Tíminn - 05.08.1994, Blaðsíða 7

Föstudagur 5. ágúst 1994

7
H
JL ermann Arnason er
þekktur tamningamaður og var
áður fyrr mikið í sýningum.
Hann er stjórnarmaður í Fjalla-
hestum, sem er fyrirtæki sem
annast hestaferðir. Tíðinda-
maður Hestamóta hitti hann að
máli fyrir skömmu til að for-
vitnast um fyrirtækið Fjalla-
hestar.
Hvert er upphafiö að Fjallahest-
um?
Upphafið eru ferðir sem Eyfell-
ingar byrjuðu með upp á Fimm-
vörðuháls. Um þessa starfsemi
var stofnað hlutafélag og Land-
eyingum og /Mýrdælingum
boðið að vera með. Hluthafarn-
ir eru flestir bændur í þessum
þremur sveitum og auk þess
eiga búnaðarfélögin á svæðinu
hluti í fyrirtækinu. Starfsemin
er eingöngu hestaferðir, eins til
sex daga og reyndar eru sex
daga ferðirnar vinsælastar.
Þetta er fimmta sumarið sem
Fjallahestar starfa. Það hefur
verið góður stígandi í starfsem-
inni, en hins vegar finnur mað-
ur fyrir meiri samkeppni, því
hestaleigur og hestaferðir hafa
skotið upp kollinum allt í
kringum landið. Þetta kom
greinilega í ljós í sambandi við
landsmótið þar sem mikið
framboð var á ferðum á mótið,
en fæstir held ég hafi fengið
eins margt fólk í þær ferðir og
þeir bjuggust við.
Að styrkja búsetuna
En hvað með framtíðarhorfur í
þessum rekstri?
Ég tel þær góðar. Við erum auð-
vitað enn að læra á þetta. Við
höfum ab undanförnu nær ein-
göngu bundið okkur við þessar
Þórsmerkurferðir okkar, sem
vib köllum Paradísarferðir, en
næsta sumar ætlum við ab bæta
nýjum ferðum við.
Varðandi markaðssetninguna
þá höfum við næstum ein-
göngu verið undirverktakar hjá
Eldhestum og þeir því séð um
að auglýsa og markaðssetja
þessar ferðir. En ætlunin er að
verða sjálfstæðari í þessum
rekstri að einhverjum hluta, þó
svo við verðum áfram í sam-
vinnu vib Eldhesta.
Hvemig er með eign á hrossunum
sem þið notið?
Fram til þessa höfum við ekki
leigt hross, heldur fengið þau
lánuð hjá hluthöfum og velvilj-
uðum aðilum og það hafa verið
hross af öllu svæðinu. Vib höf-
um verið mjög heppnir með
hesta og verið með mjög góða
hesta upp til hópa. Það er eigin-
Iega okkar stolt ab geta verið
með fólkið á góbum tölthest-
um.
Ferðamennimir, hvaðan koma
þeir?
Þetta hafa verið að langstærst-
um hluta Svíar, en auk þeirra
Danir og nokkrir Þjóðverjar.
Þessi starfsemi er m.a. þáttur í
því að styrkja búsetuna í sveit-
unum. Fjallahestar veita þó
nokkrum mönnum vinnu, auk
þess að nýta ýmsa þjónustu
sem bobin er á svæðinu. Vib
gistum t.d. í félagsheimilunum
og þannig fæst aukin notkun á
þeim. Einnig er talsvert mikið
selt af þeim hrossum, sem vib
erum með í ferbunum, og
þannig koma líka inn tekjur.
Það má segja að tekjurnar komi
nánast allar heim í hérab. í
Þórsmörk gistum vib hjá Aust-
Áb í hestaferb.
Viötal viö Hermann Árnason, bónda á Stóru-Heiöi í Mýrdal:
Ég tel framtíö-
arhorfur góðar
urleið h.f. í Húsadal, en þeir
eiga hlut í Fjallahestum þannig
að eignaraðildin er nokkuð
breið og tryggir betur rekstur-
inn.
Hestarnir skipta
mestu máli
Hvað skiptir mestu máli í svona
ferðum?
Það eru hestarnir, fyrst og
fremst hestarnir. Fólk hefur
auðvitað gaman af að koma á
nýja staði og skoba einstæða
náttúru, en það eru fyrst og
fremst hestarnir sem höfba til
þeirra. Auðvitað finnst þeim
margt í íslenskri náttúru stór-
kostlegt og hafa gaman af að
ríða vatn og annað sem þeir eru
óvanir, en fyrst og fremst eru
það hestarnir sem eru númer
eitt, tvö og þrjú.
Þetta bendir til þess að við þurf-
um að vanda okkur við að fram-
leiða hesta sem henta í þessa
notkun.
Já, það eru fyrst og fremst þess-
ir hreingengu töltarar. Útlend-
ingarnir, sem koma hingað, eru
ekki ab sækjast eftir hestum
með mikið og gott brokk, það er
fyrst og fremst töltið. Við þurf-
um hesta sem geta nánast tölt
allan daginn. Og töltarinn, sem
er að upplagi alhliðahestur, er
þar langbestur. Klárhesturinn í
svona ferðum sækir mikið yfir í
brokktölt hjá þeim, sem ekki
eru þeim mun betri reiðmenn,
og mörgum finnst þeir ekki eins
góðir ásetu. Með alhliðahestinn
gerir það ekkert til þó hesturinn
verði aðeins tvítakta, ef þab fer
ekki yfir 1 lull, og útlendingarn-
ir hafa alls ekkert á móti því.
En þetta kom mér nú þægilega
á óvart, því þegar maöur hefur
verið ab sýna hesta til útflutn-
ings þá er alltaf verib að leggja
svo mikla áherslu á að þeir
brokki, en reynslan sýnir svo að
fólkib er ánægbast meb hesta
sem stíga nánast ekkert nema
tölt.
En svo við snúum okkur meir
ab ferðunum sjálfum. Hvab far-
ið þið langar dagleiðir ab jafn-
abi?
Hermann Árnason bóndi á Stóru-Heibi.
Ef við tökum t.d. Paradísarferð-
ina, þá er fyrsti dagurinn yfir-
leitt stuttur, svona fjögurra
tíma reið. Fólkib kemur þá um
hádegi og þetta er svona léttur
HEJTA-
MOT
KARI
ARNORS-
SON
reibtúr. Næsta dag er dagleiðin
um 35 til 40 km. Þab eru tveir
dagar af þessari lengd, aörir
dagar eru léttari. Mér finnst að
dagarnir megi ekki vera lengri
en þetta. Á öllum gististöbun-
um er gób abstaða. Þab er alls
staðar góð hreinlætisaðstaða,
víða kemst fólk í sund og í Þórs-
mörk er gufubað. Það er gób ab-
staða til að matreiða og við
leggjum mikið upp úr því ab
hafa góðan mat. Við notum
líka tækifærib og skobum
merka stabi, komum t.d. alltaf
við á Byggðasafninu á Skógum.
Einnig er þeim sýnt hér austur í
Vík hvernig lundinn er háfað-
ur, svo dæmi séu nefnd. Þab
verður reyndar að sleppa fugl-
inum aftur, því Svíarnir þola
ekki að sjá hann aflífaban.
Það, sem vib þurfum að gera
núna, er að búa til nýja ferð, því
fólkið vill tilbreytingu. Margir
þessara útlendinga koma ár eft-
ir ár, en þeir vilja þá fara á nýjar
slóöir.
Sr. Halldór
prímusmótor
Hafið þið lent í einhverjum óhöpp-
um með þetta fólk eða vandraeð-
um?
Nei, ég man nú ekki eftir sér-
stökum óhöppum. Það er oft í
upphafi ferðar, ef fólkið er al-
gerlega óvant, að svolítil leit
verður að heppilegasta hestin-
um. En auðvitað eru alltaf ein-
hver smá ævintýri í gangi. Ég
man nú fyrsta túrinn sem við
fórum, að við vorum að prófa
okkur áfram með leið og fórum
niður að sjó niðurundir Eyja-
fjöllum. Sr. Halldór Gunnars-
son í Holti, formabur Fjalla-
hesta, treysti engum betur en
sjálfum sér til að lóðsa okkur,
enda var þetta í hans landi. En
það fór svo að hann lenti í tals-
vert miklum sandbleytum og
svo þegar ríða átti yfir Holtsós,
sem Halldór taldi nú mikið
vandaverk, þá taldi hann sig
þekkja þar best til, en það fór
ekki betur en svo að allt fór á
hrokasund. En þetta reyndist
nú samt besti dagurinn í þessari
ferb.
Hefur Halldór verið í þessu með
ykkur frá byrjun?
Já, já, Halldór hefur verið
prímusmótorinn í þessu, en
abrir í stjórn eru auk mín Gub-
mundur Vibarsson, bóndi í
Skálakoti. Bergur Pálsson,
bóndi í Hólmahjáleigu, vinnur
nánast eins og stjórnarmaður
líka, en hann er umsjónarmab-
ur í Landeyjunum. Gubmund-
ur hefur umsjón undir Eyja-
fjöllunum og ég hér í Mýrdaln-
um.
Á þessu svæði öllu er mikill
fjöldi hrossa og ég held að
hvergi sé um ofbeit á þessu
svæði að ræða. Sum þessara
svæða, eins og t.d. Landeyjarn-
ar, þola mikinn fjölda hesta.
Við finnum það á þeim hross-
um sem viö fáum í ferðirnar, að
reiðhestakostur í Landeyjunum
er ab verða góður. Þar var mikið
um að menn framleiddu slátur-
hross, en nú hafa þeir snúið sér
að reiðhestarækt meb góðum
árangri. Ég held ab bændur átti
sig vel á því ab hrossahald sé
ekki söfnunarárátta, heldur
framleibsluvara. Víða hagar
þannig til að menn geta fengib
leigð beitilönd og þannig er það
t.d. hjá mér að ég leigi haust-
beitarland og það er hagkvæmt
fyrir bába aðila. Þannig er þetta
víða, ekki síst hjá þéttbýlis-
bændum sem eru með hross.
Flest hross nú til dags eru kom-
in á gjöf um áramót, enda er öll
umhirða um hross allt önnur
en áður fyrr.
í dag gefur framleiðsla á hross-
um ekki mikið í aðra hönd og
það þyrfti að lagast, en vinnan
við hrossin, tamningar, hesta-
leiga og hestaferðir skapa tals-
verbar tekjur og er mjög já-
kvæður póstur fyrir sveitirnar.