Tíminn - 12.05.1992, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Þriðjudagur 12. maí 1992
Símagjöld innanlands á íslandi eru með þeim lægstu í heimi að sögn formanns Alþjóðasambands símamanna:
„EINKAVÆDING
TÍSKUFYRIRBÆRI
66
Philip Boyer, formaður Alþjóðasambands símamanna, sagði á fundi sem BSRB
hélt um einkavæðingu á símaþjónustu að hann teldi afar áhugavert fyrir erlend
símafyrirtæki að kaupa Póst og síma ef ákveðið verði að einkavæða fyrirtækið.
Boyer ráðlagði íslendingum að fara sér variega í einkavæðingu og sagði að
einkavæðing væri ekkert Iausnarorð, frekar tískufyrirbrigði. Hann sagði að
menn yrðu að spyija sig hvort eitthvað væri að rekstri Pósts og síma áður en far-
ið væri að einkavæða fyrirtækið og hvort líklegt væri að einkavæðing leysti vand-
ann, þ.e. ef vandi væri fyrir hendi.
Ögmundur Jónasson, formaöur BSRB, og Philip Boyer, formaður
Alþjóöasambands símamanna. Tímamynd Árni Bjama
Boyer líkti umræðu um einkavæð-
ingu við tískufyrirbæri. Hann sagði
að áhuginn á einkavæðingu væri
mikill og nefndi í því sambandi að
mikil eftirspurn væri eftir breskum
ráðgjöfum sem sérhæft hafa sig í að
ráðleggja um einkavæðingu. Boyer
sagði að tala mætti um að ráðgjöf
um einkavæðingu væri orðin út-
flutningsgrein í Bretlandi.
Hann sagði að fyrir sér væri einka-
væðing ekkert Iausnarorð. Einka-
væðing ætti víða rétt á sér, en ann-
ars staðar ekki. Rekstrarformið
skipti oft á tíðum ekki máli þegar
spurt væri um hagkvæmni og arð-
semi fyrirtækja. Til væru illa rekin
einkafyrirtæki líkt og til væru illa
rekin fyrirtæki í opinberri eigu.
Boyer sagði að þegar menn ræddu
um einkavæðingu ættu menn að
byrja á að spyrja, hvað er að í rekstri
viðkomandi fyrirtækis? Hvernig á
að laga það? Er líklegt að einkavæð-
ing leysi vandamálið? Eða er hægt
að leysa það á annan hátt en að
einkavæða fyrirtækið? Boyer sagðist
ekki vita hvort einhver sérstök
vandamál væru í rekstri Pósts og
síma, en varaði íslendinga við því að
einkavæða það bara til þess að
einkavæða það. Markmiðin yrðu að
vera skýr.
Boyer sagði jafnframt að einka-
væðing í símaþjónustu væri alls
ekki eins algeng og halda mætti.
Símaþjónusta væri einkavædd í N-
Ameríku, Nýja Sjálandi og Bret-
landi, auk þess sem fyrir dyrum
stæði að einkavæða símaþjónustu í
Japan og Þýskalandi. Þá væri sfma-
þjónusta í S-Ameríku einkavædd og
áform væru uppi um einkavæðingu
símaþjónustu í A-Evrópu þar sem
símaeign er lítil og skortur á fjár-
magni og tækni er tilfinnanleg. En í
V-Evrópu væri einkavæðing á síma-
þjónustu fágætt fyrirbrigði.
Boyer sagði að einkavæðing síma-
þjónustunnar í Bretlandi hafi haft í
för með sér víðtækar breytingar í
rekstri símaþjónustunnar, afkomu
fyrirtækisins, verðlagningu og
fleiru. Mestu breytingarnar hefðu
þó orðið á högum starfsfólksins.
Fyrir einkavæðinguna voru starfs-
menn breska símafyrirtækisins um
250 þúsund talsins. Þeim var fljót-
lega fækkað um 30 þúsund. í fyrra
var þeim fækkað um 18 þúsund og
áformað er að fækka þeim um 25
þúsund á næsta ári. Viðurkennt er
Hfjómsveitimar SáUn hans
Jóns míns og Todmobile verða
hljómsveitimar sem munu
leika á þjóðhátíð f Vestmanna-
eyjum í sumar. Þetta kemur
fram I Eyjablaðinu Préttum.
Þjóðhátíð í Vestmannaeyjum
verður haldin dagana 31. júU-4.
ágúst og eru aðstandendur há-
tíðarinnar bjartsýnir á góða að-
sókn. Nú er í gangi keppni um
þjóðhátíðariag og þeir sem ætla
að taka þátt í henni verða að
senda lðg sfn til dómnefndar
fyrtr 20, maí nk.
að tækniframfarir í símaþjónustu
valda þvf að starfsmönnum fækkar,
en Boyer sagði að fækkunin hjá
breska símafyrirtækinu væri langt
umfram það sem skýra mætti með
nýrri tækni. Hann sagði að hjá
franska símafyrirtækinu, sem er í
eigu ríkisins, fækkaði starfsmönn-
um um u.þ.b. 5.000 á ári. Fækkunin
hjá breska fyrirtækinu væri nærri
fimm sinnum meiri.
Boyer sagði að breska símafyrir-
tækið hefði reynt að fækka starfs-
mönnum á sem sársaukaminnstan
hátt, t.d. með því að láta starfsmenn
fara fyrr á eftirlaun, en sagðist telja
að boðuð fækkun starfsmanna nú
komi afar illa við starfsmenn. Hann
sagði að fækkun starfsmanna gæfi í
mörgum tilfellum ekki rétta mynd
af stöðu mála því að mjög mikið
væri um að verktakar séu ráðnir til
starfa fyrir þá sem hætta. Boeyr
sagði að skýringin á því að stjórn-
endur breská símafélagsins legðu
svo mikla áherslu á að fækka starfs-
fólki væri sú að það liti betur út í
augum hlutabréfakaupenda.
Þegar lokunin stóð fyrir dyrum
héldu sjúkraliðarnir á Borgarspítal-
anum fund þar sem samþykkt var
ályktun þess efnis að deild B-6 yrði
haldið opinni fýrir tilstuðlan sjúkra-
liða. Þessu tilboði sjúkraliðanna var
hins vegar hafnað af stjórn spítalans.
Deildinni var síðan lokað vegna
skorts á hjúkrunarfræðingum en
sjúkraliðunum fannst ekki fullreynt
hvort hægt væri að manna deildina
og var stjórn spítalans afhent fyrr-
nefnd ályktun. Sjúkraliðum kom
það mjög á óvart að stjómin skyldi
hafna tilboði þeirra um að halda
deildinni opinni áfram.
Ályktunin sjúkraliðanna byggðist á
ákvæðum 2. mgr. 5. gr. laga nr.
58/1984 um sjúkraliða sem er svo-
hljóðandi: „Þar sem hjúkrunarfræð-
ingur hefur ekki fengist til starfa að
undangenginnni auglýsingu getur
sjúkraliði borið ábyrgð á störfum
sínum gagvart þeim sérfræðingi
sem hlotið hefur viðurkenningu
heilbrigðisráðuneytisins. Þó skal
slík skipan háð samþykki heilbrigð-
is- og tryggingamálaráðuneytisins,
og ekki standa lengur en eitt ár í
senn og er þá skylt að auglýsa á ný
eftir hjúkrunarfæðingi." Einnig var
bent á að margir sjúkraliðar hafa afl-
að sér viðbótarmenntunar í hjúkmn
aldraðra við Sjúkraliðaskóla lslands.
Boyer var spurður um það á fund-
inum hvernig hann skilgreindi orð-
ið einkavæðing og hvort það teldist
einkavæðing ef ríkisfyrirtæki væri
breytt í hlutafélag sem væri alfarið í
eigu ríkisins. Boyer vafðist tunga
um tönn og sagði að hlutafélag sem
væri 100% í eigu ríkisins væri nær
óþekkt fyrirbæri erlendis. Hann
Að sögn Gunnars Gunnarssonar
hjá Sjúkraliðafélagi íslands hafði
deildinni verið haldið gangandi af
sjúkraliðum í að minnsta kosti ár
fýrir lokun: „Hjúkmnarstjórn bar
því við að lokað væri vegna þess að
það vantaði hjúkrunarfræðinga og
því bentu sjúkraliðar á að sam-
kvæmt lögum mættu þeir ganga í
störf þeirra. Þrátt fyrir það var boði
sjúkraliða ekki tekið og deildinni var
lokað í desember. Hún treystir ekki
sjúkraliðum til að gera þetta. Sjálf-
sagt er þetta gert með hagsvitund."
í bréfi 7. janúar til Árna Sigfússon-
ar, formanns stjómar Borgarspítal-
ans, segir hjúkrunarforstjóri Borg-
arspítalans, Sigríður Snæbjöms-
dóttir: „Málið er að mínu mati tví-
þætt, annars vegar em sjúkraliðar
ósáttir við stöðu sína innan sjúkra-
hússkerfisins og finnst vægi sitt ekki
sem skyldi, hins vegar vilja þeir láta
reyna á áðumefnda lagabreytingu."
Að sögn Ingibjargar Hjaltadóttur,
hjúkrunarframkvæmdastjóra á öldr-
unardeildum Borgarspítalans, vom
sjúklingar á B-6 færðir til á spítalan-
um en ekki sendir heim. Á meðan á
þeirri skipulagningu stóð vom
haldnir fundir með starfsfólki á bæði
B-5, sem sá um bakvaktirnar, og B-
6. Tekið var til bragðs að hafa bak-
vaktir hjúkmnarfræðinga á deild B-
sagðist líta á slfka breytingu á
rekstrarformi sem fyrsta skref í átt
til einkavæðingar. Hann minnti á að
eftir að slíkt skref hefur verið stigið
væri mun auðveldara fyrir stjórn-
málamenn að selja ríkisfyrirtækið
því þá þyrfti ekki að ræða það á
þingi, aðeins í stjórn fýrirtækisins.
-EÓ
6 frá l.september til 5. desember frá
20:00 til 23:00.
„Sjúkraliðar vom beðnir um að af-
henda lyfin sem hjúkmnarfræðing-
ar höfðu tekið til. Ég veit að þeir
sjúkraliðar sem vom að vinna á B-6
vom mjög óöruggir að vera einir eft-
ir þegar hjúkmnarfræðingar fóm,“
segir Ingibjörg. „Þeim fannst óþægi-
legt að þurfa að bera þá ábyrgð að
vera þama einir, jafnvel þó það væri
hjúkmnarfræðingur á bakvakt á B-5
sem bar ábyrgð á hjúkmninni á
deildinni. Það er þannig í lögun."
Ingibjörg segist ekki hafa orðið vör
við óánægju sjúkraliða fýrr en eftir
að búið var að loka deildinni: „En
vegna öryggis sjúklinganna sem
vom þarna veikir og fatlaðir töldum
við okkur hafa gengið eins langt og
hægt var með því að hafa hjúkmnar-
fræðing á bakvakt á kvöldin eftir kl.
20:00 og um nætur.“
Ingibjörg vitnaði í að í lögum stæði
að sjúkraliðir gætu borið ábyrgð á
störfum sínum gagnvart þeim sér-
fræðingi sem hlotið hefur viður-
kenningu heilbrigðisráðuneytisins,
en ekki má ráða sjúkraliða til að
vinnna störf hjúkmnarfræðinga fá-
ist þeir ekki til starfa.
„Að hafa einn hjúkmnarfræðing á 8
tíma morgunvöktum virka daga og
þannig engan tímunum saman hefði
þýtt verri þjónustu við sjúklingana.
Það hefði verið undir öryggismörk-
um og slíkt getur maður ekki leyft
sér, hvorki gagnvart ungu fólki né
gömlu,“ sagði Ingibjörg að lokum.
—GKG.
Ágreiningur um framkvæmd á lagabreytingu um starfssvið sjúkraliða. Sjúkra-
liðar ósáttir við lokun öldrunardeildar Borgarspítalans og spyrja:
Þurfti raunverulega
að loka deildinni?
Var lokun öldrunarhjúkrunardeildarinnar B-6 á Borgarspítalanum
5. desember sl. vegna skorts á hjúkrunarfræðingum óþarft frum-
hlaup? Svo telja a.m.k. sjúkraliðar á deildunum B-6, B-5 og B-4 á
Borgarspítalanum, svo og stjóm Sjúkraliðafélags íslands. Málið er
komið upp á yfirborðið núna vegna umfjöllunnar í nýjasta tölublaði
„Sjúkraliðans".
Friðrik Sophusson
fjármálaráðherra:
—vegna umræðna umsam-
komulag Reykjavikurborgar
og ríkisins 3. apríl 1991
Blaðinu hefiur borist efitirfar-
andi yfírtýsing frá Qármúlaráð-
kerra:
Að undanfórnu hafa í Alþingl
og í fjölmiölum orðið uokkrar
umræður um lögmætí samn-
ings, sem gerður var á milli rílris
og Reykjavíkurborgar um
greiðslu á skuld rítósins, sem ttí-
komin er vegna framkvæmda viö
þjóðvegi í Reykjavík á undan*
förnum árum. Ólafur Ragnar
Grímsson hefur í þessum um-
ræðum haldið því fram, að nú-
verandi fjármálaráðherra hafi
borið að leita samþykkis fjárfaga-
nefndar vegna þessa samnings.
Af því tílefni vil ég taka fram eft-
irfarandi:
1. Krafa Reykjavíkurborgar um
greiðslur úr hendi ríidsins var
réttmæt, enda hafði Vegagerðin
saraþykkt framkvæmdimar. Þess
vegna var eðlilegt að samkomu-
lag yrði gert um greiðslu á g6ml*
um skuldum vegna fýrri fram-
Ljóst er að samkomulagið er
blndandi gagnvart Reykjavíkur-
2. Samningurinn er byggður i
6. gr. fjárlaga 116 6.7. Þessl
hciraild var í fjárfögum ársins
1991, en kom fyrst í fjáríög árið
áður, eða 1990. HeimikÖn féll
niður við síðustu áramúL Við af-
greiðstu þeirra fjárlaga f desem-
ber 1989 kom skýrt fram hver
afs Ragnars Grímssonar, þáver-
andl fjármálaráðherra, Sighvats
Björgvinssonar, þáverandi for-
manns fjárveitinganefndar, og
undirritaðs, sem þá var 1.
maður Reykjavtkur. Sá:
ur var að heimildin næði til vega-
gerðar vegna framkvæmda f
vegamálum í Reykjavík og kom
ftam við atkvæðagrciðslu um
fjárlög og var áréttaður af hálfu
ráðhern í desember 1990. Fjár-
veitingancfndannönnum eins og
öðrum alþingismönnum, var jivf
ljóst að heimilt værí að ganga tíl
slíkra samninga við Reykjavík.
3. Viðræður urðu á
Reykjavíkur og ríkisins um fýrir-
hugaðan samning á árinu 1990,
en samkoraulag var gert 3æpríl
1991. Fyrrum fjármálaráöherra,
sem gerðl samkomulaglð fyrir
faönd ríkisins, bar skv. heimild-
arákvæði fjárlaga að fá samþykid
fjárveitingamefndar iýrir sam-
komulaginu. Það var eiclri gert
4. í athugasemdum með fjár-
lagafrumvarpi fyrir árið 1992 var
tckið fram hvemig haga skyldl
greiöslum samkvæmt samkomu-
laginu með framiagi á vegaáætl-
un tU þjóðvega í þétfbýll. Tlllaga
núverandi rOrisstjórnar !á þvf
fyrir þegar við upphaf yfirstand-
andiþings.
5. TTl aö núverandi ríidsstjöm
geti staðiö vlð samninginn, er
' gt til við Alþingi í vegaáætlun
hvemlg greiða skuU, Melrihlhifi
samgöngunefndar, sem fékk
mállð til memðferðar, leggur tfi
að vegaáætlun verði samþykkt
með greiðslum tll að efría samn-
iginn. Samgöngunefnd fer með
láUö með sama hætti og Qár-
veitinganefnd gerði áður.
6. Tilraun ólafs Ragnars
Grímssonar til að koma sök á
aðra og kenna þeira um eigin
mistök, er enn eitt dæmið istt
sérkcnnileg viðbrögð þing-
mannsins, þegar vanrækasta
hans kemur í Ijós. Stórmann-
fegra er að viðurkenna mistöidn
og greiða fyri*1 hægt #é að
bæta úr þeim.