Tíminn - 02.11.1991, Page 3

Laugardagur 2. nóvember 1991
HELGIN
3
Kærur á Þórarin
Mál Þórarins var svo tekið til dóms á
þingi í Ögri 19. apríl 1667. Var Þórar-
inn þar og kvað það álygar að hann
væri valdur að dauða Hallfríðar
Sveinsdóttur, „en hvað af spjaldinu
fengið hefur til bata eður óbata, þykist
hann ei vitað hafa, af því áður það
sama og viðlíkt til lækninga við tvær
kýr brúkað hafi áður en stúlkan varð
upphaflega veik.“
En nú var hann borinn nýjum sök-
um, meðal annars að hann hefði með
göldrum drepið hest fyrir Jóni á
Laugabóli, er Jón vildi ekki ljá honum
hann, því að þá hefði Þórarinn sagt að
honum yrði hesturinn ekki að meira
gagni þótt hann vildi eigi ljá sér hann.
Enn fremur bar Jón það að Þórarinn
hefði komið á sig 10 vikna veikindum
fyrir það að hann sleppti á ferðalagi
folaldi sem Þórarinn átti.
Þá var og Þórami talið það til áfellis
að hann hafði eitt sinn sagt að hann
„gimtist að vita og læra lækninga-
meðul."
Kvennaeiðar
Þórarinn neitaði því fastlega að hann
hefði gert nokkmm manni, hvorki
ungum né gömlum, né nokkurri lif-
andi skepnu mein eða skaða með fjöl-
kynngi, eða látið gera það. Var honum
þá dæmdur tylftareiður, en enga fékk
hann til að sanna eiðinn með sér. Þær
Halldóra og Brit sóru eiða í heyranda
hljóði að framburði sínum „skilmerki-
lega og einarðlega", að þær teldu Þór-
arin eiga sök á dauða bama sinna.
Nýjar ákærur
Spurði nú Magnús sýslumaður alla
sönnunarmennina „hvort þeir enn nú
ei vildu Guðs vegna og kristilegs kær-
leika gegnast greindum manni til eið-
vætta í greindu máli eftir sinni hyggju
og hreinni samvisku", en þeir aftóku
að sanna eiðinn með Þórami „sökum
fram kominna líkinda og sinnar
hyggju". Sýslumaður vildi það að þeir
skæri upp úr með það hvort þeir teldi
Þórami eiðinn særan eða ósæran, en
þeir kváðu upp úr með það að eiður-
inn væri ósær, og gerðu grein fyrir því
í áliti sem var í 16 greinum. Er þar
enn fært ýmislegt fram Þórami til
áfellis, meðal annars það að hann hafi
viðurkennt að einu sinni, er hann var
staddur í Heydal, hafi óvanalegur
gestur eða illur andi til sín komið, en
hann rekið hann burt, „í seinna sinn
með djúpum særingarorðum". Og það
beri menn að minna hafi borið á
draugagangi þar sem Þórarinn átti
heima meðan hann var í Heydal. Þá
segja þeir og að Þórarinn hafi falað
ábúð á koti nokkru, en eigandi hafi
ekki viljað leigja honum. Hafi Þórar-
inn þá sagt að fé hans mundi verða
minna í fardögum, enda hafi sauðfé
bónda nokkmm tíma seinna farið
fram af fjörumóð og drepist. Einnig
nefna þeir veikindi og dauða séra Sig-
urðar.
En þótt þeir beri Þórarin af eiðnum,
segjast þeir gera það „eftir hreinni og
klárri hyggju og samvisku, og þetta
gemm vér hvorki fyrir vild né vináttu,
hatur eða hræðslu við nokkum mann
eður nokkurs konar tilgang, heldur
aleinasta guðs, sannleikans og vorrar
eigin samvisku vegna, segjum hann
og ei heidur hér út í sekan framar en
æðra valdi virðist eftir lögmáli."
Dómar
29. júní 1667 kemur mál Þórarins
enn fyrir á Alþingi og var hann sjálfur
viðstaddur. Nefndu lögmenn 6 sýslu-
menn og 6 lögréttumenn í dóm til að
segja álit sitt um málið. Þótti þeim
Þórarinn verður refsingar fyrir „rúna-
risting og brúkun til óleyfilegra lækn-
inga", en skutu því til lögmanna og
þingheims að ákveða refsinguna.
Þórarinn var dæmdur til dauða, eftir
Deuteronomíum 18. kap., Exodus 4.
og 22. kap. og konungsbréfi 1617, sem
hljóðar um galdrakonstir, sýningar,
særingar o.s.frv. „hvað allt vér skiij-
um, nær til skaða og fordjarfs brúkað
er í orðum eða verkum, mönnum eða
fénaði, réttan fordæðuskap og djöful-
lega dýrkun, náunganum til skaða,
höldum vér sanna óbótamenn, eftir
mannhelgisgreina hljóðun í 2. kapít-
ula.“
Þórami fellur allur
ketill í eld
Þórami var nú gengið. Eftir allt sem
á undan var farið hefur eflaust verið
drepinn úr honum allur kjarkur, og
svo hefúr ef til vill verið þjarmað all-
fast að honum. Áður en dómur var
upp kveðinn meðgekk hann það um
Hallfríði „að hún muni af sínum völd-
um dáið hafa, einnig sig heitt og illt
hjarta til prestsins síra Sigurðar í Ög-
urþingum haft hafa, með mörgu öðru
fleira, sem nú bevísanlegt fram kemur
eftir hans lostugri meðkenningu, sem
allt of Iangt er hér um að ræða.“ Virð-
ist af þessu mega álykta, að Þórarinn
hafi játað sig sekan um allt sem á
hann var borið. En það þótti ekki nóg,
heldur var hann Iátinn koma fram
innan vébanda og lýsa yfir í heyranda
hljóði:
„Jeg meðkenni mig hafa framið
galdra, í móti guðs heilaga nafni og
kristilegri kirkju í blindleika, svo sem
nú er augljóst orðið, og meðkenni mig
dauða verðugan."
Síðan var þessi ólánsmaður brennd-
ur á báli í Almannagjá, og var hann
fyrsti galdramaðurinn sem brenndur
var í þinghelginni.
(Frásögn Áma Óla).
BÆNDUR!
Leysið mykjuvandamálin í eitt skipti fyrir öll
með mykjutaekjum frá Vélboða h.f.
Miöflöttaafls-
dæludreifarar
Snekkjudælu-
dreifarar
í stærðum 4000,
5000 og 6000 lítra
Flotdekk að vali
Mjög gottverðog
gæiösíukjör við
allrahæfi
Nánari upplýsingar hjá sölumönnum okkar í síma 91-651800.
Ath. nýtt heimilisfang
b m mm m m Hvaleyrarbraut 2
y [[■ | || p 220 Hafnarfjörður
Sími 91-651800
Storno
BÍLASÍMI kr. 83.788 stgr. m/vsk.
BURÐAR-
OG BÍLASÍMI kr. 99.748 stgr. m/vsk.
NÝ GERÐ
Söludeildir í Kirkjustræti, Kringlunni, Ármúla 27
og á póst- og símstöðvum um land allt
Nýja línan af þýsku Storno farsímunum er fullkomnari
en áður, samt er hann á gamla lága verðinu. Storno
farsíminn er bæði bíla- og burðartæki tilbúinn til
ísetningar og honum íýlgja allir nauðsynlegustu fylgihlutir. Gríptu tækifærið
og tryggðu þér þennan vandaða en ódýra farsíma strax í dag. Haföu samband
við söludeildir Pósts og síma og fáðu þér Storno farsíma, einn vinsælasta
farsímann á íslandi.
PÓSTUR OG SÍMl