Tíminn - 05.12.1990, Blaðsíða 16

AUGLÝSINGASÍMAR: 680001 & 686300
RÍKISSKIP
NUTIMA FLUTNINGAR
Hatnarhusinu v Tryggvagotu.
S 28822
1
SAMVINNUBANKINN
í BYGGÐUM LANDSINS
NISSAN
g Réttur bíll á réttum stað. Ingvar | Helgason hf. ' Sævartiöfða 2 Sími 91-674000
9
ríniimi
MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVEMBER1990
Frumvarp til nýrra samvinnulaga var kynnt ríkisstjórninni í gær:
Tryggir jafnari stöðu sam-
vinnufélaga og hlutafélaga
Jón Sigurðsson viðskiptaráðherra kynnti í ríkisstjórninni í gær
stjórnarfrumvarp um samvinnulög. Frumvarpið er hugsað til
þess að jafna stöðu hlutafélaga og samvinnufélaga.
Um er að ræða allítarlegan laga-
bálk sem setur samvinnufélögin
samhliða hlutafélögum. Gert er
ráð fyrir því í frumvarpinu að
samvinnufélög geti skipt stofn-
sjóð í tvo sjóði og stofnað B-deild
stofnsjóðs. í honum er hægt að
selja hlut, sem sérstök sam-
vinnuhlutabréf verða gefin út á
og þannig geta samvinnufélögin
aflað sér eigin fjár. Samvinnu-
hlutabréfin eru í flestu jafngild
venjulegum hlutabréfum í hluta-
félögum. Þeim fylgir þó ekki at-
kvæðisréttur í félaginu, en aftur
á móti fylgir þeim viss forgangs-
réttur til arðgreiðslna.
Þá er gert ráð fyrir því í frum-
varpinu að heimild til að reka
innlánsdeildir falli niður, en inn-
lánsdeildir hafa verið mjög þýð-
ingarmikill þáttur í rekstri kaup-
félaga. Á móti því komi að sam-
vinnufélögin hafi heimild til að
stofna sparisjóði.
Sigurður Markússon stjórnar-
formaður Sambandsins var nýbú-
inn að fá frumvarpið í endanlegu
formi þegar Tíminn hafði sam-
band við hann: „Við teljum að
það séu merk nýmæli í þessu
frumvarpi, sem geti orðið sam-
vinnufélögunum til framdrátt-
ar“, sagði Sigurður. „Mér finnst
þessi nýju ákvæði vera mjög
áhugaverð fyrir kaupfélögin og
hugsanlega fyrir Sambandið líka,
en það á allt eftir að skoðast
miklu betur. Ég held að það sé
engin spurning að samvinnu-
menn hafa áhuga á þessum lög-
um, enda hafa þeir átt fulltrúa í
þeirri nefnd sem vann að frum-
varpinu". Sigurður sagðist þó
eiga eftir að skoða frumvarpið
nánar, ásamt sérfræðingum Sam-
bandsins, og því liggi formleg
umsögn af hans hálfu ekki fyrir.
Að þessu frumvarpi hefur nefnd
unnið að frá því í lok apríl. Lögin,
sem nú eru í gildi, eru að stofni
til frá árinu 1937, þó nokkrar
breytingar hafi verið gerðar á
þeim síðan þá. Frumvarp við-
skiptaráðherra er nú til athugun-
ar hjá þingflokkum stjórnarinn-
ar, áður en það verður lagt fyrir
þingið. í frumvarpinu er gert ráð
fyrir að það taki gildi í ársbyrjun
1992, verði það samþykkt á Al-
þingi.
-hs.
Bráðabirgðalögin koma úr nefnd í dag og verður mælt fyrir þeim á morgun:
Óeining í þingliði Sjálfstæðisflokks
Hugsanlegt er talið að afstaða Sjálfstæðisflokksins til bráða-
birgðalaganna geti haft stórpólitískar afleiðingar. Hart var
deilt á þingflokksfundi sjálfstæðismanna í fyrrakvöld og er
umræðum um málið ekki lokið í þingflokknum. Ljóst er að
Ólafur G. Einarsson formaður þingflokksins sagði ósatt þeg-
ar hann lýsti því yfir á blaðamannafundi á fimmtudaginn að
eining væri í þingflokknum um málið.
Bráðabirgðalögin voru til umræðu
í fjárhags- og viðskiptanefnd neðri
deildar í gærmorgun. Páll Péturs-
son, formaður nefndarinnar, sagði
að ráðgert hefði verið að afgreiða
málið frá nefndinni, en minnihluti
nefndarinnar hefði óskað eftir að
málinu yrði frestað svo að honum
gæfist kostur á að ganga frá sínu
áliti. Sjálfstæðismennirnir í nefnd-
inni, Matthías Bjarnason og Friðrik
Sophusson, höfðu ekki gengið frá
sínu áliti. Þeim var boðið að skrifa
undir álit meirihluta nefndarinnar,
en þeir höfnuðu því.
Páll sagðist reikna með að afgreiða
málið frá nefndinni í dag. Lögin
verða væntanlega tekin á dagskrá á
morgun. Fulltrúar meirihluta og
minnihluta nefndarinnar munu þá
mæla fyrir nefndarálitum sínum.
Reiknað er með að umræðunni
verði síðan frestað vegna þess að
Steingrímur Hermannsson forsæt-
isráðherra getur ekki verið við-
staddur umræðuna. Aðalumræðan
verður síðan á þriðjudaginn í
næstu viku og er búist við að þá
verði hart deilt um þetta margum-
rædda mál.
Fjölmiðlum sagt ósatt
Nú hefur verið upplýst að Ólafur
G. Einarsson formaður þingflokks-
ins sagði ósatt þegar hann svaraði
fyrirspurn Tímans á blaðamanna-
fundi sem Þorsteinn Pálsson og
Ólafur boðuðu til síðdegis á
fimmtudaginn í síðustu viku. Þá
var Ólafur spurður hvort eining
hefði verið um ákvörðun þing-
flokksins að greiða atkvæði gegn
bráðabirgðalögunum. Hann sagði
að um algera einingu hefði verið
að ræða í þingflokknum. Fimm
þingmenn flokksins hefðu verið
fjarverandi, en haft hefði verið
samband við þá og þeir lýst sig efn-
islega sammála þingflokknum.
Svar Ólafs var hins vegar ekki
sannleikanum samkvæmt.
Fram hefur komið í fjölmiðlum
að það var ekki einhugur á um-
ræddum þingflokksfundi. Nokkrir
þingmenn lýstu efasemdum um að
rétt væri að taka svo afdráttalausa
afstöðu gegn Iögunum. Matthías
Bjarnason varaði félaga sína í
þingflokknum við afleiðingum
þessara samþykktar. Það hefur
einnig komið fram að ekki var leit-
að álits þriggja þingmanna flokks-
ins sem voru fjarverandi þegar
samþykktin var gerð. Þetta voru
þeir Ingi Björn Albertsson, Eyjólf-
ur Konráð Jónsson og Guðmundur
H. Garðarsson.
Svo er að sjá sem að þingflokkur-
inn hafi ekki gefið sér langan tíma í
að yfirvega þessa umdeildu ákvörð-
un. Þegar Eyjólfur Konráð var boð-
aður á þingflokksfund baðst hann
undan því að mæta, en spurði um
leið hvort eitthvað mikilvægt væri
á dagskrá fundarins. Hann fékk þær
upplýsingar að svo væri ekki.
I lyrradag var langur fundur í
þingflokki sjálfstæðismanna. Hon-
um var að lokum frestað án þess að
umræðum væri lokið. Tíminn hef-
ur heimildir íyrir því að hart hafi
verið deilt á fundinum og formaður
og varaformaður hafi fengið það
óþvegið hjá nokkrum þingmönn-
um. Ingi Björn Albertsson mun t.d.
hafa Iýst því yfir að hann myndi
ekki greiða atkvæði gegn lögunum
á þingi. Ekki er vitað hvenær þing-
flokksfundinum verður framhaldið,
en Þorsteinn Pálsson Iá í rúminu í
gær með flensu.
Mörgum finnst með eindæmum
hversu einkennilega þingflokkur
sjálfstæðismanna hefur hagað sér í
þessu máli. Flokkurinn er nú kom-
inn í varnarstöðu á þingi. Almenn-
ingur skilur ekki forystumenn
flokksins þegar þeir segjast styðja
þjóðarsátt á sama tíma og þeir gera
tilraun til að ganga af henni dauðri
með því að fella bráðabirgðalögin.
DV birtir í dag skoðanakönnun um
fylgi flokkanna og bíða niargir
spenntir að sjá það fylgi sem Sjálf-
stæðisflokkurinn fær í könnun-
inni.
Davíð tekur ekki þátt í
að verja stefnu flokksins
Davíð Oddsson, borgarstjóri og
varaformaður Sjálfstæðisflokksins,
hefur látið fara lítið fyrir sér síð-
ustu daga meðan Þorsteinn Páls-
son, formaður Sjálfstæðisflokksins,
og Ólafur G. Einarsson, formaður
þingflokksins, hafa staðið í ströngu
að verja stefnu flokksins. Hann fór
til útlanda strax og þingflokkurinn
hafði gert hina umdeildu ályktun.
Eftir að heim kom reyndu fjölmiðl-
ar að ná tali af honum, en hann
neitaði að ræða þetta mál og vísaði
á formann flokksins.
Útvarpsstöðin Bylgjan fékk Davíð í
beina útsendingu í hádeginu í gær
til að ræða um opnun bílastæða í
ráðhúsbyggingunni. Fréttamaður-
inn spurði þá varaformanninn um
bráðabirgðalögin. Davíð sagðist
vera sammála þingflokknum í
þessu máli og gagnrýndi ríkis-
stjórnina harðlega fyrir að hafa sett
lög á BHMR. Davíð varaði flokks-
bræður sína við að breyta um af-
stöðu til málsins. Hann gaf lítið íyr-
ir yfirlýsingar þingmanna sem ekki
voru á fundinum og minnti á að í
reglum flokksins stæði að einfaldur
meirihluti þingflokksins markaði
stefnuna. Hann sagði hugsanlegt
að einhvenir væru að bogna undan
álaginu. „Eg vona að það verði fáir
menn sem ekki hafa reisn til að
standast álagið. Samþykktin var
gerð þannig að menn ákváðu að
standa sameiginlega um hana. Ég
vona að menn hlaupi ekki frá þess-
ari samþykkt. Það finnst mér a.m.k.
ekki stórmannleg gert,“ sagði Dav-
íð.
-EÓ
ísland aðstoðar Austur-Evrópu og Sovétríkin:
Matvæli og fræðsla
Forsætisráðherra, Steingrímur að senda matvælin. Þá var sam- frá Sovétríkjunum og hinn helm-
Hermannsson, lagði til í ríkis- þykkt í ríkisstjóminni að aðstoða ingurinn frá Póllandi, Ungveija-
stjóminni í gær að íslendingar Austur-Evrópu í sínum efnahags- landi og Tékkóslóvakíu. Jón Iegg-
veiti Sovétmönnum matvælaað- vanda. Jón Baldvin Hannibalsson ur til að þetta starf verði unnið í
stoð. Þá lagðl utanríldsráðherra utanríkisráðherra lagði til að ís- samráðl við þau fyrirtæki sem
einnig til á sama fundi, að fsland land legðl fé í sameiginlegan sjóð eiga viðskipti við þessi lÖnd, sem
gerðist aðlli að sjóði EFTA sem er EFTA-ríkjanna, sem á að aöstoða greiði laun starfsnemanna. Sam-
ætlað að rétta við ijárhag Austur- við aö reisa við efnahaginn í kvæmt upplýsingum Tímans
Eyrópuríkja. nokkmm Austur- Evrópuríkjum. gengi starfsþjálfunin út á að
I tillögu Steingríms er gert ráð TiUagan var samþykkt og rætt er kynna fyrir ungu fóUd hvemig
fyrir því, að matvælaaðstoðin um að um 2 mUljónir verði settar markaðskeríið gengur fyrir sig og
verði gerð í samvinnu við fyrir- í sjóðinn. hvemig megi koma á sjálfstæðum
tæld sem versla við Sovétrfldn. Jón Baldvin lagði einnig tU að atvinnurekstri og tengslum ungs
Hugmynd hans er sú að þessi fyr- hingað komi áriega um 30 manns fólk við fyrirtæld.
irtæki tald þátt í kostnaðinum vlð til starfsþjálfunar, helmlngurinn -hs.