Tíminn - 18.03.1992, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Miðvikudagur 18. janúar 1992
Tímiim
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Tlminn hf.
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aðstoðarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guðmundsson
Stefán Asgrlmsson
Auglýsingastjóri: Steingrlmur Glslason
Skrifstofur: Lynghálsi 9,110 Reykjavlk Síml: 686300.
Auglýslngasími: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, (þróttir 686332, tæknideild 686387.
Setnlng og umbrot: Tæknideild Tlmans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1200,-, verð I lausasölu kr. 110,-
Grunnverð auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Sjúkrahúsin í Reykjavík
— samstöðu er þörf
Nú er ljóst að ekki verður af sameiningu Landakots-
spítala og Borgarspítala. Afstaða St. Jósefssystra til
áforma um sameiningu varð m.a. til þess að heilbrigð-
isráðherra tók af skarið um að hætt yrði við þessa að-
gerð.
Tíminn hefur áður gagnrýnt þau áform sem þarna
voru uppi. Ljóst er að ætlunin var að byggja upp sam-
keppnissjúkrahús með ómældum kostnaði, að öðrum
þræði til þess að þjóna hugsjónum Sjálfstæðisflokks-
ins um samkeppni í heilbrigðisþjónustu og einkavæð-
ingu. Nokkrir starfsmenn og forráðamenn spítalans
lögðu ofurkapp á þessa leið, og er hreint ótrúlegt að
lesa viðtal í DV miðvikudaginn 11. mars við yfirlækni
Landakotsspítala þar sem hann veitist að St. Jósefs-
systrum fyrir að hafna samningnum um sameiningu.
Margt bendir til þess að heilbrigðisráðherra og
hans ráðgjöfum hafi verið orðnar ljósar þær ógöngur
sem þessi mál voru í, og ber að fagna því að ráðherrann
tók af skarið um málið.
Nú skiptir mestu máli að gefa sér tíma til þess að ná
skynsamlegum leiðum til sparnaðar og hagræðingar í
sjúkrahúsunum í Reykjavík. Þeir starfsmenn Landa-
kots, sem hafa rekið þetta mál af mestu offorsi, verða
að sætta sig við ákvörðun heilbrigðisráðherra að hætta
við þessi áform, og taka þátt í umræðu um aðrar leið-
ir.
Það er alveg ljóst að forsvarsmenn allra spítalanna í
borginni verða að taka þátt í viðræðum um hagræð-
ingu í þessum rekstri sem geta leitt til sparnaðar. Hér
er um þvílíkar upphæðir að tefla að slíkt er óhjá-
kvæmilegt.
Það er alveg ljóst að fyrir þeim, sem börðust harð-
ast fyrir sameiningu Landakotsspítala og Borgarspítal-
ans, vakti að hér risi mjög öflugt sjúkrahús við hliðina
á ríkisspítölunum, sem keppti við þá um tæki og
mannafla.
Sú samkeppni, ef hún hefði orðið staðreynd, hefði
auðvitað kostað ómælda fjármuni, sem sóttir hefðu
verið í vasa skattgreiðenda í landinu. Þar að auki er
hætta á því að staða Landspítala sem háskólasjúkra-
húss hefði verið rýrð með þessari aðferð.
Meirihluti Alþingis afgreiddi fjárlög, sem tóku mið
af því að sameining Landakotsspítala og Borgarspítala
yrði að veruleika. Nú er ljóst að svo verður ekki. Því er
nauðsynlegt að fjárlaganefnd Alþingis meti stöðuna á
ný með tilliti til breyttra viðhorfa.
Víðtækt samstarf er nauðsynlegt til þess að skapa
það andrúmsloft sem þarf til skynsamlegra breytinga í
sjúkrahúsarekstrinum í Reykjavík. Það er búið að
ganga mikið á síðan í desember varðandi þessi mál. Á
Landakoti hafa verið fjöldauppsagnir, og ekki verður
undan því vikist að eyða óvissu þess fólks sem þar á
hlut að máli, og skapa eðlilegt andrúmsloft þar innan
veggja.
Þetta mál er að sjálfsögðu mál allrar þjóðarinnar.
Hér er um gífurlega fjármuni að ræða, sem nauðsyn-
legt er að nýtist sem allra best. Því ber að vænta þess
að heilbrigðisráðherra leiti nú leiða til þess að ná sem
víðtækastri samstöðu um málið.
jlMMTUDArUrp
voru til i klytjast
HÉÐan
4og ve,Lka h VERg' fara
o . E,FA hínum blessv
að sé^ytja^3lmdfefl°nfhe^insar
RESSu"
ÞjóÐar,nnar
TU.BUINN AÐ
í skoðaxiaJcönnun sem cwf
og fólk
Mnd
' Samkvæmt könnun-
I B ALLARHAFI
57 af hverjum hundrað fullorðnum
íslendingum telja ágætan kost að
flytja til útlanda, ef efnahagsástand-
ið versnar enn frá því sem nú er. 43
af hundraði telja sér sæmilega borg-
ið í landinu og vilja helst búa hér
áfram. Þetta er niðurstaða skoðana-
könnunnar sem Skáís gerði fyrir
Pressuna. Margt er athyglisvert við
niðurstöðu könnunarinnar og upp
úr stendur hve afgerandi meirihluti
er fús að yfirgefa ættjörðina og taka
sér bólfestu í öðrum löndum og hitt
að aðeins 4 af 600 manna úrtaki
velktust í vafa um skoðun sína á
málinu.
Synd væri að segja að niðurstaða
sem þessi veki bjartsýni um framtíð
lands og þjóðar. Umræða um
efnahagsástand hefúr ein-
kennst af bölsýni og hrak-
spám, en að harðræðið sé slíkt
að fólkið í landinu geti ekki lengur
séð sér farborða og að sérstakt
hörmungarástand sé á næsta leiti
kemur á óvart.
Gamaldags
hugmyndir
Þjóðemiskennd og tryggð við
ættjörðina er gamaldags hugsunar-
háttur, sem í skásta tilfelli er hlægi-
legur, en er oftar lýst sem öfgum og
ofstæki og eru íslendingar nútím-
ans jafnáfjáðir í að deila fósturjörð-
inni með gögnum hennar og gæð-
um með öðmm og að setjast sjálfir
upp meðal framandi þjóða. Það hef-
ur nefnilega tekist að mgla alþjóða-
hyggju heimsvaldasinnaðra stór-
velda inn í kolla smáþjóðar, sem er
fyrir löngu hætt að vita sitt rjúkandi
ráð.
Keppst er við að telja íslending-
um trú um hvað þeir hafi það skítt
og að þeirra bíði ekki annað en vol-
æði og fátækt á jaðarsvæði hins
byggilega heims.
Þjóðarframleiðsla er hér meiri en
í öðmm löndum og nýtanlegar auð-
lindir margfaldar á við það sem fólk
verður að búa við annars staðar.
Landrými er ótakmarkað, miðað við
fólksfjölda.
Tekist hefur að beisla meiri orku
en hægt er að nýta. Matvælafram-
leiðslan er miklu meiri en mögulegt
er að torga og þrátt fýrir að fiskimið-
in séu stærri og auðugri en nokkm
sinni fyrr, em skipaflotinn og veiði-
tækin svo mikil að mögulegt er að
auka sóknina meira en góðu hófi
gegnir.
Húsnæði er meira en þekkist á
öðm byggðu bóli, orkudreifingar-
kerfi fullkomnara, bfla- og tækja-
eign meiri, heilbrigðiskerfin taka
öðm fram og á níunda þúsund
manns em á námslaunum og lán-
um.
Fjárfesting í menntun skilar
starfsfólki, sem fært er um að taka
að sér nær hvaða störf sem unnin
em á heimskringlunni um þessar
mundir, og í stað þess að eyða fé til
landvama græðum við stórfé áratug
eftir áratug á þeim sem em skuld-
bundnir til að verja okkur ef ein-
hverjum af mörgum bófaflokkum
heimsins þóknast að hirða eitt fá-
mennasta og auðugasta land sem el-
ur þjóð meðal þjóða.
Fólkinu, sem býr við þessi skil-
yrði, er talin trú um að framtíðin sé
dökk, og er drjúgur meirihluti til-
búinn að hleypa heimdraganum fyr-
ir fúllt og allt og setjast að í auðsælli
heimshomum, að því að haldið er
vera.
Engin eftirsjá?
Ef svartagallsrausið á við rök að
styðjast, er ekkert eðlilegra en að
fólk vilji flytja úr landi, og ætti það
að vera ráðamönnum og kerfisþurs-
um fyrr og síðar umhugsunarefni.
Ef bruðlið með auðlindir og veð-
setningar á eigum og framtíðartekj-
um þeirra, sem talin er trú um að
eigi landið, er gengið svo úr hófi að
ekki sé búandi lengur á íslandi, er
ekkert annað að gera en að flytja á
brott og láta þá, sem hirða veðin,
nýta auðlindimar og tækifærin.
Fyrir aldamótin síðustu og aðeins
ffarn á þessa öld fluttu um tíu af
hundraði íslendinga til Vestur-
heims. Það var fátækt en fram-
kvæmdasamt dugnaðarfólk sem
leitaði betri lífskjara í nýja heimin-
um. Eignafólk, landeigendur og
embættismenn löttu fólk farar, en
skildu aldrei hvers vegna það fór.
Sjálfir sátu þeir á öllu jarðnæði og
áttu bjargræðisvegina og litu á al-
múgann sem ódýrt vinnuafl. Vestra
var innflytjendum heitið jarðnæði.
Nú er boðið upp á atvinnuleysi og
húsbréfaáþján og svo kannski stop-
ula vinnu hjá kvótaeigendum.
Starf hjá því opinbera er vonar-
peningur sem er fyrir bí. Aðeins op-
inberir starfsmenn eru ráðnir í
stöður sem losna.
Velferðin er að verða fortíðar-
draumur og fæstir trúa enn á kjaft-
háttinn um að menntun og hæfhi sé
auðlind fremur en skuldsetningar
fallvatna.
Víðar sverfur að
Eða hvað á maður að halda um þá
skoðun 148 þúsund íslendinga að
þeim vegni betur erlendis en heima
og að aðeins 112 þúsund manns
telji að það taki því að búa áfram í
landinu. En svona skiptist fjöldinn,
ef hlutfáll skoðanakönnunar-
innar er látið halda sér.
Hitt er svo annað mál, að
fiærri virðast gera sér grein fyr-
ir að efnahagsþrengingar eru víðar
en á íslandi og það er ekki á vísan að
róa með atvinnu í útlöndum fremur
en á Fróni.
Rúm 70% af þeim, sem gjaman
vilja flytja, taka fram að besti val-
kosturinn séu önnur Norðurlönd og
ríki innan Evrópubandalagsins.
Tæplega 18% telja Ameríku fyrir-
heitna landið.
í sama Pressublaði og niðurstöð-
ur skoðanakönnunarinnar eru birt-
ar skrifar Birgir Ámason frá Genf
sinn venjulega áróður um að ísland
samsamist EB. í grein sinni leggur
hann til að sótt verði um upptöku
nú þegar, að boði Þýskalandskansl-
ara, sem tilkynnti öllum Norður-
löndunum að vel verði tekið á móti
þeim eigi síðar en 1995, ef þau
sækja um aðild. Og það gera þau.
Ef ekki,..er hætta á að ísland
einangrist norður í Ballaihafi um
langa framtíð", segir hagfræðingur-
inn í Genf.
Þetta er allt að komast á hreinL
íslendingar eru meira en fúsir að
láta ættjörðina af hendi og gerast
erlendir borgarar og öflug fjölþjóða-
veldi eru reiðubúin að imibyrða
land og þjóð.
Nútímaíslendingar eru gegnsýrð-
ir af alþjóðahyggju, sem kemur
fram í ótal myndum í öllu þjóðlíf-
inu, og eru tilbúnir að láta Kaldbak
í þeirri trú að þeir hreppi akra.
Skrýtnast af öllu er, að enginn vill
selja landið sitt heldur gefa það.
Þrátt fyrir allt sýnist ekki efnis-
hyggjunni vera fyrir að fara.
OÓ