Tíminn - 09.03.1994, Blaðsíða 16

Veöríb í dag (Byggt á spá Veburstofu kl. 16.30 í gær)
• Suburland og Subvesturmib: Subvestan kaldi eba stinningskaldí
en léttir til meb norbvestan kalda. Allhvass og skýjab meb köflum seinni
partinn.
• Faxaflói, Breibafjörbur, Faxaflóamib og Breibafiarbarmib:
Norban kaldi eba stinningskaldi í fyrstu, síban allnvass norban og él á
stöku stab, einkum á mibum og annesjum.
• Vestfirbir, Strandir og Norburland vestra, Vestfjarbamib og
Norbvesturmib: Norbaustan hvassvibri eba stormur og snjókoma.
• Austurland ab Clettingi, Austfirbir, Austurmib og Austfjarba-
mib: Vaxandi norbvestan- og norbanátt. Hvassvibri eba stormur og
snjókoma þegar líbur á daginn.
• Subausturland og Subausturmib: Allhvass norbvestan og norb-
an, víbast léttskýjab seinni partinn.
Cegn kyn-
feröislegu
ofbeldi
Konur og karlar á öllum aldrí
mótmœítu kynferöislegu ofbeldi
meb því ab fara í kröfugöngu í
mibbœ Reykjavíkur í gœr. Fremst
í göngunni gengu konur í svört-
um klcebum meb poka yfir höf-
ubib.
Ætlunin var ab afhenda for-
seta Hœstaréttar kröfugerb um
bœtta mebferb kynferbisofbeldis-
mála í dómskerfinu, en hann
neitabi ab taka vib kröfunum.
Tímamynd CS
Þingmenn og útvegsmenn á Noröurlandi eru mjög óánœgbir meb ákvörbun ríkisstjórnarinn-
ar ab binda abstob vib fyrirtœki í erfibleikum vib Vestfirbi:
Vilja a ð stjórnin end-
urskobi ákvörbunina
Á fundi þingmanna og út-
vegsmanna af Noröurlandi
var samþykkt aö beina því
til ríkisstjórnarinnar aö end-
urskoöa þá ákvöröun aö
veita fjármagni til fyrirtækja
eingöngu á Vestfjöröum.
Fundurinn vildi aö fyrirtæki
annars staöar á landinu
fengju einnig rétt til aö
sækja um slíka lánafyrir-
greiöslu.
Útvegsmannafélag Norður-
lands óskaöi eftir fundi með
þingmönnum Norðurlands
eftir að ríkisstjórnin tók
ákvöröun um aö veita 300
milljónum í víkjandi lán til
fyrirtækja á Vestfjöröum. Guö-
mundur Bjamason, fyrsti
þingmaöur Noröurlands
eystra, sagöi aö mikil óánægja
hefði komið fram á fundinum
meö hvemig ríkisstjómin stóð
aö þessum sértæku aðgeröum
varðandi Vestfiröi. Óánægjan
hefði ekki endilega veriö meö
að gripiö skyldi til aðgerða
vegna aflabrests og skeröingar
á aflaheimildum heldur töldu
menn ótækt aö binda slíka aö-
gerð viö einn landshluta.
Guömundur sagði aö þing-
menn úr öllum flokkum heföu
verið sammála um þessa nið-
urstöðu.
„Ég tel að þaö eigi að setja
Byggðastofnun strax í að gera
úttekt á stööu fyrirtækja á
Norðurlandi og gera henni að
vinna þá vinnu meö hraöi.
Það má ekki mismuna fyrir-
tækjum og raska samkeppnis-
stööu þeirra. Ef fjármunir frá
því opinbera em settir inn í
eitt fyrirtæki þá hefur þaö allt
aðra möguleika á markaöi til
að leita sér aö kvóta og keppa
um verö en hin sem þurfa aö
berjast ein og óstudd," sagði
Guðmundur.
Guömundur sagði aö erfið-
leikar fyrirtækja víöa um land
væm miklir. Fyrirtæki um allt
land væm aö berjast viö að
mæta minnkandi aflaheimild-
um og mikilli skuldasöfnun.
Þetta væm alveg sömu erfið-
leikarnir og fyrirtækin á Vest-
fjöröum væm að glíma viö.
Guðmundur sagöi að sum fyr-
irtæki gætu ekki komist úr
þessum erfiöleikum án aö-
gerða frá stjómvöldum.
Guömundur sagöi einnig
gagnrýnisvert aö ríkisstjórnin
og Byggðastofnun skyldu hafa
setið yfir þessu máli í fjóra
mánuði og enn skyldi ekki
vera komið á hreint hvemig
ætti aö standa aö lánveiting-
unum til Vestfjarða.
Sveitarstjómarmenn af Norö-
urlandi hafa óskað eftir fundi
meö þingmönnum Noröur-
lands til aö ræða þetta mál, en
meðal þeirra er mikil óánægja
meö aögeröir ríkisstjómarinn-
ar. Sá fundur veröur á morgun.
-EÓ
Sala á smjöri
eykst aftur
ÚA skobar togara í Kanada meb kaup í huga. Auka þarf þekkingu manna á úthafinu í stab
þess ab berjast á móti. Þórshöfn á Langanesi:
Vannýttir möguleikar til
úthafsveiba nær og fjær
„Þaö er ekkert fráleitt ab þaö sé
hægt ab fara lengra hér subur
eftir. Mebal annars hafa menn
hringt frá Sri Lanka og frá Ástr-
alíu og spáb í hvort hér séu til
skip sem gætu verib meb veiöi-
getu þar. Vib vitum líka ab þaö
vantar skip niöur til Namibíu, í
samstarfsverkefni íslendinga og
þarlendra auk þess sem miklir
möguleikar eru í Mexíkó sem
ekki hefur verib sinnt," segir Jó-
hann A. Jónsson, ftamkvæmda-
stjóri Hrabfrystistöbvar Þórs-
hafnar hf.
„Þannig aö ég hef sagt viö þessa
kerfiskarla, sem hafa verið á móti
þessum veiðum, aö þaö væri nær
fyrir þá ab beita sér fyrir því aö
aíla þjóöinni þekkingar á úthaf-
inu en aö berjast á móti því. Mér
finnst stundum aö menn séu
ennþá í fjörunni," segir Jóhann A.
Hann segir aö þessir möguleikar
sem og allir abrir verbi skoöaöir
varöandi útgerö togaranna Há-
gangs 1 og 2 sem komu í vikunni
til Vopnafjarbar frá Kanada. Tog-
aramir em í eigu Úthafs hf. sem
er sameignarfélag Tanga hf. á
Vopnafirbi og Hraöfrystistöðvar-
innar á Þórshöfn og kostuðu um
18 milljónir króna hver. Þeir sigla
hinsvegar undir fána Belize sem
mun vera í Miö-Ameríku og mega
ekki veiöa innan ísl. landhelgi.
Búiö er aö ráöa íslenska skipstjóra
á báöa togarana en ekki hefur enn
veriö gengib frá rábningu undir-
manna. Búist er vib aö togaramir
verði tilbúnir í sína fyrsm veiöi-
ferb um páska.
Jóhann A. segir þaö vera vilja út-
geröarinnar ráöa íslenska undir-
menn en segir sérkjörin sérmál
aöspuröur um þau. Auk þess séu
engir samningar til um veiöar í
salt. En eins og kunnugt er þá
náðist ekki að ganga frá samning-
um um nýjar veiöigreinar áöur
enn verkfall sjómanna var stööv-
aö meö brábabirgöalögum um
miöjan janúar sl.
Auk heföbundinna úthafskarfa-
veiða utan landhelginnar horfa
menn til Rockall-svæðisins, sem
Jóhann A. segir ab þurfi aö vinn-
ast. Af öömm veiöisvæðum em
þaö Smugan í Barentshafinu og
svæöiö viö Svalbarða.
„Meöal annars hefur verið mikið
fiskirí í V-Noregi viö Álasund og
þaö stóö jafnvel til aö annar
þeirra færi þangað og keypti fersk-
an fisk og sigldi með hann hingað
yfir. Eins hefur verið mikiö ufsa-
fiskerí í Færeyjum fram aö þessu
togaraverkfaiíi og það var jafnvel
inni í myndinni ab fara einn túr
þangað og kaupa beint frá borði,"
segir Jóhann A.
Samfara minnkandi aflaheimild-
um á íslandsmiðunum hafa út-
geröarmenn beint áhuga sínum í
vaxandi mæli aö úthafsveiðum.
Til þessara veiöa hafa menn keypt
eldri togara á góðum kjömm og
þar hafa veriö fremstar í flokki út-
gerðir á Þórshöfn og Vopnafiröi.
Auk þess keyptu Siglfiröingar
frystitogara frá Kanada og einnig
er togarinn Ottó Birtingur skráb-
ur erlendis.
Þá munu menn frá Útgerðarfé-
lagi Akureyringa hf. á Akureyri
vera í Kanada til aö skoða skip
meö hugsanleg kaup í huga.
„Þetta er vibbót viö þab sem hef-
ur veriö. Þetta hefur ekki veriö
reynt svona ábur. Forstjóri Þjóö-
hagsstofnunar taldi nú vaxtar-
brodd þjóðhagsáætlunar þessa árs
veröa í þessum farvegi," segir Jó-
hann A.
Hann segir aö þessi þróun í út-
geröinni fái misjafnar undirtektir
meðal annarra útgeröarmanna.
Sumir séu bjartsýnir á þetta og
aörir ekki. Hann segir aö þaö sé
með þetta eins og margt annað aö
þetta á eftir að ganga misvel og á
eftir að grisjast.
„Það eiga eftir að hverfa úr þessu
einhverjir félagar okkar í dag og
abrir veröa eftir. Þaö er ekki alltaf
beina brautin í þessu sem og
ööm," segir Jóhann A. Jónsson.
-grh
Neysla á smjöri jókst lítillega á
síöasta ári, en úr neyslu hefur
dregib síbustu ár. Ástæban er
m.a. sú ab verb á smjöri lækk-
abi í lok ársins. Búist er viö ab
lækkunin skili sér í meiri
neyslu á þessu ári. Þrátt fyrir
söluaukningu jukust smjör-
birgöir um 70 tonn á árinu.
íslendingar neyta um 6,3 kílóa
af smjöri á mann á ári, þar af em
um 2,2 kíló af smjöri og 2,3 kíló
af smjörva. Sala jókst á þessum
vömm um tæp 70 tonn á síöasta
ári og varö rúm 1.000 tonn. Til
samanburöar vom seld um 330
tonn af Létt og laggott og 120
tonn af Klípu.
Framleiðsla á smjöri varö þó
mun meiri en salan. Um áramót
vom til tæp 500 tonn af smjöri til
í landinu og rúm 100 tonn af
smjörva. Sala á ostum jókst um
heil 7% á síðasta ári og er árleg
neysla komin upp í 12,45 kíló á
íbúa. Sala á ostum er komin upp
fyrir 3.000 tonn og hefur aukist
um tæp 1.000 tonn á 10 áram.
Aðalfundur Osta- og smjörsöl-
unnar var haldinn fyrir helgi.
Heildarsala fyrirtækisins á síðasta
ári nam um 2.700 milljónum
sem er um 1.165 milljónum lægri
velta en áriö ábur. Ástæöan fyrir
þessu er að á árinu vom teknar
upp beingreiöslur til bænda.
-EÓ