Tíminn - 18.04.1996, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 18. apríl 1996

9
UTLÖND . . . UTLÖND . .. UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . .. UTLÖND . . . UTLÖND . . . UTLÖND . ..
Leiðtogi skœruliðahreyfingar Kúrda i Tyrklandi fœrir út kvíarnar og segir Þjóðverjum stríð á hendur:
Ótíndur glæpamaöur eöa
frækin þjóöfrelsishetja?
Um nærri 12 ára skeið hefur
Kúrdneski verkamannaflokkur-
inn (PKK) í Tyrklandi háb blób-
uga styrjöld vib tyrkneska her-
inn í baráttu sinni fyrir réttind-
um og sjálfstæbi Kúrda. Leib-
togi PKK er Abdulla Öcalan,
vægast sagt umdeildur mabur
en ótvíræb þjóbfrelsishetja í
augum margra Kúrda í Tyrk-
landi.
Öcalan hefur nú fært baráttu sína
út fyrir landamæri Tyrklands, norö-
ur til Evrópu. Hann hefur lýst stríði
á hendur Þýskalandi, og Þjóðverjar
vita ekki sitt rjúkandi ráð. Sjálfs-
morðsárásir hafa átt sér stað í Þýska-
landi, jafnvel árásir á helstu leið-
toga þjóðarinnar sem og þýska
ferðamenn sem í sakleysi sínu eru
að spóka sig á ströndinni í Tyrk-
landi.
Þýska stjórnin hefur leitað til Sýr-
lands og Líbanon, þar sem PKK hef-
ur haft aðstöðu og bækistöðvar, um
aðstoð gegn skæmliðum Öcalans.
Og þýskir Jafnaðarmenn, sem em í
stjórnarandstöðu, hafa krafist þess
að gefin verði út alþjóðleg hand-
tökuskipun á hendur Öcalan.
Á meðan þessu fer fram em sífellt
að birtast viðtöl viö Öcalan í þýsk-
um fjölmiðlum, þar sem hann er
ýmist í allri auðmýkt að biðjast af-
sökunar á nýjustu ofbeldisverkun-
um eða þá að hann sýnir á sér
dekkri hliðina og hefur í hótunum.
Það er ekki laust við að ýmsum
geti dottið í hug að maðurinn sé
vart með öllum mjalla. Hvaða vit er
í því fyrir lítinn skæruliðaher í Tyrk-
landi að fara í stríð við stórveldið
Þýskaland? En aðrir benda á að svo
virðist sem hann viti nákvæmlega
hvað hann er að gera. Þýskaland er
í augum hans bandamaður óvinar-
ins, Tyrklands, m.a. fá Tyrkir vopn
frá Þýskalandi. Auk þess býr meiri-
hluti allra brottfluttra Kúrda í
Þýskalandi, og þeir eru mikilvægir í
fjáröflunaraðgerðum PKK.
Hálf milljón Kúrda býr nú í
Þýskalandi og frá því 1993 hefur
þeim verið óheimilt að taka upp
málstað PKK á opinberum vett-
vangi, þar sem bann hefur verið
lagt á alla starfsemi flokksins þar í
landi. Með hótunum sínum um
stríð við Þýskaland er hann nú fyrst
og fremst að reyna að þvinga það
fram að þetta bann verði aflagt. Þar
að auki vill hann að Þjóðverjar fari
að taka upp viðræður við sig — og
þess vegna er hann í öðru orðinu sí-
fellt að bjóða upp á samkomulag og
sættir.
Án Öcalans væri engin
uppreisn
Meðal Kúrda í suðausturhluta
Tyrklands er Öcalan orðin að tákn-
gervingi andspyrnuhreyfingarinnar
og nýtur mikilla vinsælda sem slík-
ur. Allir eru sammála um að án
hans væri engin uppreisn. Hann
stofnaði PKK árið 1978 og í ágúst
1984 hóf flokkurinn vopnaða bar-
áttu gegn tyrkneska hernum.
Framan af var takmarkið að
stofna sjálfstætt og fullvalda ríki
Kúrda, en nú sættir hann sig við að
myndað verði sambandsríki Tyrk-
lands og Kúrdistans á jafnréttis-
grundvelli. Öcalan hefur yfir að
ráða 15.000 skæruliðum og allt
skipulag flokksins er hið ítrasta. Um
20.000 manns hafa látið lífið í átök-
Abdullah Öcalan, leiötogi skœru-
liöahreyfíngar Kúrda í Tyrklandi.
unum á þessum 12 árum, og ekkert
lát virðist vera á þeim. Kúrdar sjálfir
hafa farið illa út úr þessum átökum
að mörgu leyti. Þeir hafa verið
hraktir frá heimilum sínum í stór-
um stíl, og jafnvel skæruliðar PKK
hafa gengiö fram af mikilli hörku
gegn þeim Kúrdum sem tekið hafa
tilboði tyrknesku stjórnarinnar og
tekið þátt í starfi heimavarnarliða í
þorpunum.
Svo undarlegt sem það kann að
virðast hefur harka Öcalans og allt
ofbeldið síður en svo orðið til þess
að draga úr vinsældum hans. Þvert
á móti. Honum hefur tekist að sýna
Kúrdum fram á það að þeir eru full-
færir um að standa uppi í hárinu á
Tyrkjum þrátt fyrir að öllum hern-
aðarmætti ríkisins hafi verið beitt af
fullri hörku til þess að reyna að
bæla uppreisnarhreyfinguna niður.
Þeir líta á hann sem frelsishetju
sína.
„Þegar herinn réðst inn í kúrd-
nesku þorpin á áttunda áratugnum
sýndu Kúrdar enga mótspyrnu. Þeir
litu á þetta sem örlög sín," segir seg-
ir tyrkneski félagsvísindamaðurin
Ismail Besikci. „Hugmyndin um
uppreisn, andspyrnu, vaknaði fyrst
á 9. áratugnum með tilkomu PKK.
Og hann breytti andrúmsloftinu til
frambúðar."
Sjálfur beitir Öcalan nákvæmlega
þessum rökum til þess að hvetja
Kúrda til dáða: „Það hefur alltaf
vakið mér viðbjóð hvað Kúrdar eru
mikið til baka. Hvað ætti manni að
þykja vænt um hjá niðurlægðum
og niðurbeygðum Kúrda? Til þess
að vekja hrifningu verður hann að
rísa upp og berjast."
Kúrdar í kiemmu
Samtök Kúrda í Norður-írak eru
enn grundvölluð á hinni gömlu
ættaskipan. PKK var hins vegar frá
upphafi samtök hinna fátæku og
rótlausu — jafnvel þótt í dag sé að
finna bæði vellauðuga Kúrda og
ættarhöfðingja innan raða hans.
Ævi Öcalans endurspeglar einnig
vel þá klemmu sem Kúrdar í Tyrk-
landi eru staddir í: Ef þeir afneita
uppruna sínum getað þeir náða
frama í tyrknesku samfélagi, þeir
sem gera það ekki verða alltaf gerð-
ir hornreka.
Á yngri árum sínum ætlaði hann
að ganga í herinn, en fékk ekki inn-
göngu í hann sökum uppruna síns.
Um einhverja hríð aðhylltist hann
jafnvel tyrkneska þjóðernisstefnu.
En það var ekki fyrr en hann kynnt-
ist kenningum sósíalista í háskóla á
sjöunda áratugnum sem líf hans
tók stefnubreytingu. „Ég ákvað að
ganga til liðs við marxisma- lenín-
isma. 'Stafróf sósíalismans' var
fyrsta sígilda ritið sem ég las," sagði
hann.
Nú er hann reyndar ekki jafn ein-
strengingslegur í skoðunum og áð-
ur. Hann gerir sér grein fyrir því að
vel er hægt að starfa með fólki þótt
ýmislegt beri á milli. Er jafnvel svo
komið að múslimskir klerkar tala
máli PKK á trúarlegum nótum —
sem vafalaust er óhjákvæmilegt því
meirihluti tyrkneskra Kúrda eru
íhaldssamir múslimar.
Tyrkneskir stjórnmálamenn hafa
klifab á því í rúman áratug að
skammt sé þess að bíða ab hryðju-
verkastarfsemi PKK verði endanlega
brotin á bak aftur. En með hverju
árinu eflist PKK að styrkleika.
Hundrub þúsunda tyrkneskra her-
manna eru bundnir yfir ástandinu í
Kúrdahérööum Tyrklands og stríðs-
reksturinn kostar tyrkneska ríkið
um 500 milljarða íslenskra króna á
ári. Milljónir Kúrda hafa verið
hraktir frá heimaþorpum sínum og
hafast nú við í fátækrahverfum
stórborganna í Vestur-Tyrklandi.
Það er tvímælalaust í allra þágu
að lausn verði fundin á ástandinu.
Það hefur lítið upp á sig að úthúða
Öcalan og kalla hann harðstjóra,
morbingja og glæpamann. Einnig
hefur það borið takmarkaðan ár-
angur að berjast gegn honum. Ein-
hvern tímann kemur að því að ein-
hver þarf að tala við hann. Og það
er einmitt það sem hann vill.
-GB/Die Woche
Birkiskógar íslands
Föstudaginn 19. apríl nk. gangast Landgræösla ríkisins, Náttúrufræöistofnun íslands,
Náttúruverndarráö, Rannsóknastofnun landbúnaöarins og Skógrækt ríkisins fyrir ráö-
stefnu á Hótel Loftleiðum um birkiskóga á íslandi. Ráöstefnan hefst kl. 13.00 og
lýkur kl. 18.15. Fundarstjórar verða Björn Sigurbjörnsson, ráöuneytisstjóri í landbúnað-
arráðuneyti, og Magnús jóhannesson, ráöuneytisstjóri í umhverfisráðuneyti. Ráðstefnan
er öllum opin og aðgangur er ókeypis.
13.00-13.10
13.10-13.35
13.35-14.35
14.35-15.00
15.00-15.40
15.40-16.00
16.00-16.15
16.15- 16.35
16.35-17.00
17.00-17.15
17.15- 18.15
Dagskrá
Setning og ávarp.
Guðmundur Bjarnason, umhverfis- og landbúnaðarráðherra.
Úttekt á birkiskógum íslands. Kynning á gögnum og niðurstöðum.
Árni Bragason og Ingvi Þorsteinsson.
Framtíbarstefna um meðferb, fribun, verndun og stækkun
birkiskóganna.
Stefna Náttúruverndarrábs. Arnþór Garöarsson formabur.
Stefna Skógræktar ríkisins. jón Loftsson skógræktarstjóri.
Stefna Landgræbslu ríkisins. Sveinn Runólfsson landgræbslustjóri.
Kaffi
Stuttar kynningar á vinnu og rannsóknum sem fram fara á birki og
birkiskógum. Ýmsir fyrirlesarar.
I. Vistfræöi.
II. Erfbafræði og frærækt.
III. Ræktun og nýting.
IV. Lífríki birkiskógarins.
Leibir til ab stækka birkiskógana.
Þröstur Eysteinsson, Skógrækt ríkisins.
Umræbur og rábstefnulok.
Móttaka í bobi rábuneyta.
i Tónleikar
í H áskólabíói fimmtudaginn
18. apríl kl. 20.00
Osmo Vánska, C* Alexei Lubimov,
hljómsveitarstjóri píanóleikari
ásamt
Sinfóníuhljómsveit fslands
♦
W. A. Mozart: Píanókonsert
nr. 21, K467
Sergej Rachmaninofif: Sinfónía nr. 2
Rauð áskriftarkort gilda
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT ÍSLANDS
Háskólabíói við Hagatorg, sími 562 2255 ...jr
MIÐASALA Á SKRIFSTOF.U HlJÓMSVEiTARINNAR OG VIÐ INNGANGINN