gler-
augun sín í sjónvarpið. Um það
segir Halldór:
„Mér finnst líking Sverris Her-
mannssonar vera mjög góð að því
leyti að við sjáum gleraugun í
sjónvarpinu vegna þess að Þorste-
inn setur sig vel inn í öll mál og
hikar ekki við að skoða þau gaum-
gæfilega frá öllum hliðum. Þess
vegna finnst mér vel megi einkenna
hann með gleraugunum."
í þessu viðtali okkar hefur Hall-
dór komið mér fyrir sjónir sem
ákaflega mikill hægri maður. Ég
spyr hann hvort hann sé eins langt
til hægri eins og hægt sé að vera
innan Sjálfstæðisflokksins.
Uppi á hanabjálka
hjá Ragnari Arnalds
hélduin við málfundi
„Ef þú myndir spyrja Styrmi
Gunnarsson þessarar spumingar
myndi hann segja að ég væri
„kratinn" í Sjálfstæðisflokknum.
Þú verður að sætta þig við þetta
svar,“ og þar með eru ekki höfð
fleiri orð um það.
En áfram með stjórnmálin og
mál málanna síðustu vikurnar; Út-
vegsbankamálið. Hvaða álit hefur
Halldór Blöndal á því?
„Ég hef sterka sannfæringu fyrir
því að ekki eigi endilega að breyta
öllum ríkisbönkunum í einka-
banka. Frá mínum bæjardyrum
séð var algjört skilyrði fyrir því að
selja Útvegsbankann að hann lenti
í margra höndum, ekki að þröng
klíka eða hagsmunahópur kæmist
yfir þennan gamla ríkisbanka.
Auðvitað varð maður fyrir miklum
vonbrigðum, þegar Samband ís-
lenskra samvinnufélaga gerði til-
boð í bankann og ætlaðist til að fá
hann afhentan á silfurfati. Vegna
þess að samvinnuhreyfingin er yfir-
gnæfandi eins og fjallið Arafat í
íslensku efnahagslífi. Það sjáum
við best við Eyjafjörðinn og ég
held að engin takmörk séu fyrir því
hvað forystumönnum samvinnu-
hreyfingarinnar getur dottið í hug
að vilja eignast. Hitt er annað mál
að við verðum að láta samvinnu-
hreyfinguna njóta sannmælis og
það hefur ekki svo ég viti til verið
kvartað undan því þar sem ég hefi
einhver áhrif að ég hafi reynt að
níðastásamvinnuhreyfingunni. En
hún verður að læra lifa með okkur
hinum eins og við að lifa með henni
og auðvitað hefur samvinnuhreyf-
ingin gert margt gott.
Guðjón B. ðlafsson sagði í við-
tali við Morgunblaðið að mig
minnir, að stjórnmál og viðskipti
færu ekki saman. En við vitum að
samvinnuhreyfingin á heilan
stjórnmálaflokk og leggur þessum
stjórnmálaflokki til það fjármagn
sem hann þarf í kosningabaráttu.
Við vitum líka að þessi hreyfing og
Framsóknarflokkurinn reka í sam-
einingu tvö dagblöð og eina sjón-
varpsstöð. Það er því tiltölulega
auðvelt fyrir einstaka þingmenn
Framsóknarflokksins að taka af-
stöðu til mála vegna þess að þeir
þurfa ekki annað en skjóta augun-
um upp á Sölvhólsgötu og velta
fyrir sér hvað þeir vilji þar.“
Nú er Halldór kominn í ham og
ég spyr hvort honum sé illa við
Framsóknarflokkinn þar sem hans
flokkur er nú einu sinni í stjórnar-
samstarfi. Halldór segir það rétt
vera að flokkarnir eigi í samstarfi,
en engu að síður þá telji hann
styttra á milli skoðana Alþýðu-
flokks og Sjálfstæðisflokks. En
ekki vill hann meina að sambærileg
öfl séu að baki Sjálfstæðisflokki
heldur ótal öfl húsmæðra, atvinnu-
rekenda, námsmanna og launþega,
ekki eitt sterkt hagsmunaafl eins
og hann heldur fram að sé með
Framsóknarflokkinn. Því til stað-
Samvinnuhreyfíngin
er yfirgnæfandi eins
og fjallið Arafaí
í íslensku
efnahagslifí
festingar nefnir hann að á dögun-
um hafi hann hitt mætan framsókn-
armann á götu sem hefði sagt
hreinskilnislega að í sínum huga
væri samvinnuhreyfingin og Fram-
sóknarflokkurinn eitt og það sama.
Og áfram heldur Halldór og segist
minnast þess að mætur þingmaður
hefði eitt sinn sagt við sig: Enginn
þvottheldur sjálfstæðismaður getur
verið sannur samvinnumaður. En
Halldór Blöndal hefur sínar
skoðanir og við látum af þessum
rökræðunt.
En maðurinn sjálfur fyrir utan
pólitíkina, hvað hefur hann að
geyma?
„Því get ég ekki svarað og þó ég
gæti það myndi ég ekki gera það.
Ég vil sem minnst um það tala, en
hvort ég sé góður heimilisfaðir, þá
svara ég því neitandi, því það er ég
ekki. Ekki vegna þess að ég vildi
það ekki heldur vegna starfsins.
Það er ekki bæði hægt að vera
góður fjölskyldufaðir og pólitíkus.
Það er nú þannig að konan mín
vinnur á kvöldin þegar ég er heima
og þar af leiðandi gefast okkur
færri stundir saman.
Hvað áhugamálum viðvíkur, þá
hef ég óskaplega gaman af að
vasast í pólitík. Nú, ég tefli og spila
bridge, les mikið Ijóð og þjóðlegan
fróðleik. Ég hef líka gaman af
útivist, en það vill nú oft vera
minna um það en ég vildi. Það er
svo margt sem maður hefur á
prjónunum og ætlar sér að fram-
kvæma en minna verður úr.“
Kveðskapurinn hefur ætíð verið
Halldóri hugstæður og það fer vel
á að í niðurlagi þessa spjalls komi
ein staka.
„Já, aðdragandinn að þessari
vísu er sá að ég vann hjá Hermanni
Árnasyni endurskoðanda sem
hafði skrifstofu á bökkum Glerár.
Ég tók eftir að áin skipti litum eftir
því hvaða litarefni var verið að
nota í verksmiðjum SÍS í það og
það skiptið, og þá varð þessi vísa
til:
Hver er þessi eina á,
sem aldrei frýs,
gul og rauð og græn og blá,
°g gjörð af SIS. “
Að lokum spyr ég Halldór hvort
einhver einn jtingmaður hafi haft
sérstök áhrif á hann eða orðið
honum fyrirmynd.
„Nei, ekki get ég sagt það, en ég
lærði mikið þegar ég var þingfrétta-
ritari á sínum tíma og var alltaf
hrifinn af ræðum Ingólfs frá Hellu.
Ef ég þarf að orða eitthvað flókið
málefni á einfaldan og skýran hátt
þá velti ég því fyrir mér hvernig
myndi Ingólfur segja þetta. Það
hefur alltaf borið árangur.“ - BD.
BÆNDUR
OC ALFA-LAVAL MJALTAKERFI
ALLT FRA SPENA OG UT í TANK
MUELLER
| E UROPA B. V.|
MJÓLKURKÆLITANKAR
Flestar stæröir fyrirliggjandi
á mjög hagstæðu verði.

FLÓRSKÖFUKERFIN
hafa létt mörgum
bondanum verkin.
BUNADARDEILD
ÁRMULA3 REYKJAVÍK SiMI 38900
OG KAUPFÉLÖGIN
UM LAND ALLT
VELBUNAÐUR
í FÓÐRUN OG HIRÐINGU
Kjarnfóðurvagn
HJOLKVÍSLAR
VOTHEYSVAGNAR