Tíminn - 02.09.1993, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 2. september 1993
Tíminn 7
Leikarar og starfsfólk Þjóðleikhússins komu saman við upphaf leikársins og létu smella af sér mynd á tröppum leikhússins.
Timamynd Ami Bjama
Leikárið að byrja í Þjóðleikhúsinu:
Fimm ný íslensk leikrit frumsýnd
Þjóðleikhúsið mun frumsýna tólf leikverk á leikárínu sem nú er að
hefjast Þar af eru fimm nýsamin íslensk leikverk. Meðal þessa
nýju verka er leikrít eftir Odd Bjömsson sem verður ein viðamesta
sýning leikhússins síðustu ár. Þá verða sýnd ný verk eftir Ólaf
Hauk Símonarson og Steinunni Jóhannesdóttur.
Fyrsta frumsýning Ieikársins verður
á Smíðaverkstæðinu um miðjan
september. Það er leikrit Steinunnar
Jóhannesdóttur, Ferðalok, sem fjali-
ar um viðureign ungrar stúlku við
lífið og ástina með sterkri skírskotun
til sögunnar sem þjóðskáldið Jónas
Hallgrímsson samdi.
Ein viðamesta sýning leikhússins
síðustu ár verður frumsýnd á stóra
sviðinu 1. október. Þetta er leikritið
Þrettánda krossferðin eftir Odd
Bjömsson. í tilkynningu frá Þjóð-
leikhúsinu segir að þetta sé litríkt og
margslungið leikhúsverk og án efa
metnaðarfyllsta leikrit höfundar til
þessa. Leikstjóri verksins er Þórhild-
ur Þorleifsdóttir, en aðalleikarar eru
Baltasar Kormákur, Pálmi Gestsson
og Eggert Þorleifsson.
Fyrir áramót verður einnig sýnt
nýtt íslenskt ævintýri með söngvum,
Skilaboðaskjóðan eftir Þorvald Þor-
steinsson. Leikritið er byggt á sam-
nefndri verðlaunabók hans. Þá verða
Dýrin f Hálsaskógi sett á svið að nýju.
Eftir áramót kemur á svið ein
stærsta svning vetrarins, Gauragang-
ur, eftir Olaf Hauk Símonarson. Leik-
ritið fjallar um veruleika unglinga á
gamansaman hátt Ein vinsælasta
hljómsveit unga fólksins, Ný dönsk,
semur tónlistina og flytur hana á
sviðinu ásamt á þriðja tug syngjandi
og dansandi Ieikara.
Fimmta íslenska leikverkið mun
birtast með vorinu, en það er for-
kostulegt persónusafn Guðbergs
Bergssonar í leikgerð Viðars Eggerts-
sonar á fjórum skáldsögum Guð-
bergs undir heitinu Sannar sögur af
sálarlífi systra.
Jólaleikrit Þjóðleikhússins í ár verð-
ur hinn ljúfsári gamanleikur Tsjék-
hofs, Mávurinn, í nýrri þýðingu Ingi-
bjargar Haraldsdóttur, fluttur í fyrsta
sinn í Þjóðleikhúsinu. Við uppsetn-
inguna hefur leikhúsið fengið til liðs
við sig einn af fremstu leikhúslista-
mönnum Litháens, tónskáldið, leik-
myndahöfundinn og leikstjórann
Rimas T\iminas, sem hefúr borið
hróður litáísks leikhúss víða um
lönd.
Annað sígilt verk á leikárinu er
spánska leikritið Blóðbrullaup eftir
Federico Garcia Lorca. Þetta er
snilldarvel samið harmljóð um ást,
afbrýði og hefnd.
Ungir leikstjórar setja svip sinn á
leikárið. Þór H. Tulinius þreytir
frumraun sína sem leikstjóri í Þjóð-
Ieikhúsinu í leikriti Arthurs Miller,
Allir synir mínir. Þar fer margverð-
launað og áhrifamikið verk, sem tek-
ur á siðferðisvanda mannsins. í hlut-
verkum Keller-hjónanna verða Ró-
bert Amfinnsson og Kristbjörg
Kjeld. Frumsýning verður í október-
lok.
Aðrir leikstjórar sem setja upp sína
fyrstu sýningu í Þjóðleikhúsinu eru
Samtök fámennra skóla um niðurskurð ríkisvaldsins:
GETA EKKI SINNT
HLUTVERKI SÍNU
Samtök fámenna skóla mótmæla
harðlega ákvörðun ríkisvaldsins um
áframhaldandi niðurskurð á fjár-
veitingum til skólahalds sem komi í
veg fyrir að þeir geti sinnt hlutverid
Samtök fámennra skóla telja hættu-
legt að nota grunnskólann sem til-
raunaverkefni eða áróðursatriði í um-
ræðunni um sameiningu sveitarfé-
laga.
Þetta kemur fram í nýlegri ályktun
samtakanna. Þar er varað eindregið
við hugmyndum um flutning grunn-
skólans til sveitarfélaga. Samtökin
telja að ekki hafi verið sýnt fram á að
sínu til jafns við aðra skóla.
Þetta kemur fram í ályktun sam-
takanna sem héldu ársþing sitt ný-
lega. Þar segir og að aukið uppeldis-
og fræðsluhlutverk skóla fari sífellt
þjónusta grunnskólans við nemendur
muni batna og þvert á móti bendi ým-
islegt til hins gagnstæða.
„í dag standa sveitarfélög mjög mis-
vel að þeim þáttum í rekstri gunnskóla
sem þau hafa með höndum, enda hafa
þau mismikið bolmagn til þess. Engin
ástæða er til að ætla að hugsanleg
sameining sveitarfélaga muni breyta
því,“ segir og í ályktuninni. -HÞ
vaxandi.
,Á sama tíma herðir ríkisvaldið enn
að skólunum með áframahaldandi
niðurskurði. Það má öllum vera
ljóst hvílíkt ósamræmi er í slíkri
stjómarstefnu," segir í ályktuninni.
Þá er og bent á að fámennir skólar
hafi oft notið sérstakrar velvildar
fræðslustjóra við úthlutun tíma-
kvóta til að þeir næðu að sinna laga-
legri skyldu sinni eins og komist er
að orði.
„Nú er svo komið að svigrúm af
þessu tagi er ekki lengur fyrir hendi
og því er fámennum skólum gert
nær ókleift að sinna hlutverki sfnu
til jafns við aðrar skólagerðir," segir
ennfremur í ályktun samtakanna.
-HÞ
Áróðursatriði í umræðunni
Kolbrún Halldórsdóttir með Skila-
boðaskjóðuna og Viðar Eggertsson
með eigin leikgerð á sögum Guð-
bergs. Hávar Sigurjónsson, sem
ásamt Andrési Sigurvinssyni kemur
nú á árssamning sem leikstjóri,
þreytir frumraun sína á stóra sviðinu
í vetur með Gaukshreiðrinu eftir
Dale Wasserman og Ken Kesey, því
hárbeitta og spennandi ádeiluverki
sem margir muna eftir af frægri bíó-
mynd.
Á litla sviðinu verður byrjað með
hugljúfri tveggja manna sýningu á
verki sem notið hefur gífurlegra vin-
sælda hvarvetna um lönd síðustu
misserin. Verkið heitir Ástarbréf og
er eftir Bandaríkjamanninn A.R.
Gumey. Tveir af okkar ástsælustu
leikurum, Herdís Þorvaldsdóttir og
Gunnar Eyjólfsson, bregða þar upp
mynd af ævilöngu sambandi tveggja
persóna eins og það birtist í bréfa-
skiptum þeirra.
Öllu átakameira verk er Seiður
skugganna, grimmt og óvægið fjöl-
skylduuppgjör bandaríska Ieikskálds-
ins Eugene O’Neill við þriðju eigin-
konu sína og tvo syni. Þetta er nýjast
meistaraverk leikritahöfúndarins
Lars Norén. Helga Bachmann og
Helgi Skúlason verða í aðalhlutverk-
um.
Aftur verður slegið á ljúfari strengi í
vorverkefni litla sviðsins, einleiknum
Dóttir Lúsifers, sem fjallar um
dönsku skáldkonuna Karen Blixen.
Bríet Héðinsdóttir tekur á sig gervi
hennar og lítur yfír farinn veg með
áhorfendum.
Er þá ótalinn farsinn vinsæli,
Kjaftagangur, eftir Neil Simon, sem
sýndur var á stóra sviðinu fyrir fullu
húsi til leikársloka og kemur nú upp
aftur á fjalirnar.
Miðaverð í Þjóðleikhúsinu er
óbreytt ffá síðasta leikári og sala að-
gangskorta er þegar hafin. Aðgangs-
kort veitir verulegan afslátt á ellefú
sýningar leikhússins.
í sumar hefúr verið unnið að gagn-
gerum breytingum og endurbótum á
Leikhúskjallaranum. Þar verður í
vetur bryddað upp á fjölmörgum nýj-
ungum en staðurinn verður opnaður
1. október. -EÓ
Þúsundir skólabama stre Septen slvsam yma brátt út í umferðina: fiber er ánuður
wi jf ^iai ■ ■ í dag er 1. september og hefðbund- mn upphafsdagur skólanna. Þá flölgar einnig að venju slysum f umferðinni. Lögregluyfirvöld í Þá er bent á nauðsyn þess að böm fari gætiiega og noti merktar gang- brautir, fylgi leiðsögn gangbrautar- varða og líti vel í kring um sig áður
1 WSi(UHUWVCIHUCUJg*' um gangast fyrir sameiginlegu átaki sem m.a. miðar að hertu eftir- liti með hraðakstri í nágrenni skóla. Þá eru skólaböm hvött til að vTi iaijti cr ynr goiu dMiiu pvi qo bera endurskinsmerki. Einnig er vakin athygli á því að nú fer hættulegur tími í hönd fyrir hjólreiðamenn og bent á nauðsyn
nota gangbrautir sem mest. {tilkynningu þessara aðila er þess farið á leit að ökumenn aki varlega í nágrenni skóla eða þar sem vætna þess að ljósabúnaður sé í lagi. Á næstunni verður þvf fylgst sérstak- lega með þessum vegfarendum. Samkvæmt ábendingum lögreglu
má umferðar skólabama. Þá er athygli foreldra vakin á skulu Ijósker vera á reiðhjólum. Að framan skal vera hvítt eða daufgult
nauosyn pess ao iyigja uyijenaum fyrstu dagana í skólann, hjálpa ijos og au allaii sKítl vci<i í<uíoiiöö glitauga eða ljósker. Einnig er mælt
pCllll dU VCIJd UIU^UMU tClUHld d miili skóla og dvalarstaðar og fræða þau um hættur á Jeiðinni. uilu cauuibiuiukiuerivjuiii u icm** hjólum engu að síður en á hjól- reiðamönnunum sjáifum. -HÞ