Tíminn - 12.10.1989, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Fimmtudagur 12. október 1989
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
_____Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Aðstoðarritstjóri:
Fréttastjórar:
Augiýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriði G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
Steingrímur G íslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sfmi: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjóm, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f.
Frá og með 1. ágúst hækkar:
Mánaðaráskrift f kr. 1000,-, verð í lausasölu í 90,- kr. og 110,- kr. um
helgar. Grunnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Borgarstjórnarkosningar
Alþýðubandalagið í Reykjavík boðaði til fundar
fyrir rúmri viku, þar sem umræðuefnið var samstarf
minnihlutaflokkanna í borgarstjórn og hverjir
væru kostir og gallar þess að andstöðuflokkar
íhaldsins byðu fram sameiginlegan lista við næstu
borgarstj órnarkosningar.
Hugmyndin um sameiginlegt framboð þessara
flokka var talsvert rædd fyrir einu ári eða svo. Er
óhætt að fullyrða að umræðan um hugmyndina var
gagnleg. Það var tímabært að íhaldsandstæðingar
í Reykjavík ræddu þennan möguleika og könnuðu
sameiginlega, hversu raunhæf slík sameiningar-
hugmynd er.
Það liggur ljóst fyrir að samstarf minnihluta-
flokkanna í borgarstjórn hefur verið með ágætum
á líðandi kjörtímabili. Það álit kom ekki síst skýrt
fram hjá borgarfulltrúa Framsóknarflokksins, Sig-
rúnu Magnúsdóttur, og fulltrúar annarra flokka
virtust sama sinnis. Þrátt fyrir það hafa almennar
umræður og viðræður forystumanna þessara flokka
um sameiginlegt framboð leitt til þess að þeim er
ljóst að slík framboðshugmynd er ekki raunhæf.
Það sýnist vera sameiginlegt álit flestra sem tjáð
hafa hug sinn um málið.
Út af fyrir sig þarf ekki að fagna slíkri niðurstöðu
á þann veg að sundrung ríki milli andstöðuflokka
íhaldsins. Þótt reyndin sé sú að þeir séu ekki
viljugir til að stofna framboðsfylkingu eins lista
gegn Reykjavíkuríhaldinu, þá hefur það komið
fram að þeir eru fúsir til að koma upp styrkri
málefnasamfylkingu gegn því sem Sigrún Magnús-
dóttir kallar réttilega „ofurveldi Sjálfstæðisflokks-
ins“. Þetta ofurveldi er ekki bundið einni eða
annarri persónu, heldur grónu flokksveldi Reykja-
víkuríhaldsins, stofnana- og embættisbákni sem
vinnur í flokksþágu nótt og dag viljandi eða
óviljandi.
íhaldsandstæðingar sýndu það í borgarstjórnar-
kosningum 1978 að það er hægt að vinna kosninga-
sigur á Reykjavíkuríhaldinu. Það var ekki gert
með sameiginlegu framboði, heldur á það treyst að
hver flokkur dygði sem hann gæti. Undir svipaða
baráttuaðferð eiga íhaldsandstæðingar að búa sig
fyrir næstu borgarstjórnarkosningar.
Sigrún Magnúsdóttir benti á að sjálfstæðismönn-
um hefðu orðið á mikil mistök við stjórn borgarinn-
ar og að miklum fjármunum hafi verið eytt að
óþörfu á meðan ýmis sjálfsögð þjónusta við
borgarana hefur verið vanrækt. Á þetta eiga
íhaldsandstæðingar að leggja sameiginlega
áherslu. Tíminn til borgarstjórnarkosninga er um
sjö mánuðir. Sá tími styttist áður en varir.
Valdakerfi Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík er
sterkt, en það er ekki óvinnandi.
Ef íhaldsandstæðingar ætla að sigra í borgar-
stj órnarkosningunum í vor, er tímabært að fara að
undirbúa kosningaslaginn.
lllllllllllllllllllll GARRI lllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllíllllllllllllllll^
„Hjálækningar“ og „kukl“
„Tak sæng þína og gakk. Trú þín
hefur gjört þig heilan,“ sagði Krist-
ur við lama manninn, sem var einn
margra sem hann líknaði, meðan
hann gekk meðal manna hér á jörð
fyrir tvö þúsund árum. Þessi orð
Frelsarans eru hér rifjuð upp, er
heilbrigðisstéttir landsins boða til
ráðstefnu um kukl eða hjáiækning-
ar. í boðsbréfi ráðstefnunnar segir
að hjálækningar séu samheiti yfir
hvers kyns lækningar, sem falla
utan hefðbundins ramma, þar á
meðal lækningameðferðir af ýmsu
tagi. Segir enn að sumar þessar
aðferðir hafi ekki ótvírætt sannað
ágæti sitt eða verið skilgreindar
vísindalega - og má segja að slíkt
liggi í augum uppi, enda gæti þá
ekkert verið að þeim að finna.
Stormur í tebolla
Þótt ekki hafi undirritaður kynnt
sér þetta mál sérstaklega, rennir
hann í grun að hér sé verið að
magna upp storm í tebolla. AUir
vita að stöku eidra kvenfólk hefur
verið að fást við gerð lyfja úr
ýmsum náttúruefnum, svo sem
grösum hvers konar, og iitlir hring-
ir fólks, sem hefur gert heilsufar
sitt að helsta áhugamáli lífs síns,
hefur verið að prófa sig áfram með
allra handa undarlegar rætur og
lauka, suma komna úr fjarstæðustu
heimshomum, Síberíu, Kóreu eða
Kákasusfjöllum. Þetta fólk hefur
sumt þóst kenna sér mikiUar heUsu-
bótar af öllu saman og er það í
sjáifu sér aðeins prýðUegt. Margir
hafa þó - og það með réttu - bent
á að þessi furðuvarningur er dýrs-
eldur og segja að verið sé að nota ■
sér trúgimi manna. Vitanlega er
það bæði satt og rétt, en í þvi efni
eru framieiðendur hinna vísinda-
lega prófuðu og viðurkenndu Iyfja
ekki hóti skárri. Hvergi í viðri
veröld mun peningaáfergja og
skram allra handa meira en á
vettvangi hins alþjóðlega lyfjaiðn-
aðar. Þótt heilbrigðiskerfi vort
greiði þetta niður, fá menn þó
vissulega að borga brúsann um
síðir í opinberum gjöldum og háum
kostnaði við heUbrigðiskerfið. Þess
vegna er það opið tU umræðu hvort
þvi fé sem fóik leggur fram fyrir
einhvem rándýran lauk eða rót, sé
endUega Ula varið, trúi menn að
þetta bæti líðan sína. Og enn
ítrekum við orð Krists: „Trú þin
hefur gjört þig heUan“. Síberíu-
laukurinn er eiginlega ekki annað
en „súrrógat“ nútímans fyrir kyrt-
ilfald Jesúm.
Tortryggni
Gagnstætt því sem var áður á
tíð, þá munu þessar svonefndu
„hjálækningar“ vera vita mein-
lausar í nær öllum tilfeilum nú tU
dags. Guðmundur landlæknir
Bjömsson var að hamast gegn
skottulæknunum fyrr á öldinni,
enda gátu þeir sumir verið var-
hugaverðir, með forneskjulegar
aðferðir sínar, sem þeir óátalið
beittu í afskekktum héraðum. En
það er liðin tíð. „Hjáiækningar“
okkar daga stafa af heldur eðlUegri
tortryggni margra við kemisku
lyfin, og Iáta þeir því stjóraast af
óljósu hugboði um að tíl séu „nátt-
úrlegar“ lækningar og lyf, sem
meiri heill muni af stafa. Er vand-
séð að neitt geti verið að því að
finna. Og svo skondið sem það er
þá hafa aðferðir, sem skellihlegið
var að fyrir svo sem tuttugu árum,
hlotið viðurkenningu vorra háæru-
verðu heUbrigðisstétta nú. Þar á
meðal er kínverska nálstunguað-
ferðin og Ujanuddið.
„Gleymir því kýr að kálfur hefur
verið“, segir máltækið og vel
mættu handhafar „recepta“ -
blokka vorra daga minnast
þess,(sem þeir svosem vita vel) að
fyrir atbeina hinna gömlu meistara
„hjálækninganna“ hafa margir
mildlvægir iæknisdómar nútíma
lyfjafræði uppgötvast. Gömlu
læknar landsins, svo sem þeir
Bjami Pálsson, Jón Sveinsson,
Sveinn Pálsson, og Oddur gamU
Hjaltalín voru allir sannfærðir um
gUdi náttúrulyijanna, og sá síðast-
nefndi gaf út handbók um lyfja-
grös, sem byggð var á reynslu
grasalækningakerlinga og karla.
Þaraa vora innan um „lyf‘, sem
tvímælalaust komu að notum. Og
þótt fleira væri máske gagnslaust,
þá var þó altént trúin með í glundr-
inu, þótt ekki væri annað.
Það hefur undirritaður eftir
virðulegum, eldri lækni, sem enn
er „praktiserandi“, að það sé
merkUegt með hið almenna lækna-
nám að þar sé hvergi minnst orði á
þjáninguna. Þetta er nokkuð at-
hyglisvert og má vel hafa í huga
áður en menn taka að meina „trú-
gjörnu" fólki aðgang að síberískum
iaukum og undraýjúlverum frá
Hindústan. Garri
':!"'!v'lili!ií VÍTT OG BREITT
Skortur á dýralæknum
Ólafur Oddgeirsson dýralæknir
ritar athyglisverða grein í Morgun-
blaðið þar sem hann skýrir frá
ástandi dýralækninga hér á landi
og rökstyður þá skoðun sína og
Dýralæknafélags íslands ekki
síður, að hér fari fljótlega að gæta
dýralæknaskorts og tímabært sé að
hefja kennslu í dýralækningum í
landinu.
Vaxandi þörf
Á vegum Dýralæknafélagsins
hefur að undanförnu starfað nefnd,
sem vinnur að stofnun íslensks
dýralæknaskóla. Niðurstaða
nefndarinnar er, að með litlum
tilkostnaði megi nú þegar koma,
upp fyrri hluta námi í dýralækning-
um í tengslum við læknadeild Há-
skóla íslands. Fyrir liggur að
læknadeildin er reiðubúin til sam-
starfs um þessa hugmynd.
Það er ljóst, segir Ólafur
Oddgeirsson, að á næstu árum
verður verulegur skortur á dýra-
læknum á íslandi. íslenskir dýra-
læknar hafa á síðari árum víkkað
mjög starfsvettvang sinn, s.s. í
heilbrigðiskerfi, fiskeldi, loðdýra-
rækt, gæludýralækningum og
margvíslegum rannsóknarstörfum.
Þriðjungur starfandi héraðsdýra-
lækna mun láta af störfum á næstu
10-15 árum fyrir aldurs sakir, að
sögn greinarhöfundar.
Góðvild útlendinga
Ólafur bendir á, sem vafalaust
er rétt, að viðvera dýralækna, sem
einir þurfa að gegna stórum héruð-
um, og vinnuálag af þeim sökum,
geti ekki gengið til frambúðar,
heldur kalli slíkt ástand á fjölgun í
dýralæknastéttinni af sjálfu sér. En
fjölgun dýralækna takmarkast af
þeim fábreyttu möguleikum, sem
stúdentar hafa til inngöngu í dýra-
læknaskóla. Dýralæknanemar
verða að sækja allt sitt nám til
útlanda. Flestir hafa numið við
háskóla í Ósló, Kaupmannahöfn
og Hannover í Þýskalandi. Segir
Ólafur Oddgeirsson að dýralækna-
skólinn í Ösló hafi áður veitt
tveimur íslenskum stúdentum að-
gang á ári, en nú aðeins einum.
Hannover-skólinn hefur tekið 1-2
íslenska stúdenta árlega og dýra-
læknaskólinn í Kaupmannahöfn 1-
3.
Fram kemur í grein Ólafs að
íslendingar hafi vegna „góðvildar"
umræddra skóla fengið þama inni
fyrir dýralæknanema, en að því
geti komið að ekki verði á góðvild-
ina treyst, því að eiginlegir samn-
ingar liggi ekki fyrir um námsdvöl
íslensku stúdentanna nema að því
er varðar dýralæknaskólann í Ósló.
Þá bendir greinarhöfundur á að
vfða um lönd sé skortur á dýra-
læknum. Líklegt er því að erlendir
dýralæknaskólar hafi nóg með að
fullnægja eftirspum sinna eigin
samlanda um skólavist og hafi ekki
pláss aflögu handa útlendingum.
Að spara sér í óhag
Niðurstaðan af hugleiðingum
Ólafs Oddgeirssonar er sú að taka
sterklega undir hugmyndir nefndar
Dýralæknafélagsins um að hefja
sem fyrst kennslu í fyrri hluta námi
í dýralæknisfræði í tengslum við
læknadeild Háskóla íslands. Að
áliti Ólafs ætti einnig að tengja
slíkt nám Tilraunastöðinni á
Keldum. Að sjálfsögðu fylgir
stofnun slíkrar háskólakennslu
nokkur kostnaður, 10-15 millj. á
ári, segir Ólafur Oddgeirsson, þeg-
ar þriggja ára fyrri hluta nám er að
fullu komið til framkvæmda.
Það kann að stríða gegn hug-
myndum um aðhald í fjármálum
ríkisins að reka á eftir máli sem
þessu að svo stöddu. En það hefur
oft sannast að einnig er hægt að
spara sér í óhag. Rökstuðningur
Dýralæknafélagsins felur í sér
framtíðarsýn, sem ekki er auðvelt
að sneiða hjá til frambúðar. Ef það
er rétt að dýralæknaskortur sé á
næsta leiti og ótryggt að treysta á
„góðvild" erlendra dýralækna-
skóla, þá verða íslensk stjómvöld
að taka tii sinna ráða.
I.G.