Tíminn - 24.04.1991, Síða 5

Miðvikudagur 24. apríl 1991
Tíminn 5
Davíð og Jón Baldvin tala í kross um landbúnaðarmál:
Breytir Viðreisn bú-
vörusamningnum?
Haukur Halldórsson, formaður Stéttarsambands bænda, telur að ný
ríkisstjórn eigi að fara varlega í að gera breytingar á nýgerðum bú-
vörusamningi. Hann segist hins vegar ekki muni slá hendinni á
móti því að bændur fá lengri tíma til að aðlaga framleiðslu sína
markaðnum, eins og sumir forystumenn Sjálfstæðisflokksins buðu
í kosningabaráttunni. Hann segist hins vegar alls ekki sætta sig við
að gerðar verði þær breytingar á samningnum sem Alþýðuflokkur-
inn krafðist í kosningabaráttunni.
Bæði Davíð Oddsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins, og Jón Baldvin
Hannibalsson, formaður Alþýðu-
flokksins, sögðu fyrir kosningar að
nauðsynlegt væri að gera breytingar
á nýgerðum búvörusamningi bænda
Ögmundur Jónasson:
Næsta skref
að auka
kaupmátt
Ögmundur Jónasson, formað-
ur BSRB, sagði í samtali við
Tímann í gær að þeír tækju af-
stÖðu til þjóðarsáttar og samn-
inga án tillits til þess hver sæti
hinum megin við samningaborð
þcírra, þegar hann var inntur
eftir því hvert væri vænlegasta
ríldsstjómarmunstríð með tílliti
tíi áframhalds þjóðarsáttar. „Við
stöndum við okkar samninga og
ætiumst tíl þess að aðrír standi
við sína“, sagði Ögmundur.
„Ég lít svo á að á næstu miss-
erum þurfl að grípa tli margvís-
legra aðgerða tíl þess að færa
fjármagn tíl í þjóðfélaginu.
Petta er hægt að gera í gegnum
skattakerflð. BSRB hefur fylgt
þeirrí stefnu að skattieysismörk
verði hækkuð, hér verði settur á
fjármagnsskattur og penlngar
færðir tii í gegnum vaxtabóta-
kerfl húsnæðiskerflsins
o.s.frv."
Ögmundur sagði að það sem
fyrst og fremst ætti að gera í
næstu samningum værí að
hækka kaupið í krónum talið og
tryggja það síðan rækilega. „I
BSRB er fólk úr öllum stjóm-
máiafiokkum og við tökum ekki
afstöðu tíl þess hvaða ríkis-
stjóm er mynduð í iandinu. Það
gera menn í kosningum og síð-
an ákveða flokkarnir með hverj-
um þeir viija starfa," sagði Ög-
mundur. „Við vijjum umfram
ailt jafna h'fskjör í landinu og
bæta kaupmátt iauna.“
Aðspurður um mat á störfum
ríkisstjómarinnar sagði Ög-
mundur að hann iiti svo á að í
þeim kjarasamningum sem
gerðir hafi verið, hafi verið um
að ræða samspii aðila vinnu-
markaðarins og ríkisvaldsins.
„Þar settu menn sér það mark-
mið að lækka verðbólguna og
skapa hér grundvöii til að bæta
h'fskjörin. Þetta hefur tekist og
nú er að auka kaupmátt launa,“
sagði Ögmundur. „í rauninni
var það íslenska þjóðin sem náði
þessum árangrí og þess vegna er
það réttnefni að tala um þjóðar-
sátt, því það var meginþorri ís-
lensku þjóðarinnar sem samein-
aðist um þessi markmið. Það er
þjóðm sem á heiðurinn að þess-
ari sátt og ef ekki tekst að fylgja
eftír þvi sem menn lögðu upp
með, að bæta kaupmátt launa,
þá verður þjóðin að sjálfsögðu
ekki sátt“ —SE
og ríkisstjórnarinnar. Jón Baldvin
sagði nauðsynlegt vera að draga enn
meira úr útgjöldum ríkisins vegna
landbúnaðarins. Davíð sagði hins
vegar að aðlögunartíminn væri of
skammur og þrengt væri of mikið
að bændum í samningnum. í stjórn-
armyndunarviðræðunum sem nú
eru að hefjast verður tekist á um
þetta mál.
Haukur Halldórsson sagðist í sjálfu
sér ekki geta verið á móti því að ný-
gerður samningur verði endurskoð-
aður, þ.e.a.s. ef bændum verði boðin
betri kjör eins og Sjálfstæðisflokkur
Ásmundur Stefánsson, forseti
Alþýðusambands íslands, sagðist
í samtali við Tímann í gær vera
ósáttur við það ef Viðreisnar-
stjórn tæki hér völdin. „Ég hef
töluverða vantrú á því að slík rík-
isstjórn myndi hafa þá breidd að
hún gæti borið þjóðarsáttina
áfrarn," sagði Ásmundur.
Ásmundur sagði að kosningaúr-
slitin væru ábending til stjórnar-
flokkanna um að fólk vildi að
haidið yrði áfram. Aðspurður
sagði hann að árangur fráfarandi
ríkisstjórnar hefði bæði verið
góður og slæmur. „Ég tel að ríkis-
stjórnin hafi ekki náð nægilega
vel utan um ríkisfjármálin, ekki
haldið þar nægilegu jafnvægi, og
hafi lofað þeim. Hins vegar telji
hann ráðlegast að fara varlega í
þessu máli. Haukur sagðist segja
þvert nei við kröfum Alþýðuflokks-
ins.
Haukur sagði alla óvissu í þessu
máli vera afar óæskilega. Hann
sagðist ekki telja ágreining vera um
íyrstu aðgerðir sem kveðið er á um í
búvörusamningi og lánsfjárlögum,
en þar sagðist hann m.a. eiga við
uppkaup á framleiðslurétti. Hins
vegar hafi sjálfstæðismenn lýst því
yfir að lengja eigi aðlögunartímann,
sem er samkvæmt samningnum til
haustsins. Haukur sagðist vera til
viðræðu um þetta. Hann benti á að
gera þyrfti breytingar á búvörulög-
unum því að þar væri ekki gert ráð
fyrir þeim möguleika að greiða
hluta afurðaverðs beint til bænda.
Hann sagðist treysta því að sam-
staða væri um þessar og aðrar nauð-
synlegar breytingar á lögunum.
Haukur sagðist líta svo á að ný-
það hafi skort á frumkvæði af
hálfu ríkisstjórnarinnar til þess
að vinna að krafti að traustri efna-
hagsstefnu. Hins vegar hefur hún
í meginatriðum fylgt þeim megin-
línum sem lagðar voru við samn-
ingagerðina í febrúar í fyrra og
þar með hafa þær forsendur sem
þar var lagt af stað með, í grund-
vallaratriðum staðist," sagði Ás-
mundur.
Aðspurður hvort honum litist
betur á stjórn Alþýðuflokks, Al-
þýðubandalags og Sjálfstæðis-
flokks, sem einnig virðist vera
inni í myndinni, sagðist Ásmund-
ur ekki ætla að verðleggja hvern
dilk í þessu sláturhúsi.
gerður búvörusamningur sé fram-
lag bænda til nýrrar þjóðarsáttar.
Hann sagði að ef gerðar verði
grundvallarbreytingar á samningn-
um hafi það óhjákvæmilega áhrif á
gang viðræðna um nýja kjarasamn-
inga í haust.
Haukur sagði umræður stjórn-
málamanna, um að taka hefði átt af-
urðastöðvarnar inn í búvörusamn-
inginn, byggðar á misskilningi.
Bændur og ríkisvaldið geti ekki í
samningi sín á milli ráðskast með
sjálfstæð fyrirtæki í landinu. í land-
búnaðarráðuneytinu hafí hins vegar
verið unnið að tillögum um hag-
ræðingu í mjólkuriðnaði og slátur-
húsum. Sú vinna sé nauðsynleg, en
hún eigi ekkert erindi inn í kjara-
samning bænda og ríkisins. Hann
sagði tal stjórnmálamanna um af-
urðastöðvarnar bera vott um að þeir
séu að leita að einhverjum söku-
dólgi. Afurðastöðvarnar liggi betur
við höggi en bændur sjálfir. -EÓ
Þóra Hjaltadóttir,
fonmaður Alþýðusam-
bands Norðurlands:
Slæmtað
stjórnin
fari fra
„Það er mjög slaemt að sú rík-
isstjórn sem hefur verið við
völd si. þtjú ár, skufl ekld fá
tækifæri til að klára sitt verk,
þurfa að fara frá hálfldáruðu
verki. Þetta er því miður allt of
algengt í íslenskri pólitík og við
sem að byggjum landið súpum
seyðið af því. Heist heíði ég
kosið að ríkisstjómarflokkamir
héldu áfram með sína vinnu og
að þeir kláruðu það verk sem að
þeir hafa verið að vinna.“
Þetta er mat Þóru Hjaltadótt-
ur, formanns Alþýðusambands
Norðurlands, á aðstæðum eftír
að ríkisstjómin sagði af sér í
gær. Aðspurð sagðist Þóra ekki
trúa því að Viðreisnarstjóm,
sem nú er líklegast að verði
mynduð, yrði eins hliðholl
launþegum og vinstri stjóra.
Margir hafa dregið úr þættí
ríkisstjómarinnar í svokölluð-
um þjóðarsáttarsamningum og
sagði Þóra að þeir samningar,
sem kenndir hafa verið við þjóð-
arsátt, hefðu aldrei verið gerðir
án þess að ríkisstjórain hefðl
búið í haginn fyrir þá. „Ríkis-
stjómin bjó í haginn fyrir okkur
í atvinnulíflnu og efnahagslíf-
inu og þetta hefði aldrei tekist
án þess. En vissulega voru það
aðilar vinnumarkaðarins sem
gerðu samninginn sem slíkan,"
sagði Þóra. Aðspurö sagði hún
að fráfarandi ríkisstjóra hefði
gert það sem öðrum ríkisstjóra-
um hefði ekki tekist að gera,
þ.e. að lækka verðbólguna með
aðstoð launafólks. _SE
Árekstur í
Skagafirði
Harður árekstur varð skammt fyrir
innan Sauðárkrók í gær. Tveir bflar
rákust þar á. Ökumaður annars bfls-
ins slasaðist nokkuð en hinn slapp
ómeiddur.
Áreksturinn varð um hádegisbil, á
móts við bæinn Brennigerði. Bflarn-
ir voru af Bens og Toyota gerð og
rákust þeir harkalega á. Kona ók
Toyota bílnum og hlaut hún nokkra
höfuðáverka. Hún var flutt til
Reykjavíkur með sjúkraflugvél.
Karlmaðurinn sem ók Bensinum
slapp ómeiddur. -sbs.
—SE
Lista-
hátíð
æskunnar
Listahátíð æskunnar stendur yf-
ir þessa dagana, en það eru
menntamálaráðuneytið og
Reykjavíkurborg sem standa
fyrir henni. Dagskrá hátíðarinnar
hefur verið hreint ótrúlega flöl-
breytt og margir viðburðir eru á
dagskrá á hverjum degi. Ljós-
myndari Tímans leit inn í Lista-
safri fslands í gær þar sem
dansflokkur frá Ballettskólum
Guðbjargar Björgvinsdóttur,
Eddu Scheving og Sigríðar Ár-
mann sýndu dans.
Tímamynd: Ámi Bjama
Ásmundur Stefánsson:
Ótrú á að Viðreisn
beri þjóðarsáttina