Tíminn - 14.06.1996, Blaðsíða 6
6
Föstudagur 14. júrtí 1996
Sjálfsbjargarþingiö:
Skora á Alþingi
að koma TR
undir eitt þak
Árlegt þing Sjálfsbjargar var
haldib um helgina þar sem
einkum voru rædd lífeyris- og
tryggingamál öryrkja og „hin-
ar gífurlegu kjara- og réttinda-
skeröingar þeirra sem hafa lífs-
viöurværi sitt af launum frá
Tryggingastofnun ríkisins,"
eins og segir í fréttatilkynn-
ingu frá Sjálfsbjörgu.
Þar segir og að stefna stjórn-
valda virðist vera sú að gera fatl-
aða að ölmusufólki. Þingið sam-
þykkti að skora á Alþingi og rík-
isstjóm að ráða þegar bót á hús-
næðisvanda Tryggingastofnun-
ar ríkisins, enda sé aðgengi fatl-
aðra að stofnuninni mjög tak-
markað. Einnig er taliö að það geri
starfsemi TR ómarkvissari og
kostnaðarsamari en nauðsyn beri
til, að reka hana á fjómm stöðum
í Reykjavík og Kópavogi.
Ýmsar ályktanir og mótmæli
voru samþykkt á þinginu. Þar
komu m.a. fram hörð mótmæli
gegn þeirri breytingu að fækka
svokölluðum lægri bifreiðastyrkj-
um úr 600 í 335. Eðlilegt þykir að
umönnunarbætur séu greiddar
þeim foreldrum eða skyldmenn-
um, sem annast fatlaða einstak-
linga yfir 16 ára aldri í heima-
húsi, enda séu þeir að spara þjóð-
félaginu með því kostnað og vist-
unarrými. Nú eru slíkar bætur
eingöngu greiddar til þeirra sem
annast börn undir 16 ára aldri.
Heimilt ætti að vera að greiða
bensínstyrk til framfærenda
fatlaðra og sjúkra barna, sem
nauðsynlega þurfa bifreið vegna
hreyfihömlunar barnanna. Þá
er þess óskað að unnið verði að því
að ökumannstrygging öiyrkja
verði lækkuð. Einnig lýsti þingið
yfir áhyggjum vegna úrskurðar
umhverfisráðuneytis fyrir helgi í
kæru Sjálfsbjargar á Akureyri.
Ráðuneytið gaf út leyfi fyrir bygg-
ingu 4. hæðar Hótels Norður-
lands á Akureyri án þess að lyfta
verði sett upp í húsinu. Sjálfs-
björg telur þetta skýlaust brot á
byggingareglugerð.
10 árí nóvember frá því oð íslenska lottóiö hóf starfsemi sína:
500. potturinn dreginn út annan
íslensk getspá á stórafmæli í ár,
en í nóvember nk. eru 10 ár lið-
in frá því ab spilaglaðir íslend-
ingar tóku fyrst þátt í lottóinu
og vakti sú nýbreytni mikla at-
hygli mebal landsmanna. Laug-
ardaginn 2. júní verður 500.
potturinn dreginn út.
Margt hefur breyst síðan lottóið
steig sín fyrstu spor. Fram að því
höfðu landsmenn einkum lagt fé
sitt undir í happdrættum og get-
raunum, en síðan hefur úrvalið
stóraukist og má í því sambandi
nefna spilakassa HHÍ, Víkingal-
ottóið, Kínó, Lengjuna o.m.fl.
Vilhjálmur Vilhjálmsson, fram-
kvæmdastjóri íslenskrar getspár,
segir að markaðshlutdeildin hafi
verið um 25% að undanförnu og
það sé viðunandi. „Það er þó breytt
kaupmynstur frá því sem var og
auðvitað er það svo að þegar fleiri
koma á markaðinn með e.k. fjáröfl-
un í þessum dúr, þá hefur það
áhrif hjá okkur öllum."
Vilhjálmur segir um einstaka
libi ab Víkingalottóið hafi tekið kipp
nú, eftir ab stóri vinningurinn
kom upp á Selfossi, en almennt
dali lottóið alltaf á sumrin. Um
Kínóið sagði Vilhjálmur að þab hefbi
gengið rólega, en meiningin væri
laugardag
að halda því áfram, þótt ekki væri
hægt ab útiloka einhverjar breyt-
ingar. „Kínóið er aukabúgrein. í
gamla daga höfðu bændur hæn-
urnar á priki inni í fjósi og þær
verptu nokkrum eggjum. Þau eru
ágæt, en kýrnar gefa miklu meira
af sér á ársgrundvelli."
-BÞ
Árið 1872 fær Sigurbjörg Sigurbardóttir,
kona Ólafs Einarssonar skrebara, úthlut-
að lóö, 22 álnir á breidd, 30 álnir á lengd,
á horni Bergstaðastrætis og Bjargarstígs.
Hún lét byggja þar steinbæ árið 1882,
sem stendur enn. Bærinn var á ámm áð-
ur kenndur við hana og kallaður Sigur-
bjargarbær, en fljótlega fékk hann heitið
Miðgmnd. Talið er að Bjargarstígur sé
einnig nefndur eftir konu þessari. Sigur-
björg selur E.Th. Jónassen eignina í júní
árið 1888.
Guðmundur Einarsson kaupir Mið-
grund árið 1889 af E.Th. Jónassen. í
manntali 1890 em þar til heimilis: Gub-
mundur Einarsson 33 ára, frá Helgastöð-
um í Biskupstungnahreppi; kona hans
Dagbjört Brandsdóttir 27 ára, ættuð af
Mýrum; börn þeirra Einar Kristinn 4
ára, Júlíana Valgerbur 2 ára, og Kristjana
Lára á fyrsta ári. Móðir frúarinnar var á
heimilinu, Anna Þórðardóttir 62 ára.
Árið 1889 fær Guðmundur úthlutað
landspildu suður frá bæ sínum til kál-
garðsræktunar, 44 x 22 álnir, í vibbót við
lóð sem hann hafði fýrir.
í júlí 1892 var Miðgmnd (Sigurbjarg-
arbær) seld á uppboði. Guðbrandur Þórð-
arson skósmiður kaupir. Hann lét virða
eignina 18. maí 1893. Þar segir að Guð-
brandur hafi látið byggja ofan á veggina
sem fyrir voru. Auk þess hefur hann
breytt honum (bænum) svo, að nú hefur
hann 3 herbergi og eldhús sem öll eru
þiljuð og máluð. Þar er ein eldavél. Uppi
em tvö herbergi, þiljuð og málub. Húsið
er byggt úr grásteini, nema suðurgaflinn
sem er úr bindingi og járni.
Guðbrandur fær leyfi til ab byggja skúr
austan við húsið 1893. Ekki er vitað fyrir
víst hvenær hann byggði skúrinn, en
tekið er fram í mati sem gert var 1896 að
skúr þessi sé byggður af bindingi og með
járnþaki á langböndum.
Árið 1904 selur Guðbrandur Þórðarson
hálfa eignina Guðmundi Sæmundssyni.
Árið 1906 veðsetja þeir Guðbrandur og
Gubmundur Bergstabastræti 22. Guð-
mundur Þórðarson selur sinn helming
Helga Magnússyni árib 1908. Helgi selur
eignarhelming sinn 1911 Guðmundi
Jakobssyni. Árið 1915 kaupir Landsbank-
inn eignina alla. Landsbankinn selur
Miðgmnd Viggó Jónssyni að nokkmm
mánuðum libnum. Viggó var fæddur 26.
s.
Bergstaðastræti 22
(Mibgrund)
september 1884 á
Dagverðarnesi í
Rangárvallasýslu.
Hann hafði bústým
sem hét Guöfinna K.
Magnúsdóttir; hún
var frá Vatnsleysuströnd, fædd 1872. A
þessum ámm búa margir í húsinu og í
manntali 1916 em skráð þar 12 manns.
Viggó átti Miðgmnd ekki lengi og
næsti eigandi á eftir honum er Kjartan
Ólafsson verkamaður, fæddur 6. mars
1895 á Húsafelli í Hálsasveit. Hann mun
hafa haft þar stutta viðdvöl. Næsti eig-
andi á eftir honum er Brynjólfur Magn-
ússon. Hann var fæddur 6. janúar 1873;
kona hans var Þóra Magnúsdóttir, fædd
29. ágúst 1876.
Árið 1925 er fjórbýli á Miðgmnd. Auk
húseiganda Brynjólfs og Þóru, sem búa
ein í heimili, er Jósef Guðjónsson skó-
smiður, fæddur 7. júlí 1900. Hann er
einn í heimili.
Á þriðja heim-
ilinu eru: Halldór
Sigurðsson beykir,
fæddur 27. ágúst
1893 á Péturs-
borg í Glæsibæj-
arhreppi; Kristólína Þorleifsdóttir, kona
hans, og barn þeirra Þorleifur.
Á fjórða heimilinu em: Pálína Rósa
Þorleifsdóttir, María Ágústsdóttir (49
ára), Auðbjörn Sigurður Emilsson verka-
maður (23 ára) og Elís Kristinn Magnús-
son verkamaður.
Árið 1930 er Brynjólfur Magnússon
áfram eigandi að Miðgmnd, en þá em
færri íbúar í húsinu en ábur og ekki
nema tvíbýli.
Upp úr 1930 verba eigendaskipti og
þá kaupir Sigurður Kristjánsson trésmið-
ur. Hann á eignina í nokkur ár. Næsti
eigandi að Bergstaðastræti 22 (Miögmnd)
er maður ab nafni Bergsveinn Jónsson,
en hann mun hafa átt eignina í stuttan
HÚSIN í BÆNUM
FREYjA JÓNSDÓTTIR
tíma.
Eins og sjá má af þessari upptalningu
hefur þessi eign gengið kaupum og söl-
um manna í milli. Það er ekki fyrr en ár-
ið 1937 eba 1938 ab Bergstaðastræti 22
kemst í eigu Márusar Júlíussonar frá
Hólslandi í Eyjafjallahreppi (fæddur 15.
apríl 1903). Kona hans var Elsa Jóhann-
esdóttir frá Vestmannaeyjum, fædd 22.
apríl 1913. Fyrstu árin eftir að þau kaupa
eignina er tvíbýli í húsinu, þau leigðu
efri hæðina Friðþjófi Thorsteinsson,
verkamanni frá Bíldudal, og konu hans
Svölu Thorsteinsson. í vibbyggingunni
var um árabil rekin hárgreiðslustofa.
Konan sem átti hana var kölluð Bebba.
Elsa og Máms eignuðust tvær dætur,
Eddu og Kristínu, sem bábar ólust upp á
Bergstaðastræti 22. Máms var húsasmíöa-
meistari ab mennt, en stundaði aðallega
húsgagnasmíði og rak um árabil verk-
stæði á Laugavegi 17.
Mikil samheldni einkenndi fjölskyld-
una á Bergstaðastræti 22, en sorgin
gleymir engum. Máms drukknaði í
Hagavatni ásamt félaga sínum 26. júní
1960. Þegar þessi voveiflegi atburður
gerbist var móðir hans, Sólveig Ólafsdótt-
ir, nýlátin. Mæbginin vom jörðuð saman.
Sólveig hafði um árabil búið á heimili
sonar síns í skjóli hans og tengdadóttur.
Elsa bjó áfram í húsinu ásamt dætr-
um sínum og síðan barnabarni sínu,
Márusi Jóhannessyni, sem nú býr á
Bergstaðastræti 22 ásamt konu sinni,
Sigurleif Sigþórsdóttur, og dóttur, ísa-
bellu Katrínu.
í mati frá 1919 er getið um verslunar-
skúr vib norðurgafl hússins. Hann er
byggður af bindingi, klæddur utan borð-
um á veggjum og með jámþaki á borbsúð.
í dag er herbergjaskipan næstum eins
og í fyrsta mati frá 1893. Á efri hæb em
tvö svefnherbergi, snyrting, bab og
gangur. Á nebri hæð eitt herbergi þar sem
hárgreibslustofan var, rúmgób stofa, eld-
hús og hol.
Heimildir frá Árbæjarsafni, Borgarskjalasafni og
Landsbókasafni.