Tíminn - 23.11.1994, Blaðsíða 7

Mibvikudagur 23. nóvember 1994

Hestar í
útigangi
Algengt er ab hross, sem ganga
úti að vetrarlagi, fái svokallaða
holdhnjúska eða hold-
hnjósku, eins og sumir nefna
þennan húðsjúkdóm. Það er
því rétt fyrir hestaeigendur að
kanna hvernig þessu er háttað
með þeirra eigin hross.
í Hestaheilsu, bók Helga Sig-
urðssonar dýralæknis um
hrossasjúkdóma, er fjallað um
holdhnjóskuna og hefur hann
góðfúslega veitt HESTAMÓT-
UM leyfi til aö birta þann kafla
og fer hann hér á eftir:
Hóldhnjóska
Tíðni þessa kvilla er mest á
haustin og veturna í votviðra-
sömu tíðarfari, þegar skiptast á
rigningar og kuldi.
Kvillinn er algengari sunn-
anlands vegna veðurlags, en er
þó þekktur alls staðar á land-
inu. Þá er reynsla fyrir því að
hestar, sem aldir eru upp
norðanlands, séu viðkvæmari
fyrir haustveðrum fyrstu árin
sunnanlands og hættir frekar
til að fá holdhnjósku. Einnig
eru dæmi um hesta sem aldrei
virðast þola útigang.
Orsakir
Holdhnjóska eru hrúður og
sár sem koma á hross, einkum
lend og hrygg. Orsakir kvillans
eru þær að hestar eru sífellt
holdvotir í rysjóttu vebri. Þeg-
ar skiptist á votviðrasamt veð-
ur og stuttir frostkaflar er voð-
inn vís. Efsta lag yfirhúðarinn-
ar blotnar og eyðileggst smám
saman af rakanum. Leðurhúð-
in, sem sér um viðhald hita í
líkamanum, verður varnarlítil
fyrir kuldanum og fitukirtlarn-
ir veita fitu til varnar út á yfir-
borð líkamans. Útferðin verð-
ur að hrúðrum á yfirborðinu
HEJTA- /
MOT 4§
KÁRI
ARNÓRS-
SON 1
og klístrast föst við hárin. Þá
má vera að hin snögga skipt-
ing milli hita og kulda hér á
landi eigi sinn þátt í ab lama
starfsemi fitukirtlanna, þannig
að þeir haldist galopnir.
Einnig er hárafar hestanna
mismunandi gisið og langt. Að
baki þessu liggja í sumum til-
fellum erfðafræðilegir þættir
sem vert væri að athuga.
Einkenni
Eins og ábur segir eru ein-
kennin,hrúður sem myndast á
yfirborði húðar á lend og
Huga þarf ab hrossum í útigangi.
hrygg, en geta komið víðar á
líkamann. Hrúðrið situr fast í
hámnum og þegar mikið
kveður að kvillanum em
hrúðrin oft í stórum flákum.
Séu þau rifin af er kvikan ber
undir. Hestarnir verða kulvísir
Aöalfundur Fáks:
Sveinn Fjeldsted
kjörinn formaður
og leggja fljótt af. Vika til eða
frá getur skipt sköpum. Hross-
um, sem eru ab leggja af, ann-
að hvort vegna hagleysu eða
annarra ástæbna, er hættara
vib en öðrum hrossum að fá
holdhnjósku.
Meðferð
Mikilvægast varðandi hold-
hnjósku er að hrossin hafi gott
skjól. Sérstaklega er þetta mik-
ilvægt þar sem flatlent er og
skjóllítið. Á þessum stöðum er
nauðsynlegt að byggja skýli
eða skjólvegg svo hrossin geti
leitað þangað í vondum veðr-
um. Kostnaðurinn sem í þessu
er fólginn er lítill miðað við
þann fóöurkostnaö sem þarf
til að fita hest sem hefur lagt
verulega af í kjölfar hold-
hnjósku. Opin hús eða byrgi
þar sem hrossin geta farið inn
eru þó það besta. Til að verjast
holdhnjósku, sérstaklega á
hrossum sem er hættara en
öðmm, er hægt að bera
parafínolíu eða abra mjúka
feiti á hrygg og lend. Hins veg-
ar ber að varast að bera of mik-
ið á bakið, því það getur valdiö
útbreiddum sárum þegar
frjósa saman olía og hár.
Sé útbreiösla holdhnjósku
mikil þarf að taka hestana á
hús og það fyrr en seinna, því
vika til eða frá getur skipt
miklu máli. Hestar með hold-
hnjósku geta á skömmum
tíma lagt mikið af.
Holdhnjóska er lengi að
hverfa, en þegar frá líður lyft-
ast hrúðrin þegar hárin vaxa
og grær smám saman undir
þeim. Ekki er ráðlegt að skafa
hrúðrin af, því þá myndast sár.
Betra er að reyna ab mýkja þau
smám saman upp á löngum
tíma með parafínolíu eða
annarri mjúkri olíu. Þá er hægt
að örva hárvöxtinn með
vítamíngjöf og einnig með því
að gefa bíótín, sem virkar
hvetjandi á allan hornvöxt og
þar með talið ysta hornlag
húbarinnar og hárvöxtinn.
Holdhnjóska á hryggnum get-
ur valdib vandræbum í sam-
bandi vib notkun, því hætta er
á að hnakkurinn særi húðina
meira en góðu hófi gegnir. Því
er mikilvægt að byrja strax að
mýkja þessi hrúður upp eftir
aö hestar koma á hús, en gæta
verður þess að ekki komi sár. ■
Aðalfundur Hestamannafé-
lagsins Fáks var haldinn síð-
astliðinn miðvikudag 16. nóv-
ember. Fundurinn var mjög
vel sóttur og sýnir mikinn
sóknarkraft í félaginu. Fráfar-
andi stjórn gerbi grein fyrir
starfinu á liðnu starfsári. Hag-
ur félagsiris hefur batnað til
muna, þrátt fyrir allnokkrar
framkvæmdir. Keppendum á
vegum Fáks farnaðist vel á
Hestaíþróttamabur ársins: Sigurbjörn Bárbarson, margfaldur meistari.
Sigurbjörn ósigraður
Á þessari uppskeruhátíð var til-
kynnt um hver hlotið heföi titil-
inn Hestaíþróttamaður ársins. Það
var að þessu sinni, sem reyndar í
ótal mörg skipti önnur, Sigur-
björn Bárðarson úr Fáki. Mönn-
um er í fersku minni þegar Sigur-
björn hlaut í fyrra titilinn íþrótta-
maður ársins. Hann var þá sá elsti
sem þennan titil hafði hlotið. Sú
útnefning var mikil viðurkenning
fyrir hestaíþróttina og jafnframt
mikil lyftistöng. Síðan þá hefur
Sigurbjörn hlotið miklar þakkir
frá hestamönnum við ýmis tæki-
færi.
En hann lætur ekki deigan síga,
eins og fram kom á uppskeruhá-
tíðinni þegar formaöur Hesta-
íþróttasambandsins, Jón Albert
Sigurbjörnsson, lýsti kjöri hans.
stórmótum liðins keppnis-
tímabils og mikil notkun hef-
ur verið á svæði Fáks í Víðidal.
Nokkub hefur áunnist í reið-
vegamálum, þó þar þurfi að
gera mun betur. Borgaryfir-
völd og Vegagerðin virbast þó
vera að taka ögn við sér í þess-
um efnum.
Viðar Halldórsson gaf ekki
kost á sér til áframhaldandi
formennsku, en hann hefur
verið formaður Fáks nokkur
undanfarin ár. Voru honum
þökkuð góð og óeigingjörn
störf í þágu félagsins, sem og
Rögnu Bogadóttur, konu
hans, sem unnið hefur mjög
ötullega fyrir félagið. Jóhanna
Arngrímsdóttir meðstjórnandi
lét einnig af störfum og hlaut
hún þakkir fyrir sitt framlag.
Formaður var kjörinn
Sveinn Fjeldsted, sem áður var
gjaldkeri félagsins. í aðalstjórn
Fáks í stab Jóhönnu var kjör-
inn Bragi Ásgeirsson.
Samþykkt var á fundinum
tillaga þar sem þess er eindreg-
ið farið á leit að íþróttadeild
Fáks eignist Reiðhöllina með
sömu kjörum og önnur í-
þróttafélög eignast sín íþrótta-
hús, þ.e. Reykjavíkurborg leggi
fram 80% og íþróttadeildin
20%.
Á þessu ári keypti borgin
Reiðhöllina og er þess nú að
vænta ab hún afhendi hana
íþróttadeild Fáks með framan-
greindum skilmálum.
Á fimmtudaginn 24. nóvem-
ber verður Sigurður Haralds-
son, fyrrum hrossabóndi í
Kirkjubæ, með erindi um
hrossarækt í Félagsheimili
Fáks og hefst það klukkan
20.30. Erindib er flutt á vegum
fræðslunefndar Fáks. ■
KYNBOTAHORNIÐ
Gustur frá Hóli II fékk 10 fyrir vilja. Knapi Ragnar Ingólfsson.
Vilji
6.5 og lægra
-Leti; svo mikiö viljaleysi að það stendur afköstum á gangi stór-
lega fyrir þrifum, hrossið tekur ekki hvatningu.
7,0
-Þungur vilji; hrossið nær ekki afköstum á gangi nema fyrir mjög
afgerandi hvatningu.
7.5
-Þokkalegur vilji; hrossið nær afköstum á gangi, en þarf nokkra
hvatningu til þess.
8,0
-Reiðvilji; hrossiö nær fullum afköstum á gangi við nokkra hvatn-
ingu, ekki ásækið.
8(5
-Ásækni; hrossið nær fullum afköstum á gangi við óverulega
hvatningu.
9,0
-Hörb ásækni; hrossið spinnur sig upp til afkasta.
9,5-10
-Fjör.