Tíminn - 10.12.1993, Blaðsíða 1

Föstudagur 10. desember 1993 Verð í lausasölu 125 kr.
INNFLUTTAR
MATVÖRUR HAFA
HÆKKAÐ UM 2%
EN INNFLUTTAR
UM 15%
-sjá baksíðu
KVÓTAVtÐSKIPTI
HAFA AUKIST
MILU ÁRA
-sjá baksíðu
ÍÞRÓTTAMENN
ÁRSINS
-sjá síSu 7
JACKIE KOMST
EKKI Á MINNING-
ARATHÖFN UM
KENNEDY
-sjá síðu 3
EGGJABAKKAR
FRAMLEIDDIR
ÚR ENDURUNN-
UM PAPPÍR
-sjá síðu 4
SENDIHERRA ÍS-
LANDS í NEW
YORK BIÐUR UM
SKÝRINGAR
-sjá síðu 5
FJÁRLAGANEFND
LEGGUR TIL AÐ
ÚTGJÖLD RÍKIS-
SJÓÐS VERÐI
HÆKKUÐ UM
681 MILUÓN
-sjá síðu 4
FISKVINNSLU-
FÓLK AF LAUNA-
SKRÁ?
-sjá síðu 4
Sjúklinga-
skattar hafa
hækkað um
1.217 millj. á
tveimur árum
Þá eru ótalin útgjöld vegna hærra lyfjaverðs
og hækkuð gjöld vegna komu til sérfræðinga
Frá árinu 1990 til ársins 1992
haekkuðu þjónustugjöld sem
tekin eru af sjúklingum úr
1.516 milljónum í 2.733 millj-
ónir eða um 1.217 milljónir.
Þjónustugjöldin hafa hækkað
yfir 80% á aðeins tveimur ár-
um. í reynd er þessi hækkun
mun meiri því inni í þessum
tölum er ekki sá aukni kostn-
aður sem sjúklingum hefur
verið gert að bera vegna auk-
innar hlutdeildar sjúklinga í
lyfjaverði og hækkaðra gjalda
hjá þeim sem þurfa að leita til
sérfræðinga vegna sjúkleika, en
opinberar skýrslur skilgreina
þennan kostnað ekki sérstak-
lega.
Guðmundur Bjamason, fyrr-
verandi heilbrigðisráðherra,
gagnrýndi þessa hækkun á
sjúklingasköttum við aðra um-
ræðu um fjárlagafrumvarpið.
Hann sagði að hér væm á ferð-
inni skattar sem almennir
skattgreiðendur hefðu borgað
áður, en nú væru það sjúkling-
ar sem þyrftu að standa undir
þessum þætti samfélagsþjón-
ustunnar.
Ekki liggja fyrir endanlegar
tölur um hversu há þjónustu-
gjöldin eru á þessu ári. Það
liggur hins vegar fyrir að þau
hækkuðu milli ára. Á næsta ári
er áformað að hækka þessi
gjöld enn. Reyndar hefur verið
fallið frá því að leggja á heilsu-
kort sem skila áttu 400 milljón-
um í ríkissjóð, en hugsanlegt er
að hluti þeirrar upphæðar
verði eftir sem áður innheimt-
ur með álagningu þjónustu-
gjalda á sjúklinga. Stjórnvöld
standa hins vegar fast á þeirri
stefnu sinni að innheimta gjöld
af áfengissjúklingum. Þessi
skattur á að skila 40 milljónum
króna í ríkissjóð. -EÓ
Jólasveinarnir á
næsta leiti
Jólasveinar fara brátt á stjá og
sjálfsagt gildir það einnig um sér-
legan yfirumboðsmann þeirra,
Ketil Larsen, eins og hann kýs að
kalla sig.
Hann segist hafa frétt frá Aska-
sleiki, foringja jólasveinanna, að
þeirra sé bráðum von til borgar-
innar. Hann bætir við að aðdá-
endur þeirra eigi þess kost n.k.
sunnudag að sjá þá og heyra. Þá
munu þeir birtast á þaki Nýja
Kökuhússins við hornið á Land-
símahúsinu en áður, kl. 16, verður
kveikt á jólatrénu við Austurvöll.
Lýðveldisafmælið tileinkað bar-
áttunni gegn atvinnuleysi?
— Nöturlegt að halda upp á afmælið í bullandi
atvinnuleysi, segir bæjarstjórinn á Akranesi
»Ég held að það verði mjög nöt-
urlegt ef menn ætla að stíga á
stokk og halda upp á 50 ára af-
mæli lýðveldisins, ef atvinnu-
leysi verður þá hátt í 10%. Hins-
vegar hefur mönnum tekist ým-
islegt þegar menn hafa einbeitt
sér að einhverju. En að mínu
mati er það nokkuð einkennandi
fyrir umræðuna um atvinnu-
málin hvað hún stýrir sér dáb'tið
sjálf,' segir Gísli Gíslason, bæjar-
stjóri á Akranesi. Hann hefur
varpað fram þeirri hugmynd að
50 ára afmæli lýðveldisins á
næsta ári verði tileinkað barátt-
unni gegn atvinnuleysinu.
Bæjarstjórinn segir að þessi
hugmynd sé góðra gjalda verð,
enda verðugt verkefni að til-
einka lýðveldisafmælinu barátt-
una gegn atvinnuleysinu. Hann
segir að það virðist enginn vera
tilbúinn að nýta sér þá peninga
sem eru í gangi til að slá á at-
vinnuleysið.
„Maður skyldi ætla að þeir 8
milljarðar sem fara í greiðslu at-
vinnuleysisbóta séu til einhvers
nýtanlegir, eins og gert er víða
annars staðar.'
Gísli segir að á lýðveldisafmæl-
inu n.k sumar verði fólki trúlega
tíðrætt um sjálfstæði þjóðarinnar
í ljósi þeirra breytinga sem orðið
hafa á á þeim 50 árum sem þá
verða Iiðin frá lýðveldishátíð-
inni, 17. júní 1944.
„Þá finnst mér persónulega að
það eigi að nota tækifærið og
taka á atvinnuleysinu af meiri
alvöru og þá kannski í Ijósi þess
að atvirmuleysið er búið að vera
viðvarandi hérlendis í nokkur ár
og meira en þekkst hefur á lýð-
veldistímanum.'
Hann segist búast við að um-
ræðan um atvinnumálin eigi eft-
ir að verða háværari þegar Kður
fram á næsta ár og þá verði án
efa tækifæri til að koma þessari
hugmynd enn frekar á framfæri.
Skagamenn eins og aðrir lands-
menn hafa ekki farið varhluta af
atviimuleysinu og hefur það ver-
ið að sveiflast frá 5%-7%. Það
kann að aukast á næstunni ef
ekki tekst að bjarga sjávarút-
vegsfyrirtækinu Haferninum hf.
sem á í miklum rekstrarerfiðleik-
um sem er raunar spegilmynd
þess sem vel flest sjávarútvegs-
fyrirtæki landsins eiga við að
glíma í kjölfar minnkandi kvóta.
Rúmlega 100 manns vinna hjá
Hafeminum.
í október sl. fækkaði þó at-
vinnulausum á Akranesi frá
mánuðinum þar á undan, eða
um 7 manns að meðaltali. Þá
voru alls 147 á atvinnuleysis-
skrá, samkvæmt yfirliti vinnu-
málaskrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins. Meðalfjöldi atvinnu-
lausra á Vesturlandi í október sl.
var um 204, eða 2,8% af áætl-
uðum mannafla. Um 72% at-
vinnuleysisins voru á Akranesi
og 12% í Borgarnesi og ná-
grenni. -GRH
Eleiðari
SÍÐA2
BÍÓ
SIÐA n
rÚTVARP
SJÓNVARP
SIÐA8
—n