Tíminn - 23.05.1992, Side 1

Landbúnaður
á tækniöld

B L A Ð II
„Orð í Tímann töluð". Gunnar Gunnarsson hjá Vélum og þjónustu spjallar um umhverfismál, aukna plastnotkun
í sveitum og fleira:
Rúlluverkun er stærsta
framfaraspor á tækniöld
Tímamynd Árni Bjarna
bændur að kynna sér.“
Hvað með jarðvinnsluna? Er enn
unnið jafn lítið í henni?
„Já, en þó er kornræktin að aukast
og margir hyggja að endurrækt
túna. Nú gefst sérstakt tækifæri,
þegar allmargir búa vel að fyrning-
um og mega því missa slægjur í
endurvinnslu. Við fluttum inn í vor
nýja gerð af Krone-tæturum, svo-
kallaða pinnatætara. Þeir eru í
senn léttari í vinnslu, vinnsludýpt
um 20 cm og athyglisverð nýjung.
Aukinni kornrækt fylgja bæði sáð-
vélar og þreskivélar."
En hvaða breytingar og þróun er á
heyvinnuvélum?
„Það virðist vera ákveðin tilhneig-
ing til stærri sláttuvéla. Ekki er
óalgengt að bændur taki nú 2-2,5
metra öflugar sláttuvélar, því þarna
hefur verið flöskuháls í heyvinn-
unni, og ennfremur afkastameiri
múgavélar og þá helst stjörnu-
múgavélar, sem raka í léttari múga
og þvæla ekki jarðvegi og skít f
fóðrið eins og hjólmúgavélarnar.
Að lokum vil ég beina því til
bænda, að þeir kynni sér á næstu
símstöð eða pósthúsi svokölluð
myndsenditæki eða fax, og byrji að
hagnýta sér þetta í samskiptum við
okkur, sérstaklega við varahluta-
pantanir. Faxtækið okkar er opið
24 tíma á sólarhring og ég spái því
að innan 2-3 ára verði allflestir
bændur komnir með svona tæki
við símtólin sín. Getur það sparað
mönnum fjárhæðir í símakostnaði.
Fyrir 2 árum kostaði
sæmilegt myndsenditæki um 100
þúsund, en nú rúmlega 40 þúsund
með vsk., svo þetta er að nálgast
verð á sæmilegum símtækjum og
er mjög gagnlegt samskiptaform í
atvinnurekstri eins og bændur
stunda. í framhaldi af þessu vil ég
benda á að faxnúmerið okkar er 91-
674274.“
Vélar og þjónusta, Jámhálsi 2 í Reykjavík, hefur um langt árabil
verið framariega í flokki þeirra fyrirtækja, sem selja landbúnaðar-
tæki og þjónusta bændur. Við tókum Gunnar Gunnarsson fram-
kvæmdastjóra tali, og sagði hann þegar biaðamaður hafði samband
við hann að þetta væru „orð í Tímann töluð“.
„Það má segja að við séum helst í
stórvirkum búvélum. Jafnvel stór-
búskapurinn verður líka að hyggja
að því smáa, og við erum að vinna
að ýmsum málefnum er varða alla
bændur. Mér er mjög hugleikið
hvemig menn tala um rúllurnar og
rúlluheyskapinn. Viðhorf bænda
eru almennt mjög jákvæð. Þeir telja
að sú þróun, sem við höfum stuðlað
að í rúlluverkun heys, sé stærsta
framfaraspor á tækniöld og hafi
stuðlað að verulegri hagkvæmni,
sparnaði í fóðuröflun og hér sé um
stóran ávinning er að ræða, auk ör-
yggis sem í aðferðinni felst," sagði
Gunnar.
„Bændur, sem ég hef rætt við víða
um land, lýsa því gjarnan þannig, að
fjöldi bænda væri búinn að gefast
upp ef rúlluverkunin hefði ekki
komið til. Auk þess höfum við
stuðlað að því að þessi tækni sé á
mjög viðráðanlegu verði með svo-
kölluðum Krone-rúllubindivélum,
Carraro-pökkunarvélum og mjög
hagstæðu verði á gæðafilmu. Hvort
bændur keyptu gæðafilmu á 700-
800 krónum meira eða minna fyrir
rúlluna munaði landbúnaðinn á
liðnu ári um 25 milljónir króna. Nú
ber hins vegar svo við, að eitthvað af
nýjum filmutegundum eru boðnar
á svolítið lægra verði, en þar lítur út
fyrir að menn séu að taka stóra
áhættu og þyrftu þá frekar að pakka
í 6 lög heldur en í 4, sem þýðir 50%
kostnaðarauka í filmunni. Engin
ástæða er til að pakka í meira en 4
lög það, sem gefið er fyrri hluta
vetrar, og ef vel er vandað til varð-
veislu bagganna úti, duga 4 lög í
gæðafilmu. Óráðlegt er að mæla
með þessari aðferð til langtíma-
geymslu, en þá skilyrðislaust að
nota 6 lög. Við höfum skoðað rúllu-
baggastæður víða um land í vetur
og sjáum æ betur hvað það skiptir
miklu máli að líming og þéttleiki
filmunnar eftir strekkingu sé góð.
Besta filman festir sig í heila kápu
og ver afbragðs vel.“
En hvað með umhverfismálin? Er
ekki hætta á mikilli mengun sam-
fara meiri plastnotkun í sveitum?
„Það er ekki víst að ég geti brugðið
á loft heilsteyptu yfirliti, en við
skulum líta á tvö sjónarhorn. Fyrst
„Stórhafnarfjarðarbúann", sem sér
rúllurnar sem sjónmengun í lands-
laginu. Við hann er sanngjarnt að
segja: „Góði minn, er ekki munur
að sjá bændurna geta jafnvel í
óþurrkatíð gengið skipulega til
verka með heyskapinn, í stað þess
að sjá illa hrakin hey út um allar
jarðir?“ Jú, svo sannarlega. Einnig
má minna á að auk hvítu filmunnar,
sem stingur mest í augun í landinu,
höfum við flutt inn grænleita filmu,
sem er mjög vinsæl, og nú fæst
einnig brúnleit filma og allmargir
nota svarta filmu sem sumir telja
besta, hún er a.m.k. ódýrust. Plast-
úrganginn tala menn um líka, en
þar ganga bændur mjög skipulega
til verka, þótt alltaf sé misjafn
sauður í mörgu fé, en ég sé ekki að
bændur gangi verr um sínar eigur
eða rekstrarvörur en aðrir þegnar
þjóðfélagsins. Flestir mega bæta
sig, bændur sem aðrir. Eftir rokr-
umbuna um daginn mátti víða sjá
hvernig staðið er að plastmálum
hér suðvestanlands: plast fjúkandi
um allar jarðir og sest það á tré og
girðingar hvert sem litið er. Hvar
er snyrtimennskan hjá okkur? Fyr-
ir bóndann er rúlluverkunin stór-
mál, er varðar mengunarvarnir, því
í fyrsta lagi er votheyssafinn kom-
Gunnar Gunnarsson, framkvæmdastjóri Véla og þjónustu.
um leið og heyið matast inní
baggahólfið. Þetta er rafstýrt og
safinn gefur heppilega gerjun,
dregur úr smjörsýrugerjun og
hættulegri gerlamyndun, sem
gæti, ef eitthvað bjátar á, framkail-
að listeria (stundum kallað Hvann-
eyrarveiki) og óheflaða kólígerla-
myndun. Þennan búnað og efni
ættu bændur að hafa við hendina,
ef þeir lenda í hrakviðrum og vilja
kaupa tryggingu á góða verkun."
Svo hefur fyrirtækið hafið inn-
flutning og sölu á rafgirðingum.
„Já, þetta er tiltölulega nýtt, við
settum upp nokkrar girðingar s.l.
sumar og erum með allt efni í raf-
girðingar. Þær eru í senn ódýrari
og einnig má benda bændum á
möguleika á að styrkja eldri hefð-
bundnar vír- og netgirðingar með
því að setja einskonar spóaleggi á
staurana og rafstreng. Þetta ættu
Nýja rúllubaggavélin meö mötunarbúnaöinum fyrir íblöndunarefni I
rúllubaggana vakti athygli, þegar hún var sýnd á dögunum. Þessi
mynd var tekin á sýningu f Þingborgum í Hraungeröishreppi fyrir
skömmu og er áhuginn greinilegur.
Vélar og þjónusta hefur hafið innflutning á rafgiröingum framleiddum t
Bretlandi. Á myndinni má sjá Les Dickinson, forstjóra Rutiand Electric
Fencing Co., við uppsetningu á rafgiröingum á Hvanneyri á síöasta ári.
inn í hringrás, þ.e. hann fer aftur
sem næring í gegnum skepnuna og
er því endurunninn í stað þess að
renna annars út í ár og læki og
menga lifríkið. Þetta er stórmál
víðast hvar í öðrum löndum, sem
við leysum með rúllunum. Eins má
minnast á heyryk og skemmt fóð-
ur, en nú er þetta bundið fyrir
menn og skepnur og dregur stór-
lega úr sjúkdómum hjá báðum. Ég
held þvf, að það sé auðvelt að sanna
að rúlluverkun er stórkostleg
mengunarvörn í margföldum
skilningi fýrir landbúnaðinn og
okkur öll.“
Bjóða Vélar og þjónusta upp á ein-
hverjar nýjungar í tengslum við
rúlluverkun?
,Já, það nýjasta hjá okkur er eins-
konar mötunarbúnaður eða úða-
dæla fyrir íblöndunarefni á rúllu-
bindivélina, og svokallaður Kofa-
safi. Flestir bændur þekkja Kofa-
salt og nú er saltið komið í safa,
sem auðvelt er að úða í rúllurnar