Tíminn - 25.05.1991, Blaðsíða 6

14 JL HELGIN
Laugardagur 25. maí 1991
David Keys fornleifafræðingur, fréttaritari Tímans í London:
Átvögl á En
í gamla
Breskir foraleifafræöingar og vísindamenn eru nú að svipta hulunni af of-
áti Englendinga á tímum Tudoranna. Nýju heimildiraar gefa til kynna með
línuritum nákvæmlega hvers vegna enski kóngurinn Hinrik VIII. varð svo
feitlaginn að hann er auðþekktur á myndum enn þann dag í dagl
landi
Skýringin á því hvaö Hinrik VIII. Englandskonungur var feitlaginn
er einfaldlega mataræöið á þeim tímai
Hópur vísindamanna við háskólann
í Southampton í Suður-Englandi hef-
ur verið að rannsaka þúsundir fugla-,
fiska- og dýrabeina sem matsveinar á
Tlidor-tímanum, á 16. öld, hentu á
öskuhauginn.
Fomleifafræðingamir fundu gryfju
fulla af eldhúsúrgangi aðalsmanns frá
þeim tíma í grennd við hús sem var í
eigu Hinriks VIII. — og hópur dýra-
fræðinga, sem hefur verið að sundur-
greina beinin, hefur komist að þeirri
niðurstöðu að allt í allt hafi um fiöru-
tíu dýrategundir verið undirbúnar til
matreiðslu!
Þó að beinin í gryfjunni gefi til
kynna að á þeim hafi verið a.m.k. þrjú
tonn af kjöti er sá möguleiki fyrir
hendi að mslið sé aðeins eldhúsúr-
gangur frá einni til tveim stórkostleg-
um veislum.
Það er vitað að enskir aðalsmenn á
tímum Hinriks VIII. voru vanir að
innbyrða um 5000 hitaeiningar af
fæðu á dag.
Dýrafræðilegar rannsóknir á inni-
haldinu í mslahaugnum hefur nú
þegar leitt í ljós að á matseðli aðals-
mannanna á þessum tíma vom m.a.
fuglategundimar hegri, skjór, vepja,
lóa, gæs, skógarsnípa, dúfa, hrossa-
gaukur, kjúklingur, komhæna, a.m.k.
þrjár tegundir af önd og allt að tylft
tegunda söngfúgla (trúlega þ.á m.
svartþrestir, þrestir og lævirkjar);
fiskategundimar styrja, hafáll, urrari,
vatnakarfi, gedda, síld, ýsa, lúða, áll
og ýmsar tegundir þorskfiska. Auk
þess dádýr, kýr, kanínur, svín og kind-
ur!
öskuhaugurinn fannst í grennd
tveggja húsa frá Hidor-tímanum, sem
bæði hafa verið í eigu Hinriks VIII.
Annað húsið var heimili fjórðu konu
Hinriks, Anne af Cleves, eftir að kon-
ungurinn hafði „losað“ sig við hana.
Sjálfur dvaldist Hinrik þar um hríð. í
hinu húsinu bjó einn aðalveisluhald-
ari Hinriks, Sir Thomas Cawarden.
Matreiðsla á Tbdor-tímanum var
mikið sótt til franskrar matargerðar,
og reyndar var einkamatsveinn Hin-
riks VIII. franskur.
Fyrir borð aðalsmanna í Englandi á
miðri 16. öld vom fuglar venjulega
hamflettir og steiktir, og síðan vom
stærri fuglarnir stundum aftur settir
inn í haminn áður en þeir vom bom-
ir á borð.
Fiskur var eldsteiktur, soðinn eða
bakaður. Vatnakarfi t.d. var oft krydd-
aður með negul, múskati og salti og
skreyttur með kúrennum og sveskj-
um áður en hann var smurður með
smjöri og bakaður.
Að því er gamlar skráðar heimildir
segja var innihaldið í einum rétti - -
„stóru böku“ — kjúklingar, endur,
skógarsnípur, þorskur, naut, mör,
mergur, salt, pipar, negull, múskat,
kanel, saffran, döðlur, sveskjur, rú-
sínur og harðsoðnar eggjarauður!
Það em vísindamennimir Jennifer
Bourdillon, Andrea Bullock og Sheila
Hamilton-Dyer í hinni virtu deild
Southampton-háskólans sem fæst
við rannsókn dýraleifa, sem annast
þá erfiðu þolinmæðisvinnu að bera
kennsl á þessi mörg þúsund bein í
mslahaugi frá Tudor-tímanum.
Fomleifafélagið English Heritage,
sem styrkt er af ríkinu, kostar rann-
sóknina. Hauginn, sem er nálægt
Redhill í Surrey, gróf út hópur undir
stjórn Robs Poulton, fomleifafræð-
ings á vegum sveitarstjómarinnar í
Surrey.

L
L
lll
Lh
L
L*
L
L-r::i
. L
Ll L .
2ZMAÍ
lýkur sameiiiingu landsbauka
og Samvinnubaiika meó opnun
útibúanna í Keykjavík undir
merkjum Iitndsbankans
Allt frá stofnun Landsbanka íslands hefur hann verið einn
af máttarstólpum íslensks þjóðfélags. 27. maí næstkomandi markar
þáttaskil í sögu hans en þá lýkur sameiningu Samvinnubankans og
Landsbankans með því að Samvinnubankaútibúin í Reykjavík
breytast í Landsbanka. Þar með er Landsbankinn tetur í stakk
búinn en nokkru sinni fyrr að veita landsmönnum öllum víðtæka,
góða og ódýra þjónustu. Þjónustunet Landsbankans nær þar með
til flestra byggðarlaga landsins og telur yfir 60 útibú.
Verið ávallt velkomin
í Landsbankann.
L
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna