Tíminn - 10.03.1990, Blaðsíða 13

Tíminn - 10.03.1990, Blaðsíða 13
Laugardagur 10. mars 1990 Tíminn 25 lllllllllllllllllllllllllll MINNING IIIIIIIIIIM Jórunn Bjarnadóttir Hinn 2. mars lést í Reykjavík Jórunn Bjarnadóttir, fyrrum ljós- móðir á Akureyri, níræða að aldri, fædd á Geitabergi í Svínadal, hinn 9. febrúar 1900. Starfsdagur Jórunnar á Akureyri var langur og erfiður, en hún var ljósmóðir í öðrum stærsta bæ í landinu, snjóþungum og mjög á brattann að sækja, áratugum saman og bíllaus öll þau ár sem annir voru mestar. Áhugamálum sínum, sem voru andleg líknarstörf og sálarrann- sóknir, helgaði hún krafta sína þegar um hægðist og fæðingum í heimahús- um fækkaði ár frá ári er fæðingar- deild var komin á Fjórðungssjúkra- húsinu. Liðu þó mörg ár uns starf ljósmóður Akureyrarbæjar var lagt niður. Flutti hún þá til Reykjavíkur og hefur verið þar síðan, lengst af á Freyjugötu 1, í námunda við systkini sín og frændfólk. Hún var Borgfirð- ingur að ætt og uppruna og átti ekki skyldmenni nyrðra, nema síra Sig- urð á Möðruvöllum, og voru þau frændur að öðrum og þriðja, og svo hin síðari árin er bróðurdóttir hennar, Kolbrún Bjarnadóttir kenn- ari, var orðin húsfreyja á Ysta-Felli í Kaldakinn, og undir lokin nyrðra Elísa Jónsdóttir, sem kom til Jór- unnar frænku sinnar sem bræður hennar fyrr, en varð um kyrrt. Hún er nú látin, ung frá manni og börnum. Foreldrar Jórunnar voru hjónin Bjarni Bjarnason og Sigríður Ein- arsdóttir er ást höfðu 1894 og bjuggu fyrstu 5 búskaparárin í Katanesi á Hvalfjarðarströnd, en frá fardögum 1899 á Geitabergi í Svínadal, þar sem þau gerður garðinn frægan í orðsins fyllstu merkingu með frá- bærri fyrirgreiðslu á umferðar- og áningarstað þess tíma, er þjóðleið lá um Geldingadraga. Heimilið var stórt og fjölskyldan glaðvær og ein- huga í hjálpsemi og félagsveru, en bókmennt í hávegum höfð og skáldamál og sungið við stofuorgel- ið. Bjarni á Geitabergi lærði ungir orgelleik og sungu böm hans af list, einkum Bjarni læknir sem alkunnugt var, og Björg, er söng með Dóm- kórnum og í Hallgrímskirkju. Þar var Bjarni ræktunarmaur, en kýr margar á svo fjölmennu heimili og gestkvæmt. Fjárbú var og stórt, enda er Geitaberg góð fjárjörð, land viði vaxið og beitarsæld, en silungs- veiði til umtalsverðra hlunninda. Enn var það, auk risnunnar, sem gerði Bjarna svo minnisstæðan ferðamönnum að víða getur, prútt skegg er náði í beltisstað. Bar hann nefndarmaður í Strandarhreppi, oddviti um 30 ára skeið, hreppstjóri og sat í landsdómi. Voru þau hjón samhent, enda nær jafnaldra, syst- kinabörn og nágrannar, hún dóttir Einars Ólafssonar og Sigríðar Helgadóttur í Litla Botni í Hvalfirði Erlingssonar, hann sonur Bjarna Helgasonar í Stóra Botni Erlings- sonar og konu hans Jórunnar Magn- úsdóttur frá Þyrli. Átthagatryggð og ættrækni var ríkur þáttur í skapgerð Jórunnar. Var það sjaldan, þó að oft bæri fundum saman nyrðra, að ekki væri rakin minning frá Geitabergi, en hemii bernskuheimilið kært og æsku- stöðvarnar hugfólgnar. Faðir hennar lést úr lungnabólgu á gamlárskvöld 1924, en Sigríður náði háum aldri og var löngum á sumrunt á Geitabergi, þar sem Steinunn dóttir þetta og maður hennar, Jón Pétursson frá Draghálsi, tóku við búi. Átti gamla húsfreyjan frá Geitabergi heimili hjá Sigríði dóttur sinni framan af, er hún var flutt til vetursetu í Reykja- vík, en síðast hjá Björgu. Hún dó vorið 1955 á 89. aldursári. Tildrög þess að Jórunn réðst til ljósmóðurstarfa á Akureyri voru þau að Bjarni bróðir hennar var þar læknir og fékk hana til að fylla vandfyllt skarð í hinu fjölmenna ljósmóðurumdæmi. Fór Jórunn norður 1929 og mun hvorugt þeirra hafa grunað að yrði til svo langrar frambúðar er raun varð á, en hún flutti ekki frá Akureyri fyrr en 1968. Bjarni læknir hvarf að störfum syðra vorið 1933 eftir 5 ára veru á Akureyri frá Geitabergi en Jórunn gegndi starfi sínu svo lengi sem bæjarbúar þörfnuðust bæjarljósmóður sem fyrr segir. Mun hún hafa tekið á móti um 3 þúsund börnum. Hún var fámál um Ijósmóð- urstarfið og leit á það sem heilagt þagnarmál, en engum gat dulist, einkum fyrsta áratuginn, er mjög var misskipt kjörum fólks og áhrif kreppunnar mest, að þungt var fyrir fæti og aðstæður víða erfiðar. Gönguleiðir eru langar inn í Fjöru og upp á Brekkur, og enda þótt hún eignaðist bíl á eftirstríðsárunum var að honum takmarkað gagn langa snjóavetur. Hin algenga umsögn „heppin ljós- móðir“ er of hversdagsleg lýsing á ævistarfi Jórunnar Bjarnadóttur. Bæði var það, hve afar mörg börnin voru sem hún tók á móti og reikn- ingslega séð sjaldgæft að út af bæri, hvað þá að illa tækist til, því að hún hafði læknishendur trúar og líknar og sá vandkvæðin fljótt og lét án tafar kalla til lækni. Þegar henni var hrósað fyrir skjóta hjálp og örugg viðbrögð minntist hún allra hinna mörgu sængurkvenna og ljósmæðra í afskekktum sveitum og víðs fjarri læknisþjónustu. Hún var af hjarta lítillát um starf sitt og þakkaði Guði gæfuna þegar heilbrigt barn var skilið frá heilli konu. Þær fundu til friðandi trausts í návist Jórunnar ljósmóður og andleg áhrif hennar í öllum hlýleik og orðlausum bænar- styrk megnuðu mikils. Þá sjaldan að vikið var að starfi hennar var auð- heyrt að hún þakkaði í lotningu allt hið mikla sem vel fór, æðri hand- leiðslu, og hún leit á hverja fæðingu sem sjálfstæðan þátt í kraftaverki lífkeðjunnar. Þegar um tók að hægjast og at- burður fæðingarinnar fluttist á meir af heimilinu á sjúkrahúsið, gafst bæjarjósmóðurinni tóm til að rækta garð sinn að Hríseyjargötu 13 og njóta heimilis þeirra Bjarna, einka- barns hennar úr skammæju hjóna- bandi þeirra Jóns El. Jónssonar vélstjóra. Hún var heimakær, líklega enn frekar eftir brunann í Jerúsalem þar sem hún hafði verið leigjandi og misst heimili sitt og efnislega aleigu, og svo vanaföst, e.t.v. vegna hins þreytandi eril og fjölbrigða, að hún settist alltaf í sama stólinn þegar hún kom til vina sinna - og meir af skyldu og kurteisi en nokkurri löngun. Lét hún þá lítið fyrir sér fara en stafaði góðvild og ljúfmannlegu tilliti kring- um sig. Hún leitaði eftir friðsæld og forðaðist háreisti. Sjálfri lá henni lágt rómur og duldist það ekki að hún vildi síður trufla þann skynheim sem aðeins fáir verða vísir og fæstir nema einstaka sinnum. Ævivinir hennar voru grannar á Bjarmastíg, Árni Guðmundsson læknir og Ingibjörg Guðmundsdóttir kona hans og þau Arnþór Þorsteins- son og Guðbjörg Sveinbjörnsdóttir. Þegar læknishjónin fluttu suður eftir 21 árs veru á Akureyri við niikinn söknuð Jórunnar, voru þær Guð- björg þegar tengdar nánu félagi í miðilssambandi Guðrúnar Sigurðar- dóttur frá Torfufelli. Unnu þær við líknar- og hjálparstörf við fyrirbæn göfgandi veru sem hljótt var um en þakkað og blessuð af honum mörgu er nutu. Athygli alþjóðar vakti hins vegar þegar ritverkið Ragnheiður Brynjólfsdóttir 1-11 kom út 1973- 1974, skráð eftir segulbandsupptök- um úr miðilssambandi Guðrúnar og var jafnt aðdáendum og gagnrýn- endum Ragnheiðar sögu, sem þó fóru flestir varlega, hulin ráðgáta, sem vonlegt var, enda er þessi hug- stæða harmsaga hér sögð á ljósu en yfirgripsmiklu máli við andlegt ris og afhjúpað hversdagslífið. Hina löngu og merkilegu framhaldsfundi, er sag- an var sögð, sátu einni aðrir nánustu vinir þeirra Jórunnar og aðstoðar- fólk Guðrúnar miðils og skal þar getið Nönnu Ingjaldsdóttur og Stef- áns Eiríkssonar. Eindrægni þeirra allra og trúnaður var Jórunni svo mikils virði að hún mun hafa verið nokkru lengur á Akureyri en ella. Að sönnu fýsti hana suður þangað, sem systkini hennar voru og nánasta skyldulið. Hún var frænd- rækin með afbrigðum og að árunum, er hún fór norður, átti hún þar ekki skyldmenni, nema Bjarna lækni og Sigurð eins og fyrr segir. Allt eins og faðir minn var eini frændi Jórunnar ljósmóður í grennd við Akureyri, var hún eina frænka okkar systkin- anna nyrðra, því að móðir okkar var einnig að sunnar. Bundumst við henni því enn nánari vináttuböndum og nutum órofa tryggðar hennar og traustrar vildar ríkulega. Fyrir allar góðar stundir löngu horfinnar samtíðar norður við Eyja- fjörð skal þakkað í hugkyrrð þeirrar vitundar, að „sálin er svo sem að láni samtengd við lt'kamann" - og eins og síra Hallgrímur segir einnig að mikill er ntunur heims og himins, sá má heimi neita sem himins vill leita. Ágúst Sigurðsson á Prestsbakka Tilboö óskast í röntgenbúnað fyrir Landspítala og Vífilstaðaspítala. Útboðsgögn eru afhent á skrif- stofu vorri að Borgartúni 7, Reykjavík. Tilboð skulu berast á sama stað fyrir kl. 11.00 f.h. þann 24. apríl 1990 merkt: „Útboð 3571 A+B þar sem þau verða opnuð í viðurvist viðstaddra bjóðenda. IIMNKAUPASTOFNUN RIKISINS __BORGARTUNI 7. 105 REYKJAVIK Jörð til sölu Jörðin Runná Beruneshreppi, Suður-Múlasýslu er til sölu. Allar upplýsingar gefa Guðni Einarsson oddviti Hamraborg sími 97-88129 og Helgi Þ. Jónsson varaoddviti Urðarteigi sími 97-88928. Oddviti Beruneshrepps Félagsmálaskóli Framsóknarflokksins Stjórnmálanámskeið Gissur Péturss. Þórður Ingvi Helgi Péturss. Egill Heiðar «Jón Helgason Bolli Héðinsson Áslaug Btynjólfsd. Jón Kristjánss. Hermann Sveinbjörnss. Steingrímur Hermannss. Ásta R. Jóhannesdóttir Dagskrá: Mánudagur 19. mars Kl. 20:00 Setning Gissur Pétursson, form. SUF Kl. 20:15 Stjórnsýslan • uppbygging Þórður Ingvi Guðmundsson, stjórnsýslufr. Kl. 21:30 Fjölmiðlar og stjórnmál Helgi Pétursson, fjölmiðlafræðingur Miövikudagur 21. mars Kl. 20:00 Félagsstörf - fundarsköp Egill Heiðar Gíslason, fulltrúi Kl. 21:30 Landbúnaður - framtíð Jón Helgason, alþingismaður Fimmtudagur 22. mars Kl. 20:00 Efnahagsmál - hagstjórnartækni Bolli Héðinsson, efnahagsráðgj. rlkisstj. Kl. 21:30 Menntakerfið - vakandi eða sofandi Aslaug Brynjólfsdóttir, fræðslustjóri Mánudagur 26. mars Kl. 20:00 Umhverfísmál - málefni framtíðar Hermann Sveinbjörnss.on aðstoðarmaður sjávarútvegsráðherra Kl. 21:30 Alþjóðastjórnmál - þróun Ásta R. Jóhannesdóttir, form. utanríkismálan. Framsóknarflokksins Miðvikudagur 28. mars Kl. 20:00 Framsóknarflokkurinn - innra starf Sigurður Geirdal, framkvæmdastjóri Framsóknarflokksins Kl. 21:30 Stjórn fiskveiða - framtíð sjávarútvegs Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra Fimmtudagur 29. mars Kl. 20:00 Heilbrigðiskerfið óbreytanlegt? Guðmundur Bjarnason, heilbrigðisráðherra Kl. 21:30 Sveitarstjórnamál - nánasta umhverfið Sigrún Magnúsdóttir, borgarfulltrúi Sunnudagur 1. apríl Kl. 14:00 Skoðunarferð um Alþingi starf þess og uppbygging Jón Kristjánsson, alþingismaður Kl. 16:00 Stjórnmál framtíðarinnar Island framtíðarinnar Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra Kl. 18:00 Afhending skírteina - skólaslit Skráning þátttakenda fer fram í síma 91-24480 hjá Agli Heiðari eða Þórunni Guðmundardóttur. Námskeiðsstaður: Nóatún 21, Reykjavík

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.