Tíminn - 06.12.1995, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 6. desember 1995
iMH
3
Búvörulogafrumvarpiö samþykkt:
Eitt hundrab og ellefu bændur
gert samninga um uppkaup
Frumvarp um breytingar á bú-
vörulögunum var samþykkt
ineð 30 atkvæbum gegn 11 á
Alþingi í gær en 5 þingmenn
sátu hjá og 17 voru fjarver-
andi. Abur hafbi tillaga fyrri
minnihluta landbúnabar-
nefndar, um ab vísa frum-
varpinu til ríkisstjórnarinnar,
verib felld. Þingmenn stjórn-
arflokkanna greiddu frum-
varpinu atkvæbi ab Pétri H.
Blöndal, þingmanni Sjálf-
stæbisflokksins, undanskild-
um er greiddi atkvæbi gegn
því. Þingmenn Alþýbuflokks-
ins, Þjóbvaka og Kvennalist-
ans greiddu atkvæbi gegn
frumvarpinu en þingmenn Al-
þýbubandalagsins sátu hjá.
Miklar umræbur urbu um
frumvarpið í þinginu þar sem
þingmenn stjórnarandstöbunn-
ar og einnig nokkrir þingmenn
Sjálfstæbisflokksins gagnrýndu
þab frá ýmsum hliðum. Beind-
ist gagnrýnin einkum að því að
með þeim breytingum sem
kveðið er á um muni ekki takast
ab leysa vanda sauðfjárræktar-
innar. í máli talsmanna stjórn-
arandstööunnar kom fram
ákveðinn stuðningur við
greibslur úr ríkissjóði til þess að
auðvelda ablögun sauöfjárraekt-
arinnar að breyttum tímum og
starfsumhverfi en þingmenn
greindi á um hversu mikill sá
stuöningur ætti að vera og einn-
ig hvort um áframhaldandi
stuðning viö þessa atvinnugrein
yrði að ræða að samningstíman-
um loknum árið 2000.
Landbúnaðarnefnd Alþingis
lagði fram nokkrar breytingar-
tillögur vib frumvarpið sem
samþykktar voru. Er þar fyrst að
nefna að ákvæði samnings ríkis-
valdsins og bændasamtakanna,
um að bændur er náð hafa 70
ára aldri njóti ekki greiðslu-
marks, hafa verið felld brott —
en samkvæmt upplýsingum
Guðmundar Bjamasonar, land-
búnabarráðherra, hafa 111
bændur nú gert samninga við
ríkið um uppkaup á rétti til
greiðslumarks á grundvelli bú-
vörusamningsins og hefðu 46
þeirra náð 65 ára aldri.
Fyrirkomulag launamála hefur gengiö sér til húöar.
Jökull í Ólafsvík:
Um fátt annað
að ræða en að
þiggja „molann"
í búvörulögunum segir að
verölagning sauðfjarafurða
verði felld niður frá og með 1.
september 1998 en frá þeim
tíma metur verblagsnefnd fram-
leiðslukostnað sauðfjárafurða
fyrir meðalbú. Landbúnaðar-
nefnd lagði til ab innheimt
verði 5% verðskeröingargjald af
verði kindakjöts til framleið-
enda og 3% af úrvinnslu- og
heildsölukostnaði til markaðs-
mála. Þá hafa verðtryggingar-
ákvæði verið felld úr samningn-
um. ^
í nýju búvörulögunum segir
að landbúnaðarráðherra skuli
fyrir 1. september ár hvert, ab
fengnum tillögum Bændasam-
takanna, ákveða hlutfall kinda-
kjöts sem flytja skal á erlendan
rnarkað. Einnig eru allir sauð-
fjárbændur skyldaðir til þess að
taka þátt í útflutningi aðrir en
þeir sem hafa innan við 0,7
vetrarfóðraðar kindur miðað vib
greiðslumark. í búvörulögunum
segir einnig að landbúnaðarráð-
herra úthluti því greiðslumarki
sem losni vegna uppkaupa ríkis-
sjóbs á greiðslumarksrétti þó
þannig að samanlagt greiðslu-
mark sauðfjárafurða- og rnjólk-
urframleiðslu fari ekki yfir 450
ærgildi.
-Þ/
Ekki erannab ab sjá en ab þessir spekingar á spástefnu líti framtíbina björtum augum, talib frá vinstri: Árni Sig-
fússon framkvcemdastjóri Stjórnunarfélags íslands, Einar Benediktsson forstjóri Olís, jón Ásbjörnsson formabur
Stjórnunarfélagsins, og Þórbur Fribjónsson þjóbhagsstjóri. Tímamynd: cva
Sighvatur Bjarnason á spástefnu:
Jóhannes Ragnarsson, for-
mabur Verkalýbsfélagsins Jök-
uls í Ólafsvík, segir ab þab sé
fátt eitt annab í stöbunni en
ab þiggja „molann sem hrökk
af borbi" launanefndar ASÍ og
VSÍ. Hann segir ab ef félags-
fundur samþykkir tillögu
launanefndar verbi fyrri
ákvörbun félagsins um upp-
sögn kjarasamninga dregin til
baka. En bobab hefur verib til
almenns fundar í félaginu í
kvöld, mibvikudag.
Hann bjóst ekki við því í gær
ab á fundinum í kvöld kæmi
fram tillaga um að félagið grípi
til aðgerða til að knýja á um
frekari launaleiðréttingu en gert
er ráð,fyrir í tillögu launanefnd-
arinnar. Jóhannes telur ab
næstu skref verkalýðshreyfing-
arinnar hljóti að miðast að því
að byggja upp einhverja væn-
lega stöbu, þegar samningarnir
renna óumdeilanlega út um
áramótin á næsta ári.
í haröorðri ályktun almenns
félagsfundar í Jökli frá mibri síð-
ustu viku kemur m.a. fram ab
„fyrirkomulag launamála á ís-
landi hafi gengið sér til húðar."
Formaður félagsins segir aö
þarna sé t.d. átt við þann gífur-
lega mun sem er annarsvegar á
launum fiskvinnslufólks hér á
landi og hinsvegar á Norður-
löndunum. Sem dæmi þá nefnir
hann að íslendingar í fisk-
vinnslu í Norðurlöndum fái um
1100 krónur á tímann en hér-
lendis aöeins 450-500 kr. ab
meðtöldum bónus. Hann segir
fólk ekki una því að vera ekki
Hörð samkeppni í sjáv
arútvegi framundan
hálfdrættingar í launum miðað
við það sem gerist og gengur í
nágrannalöndunum. Þar fyrir
utan beinist gagnrýni launa-
fólks í Ólafsvík ab því „ægilega
miðstýringarvaldi VSÍ."
Jóhannes segir að það geti
varla verið heilbrigt að örfáir
menn hjá VSÍ setji öllum öbrum
á vinnumarkaði stólinn fyrir
dyrnar. Hann telur einsýnt að sá
dagur renni upp fyrr eða síðar
að launakerfið verði sprengt í
loft upp. Það einkennist m.a. af
lágu taxtakaupi, yfirborgunum,
eingreiðslum, fastri yfirtíð og
öbru þessháttar. Hann segir
launakerfið vera algjört gatasigti
sem býöur uppá ójöfnuð og
skollaleik og því þurfi að breyta
til betri vegar. -grh
Sighvatur Bjarnason, forstjóri
vinnslustöbvarinnar í Vest-
mannaeyjum, lýsti þeirri
skobun sinni, á spástefnu
Stjórnunarfélagsins í gær, ab
stóraukin samkeppni frá fjar-
lægum þjóbum blasti nú vib
íslenskum sjávarútvegi.
Hann nefndi Kínverja sem
dæmi og kvað ljóst að þeir og
fleiri þjóðir sem íslendingar
hefðu hingað til ekki litið á sem
keppinauta á þessu sviði hefðu
nú yfir að ráða tækni til veiða og
vinnslu sem væri jafnfullkomin
og sú sem íslendingar búa við,
auk þess sem vöruþróun og
markaðsmál væru í örri þróun.
Sighvatur kvað ljóst að lág
laun þessara fiskveiðiþjóða, 100
til 150 krónur á tímann, væri
nokkuð sem íslendingar gætu
ekki keppt við.
Sighvatur Bjarnason minntist
á áhrif ríkisvaldsins í erindi sínu
og taldi brýnt aö stefnumörkun
þess í sjávarútvegsmálum væri
tekin föstum tökum, t.d. meb
því að festa aflamarkskerfiö í
þessu og taka af allan vafa um
ab ekki standi til að taka upp
veiðigjald.
A mörgum vernduöum vinnustööum eru engir kjarasamningar. Kaup og kjör einhliöa ákvöröun stjórnenda:
Algjört réttindaleysi fatlaðra starfsmanna
I nýlegri skýrslu nefndar félags-
málarábuneytisins um atvinnu-
mál fatlabra kemur m.a. fram ab
á mörgum verndubum vinnu-
stöbum eru ekki til neinir kjara-
samningar um kaup og kjör
starfsmanna heldur ákveba
stjórnendur þeirra einhliba hvab
greitt skuli fyrir vinnuna. Fribrik
Sigurbsson, formabur nefndar-
innar og framkvæmdastjóri
Landssamtakanna Þroskahjálp-
ar, segir ab samfara þessu sé rétt-
indaleysi starfsmanna algjört og
t.d. eru þeir ekki í lífeyrissjóbi
eba stéttarfélagi og hafa raunar
ekki átt neina möguleika á því.
Til að ráða bót á þessu ástandi
leggur nefndin til að samið verði
um kaup og kjör starfsmanna með
þáttöku hagsmunasamtaka fatl-
aöra, ríkisvalds og aðila vinnu-
markaðarins. En tímakaup á mörg-
um vernduðum vinnustöðum
mun vera á bilinu 70-250 krónur.
Friðrik Sigurðsson telur eölilegt að
hagsmunasamtök fatlaðra verði
samningsaðili fyrir hönd starfs-
manna. Hann segir mikilvægast ab
komast að niðurstöðu í þessum
efnum, óháð því hvort um verður
að ræða sérsamninga eða almenna
samninga.
Nefndin leggur einnig til að það
verði skilgreint fyrir hvern og einn
sem er á vernduöum vinnustað,
hver tilgangurinn sé meö veru
hans á stabnum. Ef vibkomandi er
þar vegna þjálfunar, þá á hann rétt
á að þjónustan uppfylli ákveönar
gæöakröfur. Að sama skapi á fatl-
aður einstaklingur, sem er á vernd-
uðum vinnustab til að stunda þar
vinnu, rétt á samningsbundnum
launum gegn ákvebnu vinnufram-
lagi.
í skýrslunni leggur nefndin til
alls 15 tillögur til úrbóta í atvinnu-
málum fatlaðra og m.a. aö þau
heyri undir vinnumálaskrifstofu
félagsmálaráðuneytisins, þannig
ab þau verði á sama stab og önnur
vinnumál í kerfinu. Nefndin legg-
ur einnig til að komið verbi á fót
svæðisbundnum vinnumiölunum
fyrir sérverkefni eins og t.d. at-
vinnumál fatlaðra. Friðrik segir ab
mörg sveitarfélög séu það lítil aö
þau hreinlega ráði ekki við sértæk-
an vanda eins og þann er lítur ab
atvinnumálum fatlabra svo ekki sé
minnst á atvinnuleysið og úrbætur
í þeim efnum.
-grh