Tíminn - 18.04.1991, Blaðsíða 12

12 Tíminn
Fimmtudagur 18. apríl 1991
MINNING
Jónas Gunnlaugsson
Fæddur 19. júní 1910
Dáinn 20. mars 1991
í fátæklegum oröum langar mig að
minnast tengdaföður míns, Jónasar
Gunnlaugssonar, er lést á Sjúkra-
húsi Akraness 20. mars sl. eftir
u.þ.b. mánaðarveru þar.
Efst í huga mér er virðing og þakk-
læti fyrir samveruna í gegnum árin.
Tel ég mig eiga hi iium margt gott
að þakka.
Jónas fæddist í Hrísdal í Mikla-
holtshreppi þann 19. júní 1910, son-
ur Odds Ásmundssonar og Jónínu
Jóhannsdóttur, yngstur sex systk-
ina. Aðstæður höguðu því þannig að
ekki þótti við hæfi fyrstu árin að
skrifa börnin Oddsbörn, heldur voru
þau skírð föðurnöfnum er áttu ekki
við neina stoð í raunveruleikanum.
Þegar Jónas var 9 vetra var þessu
svo breytt í kirkjubókum og voru
þau upp frá því Oddsbörn fyrir Guði
og mönnum. Þó héldu þau sínum
skímarföðurnöfnum eftir sem áður.
Var virkilega gaman að heyra hann
segja frá gömlum starfsháttum og
þ.h. Sem ungur maður vann hann
ýmiskonar vinnu líkt og aðrir ungir
menn á þeim tímum, bæði á sjó og
landi.
En gæfusólin skein hvað skærust
yfir honum sumarið 1936 er hann
sem vinnumaður á Bóndhól í Borg-
arhreppi kynntist tilvonandi eigin-
konu sinni, Guðveigu Guðmunds-
dóttur frá Flesjustöðum í Kolbeins-
staðahreppi, og stofnuðu þau heim-
ili sitt ári síðar.
Þrettán börn eignuðust þau, sem
öll komust á legg utan einn drengur
er þau misstu aðeins sjö ára gamlan.
Eins og nærri má geta þurfti bæði
þrautseigju og dugnað að koma
þessum hópi á legg og gáfu þau hjón
ekkert eftir og voru samhent mjög.
Jónas var smiður góður bæði á járn
og tré og eru margar byggingarnar
hér í héraði sem hann hefur unnið
við.
ust kynni mín af honum er ég hóf
þar minn búskap í sambýli með
tengdaforeldrum mínum.
Jónas var góður vinur og kennari.
Aldrei féllu honum verk úr hendi og
Árið 1973 fluttu þau hjón á Hvols-
völl þar sem þau byggðu sér hús og
undu hag sínum vel.
En hugurinn var þó ávallt vestur á
landi og árið 1987 flytja þau síðan í
litla húsið sitt við Ánahlíðina hér í
Borgarnesi þar sem þau hugðust
eyða elliárunum.
Fyrir tæpu ári síðan missir Jónas
síðan sinn lífsförunaut og vin eftir
svo mörg góð ár saman.
Og nú þann 20. mars sl. var kallið
komið hjá honum, þessum aldna
Snæfellingi. Það verður erfitt fyrir
suma að sætta sig við að enginn er
lengur til taks í Ánahlíðinni. Megi
góður Guð styrkja þá sem sakna.
Afkomendur Jónasar eru orðnir 63
talsins og búa vítt og breitt um land-
ið.
Að síðustu vil ég þakka Jónasi fyrir
allt sem hann var mér og Guð blessi
minningu þessa mæta manns.
Ef til vill færðu aftur að hvílast í
Kvöld-, nætur- og hdgidagavarsla apóteka í
Reykjavík 12.-18. april er í Ingólfsapóteki og
Lyfjabergi, Breiðholti. Þaö apótek sem fyrr er
nefnt annast oitt vörsluna frá kl. 22.00 aÖ kvöldi
til kl. 9.00 aö morgni virka daga en kl. 22.00 á
sunnudögum. Upplýsingar um læknis- og lyfla-
þjónustu eru gefnar í síma 18888.
NeyðarvaktTannlæknafélags Islands
er starfrækt um helgar og á stórhátíöum. Sím-
svari 681041.
Hafnarfjörðun Hafnarfjaröar apótek og Norö-
urbæjar apótek eru opin á virkum dögum frá
kl. 9.00-18.30 og til skiptis annan hvern laug-
ardag kl. 10.00-13.00 og sunnudag kl. 10.00-
12.00. Upplýsingar í símsvara nr. 51600.
Akureyri: Akureyrar apótek og Stjömu apótek
eru opin virka daga á opnunartíma búöa. Apó-
tekin skiptast á sína vikuna hvort aö sinna
kvöld-, nætur- og helgidagavörslu. Á kvöldin er
opiö í því apóteki sem sér um þessa vörslu, til
kl. 19.00. Á helgidögum er opiö frá kl. 11.00-
12.00 og 20.00-21.00. Á öðrum tímum er lyfja-
fræöingur á bakvakt. Upplýsingar eru gefnar í
síma 22445.
Apótek Keflavíkun OpiÖ virka daga frá k. 9.00-
19.00. Laugardaga, helgidaga og almenna frí-
daga kl. 10.00-12.00.
Apótek Vestmannaeyja: Opiö virka daga frá kl.
8.00-18.00. Lokaö í hádeginu milli kl. 12.30-
14.00.
Selfbss: Selfoss apótek er opiö til kl. 18.30.
Opiö er á laugardögum og sunnudögum kl.
10.00-12.00.
Akranes: Apótek bæjarins er opiö virka daga til
kl. 18.30. Opið er á laugardögum kl. 10.00-
13.00 og sunnudögum kl. 13.00-14.00.
Garöabæn Apótekið er opiö rúmhelga daga kl,
9.00-18.30, en laugardaga kl. 11.00-14.00.
Hlýtt var Jónasi ávallt til æsku-
stöðvanna og var hugurinn oft
heima í Hrísdal, einkum nú á efri
árum hans.
Nýlega rissaði hann upp fyrir mér
mynd á blað af gömlu bæjarhúsun-
um eins og þau voru þegar hann var
lítill drengur, en minni hans var
óbilandi og hafði hann mjög góða
frásagnargáfu.
Auk daglaunavinnu var verið með
skepnur fyrir heimilið, svo og stór-
an kálgarð sem sinna þurfti er heim
kom á kvöldin með dyggri hjálp eig-
inkonu að sjálfsögðu og barnanna
eftir getu.
Langur og strangur vinnudagur
alla daga og ekki var verið að kvarta.
Árið 1960 hóf Jónas búskap á
Grenjum í Álftaneshreppi. Þar hóf-
á rigningardögum prjónaði hann og
kenndi mér m.a. að prjóna þumal og
hæl í sokk.
Hann hafði mikla ánægju af hest-
um og bar gott skyn á verðleika
þeirra og kosti. Ein af minningun-
um sem ég vil geyma um minn kæra
tengdaföður er hann glaður og úti-
tekinn á Skjóna sínum á þeysireið
með hlíðinni.
grasi
örskammt frá blessuðum lœknum,
rétt eins og forðum,
og hlusta á vingjamlegt raus hans
renna saman við reyrmýrarþyt
og skrjáf í snarrótarpunti.
Læknavakt
Læknavakt fyrir Reykjavik, Seltjamames og
Kópavog er í Heilsuvemdarstöö Reykjavíkur alla
virka daga frá kl. 17.00 til 08.00 og á laugardög-
um og helgidögum allan sólarhringinn.
Á Sdtjamamesi er læknavakt á kvöldin kl.
20.00-21.00oglaugard. kl. 10.00-11.00. Lokaðá
sunnudögum.
Vitjanabeiönir, símaráöleggingar og timapant-
anir í síma 21230. Borgarspítalinri vakt frá kl. 08-
17 alla virka daga fyrir fólk sem ekki-
hefur heimilislækni eða nær ekki til hans (sími
696600) en slysa- og sjúkravakt (Slysadeild)
sinnir slösuðum og skyndiveikum allan sólar-
hringinn (sími 81200). Nánari upplýsingar um
lyfjabúðir og læknaþjónustu erugefnar í sím-
svara 18888.
Ónæmisaögerðir fyrir fulloröna gegn mænusótt
fara fram á Heilsuvemdarstöð Reykjavíkur á
þriöjudögum kl. 16.00-17.00. Fólk hafi með sér
ónæmisskírteini.
Selljamames: Opiö er hjá Tannlæknastofunni
EiÖistorgi 15 viri^a daga kl. 08.00-17.00 og
20.00- 21.00, laugardaga kl. 10.00-11.00. Sími
(Ólafur Jóh. Sigurðsson)
Sigga
EBE: Afstaða jafnaðarmanna
Á Bretlandi kom 1990 út safn ritgerða eftir nokkra forystumenn
evrópskra jafnaðarmanna um Efnahagsbandaiagið (Europe Without
Frontiers, ed. by Piet Dankert and Ab Koogman, Mansell Publis-
hing for Cassell). í formála segja ritstjórar: „Bók þessi er um sósí-
alisma og Evrópu án landamæra. Fyrir sakir nægrar atvinnu og hag-
sældar og vegna vanmáttar síns á vettvangi eins ríkis til að taka
stjómartökum atvinnulíf, sem í vaxandi mæli er alþjóðlegt, hafa
sósíalískir flokkar í EBE fallist á þá skipan mála (sem á kemst í árs-
lok) 1992 ... í bók þessarí ræða forystumenn sósíaldemókrata í
ýmsum aðildarríkjum EBE það sem af henni hlytist..."
Neil Kinnock, Ieiðtogi breska
Verkamannaflokksins, segir í ritgerð
sinni: „Um langt skeið hefur verið
auðsætt að evópska samfélagið hef-
ur orðið við fáum vonum upphafs-
manna sinna né hefur sá ávinningur
hlotist af aðild Bretlands sem tals-
menn hennar bjuggust við ... Og
þrátt fyrir olíunám í Norðursjó hef-
ur efnahag Bretlands enn hnignað,
einkum utan Suðaustur-Englands. í
fyrirrúmi er nú og verður fram til
ársloka 1992 hin yfirþyrmandi fram-
sókn til hins eina og sanna evrópska
markaðar... (Bls. 1) Við þurfum að
sjá til þess að lýðræðislegir sósíalist-
ar neyti allra ráða í hverju einu að-
ildarlandi til að taka upp stefnumál
sem efla mega framleiðni og félags-
legt réttlæti. í öllum aðildarlöndum
hefur hreyfing okkar með ýmsu
móti — allt frá eignarhaldi almenn-
ings til neytendalaga og frá lág-
marksaðbúnaði á vinnustöðum til
umhverfisgæslu í heilsuverndar-
skyni — lagt sig fram um að siða
markaðsöfl og að gæta öryggis
manna í atvinnulífi ... (Bls 2) Við
verðum að halda tökum okkar og
treysta þau til að knýja Evrópu í átt
til „Samfélags" ... Upptaka hins eina
og sanna evrópska markaðar 1992
felst ekki í því að fella niður léttbær-
ar og úreltar hömlur eða að stuðla
að alþjóðlegri samvinnu. Sá gangur
mála lýtur að afnámi margs konar
verndar fyrir neytendur, borgara og
verkamenn, sem þjóðþing hafa upp
byggt um áratugi, en er álitin fyrir-
staða markaðsferlum (bls. 3) ...
Bæði ríkisstjórna aðildarlanda og
samfélagsins í heild bíða aðkallandi
hlutverk: Sakir félagslegrar um-
turnunar og sem orsakast hefur og
ágerast kann af völdum aðflutnings
fólks til miðbiks Evrópu; sakir um-
breytinga á núverandi skipan samn-
inga um laun; sakir vaxandi fjár-
mögnunarvanda fyrirtækja — eink-
um miðlungi stórra og lítilla — á
jaðarsvæðum samfélagsins; sakir
minnkandi framlags almannafjár til
félagsmála...“ (Bls. 4)
„Undanfarin 20 ár hafa hundrað
stærstu fýrirtækin stórlega aukið
hlut sinn í vergri framleiðslu samfé-
lagsins og fer vaxandi. Sennilegt er
að á Bretlandi, til dæmis, muni flóð-
alda samfellinga bera á brott mörg
lítil og miðlungi stór fyrirtæki. Að
vanda munu þeir, sem tíðast og
fjálglegast boða samkeppni, vinna
öðrum fremur að samfellingum fyr-
irtækja sem samkeppni skerða ...
Þörf er þess vegna á virkri stefnu
gegn einokun til verndar hagsmun-
um neytenda, verkamanna og lítilla
fyrirtækja og augsýnilega þarf hún
að vera alþjóðleg, þannig að hún
taki til eignarhalds og starfshátta í
bráð og !engd.“ (Bls. 6)
Willy Claes, efnahagsmálaráðherra
Belgíu og varaforsætisráðherra, seg-
ir í ritgerð sinni: „Stjórnvöld í öllum
iðnaðarlöndum neyta ýmissa ráða til
að örva einkaiðnfyrirtæki til að
drepa á dreif áhrifum hnignunar, til
að endurbyggja eða leggja niður
ýmsa starfsemi og loks til að axla
ábyrgð af stórfelldum aðgerðum. í
eðli sínu geta þau ráð þeirra verið al-
tæk og alhlít, svo sem skattabreyt-
ingar, ellegar einskorðuð við grein-
ar, svo sem vefnaðariðnað eða ein-
stakar iðngreinar ... Vakna þá tvær
spurningar með tilliti til skipunar
mála eftir 1992. í fyrsta lagi: Á iðn-
aðarstefna sér nokkra réttlætingu úr
því að niðurfelling reglna er í tísku?
Og í öðru lagi: Hverjar horfur eru á
víðtækri og samfelldri evrópskri
iðnaðarstefnu og hver ávinningur
yrði af henni?“ (Bls. 20)
,Aö áliti þeirra sem bera fullt traust
til markaðsafla er ekki á öðru þörf
en heilbrigðum starfsskilyrðum fyr-
irtækja (healthy macro-economic
I. GREIN
climate) og iðnaðarstefna þess
vegna óþörf. Valferli markaðarins og
ósjálfráð samkeppnisviðbrögð telja
þeir setja samskiptum athafnaaðila
nægar reglur. Og hvers konar iðnað-
arlega stefnumörkun álíta þeir nei-
kvæða. Að þessu mati bera að hafna
stefnu í því skyni að hægja á breyt-
ingarferlum í samsetningu iðnaðar
(structural change) eða til að styðja
við hnignandi greinar, þar eð því
lengur sem hnignun iðngreinar var-
ir, því meira skaðar hún aðra þætti
atvinnulífsins. Þeir fordæma líka já-
kvæða iðnaðarstefnu í því skyni að
hraða breytingum á samsetningu
iðnaðar. Úr því að ekki er kostur á
viðhlítandi mælikvarða telja þeir
ríkisstjórn í fyrsta lagi ófæra til að
dæma um hvaða iðngreinar beri að
efla og í öðru lagi hlytist af þess kon-
ar íhlutun „corporatist" skipan, þar
sem efnahagslegar ákvarðanir lytu
pólitískum sjónarmiðum og fram-
tak yrði slævt."
„Jafnaðarmenn eru ekki þessarar
skoðunar, að óþarft er að taka fram.
Skaðsamlegar afleiðingar „laissez-
faire" stefnu af þessu tagi hafa verið
auðsæjar um langan aldur. Auk þess
styðst álit okkar við nýlegar rann-
sóknir sem efasemdir vekja um
hæfni markaðarins til að úrskurða
af sjálfsdáðum um nýja iðnaðarlega
uppbyggingu. Að þeirri skoðun
hafnaðri, að iðnaðarstefna sé ein-
ungis annað nafn á verndarstefnu,
er vert að hafa tvær röksemdir yfir.
Fyrst er það að markaðnum er
margt að vanbúnaði, þ.e. við ýmsar
aðstæður verður ekki treyst á
ábendingar markaðarins, svo sem
verðmyndunar, bestu kosti með til-
liti til almanna hags. Nýjar hátækni-
iðngreinar, sem krefjast ítarlegra
rannsókna og arðsemi og stórfelldr-
ar framleiðslu, eru utan vettvangs
hefðbundinnar samkeppni og þarfn-
ast opinbers tilstuðnings. Þá er al-
kunna að í of litlum mæli er fé varið
til rannsókna og þróunar í saman-
burði við þann sem æskilegur er í
samfélagslegu tilliti, einkum á þeim
sviðum er árangur rannsókna eins
fyrirtækis verður öðrum til fram-
dráttar, þótt ekki hafi til þeirra kost-
að. Önnur röksemd fyrir mörkun
iðnaðarstefnu er þörf á raunsæju
mati á viðskiptum, innlendum og
alþjóðlegum. Rannsóknir á vegum
háskóla sem ráðgjafarstofa hafa leitt
það í ljós. í því tilliti eiga ríki og
landshlutar í samskiptum, undir-
orpnum sífelldum breytingum,
vegna upptöku nýrra skipulags-
forma, opnun nýrra markaða og
upptöku nýs varnings og fram-
leiðslu aðferða, sem linnulaust
breyta stöðu mála og leikreglum,
sumum í hag, öðrum í óhag.“ (Bls.
23)
„... að baki fyrirhuguðu almanna
frumkvæði er ekki sú tilætlan að
það verði einskorðað við reglur um
starfsskilyrði né felist í stirfinni
áætlanagerð né í forsjá hnignandi
iðngreina, heldur hin að það búi
iðnaði starfsskilyrði og þrótt." (Bls.
24)
612070.
Garðabær Heilsugæslustööin Garðaflöt 16-18
er opin 8.00-17.00, simi 656066. Læknavakt er I
síma 51100.
Hafnartjöröun Heilsugæsla Hafnarfjaröar,
Strandgötu 6-10 er opin virka daga kl. 8.00-
17.00, slmi 53722. Læknavakt simi 51100.
Kópavogur Heilsugæslan er opin 8.00-18.00
virka daga. Simi 40400.
Keflavik: Neyöarþjónusta er allan sólartiringinn á
Heilsugæslustöö Suðumesja. Sími: 14000.
Sálræn vandamái: Sátfræöistööin: Ráögjöf í sál-
fræðilegum efnum. Sími 687075.
Landspitalinn: Alla daga kl. 15 til 16 og kl. 19 til
kl. 20.00. Kvennadeildin: kl. 19.30-20.00.
Sængurkvennadeild: Alla daga vikunnar kl. 15-
16. Heimsóknartími fyrirfeöur kl. 19.30-20.30.
Bamaspitali Hríngsins: Kl. 13-19 alla daga.
Öldrunariækningadelld Landspitalans Hátúni
10B: Kl. 14-20 og eftir samkomulagi. - Landa-
kotsspitali: Alla virka kl. 15 til kl. 16 og kl. 18.30
til 19.00. Bamadeild 16-17. Heimsóknartimi
annarra en foreldra kl. 16-17 daglega. - Borg-
arspítallnn í Fossvogi: Mánudaga til föstudaga
kl. 18.30 6119.30 og eftir samkomulagi. Á laug-
ardögum og sunnudögum kl. 15-18.
Hafhartjúöir Alla daga kl. 14 til kl. 17. - Hvíta-
bandið, hjúkrunardeild: Heimsóknartimi frjáls
alla daga. Grensásdelld: Mánudaga ti föstu-
daga kl. 16-19.30. - Laugardaga og sunnu-
daga kl. 14- 19.30. - Heilsuvomdarstööin: Kl.
14 til kl. 19. - Fæöingarheimili Reykjavikur: Alla
daga kl. 15.30 til kl. 16.30. - Weppsspítali: Alla
dagakl. 15.30 tilkl. 16ogkl. 18.30 tilkl. 19.30.
- Flókadeild: Alla daga kl. 15.30 til kl. 17. Kópa-
vogshælió: Eftir umtali og kl. 15 til kl. 17 á
helgidögum. - Vifilsstaöaspitali: Heimsóknar-
tlmi daglega kl. 15-16 og kl. 19.30-20. - SL
Jósepsspftali Hafnarfirði: Alla daga kl. 15-16
og 19-19.30.
Sunnuhlið hjúkrunarheimili í Kópavogi: Heim-
sóknartími kl. 14-20 og eftir samkomulagi.
Sjúkrahús Keflavikuriæknishéraðs og heilsu-
gæslustöðvar: Vaktþjónusta allan sólarhring-
inn. Sími 14000. Keflavík-sjúkrahúsið: Heim-
sóknartimi virka daga kl. 18.30-19.30. Um
helgarog á hátiöum: Kl. 15.00-16.00 og 19.00-
19.30. Akureyri- sjúkrahúsiö: Heimsóknartlmi
alla daga kl. 15.30-16.00 og 19.00-20.00. A
barnadeild og hjúkrunardeild aldraðra Sel 1:
Kl. 14.00-19.00. Slysavarösstofusimi frá kl.
22.00- 8.00, simi 22209. Sjúkrahús Akraness:
Heimsóknartimi Sjúkrahúss Akraness er alla
daga kl. 15.30-16.00 og kl. 19.00-19.30.
Reykjavik: Seltjamames: Lögreglan slmi
611166, slökkviliö og sjúkrabifreiö sfmi 11100.
Kópavogur. Lögreglan sími 41200, slökkviliö
og sjúkrabifreið sími 11100.
Hafnarfjörður Lögreglan slmi 51166, slökkviliö
og sjúkrabifreið simi 51100.
Keflavik: Lögreglan simi 15500, slökkviliö og
sjúkrabill sími 12222, sjúkrahús 14000, 11401
og 11138.
Vestmanneyjan Lögreglan, sími 11666,
slökkviliö sími 12222 og sjúkrahúsiö slmi
11955.
Akureyri: Lögreglan símar 23222, 23223 og
23224, slökkvilið og sjúkrabifreið simi 22222.
Isafjötóur: Lögreglan simi 4222, slökkviliö simi
3300, bmnasími og sjúkrabifreiö sími 3333.
TIL SÖLU TARUUP MÚGSAXARI
árg. 1987 ásamt tveim votheysvögnum. Mjög
góð tæki til votheysverkunar. Gott verð ef samið
er strax.
Upplýsingar í síma 97-13841.
w. 4r«.««« untwitvwutt'«««« yt *.«• *1» * wim-w itJK.n.w.

» W. * V W.«««.V W.W.W WiW W WW-W mtljM

T e, » *-. • v