Tíminn - 06.06.1992, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Laugardagur 6. maí 1992
Tíminn
MÁLSVARI FRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Timinn hf.
Framkvæmdastjóri: Hrólfur Ölvisson
Ritstjóri: Jón Kristjánsson ábm.
Aöstoöarritstjóri: Oddur Ólafsson
Fréttastjórar: Birgir Guömundsson
Stefán Ásgrimsson
Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason
Skrifstofur: Lynghálsi 9, 110 Reykjavík Síml: 686300.
Auglýsingasími: 680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300,
ritstjóm, fréttastjórar 686306, Iþróttir 686332, tæknideild 686387.
Setning og umbrot: Tæknideild Timans. Prentun: Oddi hf.
Mánaöaráskrift kr. 1200,- , verö I lausasöiu kr. 110,-
Grunnverö auglýsinga kr. 725,- pr. dálksentimetri
Póstfax: 68-76-91
Tryllt borgar-
stjómaríhald
Tillaga Alfreðs Þorsteinssonar í borgarstjórn
Reykjavíkur um að borgarfulltrúar og þingmenn
Reykjavíkur hittust til þess að ræða viðbrögð við
aflasamdrætti á næsta ári varð til þess að trylla
borgarstjóra og borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokks-
ins.
Atvinnuleysi í Reykjavík fer nú mjög vaxandi.
Þótt ekki sé ljóst hver aflasamdrátturinn verður
eða hvernig hann kemur niður, er alveg ljóst að
hann gerir það enn verra viðfangs að bregðast við
því ástandi sem er á vinnumarkaðnum. Bent hefur
verið á að nauðsynlegt er að allir aðilar, sveitar-
stjómarmenn og þingmenn þar meðtaldir, ræði
þessi mál og reyni að hafa sem best samstarf um
aðgerðir. Fúkyrðaflaumur borgarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokksins í Reykjavík spáir ekki góðu um
vilja til þess að hafa samvinnu um viðbrögð við því
alvarlega ástandi, sem getur skapast og hefur þeg-
ar skapast í atvinnulífinu.
Þjóðhagsstofnun spáir nú 3% atvinnuleysi á
landsvísu, og fari allt á versta veg getur það orðið
enn meira, jafnvel 5-7%. Sá fjöldi í Reykjavík, svo
notuð sé líking Alfreðs Þorsteinssonar á borgar-
stjórnarfundi, gæti fyllt áhorfendastæði Laugar-
dalsvallarins.
Við þetta bætist að fyrir aðgerðir ríkisvaldsins
og sölu ríkisfyrirtækja missa margir vinnu sína.
Nauðsynlegt er að ræða vandamál þessa fólks og
reyna að finna lausnir.
Þótt viðbrögð meirihluta borgarstjórnar lofi
ekki góðu, ber þó að geta þess að taugakerfi fulltrúa
meirihlutans er ekki í mjög góðu lagi um þessar
mundir. Nýlegar skoðanakannanir sýna að borgar-
stjórnaríhaldið er að missa tök, og málflutningur
fulltrúa Framsóknarflokksins á ríkan hljómgrunn í
borginni. Goðsagnirnar falla ein af annarri. Meiri-
hlutinn er ósamstæður í hverju málinu eftir öðru.
Augu manna hafa opnast fyrir hinni hrikalegu sóun
fjármuna, sem hefur viðgengist í borginni á undan-
förnum árum. Stjórnkerfi borgarinnar er veikt, og
það hefur verið látið undir höfuð leggjast að endur-
skipuleggja það. Þjóðsagan um hið trausta vígi
skynsamlegra stjórnarhátta, sem Reykjavíkurborg
hefur átt að vera, er afhjúpuð.
Það er af þessum ástæðum sem borgarstjóri og
borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins bregðast
ómálefnalega við jafnhógværum tillögum fulltrúa
Framsóknarflokksins eins og að þingmenn og
borgarfulltúar hittist til þess að ræða horfurnar í
atvinnumálum. Það segir sitt um sálarástandið að
jafnsjálfsögð tillaga skuli verða tilefni til persónu-
legs skætings á borgarstjórnarfundum og árása á
fjarstadda stjórnmálamenn Framsóknarflokksins.
Það ber að vona, vegna Reykvíkinga og þjóðar-
innar allrar, að mennirnir átti sig og komi tauga-
kerfmu í lag.
Birgir Guðmundsson:
Jafnaðarstefna
framtíðarinnar
Fljótlega upp úr helginni hefst 46,
flokksþing Alþýðuflokksins og er
búist við fjölmenni. Það er eðlilegt
að þeir, sem litið hafa til jafnaðar-
stefnunnar sem leiðarhnoða í lífs-
viðhorfum, skuli einmitt hafa
áhuga á framvindunni í Alþýðu-
flokknum, því flokkurinn stendur á
tímamótum. Yfirskrift flokksþings-
ins er „Fullvalda þjóð með framtíð-
arsýn —jöfnuður, réttlæti, velferð"
og verður að gera ráð fyrir að það sé
eitthvað, sem Alþýðuflokkurinn vill
að eigi við um íslendinga.
Fyrir nokkrum árum hefði yfir-
skrift sem þessi þótt almenn og
máttlaus, dæmigerð yfirskrift á
þingi flokks þar sem ekkert sérstakt
væri að gerast. í dag hins vegar er
þessi yfirskrift þrungin merkingu
og ekki síst kratamir sjálfir hafa
skilgreint upp á nýtt hugtök eins og
jöfnuður, réttlæti og velferð. Það er
athyglisvert að þessi endurskil-
greining íslenskra jafnaðarmanna á
grundvallarhugtökum, sem al-
mennur friður hafði verið um árum
saman, kemur ekki til vegna um-
ræðu og endurmats jafnaðarmanna
sjálfra á hugmyndafræði sinni og
stefnu. Það er ekki hægt að tala um
að þær nýju áherslur, sem uppi eru
varðandi .jafnrétti, réttlæti og vel-
ferð“ séu niðurstaða hugmynda-
fræðilegrar umræðu Alþýðuflokks-
manna sjálfra, eða liður í því sjálf-
sagða pólitíska endurmati, sem
stjómmálaflokkar þurfa að ganga í
gegnum til að halda í við aðra þró-
un í þjóðfélaginu. Það er heldur
ekki hægt að tala um þær nýju
áherslur, sem fram eru komnar í
Alþýðuflokknum, nema e.Lv. í Evr-
ópumálum, sem hugmyndafræði-
lega og pólitíska framþróun jafnað-
arstefnu hjá flokksforystunni
sjálfri.
Sjálfstæöisflokkur vill
breyta
Þvert á móti virðast þær gmnd-
vallarbreytingar, sem Alþýðuflokk-
urinn vill nú gera á stefnu sinni og
stöðu í íslenskum stjómmálum, til
komnar vegna samstarfs hans í rík-
isstjóm með Sjálfstæðisflokki.
Sannleikurinn er nefnilega sá — þó
þaö sé napurlegt um að hugsa fyrir
marga krata — að jafnaðarstefna
Alþýðuflokksins er nú að undir-
gangast umfangsmikinn uppskurð
og endurskoðun að kröfu Sjálf-
stæðisflokksins, en ekki vegna
þeirra innri dýnamíkur sem eðli-
legt er að sé til staðar í stjómmála-
flokki.
Þetta vald Sjálfstæðisflokks yfir
Alþýðuflokknum kemur vel fram í
stjórnarsamstarfinu, sem staðið
hefur í rúmt ár. Allar meginlínur
stefnumörkunar ríkisstjómarinnar
byggjast á forsendum sjálfstæðis-
manna. Nægir í því sambandi að
minna á orð síðasta móhíkanans í
ráðherraliði Alþýðuflokksins, Jó-
hönnu Sigurðardóttur. Hún hefur
ítrekað bent á að skattlagning og
tekjujöfnun hafi ekki átt upp á pall-
borðið hjá Sjálfstæðisflokki, sem
lofað hafi að hækka ekki skatta. Al-
þýðuflokkurinn hafi kokgleypt þá
stefnu og setið og staðið eins og
sjálfstæðismenn hafi boðið í þeim
efnum. Þessa skoðun Jóhönnu er
vert að íhuga í ljósi þess að þjón-
ustugjöld éru vitaskuld illa dulbúin
aðferð til að hækka skatta og gefa
sjálfstæðismönnum um leið tæki-
færi til að segjast ekki hafa hækkað
skatta. Þetta fyrirbæri er þekkt úr
heimi alkóhólista og þar væru krat-
ar kallaðir „co-arar“, sem er nafn-
gift á sjúklegu ástandi maka alkó-
hólistans, þegar makinn reynir að
hylma yfir og gera gott úr vandræð-
unum vegna drykkjuskapar alkans.
Avuvþ fonnunns ALþýðuflvkksins -
Jafnaðarmannaflokks Islands
Slýtaboð til
floWsbundinna
AlpýðufloWS'
manna
Allrýðujlokkurinn - Jafnaðarmannaflokkur ísfowls boðar til 46. flokksþings sins Jagana 11. til 14
júní næstkomanih. Þingid verður haldiö í ílyróttahúsinu Digranesi í Kóþavogi undir yfirskriftinni
„M.'LLVALDA ÞJÓÐ MEÐ L'RAMTÍDARSÝN -
JÖFNUÐUR, RÉTTLÆTI, VELFERD“.
Flokksþing hafa hingai) til verið haldin að hatisti, en margt bendir til þess að boðað sé til þessafyrsta
swnarþings á hárréttum tíma. Hin hraða atburðarás samtimans gefur okkurfullt tilefni til j)ess að
kalla saman æðstu valdastofnun flokksins fyrr en ella, enda er þingiitu ætlað ai) móta jafnaðar-
stefnu framtíðarinnar. Fjórir stórir málcfnaflokkar verða til umræðu á flokksþinginu: Evróþumál,
sjávarútvegs- ogatvinnumál, velfcrðar- og ríkisfjármál og úmhverfismál. Jafnmargir nuilefnahó[xir
haja unmó umfangsmikla máleflvivihnu aí) undanfömu og hafi hundruð manna lagt hnnd á þlóg-
inn, cnda voru hópamir ofmir öllu flokksfólki.
M Mrf sem átt hefur sér stað í málefnahójiwn. flnkksfclngum og kjördæmisráðum Alþýðujlokks-
ins hefur eflt samstixhnui meðal jlokhmamui. Þau drög að ályktunum sem hópamir hafa unnió
fsrir flokksþingið ivra /viú mei) scr aðfull samstaða mwu julsí iöllum nuiLiflokkum. Þetta s\nir
það og samuir hversu nauðsynlegt Jxu) er fyrir okkur jafnaðamienn að hittast reglulega ográða ráð-
um okkar. Alþýðujlokksmenn gera miklar kröfur til þeirra er valist luija til að gegna fomstustörfum
jyrir (lokkinn.‘
Erindi flokksforystunnar við flokks-
menn á komandi flokksþingi er
hins vegar — svo haldið sé áfram
með þessa samlíkingu — að fá leyfi
til að detta í það með íhaldinu.
Það umboð, sem flokksforysta
Alþýðuflokks sækist eftir á flokks-
þinginu í vikunni, er að fá heimild
flokksmanna til að skilgreina orðin
jafnrétti, réttlæti og velferð með
sama hætti og sjálfstæðismenn
hafa gert í núverandi stjómarsam-
starfi.
Jón Baldvin Hannibalsson skrifar
sérstakt ávarp til flokksbundinna
Alþýðuflokksmanna í Alþýðublaðið
í gær, þar sem hann hvetur menn
til að koma á flokksþing. Þar lætur
hann sem sú ákvörðun að flýta
flokksþinginu hafi stjómast af ekki
minni hlut en „hraðri atburðarás
samtímans", en ekki því að flokks-
þingið myndi annars stangast á við
vinnu við gerð fjárlaga, sem var
skýringin sem upphaflega var gefin.
Fyrir hvaö stendur
Jón?
Formaður Alþýðuflokksins segir
í þessu ávarpi sínu að fyrir dymm
standi að móta jafnaðarstefnu
framtíðarinnar á flokksþinginu. Ef-
laust er það rétt hjá Jóni að einmitt
á þessu flokksþingi mun það ráðast
hvort jafnaðarstefria Alþýðuflokks-
ins á einhverja framtíð fyrir sér eða
ekki. Eins og málin standa í dag,
virðist sú jafnaðarstefna, sem Jón
Baldvin og Jón Sigurðsson standa
fyrir (og myndi vera kölluð sjálf-
stæðisstefna við örlítið breytta
sviðsmynd), ætla að verða ofan á í
flokknum. Það þýðir gjörbreytta
stefnu frá þeim kúrs, sem Jón Bald-
vin tók fyrir nokkmm ámm og
miðaði að því að stækka flokkinn
og gera hann að samnefnara allra
lýðræðissinnaðra jafnaðarmanna á
lslandi. Þessu má líka stilla upp
með dálítið öðmm hætti.
Jón Baldvin bað landsmenn að
bera saman sögu Alþýðuflokksins
og þátttöku hans í uppbyggingu ís-
lenska velferðarkerfisins annars
vegar, og kommúníska og sósíal-
íska sögu Alþýöubandalagsins hins
vegar, þegar Ólafur Ragnar Gríms-
son Iýsti því yfir í fyrrahaust að Al-
þýðubandalagið væri eini íslenski
jafnaðarmannaflokkurinn. Á þeim
grundvelli gerði formaður Alþýðu-
flokksins kröfu til þess að vera sá
vettvangur, sem sameining jafriað-
armanna gæti farið fram á. Nú hins
vegar segir formaður Alþýðuflokks-
ins að það velferðarkerfi, sem Al-
þýðuflokkurinn hefur fram til þessa
verið stoltur af, sé ómögulegt. „Það
geta ekki allir fengið allt fyrir ekk-
ert,“ segir formaðurinn og undir-
gengst brosandi það sem samráð-
herra hans og varaformaður hefur
kallað „handahófskenndan niður-
skurð á velferðarkerfinu".
Ólafur vann
Jón Baldvin hefur einfaldlega
gefist upp fyrir Ólafi Ragnari í bar-
áttunni um fylgi íslenskra jafriaöar-
manna. Jón Baldvin hefur því snúið
sér frá sameiningardraumum og
vill sætta sig við að vera nokkurs
konar flokksbrot úr, en þó til hliðar
við Sjálfstæðisflokkinn. Þetta má
sjá víða, m.a. í því hvemig einum af
fulltrúum þess Nýja vettvangs, sem
Alþýðuflokkurinn ætlaði sér að
verða fyrir nokkmm mánuðum og
ámm, Ragnheiði Davíðsdóttur, hef-
ur nú verið bolað úr flokknum.
Skoðanakannanir, sem birtust f
gær, virðast staðfesta ósigur Jóns
Baldvins fyrir Ólafi Ragnari. Á sama
tíma og Sjálfstæðisflokkurinn er að
rétta úr kútnum heldur hinn
stjómarflokkurinn, Alþýðuflokkur-
inn, áfram að tapa fylgi. Alþýðu-
bandalagið hins vegar hrósar sér af
ótrúlegu fylgi á sama tíma og
kommúnismi og sósíalismi em al-
mennt á góðri leið með að deyja út
í heiminum.
í ávarpi sínu til flokksmanna í Al-
þýðublaðinu talar Jón Baldvin um
að þinginu sé ætlað að móta jafnað-
arstefnu framtíðarinnar. Það hefði
e.t.v. verið nákvæmara orðalag að
segja að á flokksþinginu muni það
ráðast hvort jafnaðarstefna framtíð-
arinnar verði yfirleitt mótuð í Al-
þýðuflokknum. Eitt geta menn þó
verið vissir um: í Alþýðubandalag-
inu munu menn fýlgjast grannt
með þessu flokksþingi og vona að
sjónarmið sjálfstæðiskratismans
hljóti sem mesta vegsemd. Gangi
það eftir, verður þess ekki langt að
bíða að Ólafur Ragnar boði til ráð-
stefnu á sínum vegum til að ræða
um og móta jafriaðarstefnu fram-
tíðarinnar.