Lesbók Morgunblaðsins - 02.09.2006, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 2006 13
Ífebrúar tilkynntu stjórnendurMetropolitan-óperunnar í New
York að þeir hyggðu á náið og skap-
andi samstarf við
aðrar listastofn-
anir og listamenn
í listamiðstöðinni
Lincoln Center,
þar sem óperan
er til húsa. Sagt
var að með sam-
starfinu yrði tón-
skáldum og leik-
skáldum innan
vébanda mið-
stöðvarinnar gert kleift að skapa ný
verk fyrir óperuna, og yrði að auki
séð fyrir nægjanlegu fjármagni og
aðstöðu.
Nú hefur verið tilkynnt hverjir fá
fyrst að spreyta sig, en það verða list-
rænn stjórnandi djasstónleikanna í
Lincoln Center, trompetleikarinn
Wynton Marsalis og leikskáldið John
Guare. Marsalis hefur gert garðinn
frægan bæði í klassíkinni og djass-
inum, og bíður fólk því að vonum
spennt eftir því hvers konar músík
hann semur fyrir súperstjörnur
Metropolitan-óperunnar. Hvorki hef-
ur spurst um efni nýju óperunnar, né
hvenær hún verður frumsýnd.




Það kom stjórnendum Gatwick Ex-press-hraðlestarinnar í London
á óvart að í könnun, sem þeir létu
gera meðal far-
þega sinna,
skyldu óskir um
klassíska músík
um borð vera
jafnmiklar og ósk-
ir um popptónlist.
Á daginn kom að
jafnmargir settu
Árstíðir Vivaldis í
efsta sæti sem
gott vegarnesti í
sumarfríið og lag Madonnu: Holiday.
Samanlagt hafði þó poppið vinning-
inn, þar sem 29% farþega settu popp-
tónlist í efsta sæti, 28% völdu klass-
íska tónlist og 23% vildu bara rokk og
ról. Djassinn var óskamúsík 12% far-
þega og dansmúsíkin draumur hjá
3%.
Ferðin frá miðborg Lundúna til
Gatwick-flugvallar með hraðlestinni
tekur um hálftíma. „Þrátt fyrir að við
værum með svo augljósa sumarfríss-
melli sem Summer Holiday með Cliff
Richards og Summer Breeze með Is-
ley Brother’s höfðum við ekki hug-
mynd um að svo margir farþegar
vildu frekar klassík,“ sagði Gareth
Jones, einn stjórnenda Gatwick Ex-
press.




Það er erfitt að verjast meinfýsn-ustu kenndum við þær fréttir af
Bono, að hann sé genginn kapítalism-
anum á hönd.
Þessi meðvitaði
gæðamúsíkant,
sem hefur yfir sér
áru réttlætis og
góðmennsku,
jafnaðar og
bræðralags,
keypti nefnilega
nýverið stóran
hlut í viðskipta-
tímaritinu Forbes, sem sumir segja
einn mesta boðbera vestræns kapítal-
isma. Það er aðdáendum U2-
söngvarans huggun harmi gegn að
kannski vissi hann ekkert af gjörn-
ingnum, það var víst fjárfesting-
arfélag í eigu hans – og annarra –
sem gerði þessi kaup. Sumum fannst
þó sem heldur hefði fallið á geisla-
baug stórsöngvarans við þessi tíðindi.
Hann hefur jú sjálfur kosið sér það
hlutskipti að vera vond samviska
vestursins gagnvart fátækum Afr-
íkuþjóðum.
Það varð svo ekki til að bæta úr
skák er spurðist að hluti útgáfufyr-
irtækis hljómsveitarinnar hefði verið
fluttur frá Írlandi til Hollands, til að
komast hjá háum sköttum heima-
fyrir. Heimafyrir var að vonum spurt
hvernig heilagur Bono gæti predikað
um afnám skulda Afríkubúa, þegar
hann væri ekki reiðubúinn að standa
skil á eigin skuldum til samfélagsins.
TÓNLIST
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
Bono
Wynton Marsalis
Vivaldi
Þrátt fyrir ungan aldur var Páll ÓskarHjálmtýsson búinn að vera býsna lengiað þegar hann hann gaf sér loks tíma tilað gera almennilega sólóskífu, Palli,
sem kom út 1995. Páll Óskar var reyndar búinn
að gefa út plötur áður, Minningar sem kom út
1991 og Stuð sem kom út 1993, en sú plata var
samstarfsverkefni þeirra Páls Óskars og HAM-
boltanna Sigurjóns Kjartanssonar og Jóhanns
Jóhannssonar. Palli var því fyrsta platan sem
hann gerði upp á eigin spýtur þótt hann hafi
fengið fjölmarga sér til aðstoðar.
Páll Óskar lét þau orð falla í viðtali um það
leyti sem platan kom út að hann hefði ákveðið að
velja á hana sín uppáhaldslög, gefa nasasjón af
því hvaða tónlistarmenn og lög hefðu mótað hans
tónlistarferil. Það kemur kannski ekki á óvart að
á plötunni eru nánast eingöngu ballöður og þær
úr ýmsum áttum. Burt Bacharach á þrjú lög á
plötunni, The Look of Love, Anyone Who Had a
Heart og Making Love.
A Rainy Night in Georgia birtist sem lagið Það
rignir látlaust á mig, prýðilega þýtt þótt viðlagið
sé daufara á íslensku, eiginlega tregalaust. Á
plötunni er líka lag eftir Billy Strayhorn, Lush
Life, og annar djassslagari, Corcovado, eftir Ant-
ônio Carlos Jobim, sex hundruð ára gamall
madrígali eftir Orlando di Lasso sem heitir í þýð-
ingu Páls Óskars Sjáumst aftur og svo má telja.
Mikið var lagt undir við vinnsluna og alls komu
um 40 manns að upptökum og útsetningum, en
Páll Óskar kallaði á mismunandi aðstoðarmann
fyrir hvert lag. Sú vinnuaðferð virðist galin á
pappírunum en skilaði sér í óhemju fjölbreyttri
og skemmtilegri plötu án þess þó að hún yrði
sundurlaus.
Plötuþrennan sem Páll Óskar gerði á árunum
1993 til 1996, Stuð, Palli og Seif, sýndi á honum
ólíkar hliðar og erfitt að gera upp á milli þeirra
enda allar frábærar, hver á sinn hátt – á Stuð er
hann diskóbolti, angurvær ballöðusöngvari á
Palla og síðan tilraunaglaður á Seif. Þegar þær
eru teknar til kosta aftur í dag stendur Palli þó
upp úr því á henni er Páll Óskar eðlilegastur,
kemur til dyranna eins og hann er klæddur.
Öll lögin á plötunni ganga einkar vel upp, falla
vel að rödd Páls Óskars og útsetningar smekk-
lega unnar. Einna bestur þykir mér madrígalinn
Sjáumst aftur, þar sem þau syngja með Páli Ósk-
ari Sverrir Guðjónsson og Kristjana Stef-
ánsdóttir. Útsetningin á Lush Life er líka vel
heppnuð en í því lagi syngur Páll Óskar við undir-
leik kontrabassa og gítars. Hljómur á plötunni er
einkar góður og hefur sitt að segja að frumeintak
hennar var gert ytra.
Palli var ekki bara fyrsta eiginlega sólóskífa
Páls Óskars, heldur líka fyrsta platan sem hann
gaf út sjálfur á merki sínu „Paul Oscar Produc-
tions“, skammstafað POP. Hún kom út föstudag-
inn 3. nóvember og seldist mjög vel, var með
helstu íslensku plötum sem komu út fyrir jólin
1995. Til að kynna plötuna bryddaði Páll Óskar
upp á ýmsu nýmæli í íslenskri plötuútgáfu, lét
gera risaveggspjöld, margar tegundir póstkorta,
barmmerki, lyklakippur, t-boli og tveggja metra
háa standa með mynd af honum til að hafa í búð-
um.
Fyrir stuttu var ég á ferð erlendis og rakst á
að á dvalarstað mínum var til ein plata með Páli
Óskari, Palli, og þegar hún var sett undir geisl-
ann rifjaðist upp fyrir mér hve frábærlega vel
heppnuð sú plata var, sannkölluð poppklassík.
Sannkölluð poppklassík
POPPKLASSÍK
Eftir Árna Matthíasson
arnim.blog.is
G
reinarhöfundur hitti þá Steingrím
Karl Teague, hljómborðsleikara
og söngvara, og Inga Einar Jó-
hannesson gítarleikara og ræddi
við þá um feril Ókindar, viðtök-
urnar og sveitarslitin.
Verst lyktandi hljómsveit Íslands
„Við vorum allir saman í Valhúsaskóla á Seltjarn-
arnesi,“ segir Steingrímur um upphaf sveit-
arinnar, „og fyrsti vísir að sveitinni var eitthvað
árshátíðarflipp árið 1998. Við urðum samt svo
frægir að hita upp fyrir Pál Óskar og Casino. Þá
hétum við Einstein, síðan breyttum við nafninu í
ß, en fólk átti í svo miklum erfiðleikum með að
bera það fram að við ákváðum að breyta nafninu í
Ókind þegar við fórum að spila eitthvað að ráði.“
„Á þessum fyrstu árum hljómsveitarinnar æfð-
um við í bílskúrnum hjá Óla trommara, en það var
ekki endalaust hægt að bjóða nágrönnunum upp á
hávaðann í okkur. Steina fannst mjög svalt að
bera hljóðnemann upp að magnaranum sem við
vorum að nota með tilheyrandi „feedbacki“ og há-
vaða,“ segir Ingi. „Þá fluttum við okkur í hesthús
sem stóð við Heimsenda 18. Eftir það vorum við
pottþétt verst lyktandi hljómsveit á landinu, og
sumar græjurnar okkar lykta ennþá illa síðan þá.“
„Við vorum nett glötuð hljómsveit,“ bætir Steini
við.
Búdrýgindi voru betri
„Það var eiginlega ekki fyrr en við fluttum okkur í
æfingahúsnæði sem Danni Pollock hélt úti í
Brautarholti sem boltinn fór að rúlla. Þá æfðum
við okkur í minnst tíu tíma á viku, sömdum lög á
fullu og lögðum mikinn metnað í það sem við vor-
um að gera. Það leið samt dálítill tími þar til okkur
fannst við vera orðnir nógu góðir til þess að spila
opinberlega, en það kom loks að því á Kakóbarn-
um Geysi árið 2002. Sama ár tókum við þátt í
Músíktilraunum,“ segir Ingi.
Ókind hafnaði í öðru sæti tilraunanna, og bassa-
leikarinn Birgir Örn Árnason var útnefndur besti
bassaleikarinn.
„Við vorum mjög ánægðir með okkur og alveg
vissir um að við værum langbestir í keppninni.
Eftir á að hyggja voru Búdrýgindi [sigurvegarar
Músíktilrauna 2002] sennilega betri. Ég held að
það hefði ekki orðið okkur til gæfu að vinna því
fyrsta platan okkar hefði aldrei getað staðið undir
þeim væntingum sem eru gerðar til sigursveitar
Músíktilrauna,“ segir Steini.
Heimsendi 18
Frumburðurinn hlaut nafnið Heimsendi 18 og var
sú plata tekin upp fyrir stúdíótímana sem voru í
verðlaun. Strákarnir kynntust Frakkanum Nicol-
as Liebing gegnum hljómsveit sem þeir deildu æf-
ingahúsnæði með og svo fór að hann annaðist upp-
tökur.
„Nicolas hafði mikil áhrif á mig, sérstaklega
hvað varðar allskyns hljóðpælingar,“ segir Ingi.
„Hann fékk mig kannski til að spila á gítar gegn-
um bassamagnara, eða spila gegnum þrjá magn-
ara og stilla einum upp inni í eldhúsi, eða eitthvað
álíka. Hann gerði heilmikið fyrir plötuna. Ég er
ennþá mjög ánægður með hana, sérstaklega hvað
varðar lagaval, en hún er fjarri því að vera full-
komin.“
„Nicolas er mikill hljóðgervlagúrú, og allar slík-
ar pælingar á Heimsenda 18 eru frá honum komn-
ar,“ segir hljómborðsleikarinn Steini.
Ókind gaf frumraunina út sjálf – kom aldrei til
greina að fá útgefanda? „Við fórum með eintök á
nokkra staði, en við erum bara ekki hljómsveit
sem nennir að eyða tíma í að sníkja út útgáfu-
samninga og standa í pappírsvinnu og veseni,“
segir Ingi. „Við vorum mjög sköpunarglaðir á
þessum tíma og fannst gömlu lögin halda aftur af
okkur. Þess vegna var okkur mikið í mun að koma
plötunni út,“ bætir Steini við.
Skilnaður í Hvergilandi
„Heimsendi 18 fékk ágætis dóma og rataði meira
að segja inn á einhverja árslista. Við spiluðum á
fjölda tónleika í kjölfar plötunnar, enda var nóg af
stöðum til þess að spila á – annað en núna,“ segir
Ingi. „Útvarpsstöðvarnar sögðu okkur að þessi
tónlist ætti ekki erindi í útvarp. Vissulega hefði al-
mennileg spilun gert okkur auðveldara fyrir, en
okkur var nokkuð sama. Eins og við sögðum áðan
þá finnst okkur allt svona stúss í kringum það að
vera í hljómsveit – að koma sér á framfæri við fjöl-
miðla, kljást við útgáfufyrirtæki, grátbiðja út-
varpsplötusnúða o.s.frv. – frekar leiðinlegt. Við
vorum fyrst og fremst að gera tónlist fyrir okkur
sjálfa. Við gáfum rosalega af okkur á tónleikum og
lögðum mikinn metnað í það sem við sendum frá
okkur. Það er mikilvægara en að vera daglega í
blöðunum,“ segir Steini.
Þess vegna kom ekki annað til greina annað en
að standa sjálfir að útgáfu Hvar í Hvergilandi,
sem kom út í mars síðastliðnum.
„Við byrjuðum á því að byggja okkar eigið
hljóðver til að taka plötuna upp í,“ segir Ingi. „Það
er ódýrara að byggja sitt eigið stúdíó en að kaupa
stúdíótíma, ótrúlegt en satt,“ bætir Steini við.
Vinnsla plötunnar tók á annað ár, en vinnan
hefur skilað sér: Gagnrýnendur eru hið minnsta
sammála um að afraksturinn sé með því besta sem
hefur komið út á árinu. Hvers vegna þá að hætta
núna? „Mér finnst við vera búnir að áorka því sem
við vildum gera, fullvinna „konseptið“,“ segir Ingi.
„Þessi plata er sennilega besta plata sem við hefð-
um getað gert,“ bætir Steini við og heldur áfram:
„Tónlistarsmekkur okkar hefur þróast í mjög
ólíkar áttir síðustu ár, og Hvar í Hvergilandi er
svæðið þar sem allar línurnar skerast. Platan varð
í raun til vegna listræns ágreinings innan sveit-
arinnar, en við höfum sjaldan verið á svona góðum
nótum persónulega.“ „Þetta er í rauninni eins og
hjónaskilnaður þar sem báðir aðilar vita að hjóna-
bandið nær ekki lengra. Við vorum að gera upp
peningamálin í gærkvöldi og það var eiginlega
bara eins og að skipta upp búinu!“ bætir Ingi við
að lokum.
Í vikunni bárust þær fregnir að íslenska reggí-
hljómsveitin Hjálmar væri hætt störfum, mörg-
um til sárra vonbrigða. Það eru hins vegar færri
sem vita að rokkhljómsveitin Ókind lék á sínum
síðustu tónleikum á Kaffi Amsterdam á laug-
ardagskvöldið fyrir viku.
Eftir Atla Bollason
bollason@gmail.com
Morgunblaðið/Þorkell
Ókind „Þetta er eins og hjónaskilnaður þar sem báðir aðilar vita að hjónabandið nær ekki lengra.“
Ekki lengur Ókind