Tíminn - 27.02.1988, Side 7

Laugardagur 27. febrúar 1988
Tíminn 7
Kalaallit Nunaata Ammerivia sló í gegn á risastorri fatasyningu í Bella Center:
Selskinnin enn á ný
eftirsótt tískuvara
Eftir hatramma baráttu umhverfíssinna í Greenpeace gegn
grænlenskum selveiðimönnum mætti ætla að framleiðendur
fatnaðar úr selskinni laumuðust varfærnislega inn á markaðinn á
ný, - nú þegar Greenpeace hefur beðist afsökunar á framferði
sínu og lýst því yfir að aðgerðir þeirra hefðu verið á misskilningi
reistar. En það er öðru nær. Á stærstu tískusýningu á Norðurlönd-
um, sem haldin var í sýningarhöllinni Bella Center í Kaupmanna-
höfn í síðustu viku, vöktu flíkur frá Kalaallit Nunaata Ammerivia,
sútunarverksmiðju í Qaqortoq (Julianehaab) í Grænlandi, fá-
dæma athygli. Enda hönnuð af heimsfrægum dönskum fatahönn-
uði, Lars Hillingsö. Sölustjóri fyrirtækisins er íslenskur, Edda
Björnsdóttir, og sýndi hún vörurnar í kynningarbás í Bella
Center. Hún sagði að selskinn frá íslandi væru góð og snotur, en
verkunin ekki eins og hönnuðurinn helst kysi. Þó væri það
„leyndarmál“, að íslensk skinn væru notuð við framleiðslu
grænlensku þjóðbúninganna.
Umboðsmaður Álafoss hafði sett upp kynningu á íslenskum
ullarvörum í litlu horni á þessari geysimiklu fatasýningu í
Danmörku. Sýningin, sem átti að kynna tískuna 1988, var lokuð
öðrum en viðskiptavinum. Þeir, sem gengu þar um ganga, tolldu
ekki síður í tískunni en gínurnar í sýningarbásunum. Hvert sem
litið var mátti því sjá nýlundu og furður á tískumarkaðnum.
Sútunarverksmiðjan grænlenska
kynnti flíkur sem eru samkeppnis-
liæfar við hvaða aðra skinnavöru
sem er. Selskinnin, eins og þau
sem framleidd eru hér á landi, eru
þung og stíf, en hin nýja fram-
leiðsla er mjúk. glæsilega skorin og
frumleg. Það var krafa hönnuðar-
ins, að skinnin væru valin og verk-
uð með það fyrir augum, að þau
yrðu léttari og meðfærilegri en
selskinn voru áður. Að öðrum
kosti tæki hann ekki að sér hönnun
á þeim.
Upp úr 1980 voru u.þ.b. 10.000
grænlenskir veiðimenn nær rúnir
inn að skinni vegna áróðursher-
ferðar Greenpeace gegn þeim, sem
sögðu þá vera á góðri leið með að
útrýma selastofninum. Ennfremur
var veiðiaðferðum Grænlendinga
ruglað saman við villimannleg dráp
á kópum í Alaska. Selskinn féllu
gífurlega í verði, úr 1800 t'sl. kr. í
minna en 300 kr. Heimastjórnin í
Grænlandi varð að hlaupa undir
bagga og greiða veiðimönnunum
mismuninn, svo þeir lentu ekki á
vonarvöl.
En brátt kemur betri tíð fyrir
grænlenska selfangara. Neikvæð
afstaða til selskinna er á hröðu
undanhaldi og þau aftur að verða
vinsæl. Þar kemur og til nýtísku
hönnun og sútunaraðferðir.
Það eru tvö ár liðin frá því að
framsýnn forstjóri sútunarverk-
smiðjunnar grænlensku ákvað að
leita leiða til að gera grænlensk
selskinn vinsæl á ný. Hann leitaði
til gamals vinar úr hernum. Lars
Hillingsö, sem er hönnuður og
hefur búið í París undanfarin 27 ár.
„Við höfðum ekki sést frá því
við vorum saman í hernum, en svo
hafði hann uppi á mér þegar ég
kom í heimsókn til Kaupmanna-
hafnar,“ er haft eftir Lars Hillingsö
í danska blaðinu Politiken um
síðustu helgi. „Hann vissi að ég er
hönnuður og man að mér fórst
betur úr hendi að teikna en hand-
leika vopn. Hann hvatti mig til að
hanna flíkur úr selskinni. „Það
yrði að gera eitthvað,“ eins og
hann sjálfur orðaði það og ég tók
undir.“
Lars Hillingsö þvertók fyrir að
vinna með þau skinn, sem til voru.
Verkun þeirra yrði að betrumbæta,
svo þau hentuðu markaðnum.
Þessum kröfum tókst sútunarverk-
smiðjunni að mæta og síðan eru
uppgripatímar í Qaqortoq. Fjár-
festingar fyrirtækisins vegna þró-
unar og kynningar þessa selskinna-
fatnaðar losa 240 milljónir ís-
lenskra króna. Vonir framleiðenda
hafa ræst og dúnmjúkar flíkurnar
eru sagðar af sérfræðingum í hæsta
gæðaflokki. Pelsarnir, jakkarnir,
vestin, húfurnar, lúffurnar og inni-
skórnir, sem hafa vakið verðskuld-
aða athygli, eru framleidd úr skinni
hringanóra. Hárin eru löng og
fíngerð og skinnin því lungamjúk.
Grænlandsselurinn er síður nýttur,
en skinn hans er þá yfirleitt litað
svart, brúnt eða marblátt. Hönnun
Grænlensk framleiðsla sem sló í gegn á tískusýningunni miklu í Bella Center. „Sagan“ heitir þessi flík úr skinni
hringanóra.
flíkanna er sígild og glæsileg, en
ekki eru eltar ólar við dægurtísk-
una.
„Tískan hefur ekki áhrif á mig,“
segir Lars Hillingsö. „Pels er eign
til margra ára. Það er fáránlegt að
geta bent á pels og sagt hann vera
frá árinu 1972.“ Lars Hillingsö
hefur unnið hjá heimsfrægum
hönnuðum, s.s. Balanciaga,
Jacques Griffe, Nina Ricci, Moly-
neux og Jacques Godart, en þar
aðstoðaði hann við að hanna
veislufatnað fyrir m.a. Föru Díbu,
keisaraynju. Nú starfar hann sjálf-
stætt og hönnun hans hefur ætíð
verið sígild. Hún verður aldrei
úrelt. þj
Menningarvika í fullum gangi:
n Vaxtarverkir"
í Kópavoginum
f gær var frumsýndur sjónleikurinn
Vaxtarverkir í Félagsheimili Kópa-
vogs. Leikurinn er eftir Benóný
Ægisson og stjórnar hann hinum
efnilegu leikurum í Unglingaleikhúsi
Kópavogs í þessari uppfærslu.
Sjónleikurinn er í léttari kantinum
og fjallar um líf unglinga í borginni
á okkar tímum.
Unglingaleikhúsið samanstendur
af tuttugu krökkum úr Kópavogi á
aldrinum 14-17 ára og sjá þeir sjálfir
um gerð búninga og sviðsmyndar
undir verkstjórn Benónýs. Tríó Jóns
Leifssonar samdi og flytur tónlistina.
í dag kl. 16:00 er önnur sýning á
verkinu.
Leikstjórinn og höfundur Vaxtar-
verkja sést hér með nokkrum leikar-
anna, f.v. þeim Gunnari Gunnars-
syni.Selmu Karlsdóttur, Ásbirni
Olafssyni og Benediktu Birgisdótt-
ur. Tímamynd Gunnar
Hafskipsmáliö í rannsókn:
Ákvarðanir
í sumar
Rannsókn sérstaks saksóknara í
Hafskipsmálinu, Jónatans Þór-
mundssonar, er orðin talsvert um-
fangsmeiri en búist var við f fyrstu.
Rannsóknin er endurunnin að mestu
og sagði Jónatan í gær, að í sumar
kæmu niðurstöður hennar í ljós.
„Við vinnum stöðugt í málinu og
ég vona að ákvarðanir verði teknar
fyrir mitt ár,“ sagði Jónatan. „Þá
kemur í ljós hvort og hvernig verður
ákært í málinu og hverjir verða
ákærðir."
Þj