Tíminn - 26.10.1990, Blaðsíða 5

Föstudagur 26. október 1990
Tíminn 5
H.l. braut-
skráir 125
kandídata
Háskólahátíð verður haldin í Há-
skólabíói n.k. laugardag, og fer þar
fram brautskráning kandídata.
Athöfnin hefst með því að Marta
Halldórsdóttir syngur við undirleik
Jónasar Ingimundarsonar. Háskóla-
rektor, dr. Sigmundur Guðbjarnason
ávarpar kandídata og síðan afhenda
deildarforsetar prófskírteini. Að lok-
um syngur Háskólakórinn nokkur
lög undir stjórn Ferenc Utassy.
Að þessu sinni verða brautskráðir
125 kandídatar og eru þeir flestir úr
viðskiptafræðum eða 37 manns. B A
próf í heimspekideild hljóta 22, BA
próf í félagsvísindadeiid 20 og B.S.
próf í raunvísindum 19. Mun færri
verða brautskráðir úr öðrum fræði-
greinum. khg.
Bátur sökk við Papey:
Sjómaðurinn fannst
úti í Papey í gær
í gær fannst maður sem lagt hafði út á bát sínum frá Djúpavogi. Hans
hafði verið saknað frá því í fyrradag þar sem bátur hans kom ekki að iandi.
Leitarmenn fundu hann í Papey um hádegisbilið í gær og virtist honum
ekki hafa orðið meint af volkinu. Maðurinn heitir Valgeir Sveinsson.
„Við fórum í fimm í gærmorgun
út í Papey til að ganga fjörur í eynni.
Fyrst fundum við smávegis brak úr
bátnum, síðan fundum við björgun-
arbátinn úr bátnum og sáum að Val-
geir hafði verið í bátnum, þegar
hann kom í land, þar sem báturinn
var bundinn, síðan sáum við för eft-
ir hann og fórum heim að Papeyjar-
bænum og sáum að hann hafði ver-
ið þar og loks fundum við hann í
sumarhúsi sem hafði verið byggt
þama 'rétt hjá. Hann var þar í góðu
yfirlæti, var búinn að kveikja upp og
farinn að hita sér kaffi", sagði Krist-
ján Ragnarsson, einn af leitarmönn-
unum. „Hann hafði brennt sig á
lærinu á neyðarblysi sem hann fann
inni í sveitabænum en að öðru leyti
var hann hress". Kristján sagði að
Valgeir hefði farið á bát sínum, Auð-
björgu VE, upp að Papey um hádeg-
isbilið á miðvikudaginn vegna ein-
hverra gangtruflana og þegar hann
fór af stað aftur hafi hann keyrt á
blindsker með þeim afleiðingum að
bátnum hálfhvolfdi og fljótlega eftir
það hefði hann sokkið. —SE
Islenskur tónlistar-
dagur á laugardag
Á laugardaginn verður haldinn ís-
lenskur tónlistardagur með þeim
hætti að íslenskri tónlist verður
gert hátt undir höfði bæði á öldum
ljósvakans sem og á ýmsum tón-
ieikastöðum og klúbbum víða um
land.
Með þessum tónlistardegi vilja ís-
lenskir tónlistarmenn vekja athygli
á því óréttlæti, sem ríkir í sambandi
við íslenska tónlist, en hún situr
ekki til sama borðs og aðrar listir
þar sem hún er skattlögð. íslenskar
hljómplötur og tónleikar eru virðis-
aukaskattsskyld og vilja tónlistar-
menn mótmæla því óréttlæti. Tákn-
ræn athöfn fer fram í Púlsinum við
Vitastíg klukkan 15 á laugardaginn
en þá verður nokkrum helstu fyrir-
mönnum þjóðarinnar afhent ný út-
gáfa af verkum hins ástsæla tón-
skálds Sigfúsar Halldórssonar. Þar
er um að ræða bók, sem inniheldur
hljómplötu með verkum Sigfúsar,
en menn standa nú andspænis þeim
vanda að selja skattfrjálsa bók sem
inniheldur skattskyldan hlut, sem
er hljómplatan, sem gefur að finna
innan á bakkápu bókarinnar, segir í
fréttatilkynningu frá undirbúnings-
nefnd um íslenskan tónlistardag.
—SE
Bragi Steinarsson saksóknari (tv.) og Hallur Magnússon, dagskrárgerðarmaður í húsakynnum Sakadóms í
gær. Tímamynd: Pjetur
Halli var birt ný ákæra
Halli Magnússyni dagskrárgerðar-
manni var birt ákæra í Sakadómi
Reykjavíkur í gær, vegna greinar-
skrifa hans um séra Þóri Stephens-
sen. Þetta er í þriðja sinn, sem sak-
sóknari gefur út ákæru vegna þessa
máls, en tveimur fyrri ákærunum var
vísað frá dómi.
Ákæran á rætur sínar að rekja til
vettvangsgreinar, sem Hallur skrifaði
og birtist í Tímanum 14. júlí 1988,
þar sem fjallað var um embættisverk
séra Þóris sem staðarhaldara í Viðey.
Hallur er ákærður á grundvelli al-
mennra hegningarlaga þar sem kveð-
ur á um rétt opinberra starfsmanna.
í ákærunni, sem birt var í gær, er
grein Halls sögð vera í heild ósvífin
og móðgandi, hafi að geyma aðdrótt-
anir og er sett fram og birt á ótil-
hlýðilegan hátt af illfysi. Saksóknari
krefst þess í ákæruskjalinu að ákærði
verði dæmdur til refsingar, að ein-
stök ummæli, sem ákært er fyrir,
verði dæmd ómerk og að kröfu sr.
Þóris verði honum greiddar miska-
bætur að upphæð kr. 250.000 auk
greiðslu alls sakarkostnaðar.
Ragnar Aðalseinsson mun verða
verjandi Halls að þessu sinni, sem og
í fyrri tvö skiptin.
Einnig hefur Þórir Stephensen kært
málið til siðanefhdar Blaðamannafé-
lagsins, og var málið tekið til fyrstu
umfjöllunar þar í gær.
—GEÓ
VEITINGAHOLLIN
TEKIN TIL GJALD-
ÞROTASKIPTA
VeitingahöIIin hf. í Reykjavík var sem næst verður komist er
í gær tekin til gjaldþrotaskipta. stærsti lánadrottinn fyrirtækis-
Veitingahöllin er í leiguhúsnæði íns íslandsbaaki.
á neðstu hæð í Húsi verslunar- Bústjóri hefur verið skipaður
innar. Um er að ræða fjölskyldu- Þorsteinn Eggertsson. Fyrirtæk-
fyrirtæki og er talið að ekki séu ið vcrður enn um sinn áfram í
miklar eignir í búinu, og eftir því rekstri.
A fundi bændasamtakanna í gær var rætt um GATT-viðræðurnar. Haukur Halldórsson:
ÞVINGUÐ HAGRÆÐING HÆTTULEG?
Bændasamtökin gengust fyrir
fundi í gær um GATT-viðræðumar
og hugsanleg áhrif nýs GATT-sam-
komulags um viðskipti með búvör-
ur á alþjóðamarkaði. Meðal fram-
sögumanna voru Jón Sigurðsson
iðnaðar- og viðskiptaráðherra og
Haukur Halldórsson formaður
Stéttarsambands bænda. Fjallaði
Jón um stefnu íslenskra stjóm-
valda í GATT- viðræðunum með
áherslu á þá þætti, sem að landbún-
aði lúta, en Haukur ræddi hins veg-
ar um afstöðu Stéttarsambandsins
til þeirra.
Vandasamasta málefnasviðið í
GATT- viðræðunum er án efa land-
búnaðarmál. Menn virðast vera
sammála um að aðgerða sé þörf á að
draga úr verndar- og stuðningsað-
gerðum í landbúnaði, en eins og svo
oft áður deila menn um leiðir og
hversu langt skuli ganga. Einkum
eru það deilur á milli Evrópubanda-
lagsins og Bandaríkjanna, sem þótt
hafa harðar. Innan EB eru umæður
um 30% niðurskurð, en fulltrúar
Bandaríkjanna telja það of lágt og
hafa gert kröfu um allt að 75% nið-
urskurð.
Jón Sigurðsson greindi frá tillög-
um íslendinga í málinu, sem þó
hafa ekki verið formlega lagðar
fram í GATT-viðræðunum ennþá.
Þær ganga í fyrsta lagi út á að út-
flutningsbætur verði lækkaðar um
65% fram til 1996. í öðru lagi verði
dregið úr opinberum stuðningi um
25%, og er þá átt við þætti eins og
reiknaða markaðsvernd, niður-
greiðslum ofl. í þriðja lagi verði að-
lögunin jöfn milli ára. í fjórða lagi
verði innflutningur heimilaður á
unnum landbúnaðarvörum, svo
sem ostum, en áfram verði inn-
flutningsbann á nýmjólk og hráu
kjöti af heilbrigðisástæðum og að
lokum verði könnuð álagning
breytilegra innflutningsgjalda, sem
næmi rrtismun á heimsmarkaðs- og
innanlandsverði.
Jón sagði að innan EFTA væri gert
ráð fýrir að viðkomandi ríki gæti
beitt verðjöfnun á iðnaðarvörur,
sem nota landbúnaðarafurðir sem
hráefni, til að jafna samkeppnismun
er stafaði af niðurgreiðslum á bú-
vörur í einstökum ríkjum. ísland
hefur nýlega nýtt sér þessar heim-
ildir með verðjöfnunargjaldi á kök-
ur. Hann benti t.d. á að ísland væri
eina EFTA-landið, sem ekki hefur
enn gefið jákvæð svör um að heimil-
aður verði innflutningur á jógúrt.
„Ég tel ljóst, að ísland muni verða
að leyfa slíkan innflutning fyrr eða
síðar, enda ókleift fyrir íslendinga að
standa á innflutningsbanni eftir að
verðjöfnunargjaldskerfið er komið
á.“
Jón hvatti bændasamtökin til að
líta ekki á væntanlegt GATT- sam-
komulag sem ógnun. „Vissulega
mun það hafa áhrif á rekstrarum-
hverfi búvöruframleiðslunnar. En
þau áhrif eru ekki einungis neikvæð
til skamms tíma, heldur geta þau
jafnframt orðið einn af hornsteinum
bættra lífkjara og aukins kaupmátt-
ar almennings þegar frá líður.“
Haukur Halldórsson sagði á fund-
inum, að það hafi verið stefna
stjórnvalda síðustu 10 ár, að draga
úr útgjöldum ríkisins til landbúnað-
armála. Sú stefna hafi verið mörkuð
með breytingu á Framleiðsluráð-
slögunum árið 1979 og ítrekuð með
setningu Búvörulaganna árið 1985.
„Ef útgjöld til landbúnaðarmála
samkvæmt ríkisreikningi eru skoð-
uð frá árinu 1980 kemur í ljós að þar
er um stöðugan samdrátt að ræða,
ef frá eru talin áhrif niðurgreiðslna
vegna matarskattsins frá ársbyrjun
1988", sagði Haukur.
Hann benti á varðandi þann sam-
drátt, sem felst í tilboði ríkisstjórn-
arinnar, en í tilboðinu er lögð til
grundvallar staðan árið 1988 og því
væri augljóst að hinn ráðgerði sam-
dráttur væri þegar kominn fram.
„Það er því dálítið undarlegt þegar
einstakir ráðherrar í ríkisstjórninni
tala um þetta sem einhvern nýjan
áfanga í pólitískri baráttu sinni og
stórgjöf til neytenda." Haukur sagði
þá hugmynd að færa núverandi nið-
urgreiðslur sem mest yfir í beinar
greiðslur til bænda, sem nú væri
m.a. til umræðu varðandi nýjan bú-
vörusamning, þyrfti ekki að þýða
minni stuðning við landbúnaðinn.
Slíkt kerfi gæti hins vegar leitt til
markvissari nýtingar fjármunanna.
Varðandi innflutning á matvælum
benti Haukur á, að íslendingar flyttu
inn meira af matvælum, mælt í hita-
einingum en flestar aðrar þjóðir í
Vestur-Evrópu. „Þótt við séum stór-
útflytjendur af próteinum flytjum
við inn meginhlutann af kolvetna-
fæðunni og að sjálfsögðu alla ávexti
og vín. Þessa stöðu þurfum við að
hafa í huga þegar við ræðum hug-
myndir um aukinn innflutning bú-
vara.
Annað atriði í þessu sambandi vil
ég einnig neftia, en það eru heil-
brigðiskröfúrnar. í ályktun síðasta
aðalfundar Stéttarsambandsins um
GATT-málið er sú krafa gerð, að
komi til frekari innflutnings á bú-
vörum, verði tryggt að ekki verði
gerðar minni kröfur til þeirra en
innlendra búvara varðandi aðbúnað
á framleiðslustigi og notkun lyfja,
hormóna og eiturefna." Að lokum
benti Haukur á, að stundum heyrð-
ust þær raddir sem vilja láta þvinga
fram hagræðingu í landbúnaði með
því að opna fyrir innflutning búvara.
„Þetta myndi jafngilda því að skjóta
fyrst og spyrja svo. Slík vanhugsuð
skyndiaðgerð myndi leiða til hruns í
flestum greinum landbúnaðarins á
örskömmum tíma og þegar menn
áttuðu sig á mistökunum eftir nokk-
ur ár væru framleiðslutækin ekki til
staðar lengur."
-hs.