Tíminn - 12.03.1993, Blaðsíða 2

2 Tíminn
Föstudagur 12. mars 1993
Dómsmálaráðherra segir að lög um mannanöfn verði endurskoðuð:
Mannanaf nanef nd
hefur sagt af sér
Mannanafnanefnd hcfur í bréfi til
Þorsteins Pálssonar dómsmála-
ráðherra sagt af sér. Ástæðan er
óánægja með starfsaðstöou.
Ágreiningur hefur verið um fram-
kvæmd mannanafnalaga, m.a.
hefur Mannanafnanefnd neitaö
foreldrum að skrá nðfn barna
sinna f þjóðskrá. Þorsteinn lýsti
þvf yfir á Alþingi í gær að hann
hygðist beita sér fyrir endurskoð-
un maiwanafnalaga.
Mál þetta var rætt á Alþingi í fyr-
irspurnartíma að frumkvæði
Hjálmars Jónssonar, varaþing-
manns (Sjfl.). Hjálmar spurði
hvort ráðherra fyrirhugi að endur-
skoða lög um mannanöfh.
Þorsteinn svaraði fyrirspurninni
játandi. Hann upplýsti jafnframt
að Mannanafnanefnd hafi sagt af
sér og taki afsögnin gildi 15. mars.
Aðalmarkmið nýrra samkeppnislaga er m.a. að efla virka sam-
keppni í viöskiptum og vinna gegn takmörkunum á frelsi til at-
vinnurekstrar og stuðla þannig að efnahagslegum framförum. Á
myndinni eru f.v. Sigfús Jónsson aðstoðarmaður viöskiptaráð-
herra, Georg Ólafsson forstjóri Samkeppnisstofnunar, Jón Síg-
urðsson iðnaðar- og viðskiptaráðherra og Atli Freyr Guðmunds-
son varaformaður samkeppnisráðs. Tímamynd Áml BJama
Viðskiptalífið fær nýjar leikreglur til að fara eftir með
nýjum samkeppnislögum sem marka þáttaskil. Unnið
að úttekt á íslenska markaðnum í ijósi nýrra laga:
Ný og haldbetri
neytendavernd
Um síðustu mánaðamót gengu í
gildi ný samkeppnislög sem leysa
af hólmi lög um verðlag, sam-
keppnishömlur og óréttmæta við-
skiptahætti. Þi hefur Verðlags-
stofnun verið aflögð en í hennar
stað hefur verið sett á fót Sam-
keppnisstofnun og samkeppnis-
ráö sem eiga að sjá um fram-
kvæmd hinna nýju laga.
Þótt lögin hafi ekki verið í gildi
nema í nokkra daga er þeirra þegar
farið að gæta og hafa þegar verið
gerðar athugasemdir við gjald-
skrár lögfræðinga, arkitekta og
tannlækna svo dæmi séu nefnd. Þá
er viðbúið að kaup Hagkaupa á
Bónus hefðu sérstaklega verið
skoðuð ef sá gjörningur ætti sér
stað um þessar mundir.
Að mati Jóns Sigurðsspnar við-
skiptaráðherra marka þessi nýju
samkeppnislög viss þáttaskil í ís-
lensku viðskiptalífi með nýjum
leikreglum, en ekki síst tryggja
lögin neytendum mikilvæga
vernd. Þá eru f lögunum nýjar
reglur um auglýsingar til verndar
börnum og íslenskri tungu. Sam-
keppnisyfirvöld fá heimild til að
fylgja ákvörðunum sínum eftir
með sektum, ef önnur úrræði duga
ekki til og til að tryggja réttarör-
yggi aðila er ákvæði í lögunum um
áfrýjunarnefnd sem Hæstiréttur
tilnefnir til að fjalla um mál sem
kunna að rísa vegna aðgeröa sam-
keppnisyfirvalda.
Helstu nýmæli samkeppnislag-
anna eru m.a. að bannað er að hafa
samráð um verð, afslætti og álagn-
ingu og fyrirtækjum er bannað að
skipta mörkuðum á milli sín. Þá er
í lögunum kveðið á um eftirlit með
starfsemi greiðslukortafyrirtækja.
Upplýsingamiðlun til neytenda
verður efld, hert verður á fyrir-
mælum til fyrirtækja að birta upp-
lýsingar um verð, kjör og gæði ofl.,
eftirlit verður aukið með því að fyr-
irtæki beiti ekki hvort annað og
neytendur ósanngirni í viðskipt-
um. Skipuð verður sérstök auglýs-
inganefnd til að fylgjast með að
ekki verði veittar rangar, ófull-
nægjandi eða villandi upplýsingar í
auglýsingum.
Til að koma í veg fyrir að fyrirtæki
misnoti aðstöðu sína á markaðn-
um fá samkeppnisyfirvöld heimild
til að ógilda sameiningu fyrirtækja
eða kaup þeirra á öðrum. Þá ber
sömu yfirvöldum að gera sérstaka
athugun á hvort hérlendis sé að
finna alvarleg einkenni hringa-
myndunar, óæskileg tengsl eða
samþjöppun valds sem felur f sér
skaðlegar samkeppnishindranir.
Þeim er jafnframt gert að gera at-
hugasemdir ef lög og stjórnvalds-
fyrirmæli torvelda frjálsa sam-
keppni, koma í veg fyrir að fyrir-
tæki geti notað fé sem þau afla sér
í skjóli einkaleyfis eða opinberar
verndar, til að niðurgreiða annan
rekstur sem er óvemdaður og í
frjálsri samkeppni, svo nokkur
dæmi séu nefnd.
-grh
Þorsteinn sagðist hafa óskað eftir
tilnefningum frá Háskólanum í
nýja nefnd.
Nefndin segir í bréfi til ráðherra
að slæm starfsaðstaða sé orsök af-
sagnarinnar, en Þorsteinn sagðist
telja að ágreiningur um fram-
kvæmd mannanafnalaganna hafi
einnig átt þátt í að nefndin sagði af
sér.
Ingibjörg Pálmadóttir (Frfl.)
nefndi dæmi um árekstra varðandi
framkvæmd mannanafnalaga. í
nóvember var barn skírt nafninu
Sveinberg og var það skráð í
kirkjubækur. Hagstofan neitaði
hins vegar að skrá það í þjóðskrá
og þannig stendur málið í dag.
Geir H. Haarde (Sjfl.) sagði að
fleiri dæmi væru um erfiðleika við
framkvæmd laganna. Hann sagði
að það hafi sýnt sig að efasemdir
um ágæti ýmissa ákvæða laganna,
sem settar voru fram fyrir tveimur
árum þegar þau voru samþykkt,
hefðu átt rétt á sér.
-EÓ
70 manns á Akureyri missa vinnuna:
K. Jónsson
gjaldþrota
Srjórn K. Jóns8onar & Co. hf.
hefur samþykkt að óska eftir þvf
að félagið verði tektð tii gjald-
þrotaskipta. Fyrirtækið hefur átt i
erfiðleikum um nokkurt skcið.
Það var rekið með um 100 miiij-
óna kr. tapi á síðasta ári. í árslok
var eigið fé neikvætt um 25 millj-
ónir. Um 70 manns starfa hjá K.
Jónssyni og blasir ekkert annað
en atvinnulcysl við þessu fólki.
Bæjarstjórinn á Akureyri lýsti
því yfir f gær aö bærhtn myndi
ekki leggja fjármuni í fyrirtækið,
en hann vonaóist cftir að aðilar á
Akureyri myndu bindast samtök-
um um að halda áfram þeim
rekstri sem K. Jónsson hefur haft
mcð höndum.
K. Jónsson var stofnað á Akur-
eyri 1947. Fyrírtækið hefur alla
tíð framlcitt niðursuðuvörur,
bæði fyrir innanlandsmarkað og
tfl útflutniugs. Á síðustu árum
hcfur fyrirtæklð einnig framleitt
frosna rækju og kavíar ur grá-
sleppuhrognum. í mðrg ár voru
Sovétrudn langmikiívaegastí
markaðurmn fyrir afurðir fyrir-
tækisins. Sá markaður Iokaðist
fyrir þremur árum. Að undan-
förnu hefur England verið stærsti
markaðurinn ásamt Frakklandi,
Þýskalandi og Skandinavf u.
K. Jónsson hcfur um skeiö átt f
vcrulcgum rekstrarerfiðleikum,
sem stafað hafa af hækkandi til-
kostnaði á sama tíma og afurða-
verð hefur staðið í stað eða lskk-
að. Háir vextir hafa einnig valdið
fyrirtœkinu miklum erfiðleikum.
Að mati stjórnenda fyrirtækisins
eru möguleikar til að fjármagna
reksturinn ekfci lengur fyrir hendi
og félagið er því komið í grelðslu-
þrot Sú niðurstaóa sé rökrétt að
óska cftir gjaidþrotaskiptum tii að
firra lánadrottna frekara rjóni.
-EÓ
SIGUR GEGN UNGVERJUM
Eiginkonur, unnustur, börn og
vinir kappanna í íslenska hand-
knattleikslandsliðinu söfnuð-
ust saman heima hjá Þorbergi
Aðalsteinssyni í gær til að fylgj-
ast meö leiknum gegn Ungverj-
um og eins og sjá má er fylgst
með atburðum af tilfinningu.
Tímamynd Áml Bjarna
Steingrímur Hermannsson formaður
Framsóknarflokksins:
Mikilvægast
nú að ákveöa
framtíðar-
tengslin við EB
Steingrímur Hermannsson, for-
maður Framsóknarflokksins,
sagðist ekki gera athugasemd við
þá málsmeðferð að bókunin komi
til umræðu á Alþingi síðar f þess-
um mánuði. Fyrir sig skipti ekld
öllu máli hvort EES- samningur-
inn taki gildi 1. júlí eða um næstu
áramót. Meirihluti Alþingis hafi
þegar tekið þá ákvörðun að ísland
gerist aðili að þessum samningi
þrátt fyrir þá annmarka sem á
honum séu og það valdaframsal
sem í honum felst.
„Það er mikilvægast nú að marka
stefnu í samskiptum okkar við
Evrópubandalagið til framtíðar.
Þess vegna höfum við Halldór Ás-
grímsson lagt fram tillögu um að
Alþingi marki þá stefnu að leita
skuli tvíhliða samninga við EB.
Mikilvægast er að eyða þeirri
óvissu sem virðist ríkja um fram-
tíðartengsl okkar við EB og að
þeirri stefnu verði hafnað að ganga
í EB, eins og t.d. Verslunarráð er
að dekra við,"
sagði Steingrímur.
Steingrímur sagði að þessi
stefhumörkun sé meira aðkallandi
en áframhaldandi þrætur um EES.
-EÓ
Sýknaður af
ákæru um
íkveikju
Hallgrímur Marinósson, fyrr-
um eigandi Sportklúbbsins, var
í gær sýknaður í undirrétti af að
hafa verið valdur að fkveikju.
Eins og kunnugt er var Hall-
grímur ákærður þar sem grun-
samlegt þótti að hann hafði
keypt rekstrarstöðvunartrygg-
ingu sem var miklu hærri en
rekstrartekjur Sportklúbbsins
gáfu tilefni til, skömmu áður en
húsnæði klúbbsins brann. í því
var áður vinsæll skemmtistaður
sem gekk undir heitinu Klúbb-
urinn.
í niðurstöðum dómsins segir
m.a.: „Þrátt fyrir töluverðar líkur
fyrir sekt ákærða er varhugavert
að slá því föstu að gegn eindreg-
inni neitun hans og einnig vegna
ýmissa vafaatriða að nægilega
margt sé komið fram til að dæma
hann sekan."