Morgunblaðið - 24.07.2006, Síða 24

24 MÁNUDAGUR 24. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
MIKIÐ fár virðist í uppsiglingu
vegna almenningssamgangna á höf-
uðborgarsvæðinu og er bara vel. En
illu heilli er bunugangurinn frekar
pólitísks eðlis en að um raddir þol-
enda að ræða, kannski skiljanlegt í
ljósi þess að viðkomandi fá yfirleitt
einungis kurr og útúrsnúninga frá
yfirstjórn strætisvagnanna. En al-
menningssamgöngur eiga ekki að
vera bitbein stjórnmálaflokka, um
að ræða mikilvæga og sjálfsagða
þverpólitíska grunnþjónustu við
borgarbúa og metnaðurinn mesti að
gera hér vel. Þá telst það afspyrnu
misvísandi og illyrmisleg skilgrein-
ing að hér sé helst verið að þjóna
markhópi til hliðar; börnum, gam-
almennum og fötluðum. Sé ekki ann-
að en að allar kynslóðir nýti sér
þessa þjónustu hér, hvað þá erlend-
is, og ef einhver innstæða er til í
þessum framslætti ætti að vera leik-
ur einn fyrir stjórnendur að finna
ástæðuna, væntanlega speglar á höf-
uðstöðvunum.
Fyrir allnokkrum árum skrifaði
ég langa grein um almannavagna-
kerfið í ljósi reynslu minnar af slík-
um víða um heim, auk þess að hafa
frá barnæsku verið farþegi hér
heima og faðir minn í tvígang for-
maður stjórnar Strætisvagna einu
árin sem vel gekk og hagnaður
reyndist af starfseminni. Viðbrögðin
einungis máttlaust muldur frá að
mig minnir þáverandi skrif-
stofustjóra fyrirtækisins. Allsherj-
arbreytingin nú síðast mun hafa ver-
ið framkvæmd þrátt fyrir aðvaranir
erlendra sérfæðinga og árangurinn
blasir við líkt og Hringbrautaræv-
intýrið, hvorutveggja jaðrar við
refsiverðan glæp. Munurinn er að
hið fyrra er óafmáanlegt en hins
vegar má margt gera til að bæta al-
menningssamgöngur og hér fjár-
streymi ekki endilega aðalatriðið,
þekking og útsjónarsemi kemur
einnig til.
Fáir skildu hugarþelið þegar ferð-
ir um Hamrahlíðina voru slegnar af
og mikið vel að menn sáu um síðir að
sér, Blindraheimili og fjölmennur
skóli beggja handa vegar. Aftur á
móti hefur það ekki verið leiðrétt að
vagninn á Laugarásinn fer ekki
lengur framhjá Esju hóteli, Ás-
mundarsafni og Apótekinu á Gull-
teigi. Hins vegar ótrúlegur krókur
tekinn á leiðinni frá Hlemmi í
miðbæinn og ekki mögulegt að taka
vagninn beina leið þangað frá Lækj-
artorgi. Mín reynsla að mikill
straumur útlendra tók vagninn úr
miðbæ að Esju hótelinu, sem og það-
an í bæinn. Minni á Laugardalshöll,
íþróttavöllinn, Húsdýragarðinn og
ekki síst alla íbúana á Teigunum, en
framhjá þessu öllu er skotist! Lang-
sótt að búast við hagnaðarvon og
sparnaði þegar þannig er staðið að
málum.
Í meir en aldarfjórðung hef ég
haft vinnustað í Laugarásnum og til
að komast þangað og þaðan hef ég
yfirleitt skipt um vagn á Hlemmi en
stundum Kringlunni. Komi ég að
Hlemmi er yfirleitt borðleggjandi að
vagninn í Hlíðarnar er nýfarinn (!)
nú síðast sá ég eftir honum galtóm-
um, var nokkrum sekúndum of seinn
að ná athygli ökumanns.
Og í ljósi þess að ökumennirnir
hafa vagninn úr Laugarásnum í
beinu sjónmáli þegar hann kemur og
oft ekki nema um fáar sekúndur að
ræða er mér mikil spurn af hverju
þeir doka aldrei við og athugi hvort
ekki séu farþegar í hina áttina.
Tímaáætlunin kannski mikilvægari
þjónustu við farþega! Um síðustu
áramót dvaldi ég fjórar vikur í Vina
del Mar, sem er í nágrenni Valp-
arasio í Chile. Íbúafjöldinn þar meiri
en allir Íslendingar en almanna-
vagnarnir hálfu minni en hér í borg,
aðeins minni en leið 18. Þeir hins
vegar á eilífum þeytingi um víðan
völl og giska auðvelt að komast á
milli þegar við menn hafa lært á
kerfið en það tekur ókunnuga
nokkra stund.
Þá vek ég athygli á því hve mikil
seinkun það getur verið að vagn-
stjórar skipta ekki peningum, sem
kemur illa við útlendinga sem
þekkja ekki þetta skrítna kerfi,
sömuleiðis innlenda sem eru á hrað-
ferð og missa þar af leiðandi af
næsta vagni áfram.
Þeir eru þannig margir fing-
urbrjótarnir sem laga þarf hins veg-
ar er vafalítið eitt og annað til bóta í
nýja kerfinu sem ber að þakka.
BRAGI ÁSGEIRSSON
listmálari.
Orð um almennings-
samgöngur
Frá Braga Ásgeirssyni:
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
KOMDU sæll Einar.
Hinn 11. júní sl. kom í Morg-
unblaðinu opið bréf til þín frá und-
irrituðum um hver staða okkar
Skagfirðinga væri í baráttumáli
okkar, að friða fyrir dragnótaveið-
um innan línu sem dregin væri úr
Ketubjörgum í Almenningsnöf. Þar
sem engin svör hafa borist frá þér
þá vil ég ítreka að við Skagfirðingar
viljum svör við þeim spurningum
sem voru í áðurnefndu bréfi. Nú veit
ég að þú sem þingmaður og ráð-
herra okkar Skagfirðinga vilt vanda
svör og upplýsingar um þetta mál-
efni því að mikið er í húfi fyrir
næstu kosningar að vori.
Eins og oft hefur komið fram hafa
dragnótaveiðar farið mjög illa með
botngróður og hrygningarsvæði á
Skagafirði. Þá hafa dragnótabátar
oft á tíðum verið forhertir við veiðar
á friðuðum svæðum og erum við
kunnugir því hér á firðinum.
Einar, þar sem að þið Friðrik J.
Arngrímsson eruð að berjast við
veiðar sjóræningjaskipa á Reykja-
neshrygg og Friðrik hefur nefnt
róttækar tillögur í aðgerðum gegn
þeim, þá liggur beinast við að álíta
að hann sé meðmæltur sömu að-
gerðum gegn brotlegum dragnóta-
bátum.
Þar sem að þið Friðrik eruð báðir
af skagfirskum ættum og viljið að
gengið sé um íslenska fiskveiði-
lögsögu með virðingu og yfirvegun
þá ætti það að vera auðskilið að
Skagfirðingar vilja vernda fjörðinn
sinn sem mest.
Ég vonast svo eftir svari fljótlega
við þessum fyrirspurnum mínum.
Með kveðju,
RAGNAR SIGHVATS
sjómaður á Sauðárkróki.
Opið bréf til sjávarút-
vegsráðherra
Frá Ragnari Sighvats:
Sagt var: Jón er heldur ekki kominn.
BETRA ÞÆTTI: Jón er ekki heldur kominn.
Gætum tungunnar
Góðir Akureyringar.
Nú er lokið við-
ræðum milli sjálf-
stæðis- og samfylking-
armanna í bæjarstjórn
Akureyrar og hafa þeir
myndað að mínum
dómi vænlegan meiri-
hluta. Það er ekki of-
sögum sagt að mér
létti mikið við þær
fréttir að þessir tveir
flokkar væru farnir að
tala saman því margt
benti til þess strax að
loknum kosningunum að á Akureyri
tæki vinstri meirihluti við völdum.
Í sveitarstjórnarmálum ber sjald-
an svo mikið á milli flokka að menn
geti ekki komið sér saman um leiðir
og áherslur. Það er gott til þess að
hugsa í upphafi kjörtímabils að Sam-
fylkingarfólk setji hagsmuni bæj-
arins í fyrsta sæti. Það sýndi flokk-
urinn með því að slíta viðræðum við
Vinstri græna og Lista fólksins og
gefa þar með vísbendingu um að
Samfylkingin sé verðugur samstafs-
aðili okkar sjálfstæðismanna næstu
fjögur árin.
Hrindum verkefn-
unum í framkvæmd!
Nú bíða nýs meiri-
hluta ótal verkefni sem
unnið hefur verið að í
nokkurn tíma og flest
málin bíða þess eins að
þeim verði hrint í fram-
kvæmd. Dæmi um slík
verkefni eru: Upp-
bygging miðbæjarins,
en á því verkefni hafa
öflugir fjárfestar sýnt
mikinn áhuga, skipu-
lagsvinna við svæðið milli miðbæjar
og Glerátorgs og umhverfi Gler-
árgötu, uppbygging á Akureyr-
arvelli, uppbygging frjálsíþrótta-
aðstöðu á félagssvæði Þórs við
Skarðshlíð og uppbygging hafn-
araðstöðu fyrir skemmtiferðaskip,
svo eitthvað sé nefnt. Ég er þess
fullviss að þeir flokkar, sem nú sitja
við og semja um samstarf næstu
fjögur árin, vinna þessi verk bæði
hratt og vel með hagsmuni bæj-
arbúa að leiðarljósi. Annað hefði get-
að orðið uppi á teningnum ef við
hefðum fengið þriggja flokka meiri-
hluta næstu fjögur árin.
Besti búsetukosturinn …
Tökum höndum saman, Akureyr-
ingar, og komum til verka því sem
sett er fram í aðalskipulagstillögu
Akureyrar 2005–2018 og færum með
því bæinn okkar ennþá nær því að
teljast besti búsetukostur landsins.
Ég treysti Sjálfstæðisflokknum með
Kristján Þór við verkstjórn best til
að stýra bæjarmálunum í farsæla
höfn líkt og hann hefur gert síðustu
átta árin.
Verðugur samstarfsaðili
Sjálfstæðisflokksins
Guðmundur Jóhannsson
fjallar um meirihlutamyndun
á Akureyri. ’Í sveitarstjórnarmálumber sjaldan svo mikið á
milli flokka að menn geti
ekki komið sér saman um
leiðir og áherslur.‘
Guðmundur Jóhannsson
Höfundur er sjálfstæðismaður
og býr á Akureyri
SKÓLAKERFIÐ og
þjóðfélagið er marg-
brotið og því getur góð
ráðgjöf til einstaklinga
ráðið úrslitum um vel-
ferð þeirra. Náms- og
starfsráðgjöf er vaxandi
grein með það hlutverk
að hjálpa fólki að fóta sig
í hröðum heimi tækifæra og valkosta.
Menntamálaráðuneytið gerði átak á
árunum 1989–1991 sem leiddi til þess
að nám í námsráðgjöf var sett á stofn
við Háskóla Íslands. Hinn 12. sept-
ember 1997 skipaði þáverandi
menntamálaráðherra nefnd til að
kanna stöðu náms- og starfsráðgjafar
á grunn-, framhalds- og háskólastigi.
Nefndinni var einnig falið að gera til-
lögur um hvernig styrkja mætti
náms- og starfsráðgjöf á þessum
skólastigum. Tillögur nefndarinnar
birtust í nefndarálitinu ,,Efling
náms- og starfsráðgjafar“ árið 1998.
Þær fólu m.a. í sér að umfang náms-
og starfsráðgjafar yrði aukið og eitt
stöðugildi yrði á hverja 300 nem-
endur í grunn- og framhaldsskólum
en því fer fjarri á öllum skólastigum í
dag að skilyrði þessi séu uppfyllt.
Hvað er náms- og starfsráðgjöf?
Náms- og starfsráðgjöf er í eðli
sínu fyrirbyggjandi starf sem felst í
að liðsinna einstaklingum við að finna
hæfileikum sínum og kröftum farveg
við hæfi og leita lausna ef vandi steðj-
ar að í námi eða starfi. Fagheitið
náms- og starfsráðgjöf felur í sér
mikilvægi tengsla náms og starfs,
tengsla menntunar og vinnumark-
aðar. Náms- og starfsráðgjafar að-
stoða einstaklinga m.a. við að vinna
úr upplýsingum um nám og störf, og
hvetja þá til sjálfsskoðunar m.t.t.
þeirrar stefnu sem þeir vilja taka í
námi og starfi. Öflug náms- og starfs-
ráðgjöf gefur tækifæri til að vinna
markvisst fyrirbyggjandi starf auk
þess að leiðbeina, upplýsa og fræða.
Þar sem náms- og starfsráðgjöf býr
við þröngan kost eru viðfangsefnin
meira í þá átt að lagfæra það sem
miður hefur farið.
Efling náms- og starfsráðgjafar
Í áliti nefndarinnar frá 1998 komu
fram ýmsar aðrar tillögur um eflingu
náms- og starfsráðgjafar, t.d. að
náms- og starfsfræðsla yrði gerð að
skyldunámsgrein í 8.–10. bekk
grunnskóla og að framhaldsskólar
byðu skylduáfanga og valáfanga í
náms- og starfsfræðslu. Enn fremur
voru nefndar leiðir til að takast á við
brottfall í framhaldsskólum, m.a. að
kanna skipulega viðhorf nemenda í
10. bekk grunnskóla til náms og
starfa, taka upp markvissa kennslu í
námstækni og vinnubrögðum og efla
stuðning við nemendur í sértækum
vanda. Sumar þessara tillagna hafa
komið til framkvæmda en þó í mis-
miklum mæli. Mjög mikilvægt er að
stjórnvöld hugi að heildarstefnumót-
un og framkvæmdaáætlun í náms- og
starfsráðgjöf ef tryggja á öllum
grunn- og framhaldsskólanemendum
þjónustu náms- og starfsráðgjafar.
Þessi þjónusta ætti að vera sjálfsögð
og aðgengileg öllum í nútímaþjóð-
félagi.
Heildarstefnumótun
í náms- og starfsráðgjöf
Á Alþingi í vetur hafa nokkrar
þingsályktunartillögur verið lagðar
fram sem snerta beint eða óbeint við-
fangsefni náms- og starfsráðgjafar,
s.s. um fullorðinsfræðslu (http://
www.althingi.is./altext/132/
s/0025.html) og nýtt tækifæri til
náms (http://www.althingi.is/
altext/132/s/0007.html). Þess má
einnig geta að frumvarp til laga um
fræðslu- og símenntunarmiðstöðvar
á landsbyggðinni var lagt fram á Al-
þingi (http://www.althingi.is/
altext/132/s/0381.html). Á nýafstöðnu
sumarþingi Alþingis voru samþykkt
lög um vinnumarkaðsaðgerðir þar
sem kveðið er á um að Vinnu-
málastofnun skuli kanna reglubundið
mannaflaþörf og framtíðarhorfur í
atvinnugreinum þannig að meta megi
atvinnumöguleika námsmanna eftir
námsleiðum og efla ráðgjöf við nem-
endur í framhalds- og háskólanámi
þar að lútandi. Félag náms- og starfs-
ráðgjafa lagði fram greinargerðir
vegna ofangreindra þingsályktun-
artillagna og benti m.a. á nauðsyn
þess að efla náms- og starfsráðgjöf
hvarvetna í þjóðfélaginu. Náms- og
starfsráðgjöf er mikilvægur hlekkur í
skilvirku menntakerfi og eflingu
tengsla náms og vinnumarkaðar.
Fyrir Alþingi liggur nú tillaga til
þingsályktunar um eflingu náms- og
starfsráðgjafar í grunn- og fram-
haldsskólum (http://www.althingi.is/
altext/132/s/0014.html). Greinargerð
þingsályktunartillögunnar kemur
m.a. inn á náms- og starfsráðgjöf sem
úrræði gegn brottfalli.
Í greinargerðinni er einnig fjallað
um óskýran lagaramma náms- og
starfsráðgjafar. Hvarvetna í mennta-
kerfinu megi greina þörf fyrir náms-
og starfsráðgjöf. Bent er á að í skóla-
stefnu Kennarasambands Ísland
2002–2005 var m.a. fjallað um hlut-
verk náms- og starfsráðgjafa í grunn-
skólum. Lagalegur rammi um störf
náms- og starfsráðgjafa, m.a. í
grunnskólum, sé hins vegar óskýr. Í
42. gr. laga nr. 66/1995, um grunn-
skóla, þar sem fjallað er um sér-
fræðiþjónustu, sé kveðið á um að
námsráðgjöf sé hluti af sérfræðiþjón-
ustu skólans, en ekki sé tiltekið neitt
nánar um útfærslu né innihald.
Nauðsynlegt sé að horfa betur til
laga- eða reglugerðarsetningar um
málefni náms- og starfsráðgjafar í
grunnskólum og framhaldsskólum.
Félag náms- og starfsráðgjafa
styður þá hugmynd heilshugar og
telur að með því móti væri verið að
tryggja að þjónusta náms- og starfs-
ráðgjafa og sérþekking verði sjálf-
sögð fyrir alla nemendur.
Efling náms- og
starfsráðgjafar á Íslandi
Ágústa E. Ingþórs-
dóttir og Jónína Kár-
dal fjalla um náms-
og starfsráðgjöf
’Náms- og starfsráðgjöfer í eðli sínu fyrirbyggj-
andi starf sem felst í að
liðsinna einstaklingum við
að finna hæfileikum sín-
um og kröftum farveg við
hæfi og leita lausna ef
vandi steðjar að í námi
eða starfi. ‘
Ágústa er formaður Félags náms-
og starfsráðgjafa 2006– /Jónína var
formaður Félags náms- og
starfsráðgjafa 2004–2006.
Jónína Kárdal Ágústa E. Ingþórsdóttir