Tíminn - 10.02.1990, Qupperneq 4

4 Tíminn
FRÉTTAYFIRLIT
MOSKVA - James Baker
utanríkisráöherra Bandaríkj-
anna ræddi í um það bil fjórar
klukkustundir við Mikhaíl Gor-
batsjof forseta Sovétríkjanna,
þar af voru tvær klukkustundir
persónulegar viðræður. Bæði
Bandaríkjamenn og Sovét-
menn segja að viðræður Bak-
ers við Gorbatsjof og Eduard
Shévardnadze utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna hafi þokað
afvopnunarmálum verulega
fram á við.
PEKING - Kínverjar kynntu
nýjar strangar reglur um það
hvernig stúdentar skuli haga
sér. Segja stjórnarerindrekar
annarra ríkja að hér sé greini-
lega á ferðinni andsvar kín-
verskra stjórnvalda við lýð-
ræðisþróuninni í Sovétríkjun-
um. Stúdentar þurfa að taka á
sig þegnskylduvinnu og þeir
mega ekki standa fyrir neinum
fundarhöldum öðrum en á veg-
um stjórnvalda.
WASHINGTON - Met
hækkun á orkukostnaði í
Bandaríkjunum varð til þess
að verðbólga í Bandaríkjunum
hoppaði upp í 1,8% í janúar-
mánuði. Það jafngildir 21,6%
verðbólgu á ársgrundvelli, sem
er himinhátt í Bandaríkjunum.
í desembermánuði var verð-
bólgan einungis 0,6% eða
7,2%.
HUNTING FLÓI -
Olíubrák frá löskuðu olíuflutn-
ingaskipi tók að berast á land
á hinum rómuðu baðströndum
Suður-Kaliforníu þrátt fyrir að
bandaríski flotinn hafi gert allt
sem í hans valdi stendur til að
koma í veg fyriraðolían bærist
á land.
OSLÓ-Í næstu viku munu
fyrstu þýsku hermennirnir
stíga á land í Noregi frá því
Þjóðverjar hernámu Noreg á
stríðsárunum. Vestur-þýskar
hersveitir munu taka þátt í
heræfingum NATO við
Tromsö.
VARSJÁ - Tadeusz Maz-
owiecki forsætisráðherra Pól-
lands hefur farið fram á það við
svokallaðan Parísarklúbb að
Pólverjar fái að fresta afborg-
unum sínum af lánum frá
klúbbnum árið 1990 og að
leiðir verði fundnar til að frysta
40 milljarða dollara skuldir Pól-
lands á því gengi sem nú rikir.
Ríkin sem standa að Parísar-
klúbbnum hafa lánað Pólverj-
um 30 milljarða dollara.
Laugardagur 10. febrúar 1990
ÚTLÖND
Ekkert í veginum fyrirfullu sjálfstæði Namibíu 21. mars:
Stjórnlagaþing Namibíu
einnuga um stjórnarskrá
Stjórnlagaþing það sem kjörið var í frjálsum kosningum í
Namibíu hefur samþykkt stjórnarskrá fyrir landið og hefur
því síðustu hindruninni fyrir sjálfstæði Namibíu verið rutt úr
vegi. Því mun Namibía fá fullt sjálfstæði 21. mars næstkom-
andi og lýkur þá sjö áratuga yfirráðum Suður-Afríku í
landinu.
Stjómarskráin sem samþykkt var samhljóða kveður á um
að í Namibíu verði fjölflokka lýðveldi sem grundvalli stefnu
sína á mannréttindum, aðskilnaði dómsvalds og ríkisvalds og
með forseta sem kjörinn verður til fimm ára í senn. Hann má
einungis sitja í tvö kjörtímabil.
Stjórnlagaþingið mun koma sam- fyrir róða ýmsar kennisetningar
an að nýju 20. mars, deginum fyrir
sjálfstæðisdaginn og kjósa forseta
Namibíu. Er næsta víst að Sam
Nujoma leiðtogi Swapo verði.
kjörinn, en Swapo hefur barist gegn
yfirráðum Suður-Afríku í 23 ár. Þá
mun stjórnlagaþingið sem skipað er
72 fulltrúum breytast í löggjafaþing.
Hin vinstrisinnaða Swapo hreyf-
ing vann ótvíræðan sigur í kosning-
unum til stjórnlagaþingsins sem fram
fóru í nóvembermánuði síðastliðn-
um undir stjórn Sameinuðu þjóð-
anna. Hins vegar náði hreyfingin
ekki þeim tveimur þriðju hlutum
þingsæta sem hefði tryggt hreyfing-
unni sjálfsvald í samningu stjórn-
arskrár. Því hefur hreyfingin þurft
að semja við sex aðra stjórnmála-
flokka um ákvæði stjórnarskrárinnar
og hefur neyðst til þess að falla frá
ýmsum þeim atriðum sem hreyfingin
krafðist að væru með í stjórnar-
skránni. Þar á meðal var ákvæði er
átti að leyfa stjórnvöldum að halda
fólki í fangelsi í ótiltekinn tíma án
undangenginna réttarhalda.
Að undanförnu hefur Swapo lagt
marxismans sem áður voru grund-
völlur stefnu samtakanna. Nú segist
Swapo vilja blandað hagkerfi þar
sem bæði ríkið og einkaframtakið
standi í atvinnustarfsemi. Segjast
leiðtogar Swapo nú ætla að stjórna
landinu í náinni samvinnu við stjórn-
arandstöðuflokkanna.
í Namibíu búa 1,3 milljónir
manna, flestir blakkir á hörund. Um
40% íbúa hafa framfærslu sína af
landbúnaði, en helstu auðlindir
Namibíu liggja á auðugum demants-
námum og málmum í jörðu. Um það
bil 40% vinnufærra manna eru at-
vinnulaus.
Sam Nujomba leiðtogi Swapo hreif-
ur eftir sigurinn í kosningum til
stjórnlagaþings í Namibíu í nóvemb-
er. Nú hefur stjómlagaþingið komið
sér saman um stjómarskrá fyrír
Namibíu og ekkert því til fyrirstöðu
að Namibía hljóti fullt sjálfstæði 21.
mars eins og ráð var fyrir gert.
Öruggt má teljast að Sam Nujomba
verði fyrsti forseti Namibíu.
Háttsettur vestur-þýskur embættismaður:
Austur-Þýskaland er
á barmi gjaldþrots
Vestur-þýsk stjómvöld telja að
austur-þýska ríkið geti orðið gjald-
þrota innan nokkurra daga ef ekki
verður gripið til róttækra aðgerða,
sem menn vita ekki almennilega
hverjar ættu að vera. Frá þessu
skýrði háttsettur embættismaður í
Bonn.
Embættismaðurinn í Bonn sem
ekki vildi láta nafn síns getið sagði
að sumir embættismenn í Austur-
Þýskalandi teldu jafnvel hættu á að
ekki væri hægt að halda kosningar
18. mars eins og áætlað er vegna
gjaldþrotsins.
-Það eru sólarmerki á lofti sem
benda til að innan fáeinna daga
verði Austur-Þýskaland gjaldþrota.
sagði embættismaðurinn.
Þessi staðreynd ku vera aðal-
ástæðan fyrir því að vestur-þýska
stjórnin bauð þeirri austur-þýsku að
hefja strax viðræður um sameigin-
legan gjaldmiðil þýsku ríkjanna.
Ríkisstjórn Helmuts Kohls kan-
slara Vestur-Þýskalands samþykkti
á miðvikudaginn að bjóðast til þess
að vestur-þýska markið, sem er
gífurlega sterkur gjaldmiðill, myndi
gilda í Austur-Þýskalandi. Austur-
þýska ríkisstjórnin hefur hafnað
þessu tilboði.
Khamenei ítrekar
dauðadóm Rushdie
Sprenging
Öflug sprenging varð í stærstu
efnaverksmiðju í Austur-Þýska-
landi og fórust að minnsta kosti
þrír menn og nítján særðust.
Sprengingin var í Buna efnaverk-
smiðjunni utan við Halle 250 km
suður af Berlín.
Buna efnaverksmiðjan er ein
af þeim elstu í Þýskalandi, byggð
á þriðja áratugnum. Hefur hún
verið á svörtum lista umhverf-
isverndarsinna vegna gífurlegrar
efnamengunar sem frá henni hef-
ur komið og mengað bæði loft og
vatn í stórum hluta Austur-
Þýskalands.
Hin nýju stjórnvöld í Austur-
Þýskalandi höfðu lofað að loka
verksmiðjunni fyrir árslok 1991
ásamt fimm öðrum verksmiðjum
sem eru taldar menga umhverfi
sitt hvað mest.
Þíðan í A-Evrópu:
Ali Khamenei andlegur leiðtogi
írana ítrekaði kröfuna um að
breski rithöfundurinn Salman
Rushdie yrði drepinn vegna bókar
hans „Söngvar Satans", sem íranar
telja grófa móðgun við íslam. Aja-
tollah Khomeini hinn gengni erki-
klerkur varð fyrstur til þess að
hvetja múslíma til að drepa Rush-
die, en nú hefur sporgöngumaður
hans tekið upp þráðinn að nýju.
- Dómur Imam Khomeinis yfir
höfundi hinnar óguðlegu bókar
„Söngvar Satans" er enn í gildi og
verður að framfylgja honum, sagði
Khamenei við bænagjörð í gær.
Nú er ár liðið frá því Khomeini
hvatti til þess að Rushdie yrði
drepinn vegna skrifa sinna. Hefur
hann þurft að lifa í felum alla tíð
síðan.
Tékkartakaupp
stjórnmálasam-
band við fsrael
Tékkar hafa tekið upp stjórnmála-
samband við ísrael eftir 23 ára langt
hié. Frá þessu var gengið í gær á
fundi Moshe Arens utanríkisráð-
herra ísraels og Jiri Dienstbier utan-
ríkisráðherra Tékkóslóvakíu. Þeir
undirrituðu samning þar um við
hátíðlega athöfn í Cerninhöllinni í
Prag.
Tékkar fylgja því í fótspor Ung-
verja sem voru fyrstir austantjalds-
ríkja til að taka upp stjórnmálasam-
band við ísraela, en ríkin slitu stjórn-
málasambandi við ísrael í kjölfar
sex daga stríðsins 1967.
Vaclav Havel hinn nýi forseti
Tékkóslóvakíu hefur lagt áherslu á
að Tékkar taki upp stjórnmálasam-
band við ísrael og ætlar Tékkum
stóran hlut í friðarviðleitan í Mið-
austurlöndum. Þar hyggst hann
byggja á áralöngum góðum sam-
skiptum Tékka við Arabaríkin.