Tíminn - 09.03.1996, Blaðsíða 6

6

Laugardagur 9. mars 1996
Ragnar Ingi Aöalsteinsson,
kennari og rithöfundur, tók sér
fjögurra ára hlé frá kennslu til
húsverka og ritstarfa. Hann
fylgdi þá konu sinni til Banda-
ríkjanna þar sem hún stundaöi
nám en hann stundaöi upp-
vask meöfram því aö skrifa 4
bækur. Nú hefur afrakstur út-
legöarinnar komiö út, ljóöa-
bók, skáldsaga, skólaútgáfa af
Eiríks sögu víöförla, og nú síö-
ast kennslubækur í bragfræöi
sem komu glóövolgar úr prent-
smiöjunni meö sendli upp í
Grafarvog í miöju viötali Tím-
ans viö Ragnar.
„I>að var ógurlega gaman aö
vera þarna úti. Ég náttúrulega sá
um uppvaskið, tiltektina og elda-
mennskuna og var alveg í eld-
húsinu en þaö gafst heilmikið
tóm með því og þá skrifaði ég
þessar bækur."
Ragnar hefur kennt bragfræöi í
grunnskólum en lengi vel var
bragfræðikennslu lítið sinnt í
skólunum. Hann segist þó veröa
var við meiri áhuga á að kynna
unglingum þetta tjáningarform
undanfarin ár. Áður hefur Ragn-
ar skrifað kennslubækur í brag-
fræði fyrir grunnskóla og fram-
haldsskóla en hinir nýútkomnu
Suttungur 1 og 2 eru mun ýtar-
legri en fyrri bækurriar, og fylgja
þeim auk þess kennsluleiöbein-
ingar og ítarefni. „Vegna þess aö
það er fullt af fólki sem myndi
gjarnan vilja kenna þetta í
gmnnskólunum en kann þetta
bara ekki sjálft og er þar af leið-
andi ragt við aö fara út í það."
Ragnar fer lítið út í þau fjöl-
mörgu afbrigöi sem til em af
þekktustu bragarháttunum enda
segir hann slíkt einkum vera fyr-
ir fræðimenn. „Sérstaklega í ljósi
þess að allir okkar þekktustu hag-
yrðingar á íslandi hafa ekki hug-
mynd um hvað bragarhættirnir
heita."
Hinir fornu hættir em þó ekki
með öllu sniðgengnir í bókunum
en Ragnar setti m.a. upp vísu
undir málahætti. „Ég veit ekki til
þess að nokkur maöur hafi ort
undir málahætti síðan aö Atla-
mál hin grænlensku vom ort á
Grænlandi fyrir a.m.k. 800 ár-
um."
Háð var hörð rímma;
eitm sem hart barðist
undan snöggu höggi
féll í snjótraðkið.
Sárt var brún bólgin
brostinn augnsvipur;
taumar blóðs léku
um tœttar skjólflíkur.
Ragnar segist hafa leyft sér
þessa ósvinnu að yrkja undir
málahætti en tilefniö var ferð
söguhetju bókarinnar út á lífiö.
Þarna er því ort um unglinga aö
berjast á Lækjartorgi en ekki
bændur á landnámsöld sem em
nú tíðari gestir í vísum undir
Hagnaöur af rekstri lands-
bankans varö um tvöfalt
meiri í fyrra en áriö áöur, eöa
ríflega 650 milljónir fyrir
skatta, en rúmar 350 milljónir
eftir aö skattar höföu veriö
reiknaöir. En þar sem bank-
inn átti ríflega 3.230 milljónir
króna í yfirfæranlegu skatta-
legu tapi um áramót mun
hann ekki greiöa tekjuskatt á
árinu.
Bætt afkoma mun ekki sýst að
þakka 500 milljóna króna lækk-
un framlaga í afskriftareikning
málahætti.
I Suttungi er ungum gmnn-
skólanema sem heitir Falur fylgt
eftir. í fyrra heftinu er hann aö
vesenast í skólanum en í seinna
heftinu fær hann að fara með
frænda sínum, sem er í fjölbraut,
út á lífið um helgi á laugardags-
kvöldi þegar allt er í fullu fjöri.
útiána, niður í 1,5 milljarða á
síðasta ári. Alls hefur Lands-
bankinn afskrifaö nær 10 millj-
arða af töpuðum útlánum á sl.
sex árum (sem samsvarar t.d.
um 1/6 allra núverandi innlána)
og búist er við að enn þurfi að
leggja verulegar fjárhæðir til
hliðar vegna útlánataka á yfir-
standandi ári. Eigið fé bankans
var um 6,2 milljarðar í árslok og
eiginfjárhlutfallið tæplega 9,4%
sem er vel yfir 8% skyldulág-
markinu. Landsbankinn hafði
um 4,2 milljarða hreinar vaxta-
Þab er á því kvöldi sem Fali þykir
ástæba til að notfæra sér mála-
háttinn til að yrkja um þá sjón
sem fyrir augu hans ber niðri í
bæ þar sem hann skoðar
skemmtanalífið í fylgd Vals, eldri
frænda síns.
Það er þó ekki málahátturinn
sem Ragnar vill helst kenna
tekjur á árinu. Vaxtamunur
hækkaði 3,9% úr 3,8% árið áð-
ur, sem bankastjórnin skýrir
með breyttri samsetningu út-
lána.
Heildarinnlán í Landsbanka
námu 70,6 milljörðum að verb-
bréfaútgáfu meötalinni, en 60,4
milljöröum án þeirra. Þar af
námu spariinnlán um 40,5
milljörðum og höfðu aðeins
aukist um 0,9% á árinu, eða
nærri helmingi minna en verð-
bólgan. Útlánin stóöu í 77,9
milljörðum í árslok. ■
nemendum sínum heldur álítur
hann að fornyrbislagið, sem not-
að er í eddukvæðum, myndi
henta ungu fólki einna best enda
mun auöveldara en ferskeytlan
sem sé að mörgu leyti þrælsnúin.
-En nú glymja vísur undir forn-
yrðislagi ekki á hlustum unglinga í
dag, meirí líkur á að þau hafi rekist
á einhverjar ferskeytlur um œvina,
er ekki alveg vonlaust að œtla að
þroska með þeim brageyra fyrir
fomyrðislagi?
„Nei. Ég hgf tekið við bekk árið
sem þau fermast, þegar þau hafa
ekki kunnað staf í bragfræöi og
þau taka bara því sem að þeim er
rétt. Þau hafa gaman af þessu og
þau yrkja ferskeytlur alveg ferð-
ugt að vori. Ef þeim yrði kennt
fornyrðislag myndi það ná-
kvæmlega sama gerast, nema að
ég held að þau yrðu heldur fljót-
ari að því."
Ragnar, sem sjálfur ólst upp
við sífelldan kvebanda í kringum
sig og er m.a. bróbir eins þekkt-
asta hagyrðings landsins, Há-
kons Abalsteinssonar, hefur eng-
ar áhyggjur af því að ekki sé hægt
ab kenna vídeókynslóðinni að
kasta fram stökum þegar við á
þrátt fyrir allt það afþreyingar-
efni sem glepur og gleöur ung-
linga í dag. „Hér í skólanum hef
ég fengið nemendur sem eru
reglulega snöggir hagyrðingar."
Þessir nemendur virðast hafa
meðtekið reglurnar eins og hver
annar 19. aldar íslendingur og
segir Ragnar ab vísum sé jafnvel
kastað fram óforvarindis í
kennslustundum.
„Einhvern tímann um þetta
leyti árs var voða gott veður,
snjór yfir öllu og þau voru að
væla í mér um að fá að fara á
skíði. Og ég sagði þeim að búa til
vísu og fara með til yfirkennar-
ans en hún er góbur hagyröingur
og gift snjöllum hagyröingi, og
ég vissi að þetta var..."
-leiðin að hjarta hennar...
„já, og sagði ef þið getið búið
til góða vísu þá skulum við skoða
málið aftur. Þau settust niður og
smelltu saman vísu og hún var
þrælgób."
-Manstu hana?
„Nei. Því miður hún týndist.
En þegar hafði verið staðfest að
þau hefðu gert hana hjálparlaust
þá fengu þau frí. Yfirkennarinn
steinlá fyrir þessu. Það var einu
sinni nemandi, svona gaur sem
var hér, sem velti svona upp úr
sér vísu og allt saman rétt. Hann
orti þá um bekkjarsystur sínar
þegar þær voru aö fermast:
Stúlkur sátu í stólum þétt,
stórar gerðust eyðslur.
Fyrir pottþétt permanett
og púkalegar greiðslur.
Þetta bara rann upp úr honum.
í bekknum á eftir honum voru
tveir drengir sem ortu vísu um
þann þriðja sem mér hefur lengi
verið minnisstæð. Þab var inní
tíma, ég fékk aldrei að vita tilefn-
ið enda hefur þab sennilega verið
eitthvað sem átti ekki að fara
hátt. Þetta var á mánudegi og
1 eitthvað mjög merkilegt hafði
gerst um helgina:
Einu 'sinni eyrnamerg
Elli fékk að smakka.
Gargaði ígríð og erg,
gleymdi svo að þakka.
Þetta fannst þeim svona rosal-
ega fyndiö. Þá hafði einhver lent
á fyllerí. Svo var einn í 8.bekk
sem orti þessa vísu, þá staddur á
skíðahóteli:
Nú er rigning, rosafjör,
rafmagnað er veðrið.
Valið get ég verrí kjör,
vöknar höfuðleðrið.
Ragnar segist ekki ætlast til
þess að hann útskrifi nemendur
sína sem skáld en fyrst og fremst
ætlist hann til þess ab þegar þau
fari frá skólanum að þau þekki
eins og skot hvort vísa er rétt eða
rangt gerð og geri því miklu
meiri kröfur til nemenda sinna
en t.d. höfundar dægurlagatexta.
Miöað vib reynslu Ragnars
geta hagyrðingar því veriö bjart-
sýnir á að þessi hefð aö kasta
fram stökum verði ekki jörðuð
með þeirra kynslóð. Vídeókyn-
slóðin hafi alla burði til að halda
lífi í henni.
-LÓA
© ím wrkni wni:ímwni:íniini-Krií: ®
Hagnaöur Landsbankans tvöfaldast milli ára, í 650 milljónir í fyrra:
Landsbankinn á 3.230 m.kr.
í ónotuðu skattalegu tapi