Réttur - 01.10.1987, Qupperneq 16

skoðanir okkar féllu mjög um sama
farveg, hún fylgdi syni sínum að málum af
alhug. Af því tilefni vekst upp fyrir mér
minning frá 1. maí 1953 (að mig minnir),
þann dag bar ég rauða fánann í fylkingar-
brjósti kröfugöngunnar, félagi minn einn
bar íslenska fánann til annarrar handar
göngunnar. Þennan 1. maí flutti Eðvarð
Sigurðsson aðalræðuna á útifundinum á
Lækjartorgi. Við fánaberar stóðum hon-
um til beggja handa. Þá veitti ég því at-
hygli að móðir Eðvarðs stóð framarlega í
mannþrönginni og horfði og hlustaði á
son sinn flytja ræðu dagsins, ég sá að hún
leit aldrei af honum sínum kærleiksríku
augum en fylgdist með hverju orði af lífi
og sál. Sonur hennar var að flytja alþýðu
íslands boðskap og áskoranir um að
herða baráttuna fyrir bættum kjörum,
bjartari framtíð. Þegar Eðvarð hafði lok-
ið ræðu sinni gekk hann til móður sinnar,
ég sá þau takast í hendur og leiðast út úr
mannþyrpingunni. Hann kom fljótlega til
baka, skyldan við heimilið var svo ná-
tengd skyldunni við hugsjónina háleitu,
lífsstarfið. Eins og hann unni íslenskri
náttúru í allri sinni fegurð, var hugsjón
hans um fegurra mannlíf hans lífsstíll. í
því sem öðru voru móðir og sonur eitt.
í Litlu-Brekku á Grímsstaðaholtinu í
Reykjavík var heimili Eðvarðs í full 60
ár, bærinn var torfbær, byggður úr grjóti,
strengjum og klömbruhnausum með grasi
grónu torfþaki og „hvít með stofuþil“,
innan dyra var allt þiljað í hólf og gólf,
þarna bjuggu foreldrar Eðvarðs, fluttu
þangað á vordögum 1906, hjónin Ingi-
björg Jónsdóttir frá Nýjabæ í Garði,
Miðneshreppi, GuIIbringusýslu og Sig-
urður Eyjólfsson frá Nýjabæ í Landbroti,
Kirkjubæjarhreppi, V.-Skaftafellssýslu.
Hjónin Ingibjörg og Sigurður eignuðust 9
börn, tvö af þeim dóu í bernsku, tveimur
var komið í fóstur hjá skyldmennum í
Garðinum, fimm ólust upp í Litlu-Brekku.
Sigurður Eyjólfsson var sjómaður eins
og flestir verkfærir verkamenn á þeim
tíma, hann lést úr lugnabólgu á árinu
1921 frá börnunum sínum ungum. Þá
gekk Ingibjörg með níunda barn þeirra
hjóna.
Ekki þarf að leiða að því getgátum
þvílíkt áfall fráfall Sigurðar var fyrir
Litlu-Brekku heimilið þar sem Ingibjörg
stóð uppi með fjögur börn á palli, tvö í
fóstri og níunda barnið hennar í vændum.
Tekjurnar sem Sigurður hafði borið heim
óskertar féllu niður og ekkert kom í
staðinn, tryggingar voru engar og fátæk
alþýðuheimili á allar hliðar.
Eðvarð var ellefu ára þegar faðir hans
dó, hann, barnið, skildi þá strax hvað á
honum hvíldi gagnvart móður hans og
systkinum. Hann reis því snemma úr
rekkju hvern morgun og fór út að leita sér
að vinnu og þá helst í fiski og hvað annað
sem til féll og ellefu ára gamall drengur sá
sér fært að vinna. Fyrir kom að hann fékk
sendilstörf tíma og tíma en þau störf voru
illa launuð og því sleppi hann engu því
handtaki sem gaf ögn skárri tekjur. Eð-
varð hætti í barnaskóla þegar eftir voru
tveir vetur, hann varð að vinna fyrir heim-
ilinu og það gerðu þau systkini hans sem
til þess höfðu aldur og heimilið bjargaðist
af og þó oft við lítinn og skorinn skammt.
Þannig liðu ungdómsárin og síðan skall
kreppan yfir á árinu 1929, þá var Eðvarð
19 ára, hann kynntist því atvinnuleysinu í
sinni dekkstu mynd. Árið 1930 gekk hann
í Dagsbrún og varð fljótlega einn virkasti
andstöðumaður þeirrar kyrrstöðustjórnar
sem þá var þar við völd.
Þó Eðvarð yrði að hætta í barnaskóla
til þess að afla Litlu-Brekku heimilinu
tekna, þá hætti hann ekki að lesa og læra
192