Tíminn - 03.11.1987, Blaðsíða 13

Tíminn - 03.11.1987, Blaðsíða 13
Þriðjudagur 3. nóvember 1987 Tíminn 13 ÚTLÖND Hátíðarhöld í tilefni sjötíu ára afmælis Októberbyltingarinnar: SOVÉT LEIDTOGINN FER BIL BEGGJA Mikhuil Gorbatsjov leiðtogi Sovétríkjanna: Fór bil beggja í mikilvægrí ræðu. FRÉTTAYFIRLIT LUNDÚNIR — Bandaríkja- dalur lækkaði er þriðja vika kreppunnar á fjármálamörkuð- um heims hófst í gær. Dollar- inn virtist ætla að verða lægri gagnvart vestur-þýska mark- inu en nokkru sinni áður. Hlutabréf hækkuðu aðeins í verði á verðbréfamörkuðum í Tokyo en í Lundúnum lækkuðu ; þau að nýju. PEKÍNG — Tveir breskir I kennarar í Tíbet fengu skipun um að yfirgefa Kína. Voru þeir bornir sökum um að hafa rekið ,. bókasafn og grætt á því á ólöglegan hátt og að auki stundað kennslu án leyfis yfir- valda. DUBAI — Fljótandi traktors- dekk olli usla í Persaflóanum í gær eftir að flutningaskip, sem leið átti framhjá, tilkynnti um hugsanlegan tundurduflafund. ' Bresk freigáta kom á staðinn og bjargaði dekkinu úr sjónum um fimmtíu kílómetra frá strönd Dubai. BEIRÚT — Bardagamenn úr hópi kristinna manna og músl- ima skutu sprengjum á ibúðar- hverfi i Beirút og skiptust á skotum yfir grænu línuna svo- kölluðu sem skiptir borginni milli þessara hópa. JERÚSALEM — Palest- ínumenn á hinum hertekna Vesturbakka og á Gazasvæð- inu fóru í verkfall og söfnuðust saman í mótmælagöngurtil að mótmæla að sjötiu ár voru liðin frá Balfour yfirlýsingunni þar sem breska stjórnin lofaði gyð- ingum landsvæði í Palestínu. Allar búðir voru lokaðar í aust- urhluta Jerúsalem þar sem ar- abar búa og víða kom til átaka milli ísraelskra hermanna og mótmælenda. DAMASCUS — Mahmoud Zu'bi hinn nýi forsætisráðherra Sýrlands lagði fram ráðherra- lista sinn um helgina og eru 36 ráðherrar f nýju stjóminni. BAHREIN — Ali Akbar Has- hemi Rafsanjani forseti ír- anska bingsins og helsti tals- maður Iranstjórnar í hermálum gagnrýndi Sameinuðu þjóðirn- ar harðlega í ræðu sem hann hélt í Teheran um helgina. Hin hörðu orð Rafsanjanis hafa komið stjórnarerindrekum til að álíta að vonir um að Sþ geti komið á vopnahléi í stríði Irana og Iraka séu nánast engar. JERÚSALEM — Jacques Chirac forsætisráðherra Frakklands, sem nú er í opin- berri heimsókn í Israel, full- vissaði l’sraelsmenn um að Frakkar myndu ekki gleyma ofsóknum nasista á hendur gyðingum. Mikhail Gorbatsjov leiðtogi Sov- étríkjanna sagði í gær að Jósef Stalín hefði gert mikil pólitísk mistök er hann stjórnaði landinu en engu að síður hefði lenínismanum verið haldið á lofti undir forystu hans og stefna og aðferðir hefðu verið mótaðar á þessum upphafstímum uppbyggingar sósíalismans. Gorbatsjov talaði um Stalín í ræðu sem hann hélt í gær á hátíðar- fundi í Kreml. í>ar var minnst sjötíu ára afmælis Októberbyltingarinnar en hátíðarhöld verða í Sovétríkjun- um í þessari viku til að minnast byltingar bolsévíka árið 1917 og stofnunar fyrsta kommúnistaríkisins í heiminum. Gorbatsjov fór bil beggja í þessari ræðu sinni sem fréttaskýrendur víð- ast hvar biðu með eftirvæntingu. Sovétleiðtoginn hvatti til að „við- kvæm mál“ í sögu landsins yrðu skoðuð niður í kjölinn og tilkynnti um skipan nefndar sem rannsaka á glæpi er framdir voru í stjórnartíð Stalíns og „klíku hans" eins og komist er að orði í fréttabréfi APN. Hann sagði að ofsóknir hefðu hafist í stað löglegra aðgerða á tímum Stalíns og nefndi í fyrsta sinn nöfn Miklar breytingar áttu sér stað þegar kosið var í æðstu valdastöður innan kínverska kommúnistaflokks- ins en þingi hans lauk í Pekíng um helgina. Litið er á breytingamar sem sigur fyrir umbótaöflin og Deng Xiaoping leiðtoga landsins sem lengi hefur viljað segja af sér embættum til að koma yngri mönnum að. Hinn 83 ára gamli Deng stóð við orð sín og gekk jafnvel svo langt að láta af sæti sínu í miðstjóm flokksins. Hann tók marga aðra gamlingja með sér úr miðstjóminni, sem nú er skipuð 175 fulltrúum, og virðist sem leiðin sé greið fyrir Zhao Ziyang flokksformann að taka við af Deng sem næsti leiðtogi Kína. Fréttaskýrendur vom þó sammála um að þrátt fyrir titlamissinn yrði Deng áfram áhrifamesti stjórnmála- maður landsins fram til dauðadags. Hann heldur reyndar einni stöðu sinni, verður áfram æðsti maður hemaðamefndarinnar sem hefur al- gjör yfirráð yfir her landsins. Yngri menn og frjálslyndari vom einnig kosnir í framkvæmdastjórn- ina, sem er í raun innra ráðuneyti flokksins, í lok þessa sögulega þings. Þessir menn lærðu allt um kommún- ismann í skólastofum en tilheyra ekki hópi þeirra eldri er börðust með Mao Tsetung og stofnuðu al- þýðulýðveldið Kína. „Það er fullt af mönnum er til- heyra Nýja Kína, mönnum sem hafa verið í forsvari fyrir tilraunir í efna- hagsmálum og almennri stjórn- sýslu," sagði einn vestrænn stjórnar- erindreki í gær er hann var spurður um hina nýkjörnu átján manna fram- kvæmdastjórn flokksins. sumra fómarlamba þessara ofsókna. Jafnframt hrósaði hann þó Stalín fyrir iðnvæðingu og samyrkjubú- skap, stefnu sem Stalín þvingaði í gegn og kostaði milljónir manna frjálsræðið og lífið. Gorbatsjov tók flokkslínuna þeg- ar hann ræddi um stjórnartíð Nikíta Krúshsjovs, hrósaði honum fyrir að gagnrýna þvingunaraðferðir Stalíns en sakaði hann jafnframt um lélega stjómun. Hann ræddi um perestrojka eða endurskipulagninguna í Sovétríkj- unum og fór þar líka bil beggja, talaði um róttækar efnahagsbreyt- ingar og aukið lýðræði en gagnrýndi jafnframt þá sem væm ójxtlinmóðir: „Við verðum að gera brögð and- stæðinga endurskipulagningarinnar að engu, aðgerðir þeirra sem tefja fyrir henni og þeirra sem em afbrýði- samir og óþolinmóðir," sagði Gor- batsjov. Sovétleiðtoginn ræddi um söguna, endurskipulagninguna og þriðja hluta ræðunnar kallaði hann „Hin mikla Októberbylting og heimurinn í dag“. Þar ræddi Gorbatsjov meðal annars um afvopnunarmál og sagði að Reykjavíkurfundur hans og Re- í framkvæmdastjóminni em sjö ný andlit og aðeins tveir koma úr valdastofnunum hersins en þeir vom fjórir í fyrri framkvæmdastjórn. Deng gekk úr hinni valdamiklu framkvæmdastjóm og tók með sér sex gamla byltingamenn, þar á með- al harðlínumanninn Deng Liqun, fyrmm áróðursmálaforingja flokksins. Li Ruihan, 53 ára gamall borgar- stjóri í iðnaðarborginni Tianjin, og Yang Rudai, 63 ára gamall forystu- maður kommúnistaflokksins í Sichu- an héraði, eru dæmi um nýja menn í framkvæmdastjóm flokksins. Báð- ir hafa starfað að efnahagslegum umbótum og Rudai var reyndar náinn samstarfsmaður Zhao Ziyang forsætisráðherra og flokksformanns. Það sem kemur þó einna mest á óvart er að Hu Yaobang fyrmrn flokksformaður skyldi halda sæti sínu í framkvæmdastjóm flokksins. Hu þurfti að segja af sér í janúar- mánuði eftir að mótmæli náms- manna höfðu reitt harðlínumenn til reiði og flestir töldu þá að úti væri um framtíð þessa umbótasinnaða manns innan flokksins. Kjör Hu bendir þó til að svo sé alls ekki og sýnir enn einu sinni að allt er hægt í kínverskum stjórnmálum. Frjálslyndari öflin em hins vegar ekki í algjömm meirihluta innan hinnar fimm manna stjórnarnefndar flokksins. Þar situr að sjálfsögðu Zhao Ziyang og er hann sá eini sem sat í fyrri stjómarnefnd. Með honum sitja nú Hu Qili sem er tengdur umbótaöflunum og Li Peng, menntaður í Sovétríkjunum og þykir agans Bandaríkjaforseta hefði kom- ið af stað umræðum um leiðir til að draga úr fjölda langdrægra kjarn- orkuvopna. Vestrænir ráðamenn skoðuðu ræðu Gorbatsjovs grannt í gær og sagði Sir Geoffrey Howe utanríkis- ráðherra Bretlands til að mynda að ljóst væri að Sovétleiðtoginn þyrfti íhaldssamari en þeir Zhao og Hu. Qiao Shi og Yao Yilin eiga einnig sæti í stjómarnefndinni en hvomgur Hópur sænskra stjórnmálakvenna klæðist stuttum pilsum þessa dagana og kemur sér fyrir á götum Gauta- borgar til að laða að karlpeninginn. Ekki er þó hægt að eiga viðskipti við konurnar því þær viðahafa vændis- konutilburði sína einungis til að vara menn við sjúkdómnum banvæna, eyðni. Það em einar fímmtán konur sem standa í þessari „aukavinnu" en þær eiga annaðhvort sæti í borgarráði Gautaborgar ellegar sinna embættis- störfum. Stúlkumar hófu herferð þessa í síðustu viku og sagði talsmað- ur þeirra Marianne Hallbert að þær ætluðu sér að starfa í þessu gervi næstu mánuðina. Konumar hyggjast vara þá sem leita eftir viðskiptum við hættunni á að þeir nái sér í sjúkdóminn eyðni með því að eiga við vændiskonur og smiti jafnvel eiginkonur sínar. að yfirvinna mikla andstöðu heima fyrir til að koma umbótastefnu sinni í framkvæmd. Howe sagði ennfrem- ur að augljóst væri að Gorbatsjov leitaði eftir betri samskiptum austurs og vesturs og betra andrúmslofti í alþjóðamálum almennt. tengist umbótasinnum né harðlín- umönnum. „Aðferðir okkar ættu að halda einhverjum mönnum frá götuvið- skiptunum því þeir vita ekki nema þeir hitti nágranna, vinnufélaga eða systur þegar þeir leita eftir sambandi við einhverja sem þeir halda að sé vændiskona," sagði Hallbert en minntist ekki á hvort sumir myndu jafnvel hitta eiginkonu sína fyrir. Talið er að viðskipti vændis- kvenna í Gautaborg og manna sem flestir eru giftir í góðum stöðum séu blómleg og um sextíu milljónir sænskra króna eða um fjögur hundr- uð milljónir íslenskra króna skipti um hendur í þessari atvinnugrein. Barátta kvennanna í Gautaborg er hluti af tveggja ára herferð sænskra stjórnvalda til að koma í veg fyrir að sjúkdómurinn eyðni berist milli almennings og vændis- kvenna. Reuter/hb hb/APN/Reuter Þingi kínverska kommúnistaflokksins lauk í Pekíng um helgina: Yngt upp í innviðum Deng Xiaoping leiðtogi Kinverja: Hleypti yngrí mönnum að í valdastöður. Reuter/hb Svíþjóð: Stjórnmálakonur í stutt pils til að vara við eyðni

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.