Tíminn - 04.04.1989, Qupperneq 12

12 Tíminn
FRÉTTAYFIRLIT
WASHINGON -Hosni Mu-
barak forseti Egyptalands hitti
George Bush forseta Banda-
ríkjanna aö máli og sagði nú
væri betra tækifæri en nokkru
sinni aö halda árangursríka
ráðstefnu til að koma á friði í
Miðausturlöndum. Fundurinn
var sá fyrsti í viðræðum Bush
við ráðamenn í Miðausturlönd-
um sem hliðhollir eru Banda-
ríkjamönnum, en Bush mun
einnig ræða við Yitzhak Sham-
ir forsætisráðherra Israels og
Hussein konung Jórdaníu.
BEIRÚT - Kristnir hermenn
og sveitir múslíma sem njóta
stuðnings Sýrlendinga börðust ■
af mikilli hörku nærri Beirút og
eru íbúar Beirútborcjar nú búnir
að þola hörð átök í þrjár vikur,
samfleytt og búast við að hild-
arleikurinn eigi enn eftir að
versna.
HAVANA - Mikhaíl Gorbat-,
sjov leiðtogi Sovétríkjanna *
sagði að Rómanska Amerika
gæti átt frábæra framtíð, en
hann er í heimsókn hjá Kastró
á Kúbu. Talið er að Gorbatsjov
setji vandamál Rómönsku Am-
eríku á oddinn í viðræðunum
við Kastró.
SANTÍAGÓ - Formaður
efnhagsnefndar ríkisstjórnar
Augustos Pinochet í Chile
sagði af sér. í kjölfarið leysti
Pinochet upp átján manna
ríkisstjórn sina.
VARSJA - Lech Walesa
sakaði stjórnvöld kommúnista
um að reyna að skapa gervi-
stjórnarandstöðu. Walesa er
nú að búa sig undir lokaumferð
viðræðna stjórnarandstöðunn-
ar og stjórnvalda.
TÚNIS - Stjórnarflokkurinn í
Túnis vann öll sætin 141 á
þingi landsins í kosningum
sem fram fóru um helgina.
Með því hurfu vonir frjálslyndr-
arstjórnarandstöðunnar um að
hafa áhrif á stjórn landsins og
brjóta á bak aftur 30 ára ein-
veldi stjórnarflokksins.
Þriöjudagur 4. apríl 1989
ÚTLÖND
Skæruliöar Swapo og suður-afrískir hermenn berjast á landamærum Namibíu og Angóla:
Sjálfstæði Namibíu í
hættu eftir blóðbað
Þaö ætlar ekki að ganga andskotalaust fyrir íbúa Namibíu
aö hljóta sjálfstæði sitt þrátt fyrir samninga þar um. Skömmu
eftir að sjálfstæðisáætlun Sameinuðu þjóðanna tók gildi á
laugardag brutust út blóðugustu bardagar sem skæruliðar
Swapo og stjórnarher Suður-Afríku hafa háð þau tuttugu og
þrjú ár sem borgarastyrjöld hefur verið í landinu. Að minnsta
kosti hundrað og fjörutíu manns hafa fallið, flestir úr hópi
skæruliða.
Sjónarvottar sögðu í gær að lík
liggi eins og hráviði við landamærin
og að suður-afrískir hermenn ráðist
á skæruliða með þungvopnuðum
þyrlum, en skæruliðar verji sig með
ioftvarnarskeytum.
Eins og oft vill verða bendir hvor
aðilinn á hinn sem sökudólg. Hér-
aðslögregla hvítra manna í landa-
mærahéruðum Namibíu og Angóla
segja að þúsund vopnaðra skæruliða
hafi komið yfir landamærin frá Ang-
óla í trássi við friðasamkomulag
Sameinuðu þjóðanna.
Sam Nujoma leiðtogi Swapo-
hreyfingarinnar segir hins vegar að
lögregla og suður-afrískir hermenn
hafi ráðist á liðsmenn Swapo fyrir
það eitt að þeir gengu í bolum
áletruðum slagorðum samtakanna.
Hins vegar neitar hann ekki að
liðsauki hafi borist frá Angóla eftir
að átök brutust út í Namibíu.
Sam Nujoma hefur lýst yfir vilja
sínum til að binda enda á bardagana
svo sjálfstæðisáætlun Sameinuðu
þjóðanna renni ekki út í sandinn og
Suður-Afríkumenn hætti við að fara
frá landinu.
- Við gætum stöðvað bardagana á
á örfáum klukkustundum ef við
gætum flogið með herforingja okkar
á bardagasvæðin, sagði Nujoma við
fréttamenn í gær.
Pik Botha utanrfkisráðherra Suð-
ur-Afríku krafðist þess í gær að
Sameinuðu þjóðirnar fordæmi
Swapo harðlega fyrir bardagana í
Namibíu. Hann sagði að viðbrögð
Suður-Afríkustjórnarr hafi einungis
verið viðbrögð við innrás skæruliða
Swapo og að áframhaldandi við-
brögð Suður-Afríku myndu mótast
af. viðbrögðum Sameinuðu þjóð-
anna.
Öfgafullir hægriþingmenn í Suð-
ur-Afríku gengu mun lengra og
segja að Suður-Afríka eigi óskorað-
an rétt til yfirráða í Namibíu og að
utanríkisráðherra og forsætisráð-
herra Suður-Afríku eigi að víkja
vegna linkindarinnar í Namibíu. >
Perez de Cuellar aðalritari Sam-
einuðu þjóðanna hefur farið fram á
að Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna
haldi fund í snatri og ræði málefni
Namibíu og hvernig bregðast skuli
við.
Of fámennt friðargæslulið Sameinuðu þjóðanna varð að horfa upp á blóðuga
bardaga á fyrsta degi starfs síns í Namibíu, en friður og sjálfstæði átti að vera
í sjónmáli þar. Skæruliðar Swapo og suður-afrískir hermenn áttu í blóðugum
átökum við landamærin að Angóla og þessir bresku friðargæsluliðar geta
ekki annað en staðið ráðalausir hjá.
Friðargæslulið Sameinuðu þjóð-
anna kom til Namibíu í síðasta
mánuði, en var alls ekki í stakk búið
til að takast á við friðargæslu. Upp-
haflegla áttu friðargæsluliðarnir að
vera tæplega átta þúsund talsins og
þótti mörgum það of fámennt lið.
Hins vegar var liðið skorið niður
vegna kostnaðar og eru rétt rúmlega
fjögurþúsund hermenn á vegum
Sameinuð þjóðanna í Namibíu til að
tryggja framkvæmd friðarsamkomu-
lags og sjálfstæðisáætlunar.
BYLTINGARTIL
RAUN Á HAITI
Stjórnarbyltingar eru að verða
þjóðaríþrótt á Haiti, en á sunnudag-
inn var gerð tilraun til að velta
Prosper Avril forseta landsins af
stóli. Voru þar að verki leiðtogar
svokallaðrar Hlébarðadeildar
hersins.
Avril, sem sjálfur komst til valda
eftir hallarbyltingu, náði að standa
af sér áhlaupið, en þrátt fyrir það
ríkir mikil ólga á eynni. í gærkveldi
bárust síðan fregnir af því að her-
menn úr Hlébarðadeildinni hefðu
lokað vegum til og frá flugvellinum
í Petionville og hóti að leggja höfuð-
borgina Port-au-Prince í rúst verði
leiðtogum þeirra ekki sleppt úr
haldi.
Hlébarðahermenn kváðust hafa
komið í flokkum að höfuðstöðvum
ríkissjónvarpsins á Haiti og hótað að
sprengja þær í loft upp. Þær stóðu
þó enn er síðast fréttist.
Sjónarvottar segja að stjórnarher-
menn hafi komið að Petionville, en
snúið frá er þeir sáu hvað Hlébarða-
hermennirnir aðhöfðust.
Skólar, verksmiðjur og verslanir í
Port-au-Prince voru lokaðar í gær og
íbúar Haiti héldu sig innandyra til að
lenda ekki í hugsanlegum átökum
milli stjórnarhermanna hliðhollum
Avril forseta og Hlébarðahermanna.
Ástæða valdaránstilraunarinnar á
Haiti á sunnudaginn er talin nokkuð
örugglega tengjast viðleitni Avrils til
að koma í veg fyrir eiturlyfjasmygl,
en undanfarin ár hefur Haiti verið
ein helsta bækistöð eiturlyfjasmygl-
ara sem smyglað hafa eitulyfjum til
Bandaríkjanna. Háttsettir menn
innan hersins hafa verið með puttana
í smyglinu og á fimmtudaginn rak
Avril fjóra liðsforingja Hlébarða-
herdeildarinnar fyrir aðild að eitur-
lyfjasmygli. Það voru einmitt þeir
sem gerðu valdaránstilraunina. Þá
hafði Avril komið á fót sérstakri
stofnun sem rannsaka á eiturlyfja-
stofnun innan hersins til að koma í
veg fyrir eiturlyfjasmygl.
Tilburðir Avrils gegn eiturlyfjum
kemur þó ekki til vegna umhyggju
hans fyrir ungmennum í Bandaríkj-
unum sem verða fórnarlömb eitur-
lyfjavofunnar, heldur er þetta eina
leiðin til að hljóta fjárstuðning
Bandaríkjastjórnar, en Haiti er fá-
tækasta ríki Vesturálfu.
Eins og áður sagði má fara að
kalla byltingartilraunir þjóðaríþrótt
á Haiti. Jean-Claude „Baby Doc“
fyrrum einræðisherra landsins var
steypt af stóli í víðtækri byltingu árið
1986. í kjölfar hennar var sett á fót
herforingjastjórn, þá tók lýðræðis-
legakjörin stjórn við völdum eftir
blóðuga kosningabaráttu, þá var
gerð bylting af hernum síðastliðið
vor og Avril komst til valda í bylt-
ingu í septembermánuði.
Lík fjörutíu
fórnarlamba
Strössners
grafin upp
Mannréttindasamtök í Parag-
væ segjast hafa fundið jarðneskar
leifar að minnsta kosti fjörutíu
pólitískra andstæðinga harðstjór-
ans Strössners í sérstökum graf-
reiti. Er talið næsta víst að örygg-
islögregla Stössners hafi komið
fólkinu fyrir kattarnef, en sumir
þeirra er borið hefur verið kennsl
á voru sannanlega handteknir af
lögreglu áður en þeir hurfu.
Grafreiturinn fannst eftir vís-
bendingu heimamanna í Colonia
Esperanza og er talið að tveir
lögregluforingjar í nágrenninu
beri ábyrgð á morðunum á fólk-
inu í grafreitnum.
Strössner var steypt af stóli 3.
febrúar síðastliðinn, en þá hafði
hann ríkt með harðri hendi í
Paragvæ í þrjátíu og fjögur ár.
Táragasi beitt í Katmandu
Lögreglan í Katmandu höfuðborg
Nepals beitti táragasi gegn mót-
mælagöngu nokkurra þúsunda
námsmanna eftir að stjórnin hafði
lokað nokkrum skólagörðum í borg-
inni. Þá beitti lögreglan reyrstöfum
á skrokk námsmannanna.
Ríkisstjórnin ákvað að loka stúd-
entagörðum Tribuvan háskólans og
bað stúdenta um að yfirgefa gisti-
heimili eftir væringar Nepala og
Indverja að undanförnu.
Stúdentarnir kölluðu slagorð gegn
stjórnvöldum í Indlandi og gegn
stjórnkerfinu í Nepal.
Nepalar eiga nú í erfiðleikum
vegna þess að Indverjar hafa sagt
upp viðskiptasamningum ríkjanna
og telja stjórnvöld í Nepal sig ekki
hafa bolmagn til að reka stúdenta-
garðana.
Nú er mikill skortur á matvælum
og eldsneyti í Nepal vegna aðgerða
Indverja. Indverjar lokuðu öllum
landamærastöðvum að Nepal nema
tveimur eftir að samningarnir runnu
út 23. mars.
Indversk stjórnvöld saka stjórn-
völd í Nepal um að hafa ekki sinnt
nauðsynlegum undirbúningi til að
endurnýja viðskiptasamningana og
því þurfi að semja frá grunni.
Nepalar vilja aðskilja viðskipta-
samning ríkjanna þannig að við-
skipti og flutningar afurða til og frá
höfnum séu aðskildir, en nú eru
þessir samningar í einum pakka.
Vilja Nepalar fá ótímabundinn
samning um vöruflutninga til og frá
indverskum höfnum. Segja þeir slíkt
rétt landluktra landa.