Tíminn - 09.02.1988, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Þriðjudagur 9. febrúar 1988
Timinn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Steingrí mur G íslason
Skrifstofur: Síðumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306, "
íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:, Tæknideild
Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Auglýsingaverð kr. 400 prdálk-
sentimetri. \
Verð i lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 600.-
Steypufúskið
Fyrirlestur Hákonar Ólafssonar, forstöðu-
manns Rannsóknarstofnunar byggingariðnaðar-
ins, á „steypudaginn“, sem haldinn var í fyrri
viku, verður ekki skilinn nema á einn veg: Að
smíði steyptra íbúðarhúsa á íslandi sé fúsk í
stórum stfl. Sérstaklega tók Hákon það fram að
þetta steypufúsk væri algengt þegar um væri að
ræða hús sem byggð væru án þess að verkin væru
boðin út.
Sagðist forstöðumanni Rannsóknarstofnunar
byggingariðnaðarins svo frá, að hönnuðir húsa
láti oftast við það sitja að ákveða svonefndan
lágmarksstyrkleika og vísi þá í úreltar staðalfor-
skriftir, þar sem vantar flest grundvallaratriði er
varðar endingu steinsteypunnar. Þannig hefur
verið látið nægja að fylgja viðmiðunarreglum um
styrkleika, sem ekki hefur verið formlega breytt
í íslenskum staðli, þótt allir viti að þessar reglur
standast ekki viðurkenndar kröfur um endingu
steypunnar.
Þá gaf Hákon Ólafsson það fyllilega í skyn, sem
hlýtur að vekja mikla furðu, að hönnuðir íbúðar-
húsa gerðu sér lítið far um að búa steypuna
þannig að hún væri varin fyrir alkalískemmdum.
Við þessi fúskaravinnubrögð á vegum verk-
fræðinganna bætist síðan steypugerðin sjálf og
vinnustaðafúskið, sem verkstjórarnir og iðnaðar-
mennirnir hafa um hönd. Segir forstöðumaður
Rannsóknarstofnunar byggingariðnaðarins að
allt eftirlit með framleiðslu steypunnar og með-
ferð hennar á byggingarstað sé afar lítið.
Nánast sé ekkert fylgst með niðurlagningu
steypunnar né að hún hljóti þá aðhlynningu sem
nauðsyn krefji. Telur hann að það sem mest á
bjáti í smíði steinsteypuhúsa sé framleiðsla og
niðurlagning steypunnar og aðhlynning að henni
meðan hún er ný.
Athyglisvert er það sem fram kom í máli
Hákonar Ólafssonar, að mikill munur er á
vinnubrögðum við steinsteypubyggingar eftir því
hverjar þær eru og hverjir eiga hlut að þeim. Eru
viðhöfð allt önnur vinnubrögð við smíði stórfram-
kvæmda á vegum hins opinbera en þegar einstak-
lingar eiga í hlut. Niðurstaða sérstakrar könnunar
leiðir í ljós að mjög er vandað til steypufram-
leiðslu og steypuvinnu þegar um er að ræða brýr,
virkjanir og hafnir og þá ekkert til sparað að
steypan sé rétt blönduð og endingarmikil og
þannig að verki staðið að sú stefna fái notið sín í
reynd.
í orðum forstöðumanns Rannsóknarstofnunar
byggingariðnaðarins felst alvarleg viðvörun við
fúski í húsbyggingum. Sýnist hér á ferðinni
málefni, sem stjórnvöld eiga að láta til sín taka í
fullri alvöru og verðugt verkefni fyrir Neytenda-
samtökin, þegar þeim gefst tími til frá ýfingum
sínum við hænsnabúin.
GARRI
Vörn fyrir foringjann
Leiðari heigarblaðs Alþýðu-
blaðsins var að þessu sinni ein
saman vörn fyrir foringja flokksins,
Jón Buldvin Hannibalsson. Blaðið
ber sig aumlega undan árásum sem
hann hafi orðið að þola vegna
matarskattsins svo nefnda, og segir
orðrctt:
„Einhverjar mögnuðustu póli-
tísku ofsóknir síðustu ára á íslandi
eru árásirnar á Jón Baldrin Hanni-
balsson fjármálaráðherra sem fylgt
hafa í kjölfar skattkerfishreyting-
anna. Einföldun og rangfærslur
staðreynda hafa einkennt herópin.
Sagan hefur hins vegar kennt fólki
að pólitískar ofsóknir byggjast
ávallt á blindu og vanþekkingu.
Aðförin að fjármálaráðherra er
engin undantekning frá þeirri
reglu. Tilgangur og markmið skatt-
kerfísbreytinganna hefur verið
stórlega affluttur eða haldið kyrfí-
lega leyndum í fjölmiðlum og póli-
tískri umræðu. Söluskattur á mat-
væli er nú orðið að einu allsherjar
víghrópi án þess að nein skynsemi
fái þar komið nærri: Jón Baldvin
Hannibalsson er úthrópaður sem
óvinur alþýðuheimilanna númer
eitt í þessari pólitísku ofsóknarlotu
og hefur mátt sitja undir rógi,
svívirðingum og skætingi. Móður-
sýkin hefur verið svo mikil, að svo
virðist sem enginn hafí kynnt sér
útgjaldaliðina á fjárlögum eðu
hvert þeir peningar fara sem ríkið
aflar sér nú með nýju og traustu
tckjuöflunarkerfi. Það virðist einn-
ig vera svo, að fæstir geri sér grein
fyrirþví að Jón Baldvin Hannibals-
son er ekki ríkisstjórn íslands, einn
og sér þótt hann sé óneitanlega
einn röggsamasti, hugmyndaríkasti
og skörulegasti ráðherra ríkis-
stjórnar Þorsteins Pá!ssonar.“
Jón Baldvin á Alþingi nú á dögun-
um: Er hann ofsóttur?
Hávaðasamur ráðherra
Síðan heldur blaðið áfram og
tínir til rök fyrir því að matar-
skatturinn sé þrátt fyrir allt íslensk-
um alþýðuheimilum til verulegra
hagsbóta. Og gerist þess víst ekki
þörf að ræða það mál nánar á
þessum vettvangi. En hitt er annar
handleggur að því fer fjarri að
menn séu almennt á einu máli með
Alþýðublaðinu um að Jón Baldvin
sé „óneitanlega einn röggsamasti,
hugmyndaríkasti og skörulegasti
ráðherra'* í ríkisstjórninni. Þar er
foringjadýrkunin á þeim bæ svo
sannarlega hlaupin út í öfgar.
En hins vegar fer ekki á milli
mála að nefndur ráðherra er einn
hávaðasamasti stjórnmálamaður
þjóðarinnar nú um stundir. Væri
settur á hann desibelmælir mætti
meir en segja Garra að hann gæti
framleitt hljómmagn á við meðal
rokkgrúppu.
Og ef Alþýðublaðið ætlast til
þess að menn hér á Tímanum taki
áburð um pólitískar ofsóknir gagn-
vart formanni þeirra til sín þá er
það út í loftið. Hér á Tímanum
nýtur Jón Baldvin óskiptrar virð-
ingar, þótt að visu sé það ekki fyrír
að vera „einn röggsamasti, hug-
myndaríkasti og skörulcgasti" ráð-
herra núverandi ríkisstjómar.
Leiðinleg aðstaða
Líka hlýtur það að vera heldur
leiðinleg aðstaða fyrir stjórnendur
flokksblaðs að verða í sífellu að
taka upp hanskann fyrir leiðtoga
sinn. Lífrænn stjómmáiaflokkur
einkennist nefnilega af því að vera
í sókn fyrir málefni sín, og að þar
marki baráttugleðin stefnuna.
Ef menn aftur á móti era sífellt í
því að láta keyra sig upp að vegg,
þá hlýtur eitthvað að vera að. Það
leiðir hugann að þeirri jafnaðar-
stefnu og kerfisbundnu miðstýr-
ingu á öllum þáttum þjóðarbúsins
sem Alþýðuflokkurinn berst fyrir.
Það skyldi þó ekki vera að ein-
hverjir brestir væru farnir að koma
í átrúnaðinn meðal flokksmanna,
að ekki sé talað um það traust sem
almenningur í landinu ber til
flokksins?
Flokksmálgagn í eilífri varnar-
stöðu fyrir hávaðasaman formann
er eiginlega í heldur óskemmtilegrí
aðstöðu. Þá er ólíkt skemmtilegra .
að tala fyrir málstað flokks sem
nýtur traustra leiðtoga og aimennr-
ar virðingar meðal þjóðarínnar.
Garri
VÍTT OG BREITT
TVÍÞŒTT AFREK
Oft hefur maður á tilfinningunni
að það sé illa samstæð þjóð sem
byggir langa strandlengju fslands
umhverfis mestu og hrjóstrugustu
eyðimörk Evrópu. Þó koma þær
stundir að þjóðarsálin nær sam-
hljómi sem gerir hana að einni
heild og tengir þeim böndum sem
að öðru jöfnu mættu vera betur
hnýtt.
Það er hjóm eitt að frammistaða
Jóhanns Hjartarsonar í Kanada sé
góð landkynning sem selur fisk,
farmiða og gistingu, miðað við það
afrek að sameina sundurleita þjóð
að einu marki, að sigra Kortsnoj.
Öllum fannst okkur við eiga ofur-
lítinn hlut að þeim átökum sem
skákmeistarinn ungi háði, hans
sigrar féllu okkur líka í skaut og
þegar á móti blés dvínaði sigurvím-
an án ásakana um að okkar maður
hafi ekki staðið sig nægilega vel og
enn síður að hann hafi brugðist.
Samkenndin með Jóhanni var svo
rík á meðan hann háði hildi sína að
tap eða vinningur voru einnig okk-
ar hlutskipti og við engan að sakast
á hvorn veginn sem fór.
Átök og rifrildi
Betur færi ef íslendingum tækist
að stilla saman hugi sína og krafta
á fleiri sviðum en að eignast hlut-
deild að snilldartöktum afreksm-
anna og deila með þeim sigurgleði,
en slíkt ber síst að vanmeta eigi að
síður.
En oft er eins og þjóðin geti
aldrei setið á sátts höfði við sjálfa
sig og þurfi að skapa sér djúpstæð
ágreiningsefni og kljúfa sig í ótal
fylkingar út og suður og standa í
sífelldum átökum um flesta hluti
milli himins og jarðar.
Harðar vinnudeilur standa nú
yfir og hótanir eru uppi um enn
meiri átök sem gætu allt eins hleypt
öllu í bál og brand á svokölluðum
vinnumarkaði. Ekki er spurt að
leikslokum heldur otar hver stnum
tota til að knésetja einhverja and-
stæðinga og sáttfýsi er vægast sagt
af skornum skammti. Prósentan er
rifrildisefnið að venju.
Hvorki má byggja hús né rífa
hús án undangengis stórrifrildis
um hvernig standa á að fram-
kvæmdum eða hvort yfirleitt á að
framkvæma nokkuð. Deilt er har-
kalega á um hvort ný hverfi á að
reisa hér eða þar og hvernig það á
að vera í laginu.
Rifrildið um útdeilingu fjár-
magns til nýtra hluta sem óþarfra
er viðvarandi. Landsbyggð og þétt-
býli sitja aldrei á sátts höfði um
hvemig byggðaþróun æxlast og
ganga klögumálin á víxl. Deilt er
um raforkuver og hitaveitur, vega-
gerð og flugvelli, menntakerfi og
heilbrigðisþjónustu, eignarhald á
bönkum og um hvort stunda eigi
landbúnað eða leggja hann niður
og njóta erlendra niðurgreiðslna á
innfluttum matvörum. Skattamál
eru eilífðardeiluefni og rifist er
endalaust um hvort verðlag er hátt
eða lágt. Rifist er um orkuverð og
varnarmál, fiskveiðikvóta og tak-
mörkun á búvöruframleiðslu, jafn-
rétti og hvor þeirra Hamlet eða
grafarinn hélt á hauskúpunni.
Svona má nær endalaust telja
því íslendingar sýnast aldrei geta
náð samstöðu um eitt eða neitt og
sífélldar málamiðlanir leiða til þess
að ekkert ágreiningsefni er á enda
kljáð og allir óánægðir með þær
lausnir sem menn að lokum neyð-
ast til að sættast á.
Sameiginlegt stolt
Það er því ekki lítils virði þegar
svona kergjufull og ósamstæð þjóð
nær að sameinast um hugðarefni
sem enginn ágreiningur er um og
áhuginn beinist allur að einu
marki.
Vafalaust munu einhverjir
þakka nálægð fjölmiðlunar hve
mikill áhugi og einhugur ríkti þegar
Jóhann Hjartarson gekk í gegnum
sína ströngu raun. En það er
hvergi nærri hálfursannleikur. Það
eru fjölmiðlarnir sem nutu góðs af
sigurgöngu meistarans og þess
mikla áhuga sem fólkið í landinu
hafði á hvernig honum vegnaði, en
ekki að þeir hafi skapað þá sam-
kennd sem ríkti meðan á einvíginu
stóð og enn býr að.
Margir glæsilegir skákmenn og
frábær frammistaða þeirra hafa
gert skáklistina að almenningseign
á íslandi og þeir sem ekki kunna
mannganginn eru jafn stoltir af
Jóhanni og hinum skákmeisturun-
um og þeir sem eitthvað þykjast
kunna fyrir sér í listinni. í því
liggur það afrek þeirra að fylkja
öllum landsmönnum að baki sér og
gefa þeim hlutdeild að velgengn-
inni.
ÖÓ