Tíminn - 20.09.1994, Blaðsíða 4

4
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Útgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: Jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Stakkholti 4, 105 Reykjavík
Inngangurfrá Brautarholti.
Sími: 631600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Prentun: Prentsmibja
Frjálsrar fjölmi&lunar hf.
Mána&aráskrift 1400 kr. m/vsk. Verö í lausasölu 125 kr. m/vsk.
Klofningur
Alþýðuflokksins
staöfestur
Nú hefur Jóhanna Siguröardóttir, fyrrum varaformaður
Alþýðuflokksins og félagsmálaráðherra, sagt sig úr
flokknum. Þessi tíðindi koma ekki að öllu leyti á óvart,
en ljóst er þó að hér er um þáttaskil aö ræða í þeim átök-
um sem staðið hafa undanfarið.
Með þessari úrsögn liggur ljóst fyrir að Jóhanna verð-
ur að fara í framboð í næstu þingkosningum undir
merkjum nýs stjórnmálaafls, sem ekki er í beinum
tengslum við Alþýðuflokkinn. Það verður einnig að
telja fullvíst að hún hyggi á slíkt framboð.
Jón Baldvin og Jóhanna senda nú hörð skeyti sín á
milli; sannast sagna er öll þessi barátta nokkuð á per-
sónulegu nótunum, og hefur ekki dregið úr því við úr-
sögnina. Jóhanna fer ekki dult með það að persóna for-
mannsins sé ein höfuðorsökin fyrir því hvernig komið
er.
Hins vegar tekur nú nýr kafli við og hin nýju samtök,
sem líkur eru á að Jóhanna stofni til framboðs, eru að
ýmsu leyti óskrifað blað og óljóst um það enn hve frá-
brugðin stefna þeirra verður stefnu Alþýðuflokksins.
Hún hefur ákveðið að gera út á misréttið í þjóðfélaginu,
sem hefur dafnað mjög og þroskast á tíma ríkisstjórnar
Davíðs Oddssonar, sem hún hefur stutt í þrjú og hálft
ár. Hún ætlar einnig að gera út á hinn umdeilda for-
mann Alþýðuflokksins og meint daður hans við frjáls-
hyggjuöflin í Sjálfstæðisflokknum.
Þrátt fyrir að það komi mörgum einkennilega fyrir
sjónir þegar fyrrverandi ráðherra — sem sat þó þetta
lengi í ríkisstjórn sem var svo ómöguleg sem hann lýsir
— kemur fram nýfrelsaður, skal þetta nýja hlutverk ekki
vanmetið. Jóhanna sagði af sér ráðherradómi, það verð-
ur ekki frá henni tekið, og það er henni drýgsta vega-
nestið á næstunni í áframhaldandi baráttu. Allt eins er
líklegt að hún fái fótfestu í næstu kosningum, að nýr
flokkur verði staðreynd og klofningur Alþýðuflokksins
þannig staðfestur. Hins vegar á það alveg eftir að koma
í ljós hvað þessi nýi flokkur stendur fyrir. Afstaða í öll-
um stærri málum á eftir að koma fram. Það eru allir
stjórnmálaflokkar með atvinnumál efst á stefnuskránni
núna. Það eitt segir ekki neitt um þá hreyfingu sem að
baki býr.
Jóhönnu bíður nú það verkefni að hasla sér völl með
sannfærandi hætti utan Alþýðuflokksins. Það getur
skipt miklu máli um varanleika slíkrar hreyfingar hvað
hún verður vel undirbyggð málefnalega. Eins og nú er,
snýst slagurinn fremur um persónu Jóns Baldvins og
samstarfsörðugleikana við hann.
Það ólgar nú bæði í Alþýðuflokknum og Alþýðubanda-
laginu, og.langt er síðan forusta stjórnmálaflokks hefur
staöið frammi fyrir slíkum vanda sem Alþýðuflokksfor-
ustan nú. Þetta hefur einfaldlega þá þýðingu að þörfin
fyrir traust afl á miðju stjórnmálanna er augljósari en
nokkru sinni fyrr. Án þess er staða Sjálfstæðisflokksins
orðin miklu sterkari í íslenskum stjórnmálum en þeim
flokki er holl, því að stærð hans er miklu meiri en nokk-
urs íhaldsflokks í nálægum löndum þar sem fjölflokka-
kerfi er viö lýöi á annað borð.
gforinti
Þri&judagur 20. september 1994
Það má ekki ráða pabba sinn
Niöurstöbur úr skýrslu um fjár-
hagslegan vi&skilna& Guömund-
ar Árna og þeirra krata í Hafnar-
firöi eru til þess fallnar aö lengja
líf umræöunnar um spillingu og
óstjórn krata, sem geisaö hefur í
þjóbfélaginu aö undanförnu.
Garra kæmi raunar ekki á óvart,
þó Félag frjálslyndra jafnaöar-
manna samþykkti sérstaka álykt-
un vegna þessarar skýrslu, svona
til að hnykkja á og tryggja aö Al-
þýöuflokkurinn klofni nú örugg-
lega sem rækilegast og með sem
víötækustum afleiðingum.
Reglur fyrir
kratarábherra
En þaö, sem mesta athygli hefur
þó vakib í þessari krataspillingar-
umræöu allri saman, er aö Jón
Baldvin Hannibalsson hefur kvatt
sér hljóös og gefið út yfirlýsingu
um aö Alþýöuflokkurinn sé ekki
spilltur stjórnmálaflokkur, enda
ætli flokkurinn að ræöa embætt-
isfærslur ráðherra sinna, þar á
meðal Guðmundar Árna. Síöan
boöar Jón Baldvin að þaö geti vel
komiö til greina að setja einhverj-
ar reglur um embættisfærslur ráð-
herra flokksins, s.s. viö manna-
ráðningar, þó hann treysti sér
ekki á þessu stigi til aö segja til
um hvernig þessar reglur yrbu.
Þetta er vitaskuld mikil tíma-
mótayfirlýsing hjá flokksfor-
manninum, því almennt hefur
veriö talið aö þeir sem veljast til
ráöherrastarfa viti hvaö er við
hæfi í mannaráðningum og hvar
mörkin liggja milli þess sem siö-
legt er og ósiðlegt. Hvaö Alþýöu-
flokkinn áhrærir, hins vegar, er
nú staðfest af formanninum að
þar er ráðherrum ekki treystandi
til aö ákveöa hjálparlaust hvað er
siðlegt og hvaö siblaust — hvaö
má og hvaö má ekki.
Reglur sem aubvelt
er að muna
Garri hefur mikiö dálæti á Jóni
Baldvini og gerir mikiö meö allt
sem hann segir, enda er Jón
óvenjulegur stjórnmálamaöur
fyrir margra hluta sakir. Til dæm-
is viröist hann stefna að vexti og
GARRI
viðgangi flokksins með því aö
láta flokksmenn boröa skyr, í stað
þess að koma í veg fyrir klofning
og fylgishrun. En þaö er ekki síst
fyrir það hversu óútreiknanlegur
og frumlegur Jón Baldvin er, að
Garri hefur veriö aö velta fyrir sér
því sem hann sagði um þessar
reglur. Augljóslega er Jón líklegur
til að aö snara fram reglum sem
flokksmenn geta haft á hraðbergi
þegar mikið liggur viö í manna-
ráðningum. Þannig aö ráðherrar
geti viö öll tækifæri haft skýran
leiðarvísi um þaö sem ekki má. Þá
væri hentugt aö hafa reglurnar í
þulu eða vísuformi, eins og þeir
vita sem kunna vísurnar um
mánuðina eöa stafrófið. Svo
heppilega vill til aö þaö er einmitt
til lítiö lag og vinsælt, sem er um
þaö sem er bannað, og Jón Bald-
vin þyrfti lítiö að breyta textan-
um til aö geta notað þessa þulu og
kallað „Þaö sem er bannað fyrir
krataráðherra". Hana mætti t.d.
raula í lok þingflokksfunda. Garri
vill ekki fara aö hafa áhrif á það
hvernig útfærslan á reglum fyrir
krataráðherra yröi, en engu að
síður er hér örlítið sýnishorn sem
gefur hugmynd um hvernig regl-
urnar hans Jóns gætu fallið aö
þessu ágæta lagi:
Þaö sem ekki má
(drög)
Þaö má ekki ráða pabba sinn
og ekki eðalkrata-bróðurinn,
því einkavinavæöing
veldur fólki ógeði
og ekki segja ráddi heldur réöi.
Þaö má ekki skaffa frænku hús
og ekki syngja Segulstöbvarblús,
ekki bara kaupa
krötum popp og tyggjó
og ekki nota blýant fyrir sleikjó.
Þetta fjölmiölafólk er svo skrítið,
það er alltaf að skamma mann,
þó maður geri ekki neitt,
þaö er alltaf aö skamma mann.
Þaö má ekki..
Garri
Velgjörðarmaður fólksins
Löngum hefur þótt mikill höfð-
ingsbragur á því að styöja mynd-
arlega viö bakib á listum og
menningu. Þeir, sem eru ósínkir á
fé til hvers konar listfremdar, fá á
sig orö fyrir aö vera svakalega
menningarlegir og eftir því sem
þeir bruðla meira, eykst hróöur
þeirra að sama skapi.
Hvert einasta mannsbarn veit,
eða á að vita, ab þessir útausandi
verndarar listarinnar nota ann-
arra fé til aö lyfta sér á stalla og
leika listfrömuöi.
Allt í einu bregöur svo við aö
einn af máttarstólpum listarinn-
ar, sem forfærir fé frá almenningi
til sjálfrar menningarinnar, er út-
hrópabur sem gjörspilltur og sér-
góöur pólitíkus, sem kaupir lista-
verk án heimilda og býöur fjölda
manns ókeypis að njóta listahá-
tíða.
Fjölmiölalúöarganga nú í skrokk
á Guömundi Arna Stefánssyni,
fyrrum bæjarstjóra í Hafnarfiröi,
fyrir aö halda listahátíðir sem
ekki stóbu undir sér fjárhagslega.
Last og lof
Bókhald listahátíðanna er kembt
og heimtaö skýringa á því hvers
vegna í ósköpunum bæjarsjóður
Hafnarfjaröar á aö standa undir
illa útskýröum útgjöldum.
Guömundur Árni stendur höll-
um fæti, því loksins, loksins, loks-
ins er búiö ab finna spilltan
stjórnmálamann á íslandi. Mann,
sem lætur flokkssystkini og skyld-
menni fá stöður og embætti og
ræður ekki viö aö halda útgjöld-
um ráöuneytis innan fjárlaga.
Þar ofan í kaupið skildi hann viö
bæjarsjóðinn í Hafnarfirði í botn-
lausum skuldum og eru firn mikil
ab sveitarsjóöur skuli svo á sig
kominn. Kvaö ástandiö vera svo
slæmt aö ekki er annað sýnna en
aö félagsmálaráöuneytiö veröi ab
taka Hafnarfjörö í gjörgæslu, en
dæmi eru um að sveitarsjóðir hafi
áöur lent í slíkum hremmingum.
Gubmundur Árni Stefánsson.
Verður félagsmálaráöherra vænt-
anlega aö ráöa fram úr þeim
vandamálum!
En þaö er listaspillingin sem hér
er til umræöu. Mikið liggur viö aö
ekki verði látið staðar numið í
rannsókninni fyrr er öll kurl eru
komin til grafar og flett ofan af
gjörspilltum bæjarstjóra, sem lét
menninguna fara fram úr fjár-
hagsáætlun.
Á víbavangi
Verður að upplýsa hvab kom í
hlut hvers og af hverju listir og
menning er ekki ókeypis í Hafnar-
firði, eins og alls staöar annars
staðar, eöa aö þaö tekur ekki aö
tala um hverjir borga.
Níð og vegsauki
í Reykjavík er aldrei rannsakað af
hverju listahátíöir fara fram úr
fjárhagsáætlunum, eöa lýöveldis-
hátíöir á Þingvöllum, eða niöurrif
og uppbygging Þjóðleikhúss eöa
yfirleitt neitt af því sem til menn-
ingarauka má teljast.
Það er af því ab spillingin býr í
Hafnarfiröi og þaöan er gjörspillti
stjórnmálamaðurinn kominn.
Hann er svo spilltur og vesæll að
hann getur ekki einu sinni svarað
fyrir sig, þegar sú fáheyröa sök er
borin á hann að þaö sé spillt og
ljótt aö verja peningum skatt-
borgara til aö kaupa og sýna list.
Öllum öðrum ráöamönnum er
hælt fyrir listabruöl og er þaö tal-
ið þeim til vegsauka.
Ostuðib á Guðmundi Árna er
svo algjört, aö honum er úthúðað
fyrir sömu athafnir og abrir eru
dáöir fyrir aö drýgja. Hann veitti
ekkert hvaöan á sig stendur veðr-
ið og kann engin svör viö ávirö-
ingunum, nema dylgjur og hálf-
kveðnar vísur um að hann viti
hvaðan þær eru ættaðar, sem er
algjört aukaatriði í málinu.
Eftirleikurinn veröur forvitnileg-
ur. Veröur spillingunni útrýmt,
þegar Guömundur Árni verður
hrakinn úr embættum? er áleitin
spurning. Af fjölmiölaumfjöllun
má ætla að svo verði.
En takist ekki að einskoröa spill-
ingu í opinberu lífi viö persónu
Gubmundar Árna og farib veröi
að upplýsa hana víöar og helst á
sem flestum sviöum — þar sem
hún reyndar blasir viö augum
þeirra sem vilja sjá — veröur
hann mesti velgjörðarmabur
þjóbarinnar fyrr og síðar.
Klaufaskapur hans viö aö víkjast
undan ávirðingunum ætti aö geta
opnaö augu almúgans fyrir því
óheyrilega brubli og þeirri
óskammfeilni, sem ráðandi
menn, kjörnir og skipaöir, um-
gangast fjármuni meö, sem þeim
er trúað fyrir.
Veröi fordæmi hans til þess aö
flett veröi í alvöru ofan af gjör-
spilltu valdaliðinu, mun Guö-
mundur Árni eiga skiliö stóra
styttu af sjálfum sér á almanna-
færi, og munu skattgreiöendur
leggja framkvæmdinni fé meö
glöðu geði.
Skítt meb listrænan ávinning af
minnismerkinu.
OÓ