Tíminn - 10.01.1989, Qupperneq 5

r. >
. - n i nrnn’i ■ þ
Þriðjudagur 10. janúar 1989 Tíminn 5
Búist við skipan nýrrar nefndar til að koma með tillögur um endurbætur í rekstri SlS:
Falið að gera áætlanir
um bætt rekstrarform
Þótt stjórnarfundi Sambands íslenskra samvinnufélaga
verði fram haldið í dag til að fjalla um skipulagsmál SÍS, er
orðið nokkuð Ijóst að ekki verða greidd atkvæði um tillögur
skipulagsnefndarinnar, né tillögur forstjórans um framtíðar-
skipan fyrirtækisins. Talið er fullvíst að tillögum frá báðum
þessum aðilum verði vísað til nýrrar nefndar, sem skipuð
verði í dag öðrum aðilum en fyrri nefndin.
Eftir því sem Tíminn kemst næst
verður verkefni nýju nefndarinnar
að reikna út rekstrarhagkvæmni þá
sem talin er felast í þeim tillögum
sem þegar eru fram komnar og
kunna að koma fram á stjórnarfund-
inum.
Meðal þess sem vakið hefur at-
hygli er að tillögur meirihluta skipu-
lagsnefndarinnar hafa ekki þótt fela
í sér endurbætur á rekstri Sambands-
ins. Hafa þær hlotið gagnrýni fyrir
að vera fyrst og fremst hugmyndir
um breytt eignarform, þar sem mjög
skortir allar áætlanir og rekstrarlega
útreikninga.
600 milljón kr. gengistap
Það sem allt snýst þó um er
rekstrarvandi Sambandsins, sem er
gífurlegur. Fyrsta mál stjórnarfund-
arins var enda fjárhagsleg afkoma
Sambandsins fyrstu ellefu mánuði
síðasta árs. Fram kemur að Sam-
bandið bjó á þessum tíma við nettó
fjármagnskostnað er nam um 731
milljón króna. Af þessari upphæð er
kostnaður af gengisfellingum á þess-
um ellefu mánuðum ársins um 600
milljónir króna. Þetta kemur fram í
þeim gögnum sem Guðjón B. Ólafs-
son, forstjóri SÍS, lagði fyrir stjórn-
arfundinn í gær.
Til samanburðar má geta þess að
fyrstu ellefu mánuði ársins 1987,
nam nettó fjármagnskostnaður um
61 milljón króna. Að sögn forstjór-
ans má því skrifa stærstan hluta
fjármagnsvandans á gengisfelling-
arnar þrjár sem framkvæmdar voru
í fyrra. Fjármagnskostnaðurinn hef-
ur m.ö.o. ekki aukist verulega á
framreiknuðu verðlagi umfram
orsakir gengisfellinga.
Bætist ofan á hallarekstur
„Þessi aukni fjármagnskostnaður
er það sem gerir gæfumuninn í
afkomunni, en við erum auk þess
með erfiðan hallarekstur á tveimur
rekstrareiningum sérstaklega, versl-
unardeildinni og skinnaiðnaðinum á
Akureyri," sagði Guðjón B. Ólafs-
son. Talið er að skinnaiðnaðurinn
einn og sér hafi tapað á annað
hundrað milljónum króna sem or-
sakaðist af erfiðri markaðsstöðu og
háu raungengi, með miklum inn-
lendum kostnaðarhækkunum.
„Þrjár gengisfellingar á þessu
tímabili koma með fullum þunga inn
í rekstur SÍS, þar sem mest af okkar
lánum er bundið í erlendum gjald-
miðlum. Þetta er trúlega einn hæsti
fjármagnskostnaður sem við höfum
nokkurn tíma þurft að horfa upp á í
íslensku atvinnulífi," sagði forstjór-
inn.
400 milljón kr.
samdráttur í sölu
Þessu til viðbótar varð mikill sam-
dráttur í sölu Sambandsins á þessum
ellefu mánuðum í fyrra. Heildarsal-
an nam um 14,9 milljörðum króna
en var á sama tíma árið þar á undan
um 16,2 milljarðar króna. Þannig
fellur brúttó tekjumyndun Sam-
bandsins niður um 400 milljónir
króna milli ára, vegna minni sölu.
„Við höfum ekki brugðist nægilega
skjótt við þessari þróun með sam-
drætti og fækkun starfsmanna. Þó
erum við búnir að leggja niður eða
selja sex reksturseiningar, sem
höfðu yfir 130 starfsmenn og yfir 250
milljón króna sölu, á síðustu tveimur
árum. Auk þess hefur Sambandið
selt húseignir fyrir tæpan hálfan
milljarð króna á þessum tíma.
Minnkað um 500 ársverk
„Við erum búnir að gera margvís-
legar breytingar á rekstrinum. Það
er t.d. nýlega búið að segja upp
talsverðum fjölda fólks í skipadeild,
verslunardeiíd og víðar um fyrirtæk-
ið. Það er verið að vinna að endur-
bótum á rekstrinum og ég get skýrt
frá því að starfsmönnum Sambands-
ins hefur fækkað síðastliðin tvö ár
um nálægt 500 ársverk og er stærsti
hluti þess vegna ullariðnaðarins,"
sagði Guðjón. „Auk þess erum við í
mjög veigamiklum breytingum á öll-
um okkar rekstri og allri okkar
vinnuaðstöðu. Þessar breytingar
fara hins vegar ekki að skila sér í
bættri afkomu fyrr en um eða uppúr
miðju þessu ári. Nægir að nefna að
kostnaður fellur ekki niður á stund-
inni vegna þess að fólk á t.d. rétt á
launum í þrjá mánuði og ónotað
húsnæði verður í mörgum tilfellum
áfram til staðar um sinn.“
Eigið fé án ávöxtunar
„Ég hef auk þess bent á það að um
85% af eigin fé Sambandsins (á
þriðja milljarð króna) er bundið í
hlutabréfum í fyrirtækjum Sam-
bandsins. Miðað við nafnverð þeirra
hlutabréfa skilaði þessi eign ekki
nema 0,76% arði, á móti mjög háum
fjármagnskostnaði,“ sagði Guðjón.
KB
Barnabótaauki 52 þúsund kr. á ári með barni sé útsvarsstofn hjóna undir820 þús. kr.
Barnabætur hækkuðu
um 11 % um áramótin
Einn með fimm rétta í Lottó:
11 milíjónir
á sjálfval
Barnabætur til hjóna með tvö
börn verða á þessu ári rúmlega 76
þúsund krónur í stað 65 þúsund
króna á síðasta ári. Barnabætur
einstæðra foreldra eru lögum sam-
kvæmt tvöfalt hærri og verða því
með tveim bömum 152 þúsund krón-
ur á móti 130 þúsund krónum í fyrra.
Fjármálaráðherra gaf um áramót-
in út reglugerðir um barnabætur og
barnabótaauka og kveða þær á um
3% hækkun að raungildi miðað við
árið í fyrra, en í krónutölu er
hækkunin 11%.
Barnabæturnar eru verðtryggðar
þannig að um mitt árið hækka þær í
takt við hækkun lánskjaravísitölu.
Breyttar verðlagsforsendur raska
því ekki verðgildi barnabóta.
Ef tekjur eða eignir barnafjöl-
skyldna eru undir ákveðnum mörk-
um bætist barnabótaauki við barna-
bæturnar en hann er á þessu ári um
52 þúsund með hverju barni. Barna-
bótaaukinn skerðist síðan í prós-
entvís í hlutfalli við það hversu
mikið samanlagður útsvarsstofn for-
eldra, hjóna eða einstæðra, fer fram
úr hinum ákveðnu mörkum sem eru
825 þúsund krónur á ári.
Almennar barnabætur eru greidd-
ar til tæplega 40 þúsund heimila í
landinu. Hver fjölskylda fær þannig
að meðaltali.um 68 þúsund krónur á
ári í barnabætur.
Tæplega helmingur þeirra, eða
um 17 þúsund heimili fá auk þess
sérstakan barnabótaauka þannig að
hj á þeim nema barnabætur og barna-
bótaauki að meðaltali 115 þúsund
krónum á ári.
Heildarfjárhæð barnabóta verður
á árinu nálægt 3,5 milljarðar króna.
Af þessari upphæð eru almennar
barnabætur 2,7 milljarðar en barna-
bótaauki 800 milljónir.
í fyrra voru barnabætur alls um 3
milljarðar. -sá
Hæsti vinningur íslenskrar
getspár til þessa, rúmlega ellefu og
hálf milljón króna, var dreginn út
nú um helgina. Potturinn var þre-
faldur og lenti fyrsti vinningur allur
á einn miða.
Sá heppni er eldri maður sem
láta mun af störfum um næstu
mánaðamót. Hann vill þó ekkert
tjá sig um málið við fjölmiðla en
sér án efa fram á fjárhagslega
öruggt ævikvöld.
„Tölurnar voru valdar af svo-
kölluðu sjálfvali kassans og efsta
röðin var vinningsröðin. Það er
ekki að efa að þessi vinningur
kemur sér mjög vel eins og svo oft
áður,“ sagði Vilhjálmur Vilhjálms-
son framkvæmdastjóri íslenskrar
getspár.
Vinningstölurnar voru 3, 21, 23,
26, 33 og bónustalan 9. Fjóra rétta
auk bónustölu fengu ellefu manns
og þar með rúmlega 91 þúsund
krónur í sinn hlut. Þeir sem höfðu
fjóra rétta fengu um það bil sex
þúsund krónur og yfir tíu þúsund
manns fengu lægsta vinning tæpar
fjögur hundruð krónur.
jkb
Verkfræðingar og bygginga-
meistarar í læri hjá Eldvarnaeftirliti:
Gengu um
rústirnar
Um 60 verkfræðingar og bygg-
ingameistarar þáðu boð bruna-
málayfirvalda og skoðuðu sig um í
brunarústum hússins að Réttarhálsi
2 á laugardaginn var. Yfirvöldum
þótti ástæða til að sýna þessum
aðilum, sem flestir voru tengdir
byggingariðnaðinum á einn eða ann-
an hátt, hversu illa eldurinn hefði
farið með þau byggingarefni sem
brunnu f síðustu viku.
Samkvæmt heimildum Tímans
mun það hafa verið mál manna að
þessi ferð hafi verið vel til fundin.
-áma.
Hrólfur Jónsson, varaslökkviliðs-
stjóri, sýnir aðilum úr byggingariðn-
aði verksummerki á brunastað.
Tíminn Pjetui •
Loðnuveiðar komnar á fullt skrið eftir jólaleyfi:
Góð loðnuveiði
Loðnuveiðar eru hafnar af fullum
krafti eftir jólaleyfi og lögðu fyrstu
loðnubátarnir úr höfn að kvöldi 2.
janúar. Bræla var á miðunum í
fyrrinótt og í gær, og hugðust bátarn-
ir færa sig um set.
Á laugardag og sunnudag veiddust
um 27 þúsund tonn af loðnu austur
af Glettinganesi, þar af veiddust
18.710 tonn á laugardag og 8.160 á
sunnudag. Þar með er búið að til-
kynna um 338.300 tonn það sem af
er vertíðar. Um 40 skip eru farin til
veiða, en von er á tveim til þrem
skipum til viðbótar á miðin á næstu
dögum. Að sögn Ástráðs Ingvars-
sonar hjá loðnunefnd má búast við
að loðnuveiðum ljúki í lok mars, ef
ekki kemur til aukinna veiðiheim-
ilda.
Samkvæmt upplýsingum sem
fengust hjá Landhelgisgæslunni eru
nú 23 norskir loðnubátar að veiðum
út af Glettinganesi og hafa þeir það
sem af er veitt um 12 þúsund tonn af
54 þúsund tonna veiðikvóta.
-ABÓ
Orkubú Vestfjarða:
Dró sér
milljón
Eins og greint var frá í laugar-
dagsblaði Tímans hefur stjórn
Orkubús Vestfjarða lagt inn
rannsóknarbeiðni til bæjarfóget-
ans á ísafirði vegna meintra fjár-
svika og skjalafalsana fyrrverandi
innkaupastjóra orkubúsins.
Samkvæmt heimildum Tímans
er hér um að ræða fjárdrátt upp
á eina milljón króna. Starfs-
manninum var sagt upp störfum
25. nóvember s.l. en hann hafði
umsjón með öllum innkaupum
orkubúsins. SSH