Tíminn - 12.07.1996, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 12. júlí 1996
Borgþór Björnsson
Borgþór Bjömsson fœddist á Grjót-
nesi á Melrakkasléttu, N,- Þingeyj-
arsýslu, þann 5. apríl 1910. Hann
lést í Sjúkrahúsi Reykjavíkur 4. júlí
sl. Foreldrar hans vom Bjöm Guð-
mundsson, f. 20. maí 1874, bóndi
á Grjótnesi, og Aðalbjörg Pálsdótt-
ir, f. 2. október 1870, Ijósmóðir.
Systkini Borgþórs vom: fóhanna, f.
3. júlí 1901; Guðmundur, f. 2. apr-
íl 1903; Gunnar Páll, f. 30. janúar
1905, og Baldur, f. 11. september
1907. Gunnarersá eini eftirlifatrdi
af systkinunum. Auk þess ólu for-
eldrar Borgþórs upp frá unga aldri
Halldór Gunnar Stefánsson.
Hinn 12. ágúst 1939 kvœntist
Borgþór Ingu Erlendsdóttur, f. 29.
október 1910, sem lifir mann sinn.
Foreldrar hennar vom Erlendur Er-
lendsson frá Skálholti í Biskups-
tungum og Sigurbjörg Þorsteins-
dóttir frá Gmnd í Svínadal. Þau
stunduðu búskap að Hnausum í
Húnavatnssýslu.
Böm Ingu og Borgþórs em:
I. fóhanna Borgþórsdóttir, f. 1.
ágúst 1940, kennari. Maki hennar
er Haukur Bjamason, f. 4. maí
1934, lögfrœðingur. Böm þeirra:
Bjami, f. 5. september 1969, lög-
fræðingur; Þór, f. 19. tnars 1972,
B.A. í stjómmálafrœði; og Amór
Gauti, f. 5. ágúst 1982, nemi.
II. Baldur Bjöm Borgþórsson, f.
3. febrúar 1947, húsgagnasmiður.
III. Erlendur Borgþórsson, f. 10.
mars 1951, verslunarmaður. Maki
hans er Oddbjörg Friðriksdóttir, f.
29. júní 1953, skrifstofumaður.
Böm: Guðjón Þór, f. 15. ágúst
1970, arkitekt (móðir Sigrún Mar-
ínósdóttir); Elmar Þór Erlendsson,
f. 8. maí 1978, verslunarskóla-
nemi; og Steinar Öm, f. 18. maí
1981, nemi.
IV. Margrét Borgþórsdóttir, f. 15.
nóvember 1953, flugfreyja. Maki
hennar er Grétar Magnússon, f. 7.
október 1945, verktaki. Böm
þeirra: Borgþór Grétarsson, f. 16.
október 1977, verslunarskólanemi;
Inga Rún, f. 2. ágúst 1982, nemi;
og GrétarAtli, f. 5. nóvember 1988,
nemi.
Borgþór verður jarðsunginn frá
Kópavogskirkju í dag, fóstudaginn
12. júlí, og hefst athöfnin kl.
15.00.
Afi minn Borgþór Björnsson lést
þann 4. júlí sl. Stórt tómarúm
skilur hann eftir fyrir okkur sem
stóðum honum næst, en eftir
standa minningar um góðan
mann sem munu lifa með okkur
allt okkar líf.
Eftir að afi hafði hlotið sína
grunnmenntun í heimahögun-
um á Grjótnesi á Melrakkasléttu,
hleypti hann heimdraganum og
settist á skólabekk í gagnfræða-
deild Menntaskólans á Akureyri.
Ekki auðnaðist honum að ljúka
stúdentsprófi, eins og hugur
hans stóð til, þar sem hann
neyddist til að hverfa frá námi
sökum efnaleysis. í þá daga var
ekki hagstætt að vera yngstur
systkina sinna, þegar maður var
af efnalitlu fólki kominn. Olli
það afa vafalaust miklum von-
brigðum að þurfa að hverfa frá
námi í menntaskólanum, en
aldrei varb ég var við neina
beiskju hjá honum vegna þessa.
Eftir ab hafa lagt hart að sér við
vinnu, átti afi eftir að taka upp
þráðinn í námi og ljúka prófi frá
Samvinnuskólanum. Skömmu
eftir að afi lauk námi þar, hélt
hann til Skotlands til að stunda
nám í verslunarfræðum við há-
skóla í Edinborg. Tel ég þetta
vera til vitnis um kjark og áræði
hans, því fátítt var í þeirri kreppu
er geisaöi þá, að ungt fólk sækti
menntun út fyrir landsteinana.
Er heim var komið, leið ekki á
löngu þangað til að afi kynntist
lífsförunaut sínum, Ingu Er-
lendsdóttur, ömmu minni. Var
það mikil gæfa fyrir þau bæði og
leyfi ég mér að fullyrða að hug-
takið hjónaskilnaður hefði aldrei
orðið til, ef öll hjónabönd hefðu
verið eins og hjá Borgþórinfa og
Ingu ömmu. Ast og gagnkvæm
virðing einkenndi samband
þeirra. Afi, sem var stórhuga og
þurfti sífellt að hafa eitthvað fyr-
ir stafni, kunni vel ab meta skyn-
sömu röddina sem öðru hverju
sagbi honum að hægja á.
Afi hugsaði mikið um heims-
og þjóðmálin. Stjórnmál skipuðu
sinn sess í lífi hans og framsókn-
armaður var hann mikill. Ræddi
hann oft um skoöanir sínar á
hinum ýmsu málefnum og var
sjaldan komið að tómum kofun-
um er rætt var um stjórnmál,
innlend sem og á alþjóða vísu.
Hafbi hann lesiö mikið um þau
mál og bar bókasafn hans þess
glöggt vitni.
Afi var mikill sögumaður. Allt
fram undir það síðasta hélt hann
áfram að segja okkur sögur. Nú,
þegar afi er horfinn á braut, lifa
þessar sögur í minningunni.
Margar voru frá æskustöðvunum
á Grjótnesi, sem voru honum
sérstaklega hugleiknar. Ein sagan
var um frostaveturinn mikla
1918, þegar krakkarnir á Grjót-
nesi eignuðust sínar eigin stór-
borgir rétt fyrir utan bæjardyrnar
og fyrir kom að krakkarnir sofn-
uðu við hljóð frá ísbjörnum úr
fjarska. Aldrei var á afa ab heyra
að lífiö hafi verið erfitt, heldur
virtist hann einungis eiga góðar
minningar úr æsku. Ekki þarf þó
að fara mörgum orðum um að
lífið hefur ekki verið eintóm sæla
á fyrstu áratugum þessarar aldar
á einum harðbýlasta stað á ís-
landi. Það var ekki einungis í
gegnum sögurnar sem við upp-
lifðum æskustöðvar hans og
bernsku. Afi var nefnilega ágætur
málari og var viðfangsefnib oft-
ast heimahagarnir á Grjótnesi.
Ekki er hægt ab lýsa afa án þess
ab geta þess hve barngóður hann
var. Nutum við barnabörnin,
afastrákarnir og afastelpan, þess
ríkulega. Hann kom fram við
okkur á jafnræðisgrundvelli og
talaði aldrei yfir okkur. Rekur
mig tæplega minni til að afi hafi
sagt nei vib okkur, hvab þá að
hann hafi hvesst tóninn. Vib
barnabörnin vorum í augum afa
mest og best. Arkitektinn nýút-
skrifaði hafði í huga afa teiknað
allar þær byggingar sem hann
hafði aðstobað við teikningu á,
og sýslumannsfulltrúinn var orð-
inn sýslumaður skömmu eftir
próflok. Öll höfðum vib barna-
börnin einhverja virðingartitla
hjá afa. Ég var fyrsta barnabarnið
hans, tveir voru nafnar hans og
öll vorum vib Grjótar. Frá unga
aldri eyddi ég miklum tíma meb
afa. Ferðirnar upp í sumarbústaö,
sundferðirnar eða heimsóknirn-
ar og vinnan í Byggi, fyrirtækinu
hans, hafa öblast nýtt líf síðustu
daga, þegar ég hef farið yfir sam-
verustundirnar meb honum.
Afastrákarnir og afastelpan hafa
misst mikið, en margar ljúfar
minningar lifa með okkur. Síð-
ustu dagarnir með afa munu
aldrei líða mér úr minni. Þykir
mér mikilvægt að hafa fengið
tækifæri til að verja svo miklum
tíma með honum þegar líba fór
að kveðjustund, og þakklátur er
ég fyrir að hafa fengið ab vera
viöstaddur er afi kvaddi.
t MINNING
Að lokum vil ég nota tækifærið
fyrir hönd aðstandenda Borgþórs
Björnssonar og þakka starfsfólki
á hjartadeild Sjúkrahúss Reykja-
víkur fyrir einstaka abhlynningu
vib afa og hlýhug í okkar garð.
Blessuð sé minning Borgþórs
Björnssonar, afa míns.
Bjami Hauksson
Á fögru sumarkvöldi kvaddi
tengdafaðir minn, Borgþór
Björnsson, þennan heim. Nú er
hann horfinn yfir móðuna
miklu til æbri máttarvalda, þar
sem ég veit að honum verður vel
tekið. Fyrstu kynni mín af þess-
um heiðursmanni voru er ég fyr-
ir rúmum tuttugu árum, ungur
maður, kom inn á heimili þeirra
hjóna með yngri dóttur þeirra.
Þau hjónin tóku mér strax afar
vei og reyndust mér sem bestu
foreldrar. Fyrir það er ég þeim
ævinlega þakklátur.
Borgþór er fæddur og uppalinn
á Grjótnesi á Melrakkasléttu.
Fæðingarstaðurinn var alla tíð
mjög ofarlega í huga hans og
margar kvöldstundir sátum við
og ræddum saman kosti og galla
Grjótnesjarðarinnar, sem hann
taldi með betri bújörðum á landi
hér meb tilliti til dúntekju og
veiðimennsku á árum áður. Um
þetta vorum við ekki alltaf sam-
mála, en eitt veit ég að þetta var
sá staður sem honum þótti sem
vænst um.
Þótt Borgþóri liði vel á Grjót-
nesi, vissi hann að handan hæð-
arinnar biðu tækifærin. Það varð
því úr að hann hélt til náms í
Menntaskólann á Akureyri þar
sem hann dvaldi í þrjá vetur, en
sökum fjárskorts lauk hann ekki
námi þar. Hann hélt til Reykja-
víkur, hóf nám utanskóla í Sam-
vinnuskóla Reykjavíkur og lauk
því með sóma. Ekki lét Borgþór
hér staðar numiö. Hann vildi sjá
hinn stóra heim og nema meira.
Það varð því úr að hann hélt til
Bretlands til framhaldsnáms í
verslunarfræðum. Þar dvaldi
hann við nám og störf í eitt ár.
Námsferill Borgþórs er kannski
ekki langur á nútíma mæli-
kvarða, en fyrir rúmlega sjö ára-
tugum hefur þetta þótt stórvirki
fyrir fátækan bóndason af Slétt-
unni, að taka sig upp frá æsku-
stöðvunum og halda út í hinn
stóra og harða heim. Þar kom
fram aöalhæfileiki Borgþórs, sem
var kjarkur og þor til þess að tak-
ast á við erfið verkefni. Eftir
heimkomuna starfaði hann
fyrsta áratuginn við verslunar-
störf, en stofnaöi síðan sitt eigið
fyrirtæki, sem hann starfaði við á
meðan heilsa og kraftar leyfðu.
Þegar ég kom inn í líf þeirra
hjóna, höfbu þau byggt sér
myndarlegt hús að Mánabraut
17 í Kópavogi. Þar sköpuðu þau
sér fallegt og hlýlegt heimili, sem
gaman og gott var að koma á.
Borgþór var mikið náttúrubarn
og naut þess að vera úti í náttúr-
unni, hvort heldur í fallega garð-
inum sínum heima eða á sumar-
bústaðalandi sínu, þar sem hann
stundaði trjárækt af miklum eld-
mób og var stoltur af.
Borgþór var með eindæmum
barngóður maður og voru það
ófáar stundirnar sem barnabörn-
in dvöldu í góbu yfirlæti hjá afa
og ömmu í Kópavogi. Á þeim
stundum leib afa vel. Ég er þess
fullviss að þau hugsa nú til afa
síns með söknuði í brjósti og
þakklæti í huga fyrir allar
ánægjustundirnar sem hann
veitti þeim.
Borgþór var víðlesinn maður
og átti fjöldann allan af góbum
bókum, hvort heldur það voru
íslenskar bókmenntir eða erlend
fræðirit. Við lestur þessara bóka
undi hann sér vel nú síðari árin.
Síðustu tíu ævidagana dvaldi
Borgþór á hjartadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur og naut þar að-
hlynningar góðs hjúkrunarfólks,
sem á svo sannarlega þakklæti
skilið. Þetta var erfiður tími fyrir
hann og fjölskyldu hans og var
þab yndislegt að hann skyldi
kvebja þennan heim með eldri
dóttur sína og börnin hennar sér
við hlið, fólkið sem hafði sinnt
honum svo vel á erfiðum tíma.
Þannig tel ég ab hann hafi helst
viljað hafa sína síbustu daga,
umvafinn ástríkri fjölskyldu
sinni.
Borgþór minn, nú er komib ab
leiðarlokum. Ég þakka samfylgd-
ina, sem var mér bæði ánægjuleg
og þroskandi. Síðasta handtak
okkar, stundarfjórðungi ábur en
þú kvaddir þetta jarðneska líf,
mun mér seint úr minni líða. Ég
kveb þig með trega og veit að
handan móðunnar miklu mun
þér líða vel. Elsku Inga, börn og
barnabörn, ég veit að söknubur
ykkar er mikill, en minningin
um góban mann mun lifa með
ykkur og lina þjáningar ykkar.
Ég votta öllum aðstandendum
mína dýpstu samúb.
Þinn tengdasonur,
Grétar Magnússon
Elsku afi minn er dáinn. Mér
fannst svo erfitt að skilja það,
þegar mamma mín sagði mér að
hann afi í Kóp hefði kvatt þenn-
an heim síðastliðið fimmtudags-
kvöld.
Efst í huga Borgþórs afa var
Grjótnes, æskustöðvar hans,
barnabörnin og sumarbústaður-
inn sem hann fór í og gróðursetti
tré í landareigninni sinni. Afi
hafði mjög gaman af að sýna
okkur barnabörnunum ljós-
myndir frá þessum stöðum og
hann gat endalaust sagt okkur
sögur frá þeim. Ab ógleymdum
myndunum, sem hann málaði af
þessum tveimur stöbum og
finnst mér myndirnar hans afa
fallegustu myndir sem til eru frá
Grjótnesi og sumarbústaðnum.
Heima í Gullsmáranum var afi
alltaf klæddur í gráan bleiser,
hvíta skyrtu og einlitar buxur.
Mér fannst alltaf svo mikil virð-
ing yfir honum.
Afi talaði mikið um Bretland
og ekki ab ósekju, þar sem hann
sem kornungur maður dvaldi þar
við nám og hafði síðan viðskipti
við þetta land allt sitt líf.
Elsku afi minn, nú er sálin þín
komin til mömmu þinnar og
pabba, sem þú talaðir svo mikið
um upp á síðkastið. Nú líður þér
vel. Blessuð sé minning þín,
elsku afi minn.
Amma mín, ég votta þér mína
dýpstu samúð og megi góður
guð styrkja þig í sorg þinni.
Þín dótturdóttir,
Inga Rún
Hér sit ég einn inni í herbergi og
hugsa um símtalið sem ég fékk
áðan. Ég bjóst svo sannarlega
ekki við því að fá fréttir af því að
hann afi minn væri búinn ab yf-
irgefa þetta erfiða líf. Ég ákvað að
reyna að vera sterkur, en ein-
hvernveginn flaug sú ákveðni út
í veður og vind er ég fann tár
renna niður kinnar mínar. Á
þessu stutta augnabliki flugu hjá
mér minningar af honum Borg-
þóri afa mínum er hann var ab
vinna inni í Byggi, uppi í sumar-
bústað segjandi sögur af Grjót-
nesinu, eða bara inni á Mána-
brautinni kæru. Þær voru ekki
ófáar næturnar sem ég eyddi
með honum afa mínum og vakn-
aði síðan ekki sjaldan upp við
ilminn af steiktu beikoni og eggj-
um, sem oftast einkenndi
morgna með honum afa mínum.
Mér finnst einhvern veginn
eins og ég hafi svikið hann afa
minn með því að hafa ekki verið
heima hjá honum, er hann
kvaddi þennan hrjáða heim og
einnig það að geta ekki fylgt
honum til grafar. Ég veit það
hinsvegar mjög vel ab hann afi
minn hefði viljað að ég myndi
klára mína dvöl hér úti og láta
þetta ekkert á mig fá. Heimkom-
an mun verba mér dálítið erfiöur
tími, vitandi það að ég muni ekki
hitta hann Borgþór afa minn vib
komuna. Ég á kannski dálítið erf-
itt meb ab tjá tilfinningar mínar
til einhvers sem maður tók alltaf
sem sjálfsagðum hlut, en núna
geri ég mér grein fyrr því að ég
ber djúpar tilfinningar til hans
og mun ég svo sannarlega sakna
þess að hafa hann ekki til staðar.
Ef þú heyrir til mín, afi minn,
þá ætla ég að vona að þú hafir
skilið sáttur við þennan heim og
vona ég ab þú vitir það að þú
munt ávallt eiga sérstakan stab í
hjarta mínu og ég mun sakna þín
sárt. Ég mun ávallt vera þinn
„Grjóti"!
Ömmu Ingu og mömmu
minni sendi ég mínar hinstu
samúðarkveöjur. Ég finn ótrú-
lega mikiö til með ykkur og geri
mér grein fyrir því að þið eigiö
erfiðan tíma framundan.
Mamma mín, þú veist að hér úti
átt þú son og ekvadorska fjöl-
skyldu, sem stendur meb ykkur
öllum.
Mér finnst ég ekki þurfa ab
segja fleiri orð að sinni, en að
lokum vil ég biðja bæn sem við
biöjum oft hér í Ekvador og hef-
ur huggað mig mikið ab undan-
förnu.
GUÐ:
Veittu mér þá ró að sætta mig
við alla þá hluti sem ég get ekki
breytt.
Veittu mér þab hugrekki til
þess ab breyta öllu því sem að ég ■
get breytt.
Veittu mér þá visku til þess að
greina á milli.
Borgþór Björnsson, lengi lifi
minning þín!
Borgþór Grétarsson
íEkvador