Tíminn - 27.04.1988, Page 7

Miðvikudagur 27. apríl 1988
Tíminn 7
Rekstrargrundvöllur skipanna bættur:
Tveir loðnubátar
komnir á dragnót
Loðnuskipin Örn KE og Júpíter
RE hafa nú fengið leyfi frá sjávarút-
vegsráðuneytinu til að gera út á
dragnót. Með því er ætlun útgerð-
anna að bæta rekstrargrundvöll skip-
anna, sem hefur þrengst mikið með
tilkomu kvóta á rækju.
Þessar upplýsingar koma fram í
nýjasta eintaki Fiskifrétta og þar er
einnig tekið fram að búist sé við að
leyfisveitingarnar verði umdeildar,
enda margir sjómenn mótfallnir
dragnótaveiðum.
„Mér líst alls ekki á þessar tillög-
ur. Með þessu verða smábátaeigend-
ur hraktir enn frekar á djúpmiðin.
Við höfum mótmælt dragnótaveið-
um nokkrum sinnum, t.d. með sam-
þykkt á aðalfundi okkar 1986, og sú
afstaða okkar hefur ekki breyst,“
sagði Örn Pálsson, framkvæmda-
stjóri Landssambands smábátaeig-
enda í samtali við Tímann.
Örn benti á að málið hefði verið
tekið aftur fyrir á stjórnarfundi sam-
bandsins síðast liðið sumar og þar
hefði komið fram mikil og almenn
óánægja með veiðarnar. Sendir
hefðu verið út 23 undirskriftalistar
til að mótmæla veiðunum. Hins
Búist er við að Örn KE 13 heiji dragnótaveiðar í vikunni.
vegar hefði ekki verið gengið eftir
listunum, en sjö þeirra væru samt
komnir í hús og á þeim samtals 218
nöfn.
„Það verður gengið í að innkalla
listana þegar svona er komið,“ sagði
Örn.
Hann sagðist ekki búast við öðru
en að á rök sambandsins yrði hlustað
og þau tekin til greina.
Sjávarútvegsráðuneytið rökstyður
leyfisveitingarnar á þrennan hátt. í
fyrsta lagi dragi þetta úr netaveiðum,
í öðru lagi hvetji þetta til veiða á
vannýttum tegundum, eins og sól-
kola og sandkola og loks í þriðja lagi
kemur í flestum tilfellum betri afli úr
dragnótinni.
„Það er náttúrlega ekkert því til
fyrirstöðu að leyfa loðnubátum að
veiða í dragnót. Loðnubátar eru
ekkert annað en bátar sem veiða
loðnu þegar hún fæst. Þeir fá tak-
markaðan kvóta í aðrar tegundir og
af hverju ættu þeir ekki að fá að
veiða í dragnót. Það hefur jú alltaf
verið krytur á milli smábáta og
dragnótabáta, en það eru iðulega
breytingar á leyfum milli svæða og
þetta er alltaf endurskoðað," sagði
Jón B. Jónasson, skrifstofustjóri í
sjávarútvegsráðuneytinu í samtali
við Tímann.
Búist er við að Örn KE hefji
dragnótaveiðar í vikunni.
-SÓL
Tillaga Guðmundar G. Þórarinssonar til þingsályktunar um fiskeldi:
Ríkið reisi kynbótastöð
„Þetta er líklega það mest áríð-
andi mál í dag hvað fiskeldi varðar.
Þetta er nánast upp á líf og dauða
greinarinnar,'1 sagði Guðmundur G.
Þórarinsson, þingmaður Framsókn-
arflokksins,í samtali við Tímann, en
hann hefur lagt þingsályktunartil-
lögu fyrir Alþingi um kynbótastöð
fyrir eldislax. Leggur Guðmundur
Noregi um að innan tiltöluiega fárra
ára verði tekjur af fiskeldi þrisvar
sinnum hærri en tekjur af öllum
fiskveiðum þeirra samanlagðar.
Aðstaða hér á landi til fiskeldis er
að mörgu leyti hin ákjósanlegasta en
nauðsynlegt er að taka upp kynbætur
hið fyrsta. Hvert ár sem tapast er
dýrmætt, segir í greinargerðinnL
Guðmundur G. Þórarinsson, alþingismaður.
til að Alþingi álykti að fela ríkis-
stjórninni að láta reisa slíka kyn-
bótastöð.
í greinargerð sem fylgir tillögunni
segir að erfitt sé að benda á aðra
framleiðslugrein sem búi yfir jafn-
miklum möguleikum og fiskeldi.
Sem dæmi nefnir Guðmundur að
Norðmenn hafa þegar meiri tekjur
af laxeldi en af þorskveiðum og þó
eru Norðmenn meðal mestu fiski-
þjóða heims. Til eru áætlanir í
Norðmenn hafa um nokkurt árabil
stundað kynbætur á eldislaxi. Til-
raunastöðin í Sunndalsöra var stofn-
uð 1971. Við kynbætur hafa Norð-
menn lagt meginþunga á þrjú atriði:
í fyrsta lagi aukinn vaxtarhraða, í
öðru lagi síðbúinn kynþroska og í
þriðja lagi aukna mótstöðu gegn
sjúkdómum. Árangurinn hefurverið
mikill, eða 3-5% aukning vaxtar-
hraða á ári. (3% vaxtaraukning á ári
þýðir tvöfaldan vöxt á 24 árum).
Gífurleg eftirspurn er eftir hrognum
úr kynbættum laxi í Noregi. „Vaxt-
arhraði hefur grundvallaráhrif á arð-
semi eldisins," sagði Guðmundur.
„Jafnframt því þarf að velja úr þá
stofna sem verða seint kynþroska,
því þegar fiskurinn verður kyn-
þroska eyðir hann megninu af fæð-
unni, sem er stærsti hluti rekstrar-
kostnaðar fiskeldisstöðva, um 40%.
Gæði fisksins sem matvara minnka
líka. En það er einmitt einkenni á
íslensku laxastofnunum að þeir
verða yfirleitt mjög fljótt kynþroska,
mjög stór hluti eftir eitt ár í sjó.“
Ljóst er að aukinn vaxtarhraði
norska eldislaxins og síðbúinn kyn-
þroski mun gera íslenskum eldis-
stöðvum erfitt fyrir í framtíðinni,
segir í greinargerðinni. Brýnasta
málið við laxeldi á íslandi er að
kynbæta stofna til undaneldis. ís-
lensku fiskeldisstöðvarnar eru flest-
ar ungar að árum og eiga fullt í fangi
með að halda rekstrinum gangandi
fyrstu árin og eru þess vegna ekki
megnugar að reisa og reka kynbóta-
stöð. Það tekur þrjú ár eftir að
maður klekur út laxahrognunum þar
til hægt er að slátra fiskinum. Ríkið
virðist vera sá aðili sem eðlilegast
væri að kæmi starfseminni af stað,
að mati Guðmundar. Kynbótastöð
mun stórbæta samkeppnisaðstöðu
okkar, segir hann.
Slík kynbótastöð þyrfti að vera
við sjó og er strandlengjan við
Þorlákshöfn talin koma til greina.
Hún þyrfti að standa sér og nokkuð
einangruð vegna sjúkdómahættu.
Aðstaða þarf að vera til klaks,
seiðaeldis, geymslu stofnfisks ogein-
hvers áframeldis. Kynbótastöðin
gæti í framtíðinni selt hrogn og af
reynslu Norðmanna er þar um mjög
arðbært fyrirtæki að ræða.
„Kynbætur á hafbeit eru komnar
í gang í Koilafirði en þar er verið að
leita að öðrum eiginleikum, ratvís-
inni til að auka endurheimtur. Það
er mikill áhugi meðal eldismanna
fyrir þvf að fá fram kynbætur og
betri stofn í eldinu," sagði Guð-
mundur.
Sjálf skipulagning og tölvustýring
gæti verið framkvæmd af sérfræðing-
um hjá Rannsóknastofnun landbún-
aðarins sem hafa þegar mikla reynslu
í kynbótum.
Gert er ráð fyrir því að ríkið stofni
og reki kynbótastöðina í byrjun. En
hún væri liins vegar hlutafélag þar
sem áhugaaðilum, svo sem fiskeldis-
stöðvum, gæfist kostur á kaupum á
hlutabréfum. Þannig gætu stöðvarn-
ar og landssamtök þeirra tekið við
rekstrinum síðar meir er þeim vex
fiskur um hrygg.
Guðmundur telur mikilvægt að í
stjórn kynbótastöðvarinnar ættu sæti
frá byrjun fulltrúi landssambands
fiskeldis og hafbeitarstöðva og full-
trúi rannsóknaaðila, e.t.v. Háskól-
ans, auk aðila með rekstrarþekk-
ingu.
Hann telur það brýnt að gengið
verði í þetta hið fyrsta þar sem
þróunin er mjög hröð og hætta er á
að við verðum of sein að hasla okkur
völl í þessari „miklu atvinnugrein
framtíðarinnar". JIH
Snættog
drukkið í
Höllinni
Alþjóðlegar vörusýningar s.f.
og breska fyrirtækið Industrial
and Trade Fairs International
Limited hafa ákveðið að halda
alþjóðlega matvælasýningu í
Laugardalshöll dagana 6.-15.
maí 1989.
Á sýningunni, sem nefnist
„Icefood ’89“, verður sýnt gerv-
allt litróf matvæla. Lögð verður
áhersla á að kynna sýninguna
erlendis.
Þessi sýning nýtur m.a. stuðn-
ings eftirgreindra aðila: Félags
íslenskra iðnrekenda, Ferða-
málaráðs, Fiugleiða og Útflutn-
ingsráðs.
Samhliða matvælasýningunni
verður efnt til sérstakrar sjávar-
réttakynningar á hótelum og veit-
ingastöðum í Reykjavík. Kynn-
ingin hefur hlotið alþjóðaheitið
„Iceland Seafood Festival". Þá er
í ráði að Samtök norrænna mat-
reiðslumeistara haldi 50. ársþing
sitt í Reykjavík á meðan á sýning-
unni stendur. í tengslum við árs-
þingið fer fram Norðurlanda-
keppni í matreiðslu og verða
meistararéttirnir bornir á borð á
sýningunni í Laugardalshöll.
I fréttatilkynningu frá Alþjóð-
legum vörusýningum s.f. segir að
vegna mikils áhuga á matvælasýn-
ingunni sé forsvarmönnum fyrir-
tækja, sem hug hafa á að taka
þátt í henni, bent á að senda
umsókn um sýningarsvæði til Al-
þjóðlegra vörusýninga s.f.,
Höfðabakka 9 í Reykjavík.
óþh
Starfsmönnum
veitt aðstoö:
Miðlun
Granda
Vinnumiðlun fyrir um 50
starfsmenn Granda, sem sagt var
upp störfum, hefur verið komið á
fót af stjórn Starfsmannafélags
Granda og forráðamönnum fyrir-
tækisins.
Vinnumiðlunin var sett á stofn
í samráði við Verkakvennafélag-
ið Framsókn og er unnið að því
að útvega starfsfólkinu vinnu á
höfuðborgarsvæðinu, en þegar
hafa þrjú fyrirtæki og stofnanir
leitað eftir fólki hjá fyrirtækinu.
Fólkinu var sagt upp vegna
versnandi afkomu fyrirtækisins
og breytingar á vinnslukerfi og
starfstilhögun í frystihúsi Granda
á Norðurgarði.
Laus ertil umsóknar
rrri staða bæjarstjóra
í Ólafsfirði
Umsóknum skal skila á bæjarskrifstofuna Ólafs-
vegi 4 , Ólafsfirði, fyrir 15. maí n.k.
Nánari upplýsingar veita eftirtalin:
Bæjarstjóri í síma 96-62151.
Forseti bæjarstjórnar Birna Friðgeirsdóttir í síma
96-62185.
Ólafsfirði 22. apríl 1988