Tíminn - 09.01.1990, Síða 4

4 Tíminn
Þriðjudagur 9. janúar 1990
FRETTAYFIRLIT
LEIPZIG - Um 100 þúsund
reiðra Austur-Þjóðverja gengu
um götur Leipzig og kölluð
„ Niður með kommúnistana" og
kröfðust sameiningar þýsku
ríkjanna. I Austur-Berlín hót-
uðu stjórnarandstöðuhópar að
hefja aftur mótmælin á götum
úti eftir að fulltrúar stjórnar-
andstöðunnar áttu í hörðum
orðaskiptum við embættis-
menn út af hinni hötuðu örygg-
islögreglu sem á að leysa upp.
BÚKAREST - Rúmenar
tóku undir gagnrýni Tékka á
Comecon, viðskiptabandalags
fylgiríkja Sovétríkjanna og
sagði að róttækar breytingar
væru nauðsynlegar, annars
væru samtökin dauðadæmd.
BONN - Stjórnvöld í Vestur-
Þýskalandi settu þrýsting á
austurþýsk stjórnvöld um að
staðið verði við að halda frjáls-
ar kosninaar í Austur-Þýska-
landi meo því að hóta að
afturkalla alla efnahagsaðstoð
Vestur-Þjóðverja ef stjórnar-
andstæðingum verði ekki gefið
sama tækifæri að koma
skoðunum sínum á framfæri
og kommúnistar.
LUSAKA - Afríska þjóðar-
ráðið segist ætla að halda
áfram vopnaðri baráttu sinni
gean stjórn hvítra manna í
Suður-Afríku og ekki hefja
samningaviðræður nema rætt
verði um algert jafnrétti kyn-
þátta í landinu. Skipti frelsun
Nelsons Mandela þar engu.
MOSKVA - Háttsettur
sovéskur embættismaður kom
til Litháen til að undirbúa komu
Mikhaíl Gorbatsjofs forseta
Sovétríkianna sem heimsækja
mun lýoveldið til að ræða
ágreining kommúnistaflokks-
ins þar við móðurflokkinn í
Moskvu.
PRAG - Tveir ráðherrar í
ríkisstjórn Tékkóslóvakíu
sögðu sig úr kommúnista-
flokknum og eru kommúnistar
þvi nú í minnihluta í bráða-
birgðastjórninni sem stjórna á
fram að kosningum.
SOFÍA - Búlgarskir þjóðern-
issinnar stöðvuðu verkföll og
mótmæli gegn trúfrelsi sem
múslímum í landinu hafði verið
gefið og hyggjast bíða niður-
stöðu úr viðræðu sem fram
fara um kynþáttavandamálin í
landinu.
Innrás Bandaríkjamanna í Panama:
Jesse Jackson segir að
1200 manns hafi fallið
Jesse Jackson hinn blakki mannréttindafrömuður í Banda-
ríkjunum sem komst nærri því aö verða tilnefndur forseta-
frambjóðandi Demókrataflokksins, staðhæfir að minnsta
kosti tólfhundruð óbreyttir borgarar hafi fallið þegar Banda-
ríkjamenn gerðu innrás í Panama fyrir jólin. Bendir hann á
að þetta sé tvöfalt fleiri en létu lífið þegar kínversk stjórnvöld
beittu hernum gegn friðsömum mótmælendum á Torgi hins
himneska friðar í fyrra.
Bandaríski herinn hefur sagt að
23 bandarískir hermenn og um 300
panamískir hermenn hafi fallið í
innrásinni og um það bil 250 óbreytt-
ir borgarar. Þá tölu hafa hernaðaryf-
irvöld ekki viljað staðfesta, en Jack-
son segist hafa öruggar heimildir
fyrir því að mannfall óbreyttra borg-
arar hafi verið margfalt meira.
-Við drápum flciri en tólf hundruð
óbreytta borgara í Panama... Þeir
grófu fólkið í fjöldagröfum. Við
vörpuðum sprengjum á San Migue-
lito að nóttu til og það hafa aldrei
verið birtar tölur um það hve margir
féllu.
Fleira fólk var drepið... í Panama-
borg en á Torgi hins himneska friðar
í Kína, sagði Jackson.
Henry Hyde, fulltrúardeildar-
þingmaður repúblikana frá Illinois
sem mætti í sjónvarpssal með Jack-
son véfengdi tölur Jacksons.
-Við vorum niðurfrá og ræddum
við fólkið í þessum hverfum. Það er
engar sannanir fyrir þessu, sagði
Hyde þegar hann vísaði tölum Jack-
sons á bug.
Heyrst hafa mun hærri tölur.
Ramsey Clark sem var saksóknari í
Bandaríkjunum á tíma Lyndon B.
Johnsons var í Panama um helgin og
sagðist hafa heyrt tölur um
4000fallna og jafnvel 7000 fallna.
Brent Snowcroft hershöfðingi
þjóðaröryggisráðgjafi Bandaríkj-
anna og Lawrence Eagleburgar að-
stoðarutanríkisráðherra Bandaríkj-
anna sögðu í sjónvarpsþætti um
helgina að tala fallinna væri ekki á
hreinu, en að ágiskun Clarks um að
rúmlega þúsund manns hafi fallið,
væru allt of háar.
Bandarískir hennenn ráðast til atlögu í Panama. Jesse Jackson biökku-
mannaleiðtogi fullyrðir að rúmlega 1200 óbreyttir borgarar hafí fallið í
innrásinni, helmingi fleiri en á Torgi hins himneska friðar í Kína.
Cristiani forseti El Salvador:
Hermenn áttu aðild
að jesúítamorðunum
Geimskutlun frestað
Alfredo Cristiani forseti E1 Salva-
dor skýrði frá því í sjónvarpsræðu á
sunnudagskvöld að aðilar inna hers-
ins tengdust morðunum á jesúíta-
prestunum sex sem myrtir voru á
grimmilegan máta ló.nóvember. Þá
höfðu skæruliðar Farabundo Marti
þjóðfrelsishreyfingarinnar hluta San
Salvadorborgar á valdi sínu og átök
stjórnarhersins og skæruliða harðari
enn nokkru sinni.
-Það hefur komið í Ijós að hluti
ákveðinna afla innan hersins átti
aðild að morðunum, sagði Cristiani
í sjónvarpsræðunni sem kom mjög á
óvart.
Jesúítarnir sex voru starfsmenn
Lögregla og herlögregla skutu að
minnsta kosti tólf manns til bana í
Kasmírhéraði í gær, en þar héldu
Kasmírbúar, sem flestir játa íslams-
trú, fjölmenn mótmæli gegn yfirráð-
um Indverja. Útgöngubann hefur
verið sett á í borginni Srinagar helsta
sumardvalarstaðar Kasmírhéraðs og
á nokkrum öðrum stöðum í hérað-
inu.
Það var einmitt í Srinagar þar sem
háskóla í San Salvador og var einn
þeirra rektor skólans. Þeir voru
dregnir út í skólagarðinn um miðja
nótt og skotnir þar til bana eftir
barsmíðar. í kjölfar morðanna reis
hávær mótmælaalda vfða um heim
þar sem dauðasveitir hægri manna í
El Salvador voru fordæmdar og
beindi þessi atburður athyglinni frá
eiginlegum bardögum.
Cristiani, sem sjálfur tengdist
mjög dauðasveitum hægrimanna,
sagði að sérstök sveit sérstakra heið-
ursmanna í hernum hafi verið skipuð
til að vinna með rannsóknarnefnd
þeirri sem skipuð var til að rannsaka
málið.
flesti féllu eða tíu manns. Þar réðst
mannfjöldinn með grjótkasti að lög-
reglunni sem svaraði með skothríð.
Mótmælaaldan kom í kjölfar út-
göngubanns sem sett var á þessum
slóðum á föstudag, en þá var 41 ár
liðið frá því Sameinuðu þjóðirnar
ályktuðu á þá leið að íbúar Jammu
og Kasmír ættu að ákveða framtíð
sína í atkvæðagreiðslu.
Geimskutlan Columbíu komst
ekki út í geiminn í mikilvæga
björgunarför í gær vegna slæms
veðurs á Canaveralhöfða. Hins
vegar á að reyna að nýju í kvöld.
Geimfararnir á Cólumbíu þurftu
að sitja tímunum saman reyrðir
niður í sætin sín áður en endanlega
Bráðabirgðaríkisstjórn Rúmeníu
hefur í hyggju að fresta hinum
frjálsu kosningum sem fram eiga að
fara í apríl á þeirri fórsendu að nýir
stjórnmálaflokkar þurfi lengri tíma
til að undirbúa sig undir kosningarn-
ar. Þessum hugmyndum hefur verið
illa tekið af stúdentum sem börðust
á strætum Búkarest til þess að koma
harðstjórn Ceausescus frá. Hafa þeir
í hótunum um fjöldamótmæli til að
koma í veg fyrir að kosningunum
verði frestað.
„Ef þjóðin vill að kosningunum
verði frestað, þá erum við reiðubúnir
að ræða slíkt,“ sagði Dumitru Ma-
zilu varaforseti Búlgaríu við blaða-
menn í gær.
Ekkert hefur hins vegar verið
ákveðið um frestun kosninga. Hins
vegar kom sú krafa frá Frjálslynda
flokknum sem endurreistur var á
dögunum um að Rúmenía yrði gert
var ákveðið að fresta brottför.
Geimskutlan á að sækja gamalt
gervitungl út í geiminn sem hingað
til hefur sinnt vísindastörfum, en
er nú farið að missa flugið og fellur
á kolla jarðarbúa verði ekkert að
gert. Gervitunglið er á stærð við
strætisvagn.
að konungsríki á ný. Frjálslyndi
flokkurinn á rætur sínar að rekja til
byltingarársins mikla 1848 og hafa
leiðtogar flokksins ritað Mikjáli, erf-
ingja krúnunnar bréf þess efnis að
hann snúi heim sem konungur.
Ef kosningum verður ekki frestað,
þá hafa stjórnmálaflokkar og ein-
staklingar ekki nema þessa viku til
að skrá sig til kosninga. Smábænda-
flokkurinn og Græningjaflokkurinn
hafa þegar gert það, en þessir flokk-
ar eru taldir njóta mikils fylgis.
Þá hófst í gær réttarhöld yfir
öryggislögreglumönnum Ceausescus
sem börðust af mikilli hörku til að
verja kommúnistaríki hans. Þeim er
héldu áfram baráttu gegn bylting-
unni í Rúmeníu eftir að Ceausescu
féll var hótað lífláti ef þeir gæfu sig
ekki fram. Hins vegar verður ekkert
af því þar sem stjórnvöld afnámu
dauðarefsingu úr rúmenskum lögum
1. janúar.
Lögreglan skýtur
tólf mótmælendur
Réttarhöld yfir öryggislögreglumönnum Ceausescus hafin:
Kosningum í Rúmeníu
hugsanlega frestað
Suöur-Afríka:
Fangelsisvist Mandela brátt lokið
Fangelsisvist Nelsons Mandela
leiðtoga Afríska þjóðarráðsins er
brátt á enda runnin, ef marka má
orð Winnie Mandela konu Nelsons.
Winnie og Mandela ræddu ýmis
atriði varðandi lausn Mandela úr
fangelsi eftir 25 ára prísund þegar
hún heimótti eiginmann sinn í gær,
en Nelson hefur aldrei áður minnst
á hugsanlegt frelsi sitt.
- Ég held við séum ekki að ræða
um mánaðabið lengur. Ég er mjög
vongóð. Þetta er alvara núna. Þetta
er í fyrsta sinn sem við ræðum um
undirbúning þess að hann verði
látinn laus, sagði Winnie við blaða-
menn eftir að hafa heimsótt Nelson
í íbúð þá sem hann er hafður í haldi
í Höfðaborg.
Winnie vildi ekkert tjá sig um
hvenær nákvæmlega hún teldi að
Nelson yrði látinn laus, enn hann var
hnepptur í fangelsi í ágústmánuði
árið 1962 og hefur dúsað þar síðan.
Hann er nú 71 árs gamall.
Fréttir þessar koma fáeinum vik-
um eftir að F.W. de Klerk forseti
Suður-Afríku hitti Nelson Mandela
að máli, en De Klerk hefur gjör-
breytt stefnu stjórnvalda gagnvart
blökkumönnum og hefur meðal ann-
ars látið aðra leiðtoga Afríska þjóð-
arráðsins lausa.
Ljóst er að lausn Mandela myndi
styrkja De Klerk í augum umheims-
ins, en Suður-Afríka hefur orðið að
þola víðtækar efnahagsþvingarnir á
alþjóðavettvangi vegna aðskilnaðar-
stefnu sinnar.
Þess má geta að innbyrðis erjur
blökkumanna hafa verið áberandi í
Suður-Afríku að undanförnu og um
helgina féllu níu blökkumenn í átök-
um stríðandi fylkinga í Natalhéraði.
Þar hafa íhaldssamir Zúlumenn og
vinstri sinnaðir meðlimuð Samein-
uðu lýðræðisfylkingarinnar eldað
grátt silfur saman undanfarin ár.