Tíminn - 18.05.1996, Blaðsíða 5

Laugardagur 18. maí 1996

5
Isólfur Gylfi Pálmason:
Þingstörfin
Veðrið hefur mikil áhrif á sálarlíf okkar og
um vebrið geta allir talað. Fólk undrast
blíðuna, hefur áhyggjur af því að þetta for-
skot sumarsins vari nú stutt. Vib erum lag-
in við að finna okkur eitthvað til að hafa
áhyggjur af. Mér finnst talsvert öðruvísi
viðhorf margs fólks í höfuðborginni til
veðursins en hjá þeim er búa úti á landi.
Það er eins og ótrúlega margir hér í höfuð-
borginni telji ekkert gott vebur nema
blessað sólskinið. Oft gleymist það, þegar
menn bölsótast út í rigninguna, hve regn-
ið er nauðsynlegt gróðrinum og ræktun-
inni. Á þessu vori voru þess dæmi að korn-
bændur á Suðurlandi væru búnir að sá
korni um mánaðarmótin mars- apríl, sem
ég hygg að sé einsdæmi hér á landi. Þetta
ætti að renna traustari stoðum undir nýju
fóburstöðina í Rangárþingi en forsvars-
menn hennar hyggjast nýta m.a. kornið
til fóðurbætisframleiöslu. Bændur og garð-
yrkjumenn eiga allt sitt undir tíbinni.
Ég legg það í vana minn á morgnana að
fara í sundlaugarnar. Þar spjalla spekingar
og gefa gób og holl ráð. Eftir að ég var kjör-
inn þingmaður hef ég einhverra hluta
vegna lengt vegalengdirnar sem ég syndi
en stytt veru mína í pottunum. Það er ekki
vegna þess að félagsskapurinn sé ekki góð-
ur, heldur hitt að það er nauðsynlegt að
hafa tíma til að melta allan þann fróðleik
sem fram kemur í laugunum. Sundlaugar
eru áreibanlega einn allra skemmtilegasti
og besti samskiptastaður í bæjum og sveit-
um, því þar eru allir jafnir — allir hafa
sama vægi — og það er ekki fyrr en menn
fara að tína á sig spjarirnar sem maöur get-
ur farið að ímynda sér hver er starfi við-
komandi sundlaugagesta.
Starf þingmannsins
Starf þingmannsins er sérstakt og fáum
störfum líkt. Nokkum tíma tekur að átta
sig á starfinu og þeim starfsaðferðum sem
viðhafðar eru í þinginu. Nú í vikunni hef-
ur staðib yfir málþóf að mati stjórnarþing-
manna, en uppbyggileg, rökræn umræða
að dómi stjórnarandstöðuþingmanna. Við
nýgræðingarnir í stjórnarflokkunum sitj-
um agndofa yfir fullyrðingunum, m.a. um
það hversu vondir við séum, hve stjórnar-
flokkarnir séu lélegir og ómerkilegir, hve
höfundar fmmvarpa séu vitgrannir. Og nú
eru allir hættir að tala um ríkistjórn stöðn-
unar sem ekkert gerir, nú virðist ríkis-
stjórnin gera allt of mikið.
Það er eins og ég hafi heyrt þetta allt
þetta einhverntíma ábur — túlkunin er
bara misáhrifamikil. Margir þeir sem hæst
láta minnast þess ekki að hluti af frum-
vörpunum urðu til í síðustu ríkisstjórn eða
jafnvel enn fyrr. Þess eru einnig dæmi að
þingmaður í stjórnarandstöðu hafi samið
heilu kaflana í umdeildum frumvörpum.
Nýgræðingarnir í stjórnarandstöðunni,
sem komast yfir klukkutímann í málsnill-
inni, verba hinir drýldnustu og persónu-
legum „stórsigri" er náð, — innihald ræð-
unnar skiptir minna máli. Ein af gömlu
lummunum sem heyrast gjarnan er að
ræðumenn undrast það að þingheimur
skuli ekki sitja sem fastast undir allri um-
ræðunni í þingsölum. Það er ekkert á það
minnst að í upphafi þings voru sett sjón-
vörp inn á allar skrifstofur þingmanna og
það er eins og sumir þingmenn geri sér
ekki grein fyrir því að unnt er að fylgjast
með umræðunni annars staðar en að sitja
í þingsölunum og um leið hægt að sinna
fjölmörgum erindum sem inná okkar borð
koma.
Áður en ég var kjörinn á þing var ég
sveitarstjóri þannig að ég er vanur að hafa
mikið að gera og komst ekki upp með ann-
að en að láta hlutina ganga. Ég hugsa nú
reyndar oft um það þessa dagana, hvað við
þingmenn gætum með markvissari vinnu-
brögðum nýtt tímann betur. Þetta er
spurning um hugarfar og vinnureglur.
Skapandi tregða
Meginvinnan, grunnvinnan í þingmál-
um og framlagningu þeirra, fer fram í
nefndunum. Þegar kemur að þinglokum
eba jólahléi hætta jafnvel duglegir og vel
meinandi þingmenn stjórnarandstöðunn-
ar að vinna og taka til við að þæfa mál. í
umræðunni í þinginu á dögunum kallaði
ég þennan sérkennilega starfshátt „skap-
andi tregðu". Allt í einu breytist umræðan
úr því að vera málefnaleg og skapandi í
einhver tregðulögmál, sem ómögulegt er
að útskýra. „Skapandi tregðan" er ekki
endilega illa meint en fyrirbæri þetta er nú
eitthvab sem þingmenn minnihlutans
hverju sinni telja eblilegt en er í raun gam-
aldags form og rýrir
virðingu þingsins.
Það fer oft í taugarn-
ar á mér hve óvirðu-
lega er talað um störf
þingmanna og þings-
ins. Ef til vill er þetta
mest okkur sjálfum að
kenna því að málstof-
an er í raun spegill
þingstarfanna og það
er í valdi þingmanna
að breyta aðferðafræð-
inni til þess að almenningur fái meiri trú á
störfum okkar. Ekki sakaði ab fá fjölmiðl-
ana í lið með okkur. Það er okkar að breyta
þessari ímynd með markvissari vinnu-
brögðum.
Eðlilega pirrar það þingmenn, sem
mæta vel til þing- og nefndarstarfa, þegar
félagar okkar mæta ekki. Fyrir því eru oft
gildar ástæbur en á stundum alls ekki.
Þingmenn stimpla sig inn til vinnu og
með nútímatækni ætti að vera hægt með
jöfnu millibili að láta þaö koma fram á
sjónvarpsskermi, þegar sjónvarpað er úr
málstofú, hvar vibkomandi þingmaður er
hverju sinni. Þetta skapar aðhald og
minnkar tortryggni í garð þingmanna.
Þingmennska utan þings
Eitt það áhugaverðasta í starfi þing-
mannsins er að fá að vera þátttakandi í
fjölmörgum atburðum sem eiga sér stað í
þjóðlífinu. í þessari viku sat ég m.a. hluta
af norrænni rábstefnu í Norræna húsinu,
þar sem málefni heyrnarlausra voru
kynnt. Það var athyglisvert að fylgjast með
tjáningarformi þeirra og þeirri breytingu
sem átt hefur sér stað í málefnum fatlaðra
hér á landi og annars staðar. Nauðsynlegt
er þó að gera enn betur. Þab er á stundum
erfitt fyrir þá sem ófatlaðir eru að setja sig
í spor þess duglega og þrautseiga fólks sem
á vib fötlun að stríða. Þeir sem ófatlaðir
eru geta margt af fötluðum lært, þó ekki
væri nema að hætta að kvarta yfir hvers-
dagslegum smámunum. Sífellt fleiri fatlab-
ir eru virkir í hinu daglega lífi og er það
ánægjuleg þróun.
Í vikunni sat ég sat einnig ráðstefnu sem
landbúnaðarráðuneytið og Landgræðsla
ríkisins stóðu fyrir. Yfirskrift ráöstefnunn-
ar var „Stefnumótun í landgræðslu og
gróðurvernd". Ástralinn Ian Hannam
sagði frá reynslu samlanda sinna í þessum
málum og líkti því við slökkvistarf.
Ánægjulegt er að sjá og finna hve almenn-
ingur í landinu er að verða meðvitaður um
mikilvægi landgræðslu
og skógræktar og hve
áhuginn og skilningur á
mikilvægi þessa þátta
hefur aukist. Það hefur
angrað suma umhverf-
issinna að fyrirtæki, t.d.
olíufélög, hafa látið
ákveðna tíund af seldri
vöru renna til þessara
málaflokka. Ég er hins
vegar mjög hlynntur
því að fyrirtæki og félög
láti sig þetta varða. Hvatinn gæti hugsan-
lega verið í formi skattafrádráttar. Ég sakna
þess að Landvernd hefur úr minni pening-
um að spila eftir að ákveðin fyrirtæki
hættu þátttöku í greiðslum til Pokasjóðs
Landverndar. Sjóðurinn aðstoðaði fjöl-
mörg félagasamtök í því ab komast af stab
með smærri verkefni sem þó voru mjög
þörf og merkileg. Auk vilja og áhuga þarf
fé til að ná árangri í landgræðslu og skóg-
rækt. Við leitum sífellt að nýjum atvinnu-
greinum um leið og okkur ber ab hlúa að
því sem fyrir er.
Ferðaþjónusta hefur á síðustu áratugum
aukist og vaxið mikið hér á landi enda
ferðalög stór hluti af afþreyingu nútíma-
mannsins. íslendingar eru að verða sífellt
meðvitaðri um mikilvægi hennar. Talið er
að liðlega sjötíu þúsund Islendingar bregði
undir sig betri fætinum og ferðist til út-
landa á þessu ári. Þaö er auðvitað vel, því
menn hafa gott af því að sjá önnur lönd og
menningarheima. Sumir kunna líka betur
að meta það sem þeir hafa heima fyrir eft-
ir slíkar ferðir. Þab er full ástæða til að
hvetja fólk til að horfa vel í kringum sig á
okkar fagra landi því hvert landssvæði hef-
ur sína sérsstöðu.
■ • :’ •• > íýv -v ' - •
Matreibsla í Noregi
í þessum mánuði fór fram fyrsta Norður-
landamót matreiðslumeistara í Álasundi í
Noregi. íslendingar áttu þar glæsilega full-
trúa eins og Islandsmeistarann Sturlu Birg-
isson. Forseti norrænu samtaka mat-
reibslumeistara er Jakob Magnússon og rit-
ari þar er landi hans Friðrik Sigurðsson. Ég
var þeirrar gæfu aðnjótandi að fá að taka
þátt í pallborðsumræðum í tengslum við
þessa íteppni þar sem fjallað var um það
hvort matur væri menning og á hvern
hátt matur tengdist ferðamennsku. Það
þarf ekki að fara mörgum orðum um það
hve við emm gæfusöm þjób að eiga jafn
hreint land og raun ber vitni og um leið að
framleiða matvömr sem eru í fremstu röð
að því er hreinleika og gæði snertir. Klúbb-
ur matreiðslumeistara er nauðsynlegur
hlekkur í því að kynna okkar góba hráefni
með því að matreiða það á óteljandi vegu,
sem leiðir til þess að ferðmenn, sem sífellt
eru á höttunum eftir einhverju nýju og
spennandi, komast á bragðib — það eykur
líkurnar á því að vib getum flutt út t.d.
okkar sérstæða og góða lambakjöt.
Það er eins og það sé í þjóðareðlinu að
halda að allt sé betra í útlöndum. Ferða-
menn sækjast gjarnan eftir því sem er sér-
stætt í hverju landi. Möguleikar okkar í
þeim efnum eru óteljandi. Það er t.d.
ánægjulegt hve margir eru farnir að gera
sér grein fyrir þessu. Um leið og við eigum
fallegt land, þar sem boðið er uppá fjöl-
breytilega þjónustu, getum við einnig
bobið uppá sérstakan hollan og góðan
mat. Þá er sama hvort við erum að tala um
landbúnaðarvörur, sjávarfang eða græn-
meti. Allt er þetta fyrsta flokks vara.
Okkur hættir stundum til að býsnast yf-
ir verölagi á matvöru hér á landi. Vísitölu-
fjölskyldan ver um 16% ráðstöfunartekna
til matarkaupa — þar af eru um 8% inn-
lend matvara. Verðmætamat okkar íslend-
inga er dálítið sérstakt. Við erum tilbúin að
greiða háar fjárhæðirjfyrir hljómflutnings-
tæki, bíla, föt eða annað slíkt ef um réttu
merkin er að ræða, en býsnumst svo yfir
verðlaginu á matvörunni sem getur skipt
velferð okkar öllu máli bæbi hvað heil-
brigði snertir og einnig í atvinnulegutilliti.
Það er nefnilega þannig að landbúnaður-
inn skiptir þéttbýlið ekki minna máli en
framleiðendurna sjálfa því fullvinnslan og
salan eru atvinnuskapandi þættir. Þegar á
allt er litið þarf að ríkja gagnkvæmur skiln-
ingur milli þéttbýlis- og dreifbýlisbúa. Þaö
er ef til vill í fljótu bragbi hægt að skilja ab
ekkert veður sé gott nema sólskinið en
þegar grannt er skoðaö þurfum við að
skilja alla fleti málsins og nýta okkur og
gleðjast yfir hinum margþættu möguleik-
um sem landið okkar hefur uppá að bjóöa.
Menn
°9
málefni