Tíminn - 10.12.1993, Blaðsíða 2

LEIÐARI
Föstudagur 1Ö. desember 1993
Nú er lag fyrir siðbót
Allir málsmetandi aðilar í
þjóðfélaginu eru sammála
um nauðsyn þess að lækka
vexti. AðUar vinnumarkaðar, rík-
isstjórn, peningastofnanir og
stjómarandstaðan heyja sameigin-
lega baráttu tU að ná vöxtunum
niður og er hún farin að bera
nokkum árangur seint og um síð-
ir.
En þegar loks var farið að
þröngva vöxtunum svolítið niður
á við, verða harkalegir hagsmuna-
árekstrar og mætast stálin stinn
þegar lífeyrissjóðimir leitast við að
sinna þeirri skyldu sinni að ávaxta
eignir sínar á sem hagfelldastan
hátt og velferðarkerfið, sem krefst
lágra vaxta tU að viðhalda sjálfu
sér.
Þegar það eru sömu aðilarnir
sem krefjast lágra vaxta húsnæðis-
lána og fyrir félagslega íbúðakerfið
og eiga lífeyrissjóðina og njóta
góðrar ávöxtunar þeirra, þarf eng-
inn að verða hissa þótt það verði
hveUur þegar dæmið gengur ekki
upp.
Sighvatur Björgvinsson við-
skiptaráðherra hefur vaðið fram af
lítilli geðprýði og gagnrýnt lífeyris-
sjóðina harðlega fyrir að kaupa
ekki húsnæðisbréf á lægri vöxtum
en hægt er að fá annars staðar.
Þykir honum koma úr hörðustu
átt að forystulið launþega, sem
einnig stjórnar lífeyrissjóðunum,
skuli heimta lága vexti, en vilja
samt góða ávöxtun eigin sjóða.
Viðskiptaráðherra gleymir því að
sjálft ríkið og bankastofnanir, sem
heyra undir hann, greiða í sumum
tUvikum hærri vexti en kerfisbákn
húsnæðismáia getur staðið undir.
Almennir lífeyrissjóðir hljóta að
ávaxta fé eigenda sjóðanna þar
sem það er hagkvæmast, og eru
skyldugir tU þess. Þeir sjóðir, sem
eru eign launþega á almennum
vinnumarkaði, eru ekki tæki ríkis-
valdsins tU að hafa stjóm á pen-
ingamálum.
Það er auðvelt fyrir ráðherra að
heimta fjármuni almennra lífeyr-
isþega fyrir lítið. Fjármálaráðherr-
ann tvískattar þá og langflestir líf-
eyrisþegar ná varla tekjutryggingu
fyrir ævUangt framlag sitt tU sjóð-
anna.
Ráðherrar hafa margfaldar lifeyr-
issjóðstekjur og þingmenn dijúg-
ar, og háembættismannaaðallinn
á vísar góðar launatekjur að
starfsdegi loknum og honum lýk-
ur mun fyrr hjá þessu liði öUu en
almennum launþegum.
Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri VSÍ, lýsir siðleysi
ráðherra með eftirfarandi hætti í
Tímanum í gær:
„Viðskiptaráðherra getur trútt
um talað. Lífeyrisréttindi ráðherr-
ans ráðast ekki af vaxtastiginu.
Auk þess hefur lífeyrisdeild al-
þingismanna ekki keypt eitt ein-
asta bréf, hvorki af ríkissjóði né af
Húsnæðisstofnun. Þar eru engir
peningar tU að kaupa eitt né neitt
eða tU útlána.
Þar þurfa menn ekki að hafa
áhyggjur af vaxtastiginu. Því
skattgreiðendur borga brúsann að
fullu. Það gerist hins vegar ekki
hjá lífeyrisþegum á almennum
markaði. Þeir geta ekki sótt í sjóði
skattgreiðenda eins og ráðherrar
gera."
Sighvatur ráðherra talar um
vaxtagræðgi lífeyrissjóðanna og
finnst ekkert sjálfsagðara en að
þeir skerði getu sína til greiðslu
lífeyris tU að grynnka á loforða-
súpu ríkisstjómarinnar. En það er
ekki lífeyrir ráðherrans eða hans
líka, sem á að skerða. Skattgreið-
endur sjá um að þar sé staðið við
ÖU fyrirheit.
Sú umræða, sem hvatvís við-
skiptaráðherra hefur vakið með
vanhugsuðum skammaryrðum
um hvert hann telur vera hlut-
verk almennra lífeyrissjóða, sem
hann hefur ekkert yfir að ráða,
ætti að verða tU þess að farið verði
að ræða þá opinbem spillingu sem
lífeyrismálin em.
Ef alþingismenn eru ekki allir
samdauna því kerfi, sem Þórarinn
V. lýsti lítUlega og hér er rakið, þá
hlýtur löggjafinn að taka þau mál
til gaumgæfilegrar
athugunar. Það, að
launþegahreyfingin
og kjósendur al-
mennt skuli líða
ráðamönnum og yf-
irstéttunum að
ganga eins freklega í
opinbera sjóði sér tU
ábötunar og raun
ber vitni, sýnir að-
eins hve sljótt sam-
félagið er. Þeir
menn, sem kosnir
eða ráðnir eru til
ábyrgðar í störfum
sínum, skUja greini-
lega ekki hvað orðið
spUling þýðir, eða þá
að þeir halda að það
eigi aðeins við í út-
löndum.
Ráðherra, sem tel-
ur sjálfsagt að skerða
lífeyri almennra
launþega af því að hann þarf að
brúka peningana þeirra, en dettur
ekki í hug að gefa neitt eftir af iUa
fengnum lífeyri sjálfs sín og sinna
líka, er haldinn siðblindu sem
þjóðfélagið er því miður smitað af.
EUa myndi sjálftaka ráðamanna á
skattpeningum tíl eigin þarfa ekki
vera liðin.
Nú er tækifærið fyrir almenna
launþega að heimta að lífeyris-
málum þeirra verði komið í siðlegt
horf og að þeir séu ekki settir skör
lægra en þær stéttir, sem taka sinn
lífeyri af skattpeningum þeirra.
Burt með Reykjavíkurvaldið!
FÖSIUDAGSPISTILL
Fólk á landsbyggðinni segir að
valdið í þjóðfélaginu sé í
Reykjavík. Reykjavíkurvaldið,
segja menn, þegar deUt er um
þjóðmál, og fýla grön. Allar
ákvarðanir eru teknar fyrir
sunnan og dreifbýlið ber skarð-
an hlut frá borði. Enda eru
dreifðar byggðir landsins
komnar að fótum fram á með-
an smjör drýpur af hveiju strái í
höfuðborginni. Þokkalegt ef satt
væri.
Reykjavflc er höfuðborg lands-
ins og því er Alþingi, Stjómar-
ráð, flestar stjómardeUdir ásamt
opinberum rekstri þar til húsa.
Annars væri borgin ekki höfuð-
borg. ÖU helstu samtök og félög
á landsvísu hafa hreiðrað um
sig í Reykjavík. En ekki er allt
sem sýnist.
Meiri hluti þingmanna, ráð-
herra og yfirmanna í stjómsýsl-
unni er aðkomumenn frá
byggðarlögum utan Reykjavík-
ur. Sama gildir um forystu-
menn í helstu landssamtökum
og í dag þykir tíðindum sæta ef
borinn og bamfæddur Reykvík-
ingur fær mannaforráð á þeim
vettvangi. Hið óttalega Reykja-
víkurvald er nefnilega ekkert
annað en landsbyggðarvald,
þegar öUu er á botninn hvolft.
Aldrei hefur það verið stefna
okkar Reykvíkinga að safna
valdi innan borgarmúranna.
Okkar vegna má færa Dóms-
málaráðuneytið austur á Selfoss
og Kirkjumálin í Skálholt.
Landbúnaðinn vestur í Borgar-
nes og Sjávarútveginn suður
með sjó. Hæstarétt upp í Mos-
fellssveit og Seðlabanka út á
Seltjarnarnes. Ráðhúsið ljóta í
Tjörninni er svo best geymt í
fjósinu á Korpúlfsstöðum.
Sama máli gildir um öll sam-
tökin. Við gleðjumst yfir því að
forgöngumenn þeirra völdu
sjálfir bólfestu í borginni, en
þau em okkur ekki föst í hendi.
En í staðinn fyrir þessa flutn-
inga viljum við Reykvfldngar fá
sama atkvæðisrétt og aðrir
landsmenn. Að sjálfsögðu. En
ekki er öU sagan sögð.
Fjárlögin eru nú sungin og
leikin á Alþingi. Hvert einasta
sveitarfélag á landinu sendir
sína menn suður að sækja pen-
inga í veg, höfn, flugvöU, brú,
og aðrar framkvæmdir og þjón-
ustu. Hver maður gerir ýtmstu
kröfur og heimtar eitt eintak af
hveiju tagi heim í hérað. Pen-
ingum er ausið í höfn á
Blönduósi á meðan steinsnar er
í góða höfn á Skagaströnd.
Fleiri framhaldsskólar eru í
Norður-Þingeyjarsýslu en í
Breiðholti og svo framvegis.
Þetta er út í Hróa Hött.
Betri lífskjör eru ekki fólgin í
fleiri höfnum fyrir minnkandi
skipastól, heldur í greiðum ak-
vegi á miUi þeirra bestu. Spam-
aður næst bæði seint og illa á
meðan kökunni er skipt í
Reykjavík. Alþingi á að merkja
hveiju kjördæmi vissa fjárhæð
og senda óskipta heim í hérað.
Láta heimamenn sjálfa Um
skiptin og þá fyrst reynir á
manndóminn. Þannig má strax
spara sömu upphæð og fjár-
lagahallinn. Ná jafnvægi og
byija smátt og smátt að borga
upp skuldir ríkissjóðs með
spamaði.
Á meðan látum við Reykvík-
ingar fara vel um okkur og
kveðjum valdið sem við höfum
aldrei óskað eftir.
---- TÍMINN ---------------------------------------;-------------------------------
Rilstjóri: Ágúst Þór Árnason • Aðsto&arrifstjóri: Oddur Ólafsson • Fréttastjóri: Stefón Ásgrímsson
Utgefandi: Mótvægi hf • Stjórnarformaður: Gunnlaugur Sigmundsson • Auglýsingastjóri: Guðni Geir Einarsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Hverfisgötu 33, Reykjavík
Póstfang: Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Aðalsími: 618300 Póstfax: 618303
• Auglýsingasími: 618322, auglýsingafax: 618321
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans • Prentun: Oddi hf. • ÚHit: Auglýsingastofon Örkin •
Mónaðaráskrift 1400 kr. Verð í lausasölu 125 kr. •