Tíminn - 01.11.1990, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Fimmtudagur 1. nóvember 1990
UTLOND
Afríka:
Súdanir biðja um matvælaaðstoð
vegna eþíópískra flóttamanna
Súdanir, sem sjá ná fram á mikinn matvælaskort, hafa leitað til al-
þjóðlegra hjálparstofnana um aðstoð við að fæða þtjár milljónir
flóttamanna frá Eþíópíu, sem þeir segja vera í landi sínu.
Ef hjálparstofnanirnar verða við
beiðninni, segjast Súdanir vera fær-
ir um að brauðfæða eigin þjóð.
Súdan hefur orðið fyrir ítrekuðum
uppskerubresti vegna þurrka, en
stjórn landsins, sem er stærsta land
álfunnar, neitar því að hungursneyð
sé yfirvofandi.
Súdanir álíta að alþjóðlegar stofn-
anir eigi að bera ábyrgð á þeim
þremur milljónum Eþíópíumanna,
sem flúið hafa hungursneyð og
borgarastyrjöld í landi sínu.
Flóttamannastofnun Sameinuðu
þjóðanna hefur aðeins skráða
300.000 flóttamenn frá Eþíópíu, en
sagt er að nú bætist 100 við á degi
hverjum.
Alþjóðlegar hjálparstofnanir gera
ráð fyrir að hungurvofan ógni fimm
milljónum manna í Súdan. Á föstu-
daginn ályktuðu Sameinuðu þjóð-
irnar að um níu milljónir manna
væri að ræða og sökuðu stjórnvöld
landsins um tregðu til samvinnu til
lausnar vandanum.
Dagblöð í Khartoum segja að á
þessu ári muni skorta eina milljón
tonna af korni í landinu og hafa beð-
ið um 750.000 tonn sem neyðar-
hjálp.
Vestrænar hjálparstofnanir hafa
haldið að sér höndum og vilja
tryggja að birgðirnar fari til þeirra
sem þurfandi eru, en ekki til hers-
ins.
Khartoum hefur átt í sjö ára styrj-
öld við súdanska frelsisherinn, sem
krefst aukins frelsis fyrir suðurhluta
landsins, þar sem flestir íbúar eru
kristnir, frá múslimunum í norður-
héruðunum.
Árið 1988 létust um 250.000
manns í Suður-Súdan úr hungri og
borgarastyrjöldin bætti þar ekki úr.
Starfsmenn hjálparstofnana segja
að í þeim hluta Súdan og Eþíópíu,
sem liggja að Rauðahafinu, hafi orð-
ið alger uppskerubrestur í ár.
{seinustu viku var tilkynnt um tvö
börn sem höfðu látist úr hungri og
óttast starfsmenn hjálparstofnana
að það sé aðeins byrjunin á hörm-
ungunum. Þeir segja yfirvöld í
Khartoum neita harðlega að viður-
kenna umfang vandans opinberlega.
Vestrænir diplómatar segja afstöðu
herforingjastjórnarinnar til Persa-
flóadeilunnar, sem vestræn ríki líta
á sem stuðning við íraka, standa í
vegi fyrir alþjóðlegri aðstoð við Súd-
an.
Hungursneyð vofir nú enn og
aftur yfir Súdönum, en stjómvöld
landsins þrjóskast við að
viðurkenna staðreyndir.
Rússland:
Filshin segir 500 daga
áætlunina komna í gang
Rússland, sem er öflugasta lýðveldi
Sovétrílqanna, tilkynnti í gær að
það hefði hrundið í framkvæmd
sinni eigin áætlun til breytingar á
efnahagskerfl sínu.
„Það má segja að við höfum byrjað
í dag. Við höfum nýlokið ríkisstjórn-
arfundi. Einkavæðingin er þegar
hafin," sagði varaforseti Rússlands,
Gennady Filshin.
Rússar sækjast ekki eftir illdeilum
við Mikhail Gorbatsjov, en örar efna-
hagsbreytingar þeirra geta haft í för
með sér harða andstöðu hinnar
íhaldssömu sovétstjórnar.
Forseti Rússlands, uppreisnarmað-
urinn Boris Jeltsin, hafði svarið þess
eið að hefja hina róttæku 500 daga
áætlun sína til markaðsvæðingar 1.
nóvember, þrátt fyrir það sem hann
kallaði tilraunir Gorbatsjovs til að
hindra einkavæðingu. Aðgerðir
Rússa geta fljótlega markað stefn-
una fyrir önnur lýðveldi innan Sov-
étríkjanna.
„Það er enginn tími til að standa í
rifrildi við Æðsta ráðið,“ sagði Fils-
hin. „Við höldum okkur striki með
þær auðlindir sem við höfum yfir að
ráða og þær aðstæður sem við búum
við.“
Fyrr í þessum mánuði studdi
Æðsta ráðið efnahagsáætlun Gor-
batsjovs, sem gekk út á málamiðlun
500 daga áætlunarinnar og íhalds-
samari áætlun sovétstjórnarinnar.
En sovétleiðtoginn tilkynnti jafn-
framt að hann veitti lýðveldunum
15 frelsi til að gera sínar eigin áætl-
anir.
Filshin sagði ráðherra Rússlands
hafa velt fyrir sér í gær áætlunum
um að einkavæða stærstu timbur-
og pappírsfyrirtæki ríkisins. Laga-
frumvarp sem komast mun í giidi í
næsta mánuði gerir ráð fyrir stofn-
un hlutafélaga með erlendu fjár-
magni.
„Það er þörf á gífurlega miklu er-
lendu fjármagni til að tæknivæða
fyrirtækin og vinna gegn félagsleg-
um vandamálum og mengun," sagði
Filshin. „Við höfum einnig í hyggju
að einkavæða stórar efnaverksmiðj-
ur og vélsmiðjur sem og þjónustu-
fyrirtæki."
Áætlun Gorbatsjovs er fremur óljós
hvað varðar einkavæðingu ríkis-
eigna.
Rússland vonast til að fá útlendinga
til að fjárfesta mikið, til að unnt
verði að tæknivæða iðnaðarfyrir-
tæki, en það var algerlega vanrækt
þegar öllu var miðstýrt. En ágrein-
ingur er vís til að koma upp þegar
Rússland reynir að ná yfirráðum yfir
fyrirtækjum sem enn eru lagalega í
höndum sovétstjórnarinnar.
Jeltsin sagði í ræðu nýlega að 73%
allra stórfyrirtækja, þar á meðal
olíu- og gasfyrirtæki, væru undir
stjórn Æðsta ráðsins og stjórnvöld í
Moskvu væru treg til að sleppa
taumunum.
Filshin sagði varkára áætlun Gor-
batsjovs geta staðið í vegi fyrir Rúss-
um. En hann sagði þá ekki ætla að
hafna þeirri ákvörðun Gorbatsjovs
að hækka verð á neysluvörum.
„Þetta er verðbólguvaldandi
ákvörðun. Við getum þó ekki gengið
í berhögg við hana, þar sem það
myndi kosta meiriháttar árekstra
við Æðsta ráðið, forsetann og ráða-
menij landbúnaðarmála,“ sagði
hann.
Verslanir í Rússlandi, eins og ann-
ars staðar í Sovétríkjunum, bjóða
upp á lítið úrval af mat, vönduðum
fatnaði og öðrum neysluvörum.
f Úkraínu, sem er ríkasta og stærsta
lýðveldið á eftir Rússlandi, eru uppi
hugmyndir um að koma á skömmt-
unarmiðakerfi sem skref í átt til
upptöku nýs gjaldmiðils.
En Filshin sagði að Rússar hefðu
ekki í hyggju að taka upp nýjan
gjaldmiðil, en því hótaði Jeltsin fyrir
tveimur vikum, eftir að Gorbatsjov
hafði birt áætlun sína.
Vöruskortur er enn mikill í Sovétríkjunum, en Rússar hafa nú tilkynnt að
þeir séu komnir á fullt skrið i átt til einkavæðingar.
Þýskaland:
Þarf strangari lög
til verndar konum
Fjölskyldumálaráðherra Þýskalands
krafðist þess í gær að strangari við-
urlög yrðu sett við misþyrmingu á
konum og ólöglegrí verslun hór-
mangara með konur frá þríðja
heiminum.
„Verslunin með erlendar konur, þar
með taldar misþyrmingar í gervi-
hjónaböndum og vændishúsum, er
komin á mjög alvarlegt stig,“ sagði
Ursula Lehr ráðherra. Hún skýrði
frá því í þinginu að tala kvenna frá
Filipseyjum, sem kæmu ólöglega
inn í landið til að stunda vændi,
hefði stigið úr 4.000 árið 1984 upp í
12.000 árið 1988. „Það er full þörf á
því að beita þ^m viðurlögum, sem
þegar eru fyrir hendi við verslun
með fólk, og reyna að vernda þessar
konur,“ sagði hún í ræðu sinni.
w Gazasvæðið:
Israeiskir hermenn
skjota á
ísraelskir hermenn skutu á og
særðu palestínskan vörubflstjóra í
eltingaleik á Gazasvæðinu í gær.
Abdel Rahman Usruf, 24 ára, var
skotinn í höfuðið þegar hann var að
reyna að flýja í gegnum varðstöð
ísraelska hersins. Hann var eltur af
lögreglu, sem hafði áður reynt að
stöðva hann. Bróðir hans Isa, 12 ára,
særðist lítillega.
2 bræður
„Við vorum að dreifa gashylkjum
fyrir eldunartæki og ísraelskur lög-
reglubíll kom á móti okkur og skip-
aði okkur að stoppa," sagði Isa.
„Bróðir minn þorði ekki að stoppa,
af því að þessir lögreglumenn sekta
hann í hvert sinn sem þeir sjá hann
og hann hefur ekki ráð á því.
Skyndilega skutu svo hermenn, sem
voru á verði rétt við Ansar II (fang-
elsi á Gazasvæðinu), á okkur.“
FRÉTTAYFIRLIT
Washington — Bush Bandarfkjaforseti
segir að viðskiptahömlur þær, sem lagðar
hafa verið á (raka, beri takmarkaðan árang-
ur, en varar Saddam Hussein jafnframt við
þvf að hann hafi fengiö sig fullsaddan á þeirri
grlmmd sem Bandaríkjamönnum hafi verið
sýnd í Kúvæt. Blaðafulltrúi forsetans segir
að Bush telji þó þann kost enn vænlegastan
aö leiða deiluna til lykta á friðsamlegan hátt.
Kaíró — Egyptar tóku tillögu Gorbatsjovs
Sovétleíðtoga um fund arabaþjóða óstinnt
upp og sendu utanríkisráðherra sinn til
Saudi- Arabfu til viðræðna.
Amman *— Hussein Jórdaníukonungur,
sem nú er í enn einni friðartilraunaferðinni,
er nú lagður af stað til Oman og mun líklega
hítta vestræna leiðtoga eftir þá heimsókn.
Ayodhya, Indland! — Indverska stjórnin
hefur sent öryggissveitir til Ayodhya-mosk-
unnar, til að koma f veg fyrir fleiri tifraunir til
að rffa hana og byggja musteri f hennar stað.
Að minnsta kosti 30 manns hafa látið Iffið f
trúarbragðadeilum víðs vegar um Indland,
þar af fimm í Ayodhya.
Chittagong, Bangladesh —• Lögregtan
átti í höggi við mótmælendur, sem vörpuðu
sprengjum þegar múslimar efndu til óeirða
vegna þeirra fregna að hindúar hefðu ráðist
á moskuna á Norður-lndlandl.
Beirút — Lfbanskir skæailiðar, sem látið
hafa undan hernaðarlegum þrýstingi Sýr-
lendinga eftir fall Michels Aoun hershöfð-
ingja, munu nú yfirgefa Beirút eftir 15 ára
borgárastyrjöld.
Maputo — Tugir flóttamanna deyja dag-
lega úr hungri og ýmsum sjúkdómum í flótta-
mannabúðum í Mozambique, þar sem
40.000 fórnarlömb styrjaldar eru saman
komin.
Moskva — bjóðernissinnar I Moldavfu, sem
eru reiðir vegna aðskilnaðartilrauna tyrkneska
minnihlutans, hafa lagt undir sig tollstöð við
landamæri Rúmenfu og Moldavíu.