Tíminn - 25.07.1990, Blaðsíða 6

6 Tíminn
Miðvikudagur 25. júií 1990
Timirm
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinn og
Framsóknarfélögin I Reykjavlk
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason
Ritstjórar: Indriði G. Þorsteinsson ábm.
Ingvar Glslason
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Glslason
Skrifstofun Lyngháls 9, 110 Reykjavlk. Slml: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsfmar Áskrift og dreifing 686300,
ritstjórn, fréttastjórar 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi h.f.
Mánaðaráskrift kr. 1000,- , verð I lausasölu kr. 90,- og kr. 110,- um
helgar. Gmnnverð auglýsinga kr. 660,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Hvað er framundan?
Þróun kjara- og etnahagsmála kann aö gerbreytast á
næstunni í kjölfar úrskurðar félagsdóms í máli Nátt-
úrufræðifélagsins gegn ríkissjóði. Ekkert nema nýtt
allsheijarsamkomulag um viðnám gegn verðbólgu er
til bjargar.
Mál Náttúrufræðifélagsins er prófmál sem hefur
fordæmisgildi varðandi ágreining Bandalags há-
skólamenntaðra manna og ríkisstjómar um þá
ákvörðun ríkisvaldsins að fresta að greiða háskóla-
menntuðum starfsmönnum ríkisvaldsins 4,5% launa-
hækkun 1. júlí sl. Félagsdómur úrskurðar að frestun-
in, sem birt var sem einhliða stjómvaldsákvörðun,
bijóti gegn ákvæðum kjarasamninga, ríkið hafi ekki
haft vald til að fresta launahækkuninni á þennan hátt.
Rök ríkisvaldsins í þessu máli vom þau að miðað
við almenna og samræmda áætlun um þróun launa-
mála og efnahagsmála ylli larmahækkun til háskóla-
menntaðra starfsmanna ríkisins nú röskun sem setti
þessa þróun úr skorðum. Ríkisstjómin taldi að al-
menn fyrirvaraákvæði í samningunum veittu heimild
til frestunar launahækkana, þegar þannig stendur á.
Af hálfu ríkisstjómar hefur ætíð verið lögð áhersla á
að hér væri um frestun að ræða en ekki samningsrof,
þótt í hita leiksins hafi ýmsir talað um svik í þessu
sambandi.
Eins og við mátti búast hrósa forystumenn BHMR
sigri eftir þennan úrskurð. Hins vegar óttast aðrir eft-
irleikinn í þessu máli. Afleiðingar launahækkunar til
háskólamenntaðra manna strax á fyrsta þriðjungi
þeirrar launa- og verðlagsstöðvunar, sem aðilar hins
almenna vinnumarkaðar og ríkisstjómar ásamt
Bandalagi starfsmanna ríkis og bæja standa að, verða
aðeins á einn veg: Launahækkanir í öllum greinum
framleiðslu, verslunar og þjónustu í landinu. Því hef-
ur verið lýst svo að slíkar launahækkanir staðnæmist
ekki við þetta eina þrep, heldur sé komin af stað
óstöðvandi víxlverkun í launakerfínu, þar sem ein
hækkunin hafí áhrif á aðra. Þar með hefur verðbólgu-
skrúfunni verið sleppt lausri, því að verðlag mun
ekki síður þjóta upp. Átökin milli verðlags og kaup-
gjalds munu óhjákvæmilega segja til sín. Ólafúr
Ragnar Grímsson, formaður Alþýðubandalagsins,
sagði í sjónvarpsviðtali að 70-80% verðbólga væri í
aðsigi. Ef það er rétt er þjóðarsáttin búin að vera.
Svo alvarlega sem horfir um þróun launa- og efna-
hagsmála í kjölfar úrskurðar félagsdóms er augljós-
lega komin upp ný staða í samskiptamálum ríkis-
valds og aðila vinnumarkaðarins, þar með allra laun-
þegasamtaka í ríkisþjónustu. Ekki er hugsanlegt að
hægt sé að láta staðar numið við þá kaupgjalds- og
verðlagsþróun sem í vændum er. Ríkisstjómin hefur
það hlutverk að sameina þjóðfélagsöflin um skyn-
samlega efnahagspólitík þar sem sérhagsmunasjón-
armið verða að víkja fyrir raunsæisviðhorfum. Von-
andi endist sérhagsmunaöflunum gæfa til þess að
lúta skynsamlegri forystu um nýja þjóðarsátt, ef búið
er að kála þeirri sem gerð var í febrúar.
GARRI
Allt í grænum sjó
ICfíir aokkuð langt þóf brostu svo-
kaliaðir aðilar vioBumarkaðaríus
og skrífuðu undir samnlnga. Þetta
gerðist í febrúar. Suinir sögðu að
þjððiri belði sast yið sjáifa sig og
aðBar vinnumarkaðarins og ríkls-
stjðruin elnsettu sér að dgia þjrið-
arskútunni í tuttugu mánaða beiti-
vindi út úr öldudal
bróðir ríkið skyidi ekki taka stærri
hlut af ailanutn en svo að eittbvað
vserí eftir handa utgerðinni og bú-
Setunum.
Og það var ekki „síokkió af stað“
Skipstjórínn var 1
vestan af fjörðum, vanur ntaður og
lítið skemmdur af iangvaranði setu
fyrir verkum að áhöfnin skQdL Si
sem fór fyrir óbreyttum básetum
kunni að vísu ekki þá lisi, en iiann
var staðráðinn i aö halda blut sinna
manna óbreyttum og setti alit sitt
traust á skipsfjórann. Kokkurinn,
fulltrúi bændastéttarinnar á þjóð-
arskútu nni, fékk að ftjóta með, en
eins og hann sagði sjólfur, sbíptir
einna mestu máli að menn fái boU-
Meðan allt lék
sið
Það voru mikhi fleirí um borð,
meðal annarra Ijóshærður siáni,
sem sumir sögðu að hefði hlotið
óvcrðskuldaðan fraina i stjórnraái-
um. Olókollurinn lofaði því að stóri
um tíma, beldur seglin rtfuð, sknt-
ánréttafog aiiar hendur unnu sem
ein. Skipstjórinn steig ölduna í
brúnni og stýrði einbcittur fram
hjá rauðmerktum hættussæðum.
GlókoUurinn fylitist einbegu stolti
og mcira segja kokkurínn brosti,
enda var þetta æviötýri likast
þjóðarskútunni
Hvað gerðist, ber mönnum ekki
alis kostar saman um, en sumir
segja aðslysið hafi verið GlókoUi að
kenna. Aðrir eru þeirrar skoðunar
að hér bafl veríð á ferðinni skipu-
iögð starfsemi skemmdarverka-
manna, iíkt og á sér stað í sumum
úflöndum. Undirrótín var a.m.k. sú
sama og undirrót flestra styrjalda
og skæruhernaða: einhverjtim
fannsf að þeir œttu sldlið betra
hlutskipti en þeir höfðu.
gengnir hásetar þjóðarskútunnar,
sem voru ráðnir upp á hlut hjá <JIó-
kolli, sem rufu þjúðarsáttina. Fyrir
löngu siðan hafði Glókoilur lofað
þetm stærri hlut 1 aflanum, en þeg-
ar tii átti að taka vildi bann ckki
stanða víð þaö. Langskúiagcngoir
hásetar, róðnir upp á hlut hjá Gió-
koBL vfldu ekki una þessu og iétu
dætna sér stærri hlut, enda ijóst að
GiókoHur hafðl svikið ioforðið. Nó
talsmaður óbrcyttra háseta, þcgar
bann frétti af þessu, að hann viidi fá
sfterri bluf líka. Vandinn var bara
sá að afli þjóöarskútunnar hafði
aidrei vaxið i sanmemi viö óskir
áhafnarinnar, það höföu dæroin
sannað,
Nn stendor kafteinoinri vestan af
ekki skipunum, en deUir innbyrðis
og aUir vflja fá meira heldur en er
tíi. iláskólamennimir hafa að vísu
nokkuð fi! sins máls, því þeir eigu
meira skilíð heldur en ómenntuð uf-
þýðan. m reynir á GlóMl Getur
hann sannfært sina menn um að
betra sé að bíða meó að vera yflr
aðra hafriir þangað tíl sjóferðinni
er iokið? Eða gerir það einhver
annar? Á meðan við bfðum flýtur
þjóðarskútan stjórnlaus milli rauð-
merktra hættusvæða.

1 VÍTT OG BREITT !■ ■ ;
Umhleypingar
Tíðin er umhleypingasöm um
þessar mundir og stundum margátta
og spár um veðrin á morgun og hinn
því allar á reiki.
Pólitíkin dregur dám af veðurlag-
inu og hvirfilvindamir þjóta svo
hamslausir um völlinn að hægri og
vinstri hafa tapað öllum áttamiðun-
um og maður veit varla lengur hvað
er upp og hvað niður og þá náttúr-
lega alls ekki hvert aðdráttaraflið
togar. Náttúrulögmálin eru úr lagi
færð.
Össur Skarphéðinsson er á hrað-
ferð inn í Sjálfstæðisflokkinn, þar
sem Albert er orðinn innsti koppur í
búri og bæði málgögn íhaldsins ríf-
ast hástöfúm um hvort flokkurinn
sé forystulaus eða megi una við
sinn forystusauð.
Guðmundur jaki, formaður Dags-
brúnar og Verkamannasambands-
ins, er einnig á pólitískri hraðferð
og stefhir í valdamiðju Alþýðu-
flokksins og hótar stofnun Verka-
mannaflokks, verði honum ekki vel
tekið þar.
Um öll þessi undur og mörg fleiri
getur að lesa í málgögnum stjóm-
málaflokkanna um helgina og i gær.
Athafnir og hugsjónir
Moggi, sem hvetur skribenta sína
til að skrifa stutt, splæsti 4 síðum á
athafriamanninn Össur, sem íyrir
skömmu var Þjóðviljaritstjóri og
frambjóðandi komma í borgar-
stjóm. Hann er nú orðinn forstjóri
og telur að athafrialífi framtíðarinn-
ar sé best borgið með hinni nýju
kynslóð Sjálfstæðisflokksins, eins
og komið er til skila í súperviðtal-
inu í helgarmogga.
Það gleymdist að taka fram, hvort
Hannes Hólmsteinn tilheyrir nýju
íhaldskynslóðinni, eða hvort hann
er orðinn skallauppi.
Hitt fer ekki milli mála að Össur
tryggingaforstjóri og unga fijáls-
hyggjukynslóðin munu gera þann
uppskurð á þjóðfélaginu sem þarf,
segir Össur Skarphéðinsson, at-
hafhamaður og hugsjónamaður,
eins og núverandi Þjóðviljaritstjóri
kallar piltinn í fomndran sinni yfir
inyntsp /
mUÐSVID
& LÞÝDUFLOKKINI
moggaviðtalinu mikla við forvera
sinn í ritstjórastóli málgagns verka-
lýðshreyfingar og alls þessa.
Þjóöarsáttin heldur
Dagsbrúnarformaður viðrar sín
sinnaskipti í Alþýðublaðinu og er
orðinn krati. Þó að þvi tilskildu að
útflutningur verði gefinn alfijáls og
að láglaunastéttir verði ekki lög-
bundnar í landinu til eilífðamóns.
Hvemig krataflokkurinn á að koma
í veg fyrir það veit Guðmundur J.
Guðmundsson einn, því það er fyrir
löngu búið að gera þjóðarsátt um að
helmingur þjóðarinnar líti aldrei
upp úr striti og afborgunum sem
renna til hins helmingsins. Það þarf
eitthvað meira en flokkaflæking og
samþykktir landsfunda til að ijúfa
þann sáttmála.
Össur er mátulega sloppinn, því
Jakinn segir um allaballana að
flokkur sem eyðir 70% af orku sinni
í innbyrðis deilur verði ekki langlíf-
ur og er Steingrími landbúnaðarráð-
herra valinn framtíðarstarfi sem
hentar honum betur en afskipti af
þjóðmálum, en það er staða fjall-
kóngs norður í Þistilfirði.
Sá sterkasti
Innbyrðis deilur málgagna Sjálf-
stæðisflokksins um forystu og for-
ystuleysi flokksins em valdabarátta
mílli málgagnanna. DV segir flokk-
inn vera forystulausan, þótt flokk-
urinn hafi 60% fylgi í skoðana-
könnunum og sveitarstjómum. En
Moggi segir forystu Þorsteins hreint
frábæra og byggist það á því að
Morgunblaðið segir formanninum
fyrir verkum og hann hlýðir, en það
gerir Davíð varaformaður ekki.
Að mati höfuðmálgagnsins er sú
forysta góð sem það fær að stjóma.
En þar sem einhugur rikir hvergi
um forystuvandamál Sjálfstæðis-
flokksins, þótt Albert ambassador
lýsi yfir eindregnu fylgi við flokk-
inn og sé eini sendiherra þingræðis-
ríkis í heiminum sem tekur svo
skýra flokkspóltíska afstöðu, væri
ekki úr vegi fyrir ihaldið að fá nýtt
blóð til að sameina öll þau ólíku
sjónaramið sem regnhlífarsamtökin
Sjálfstæðisflokkur samanstanda af.
Þegar sá ferski athafha- og hug-
sjónamaður Össur Skarphéðinsson
tekur höndum saman við nýju
fijálshyggjukynslóðina verður hann
tilvalið leiðtogaefni sem allir sannir
sjálfstæðismenn geta sameinast um.
Hver veit nema að Jakinn verði þá
orðinn svo stórt kratanúmer að hann
geti orðið höfuðandstæðingur þeirr-
ar nýju forystu framsækinna íhald-
safla sem gera mun nauðsynlegan
uppskurð á þjóðfélaginu, eins og
Össur ætlar sér.
Nema að hægt verði að sameina
þetta allt saman í einn Evrópu-
bandalagsvöndul krata og íhalds
sem leiða munu þjóðina hönd í
hönd inn í sæluríkið.
Við það gæti átt lýsing Guðmund-
ar J. um draumamarkað íslenskra
fiskverkenda, sem er Bretland. Á
þann markað er nefnilega hægt að
sulla saman beini, roði og ormum í
eina pakkningu.
Svona þjóðfélagsmálapakka er
upplagt að prakka upp á innan-
landsmarkaðinn. OÓ