Lesbók Morgunblaðsins - 27.01.2007, Side 15

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 27. JANÚAR 2007 15
Nýárstónleikar Tríós Artis í Mos-
fellskirkju í Mosfellsdal eru árlegur
viðburður í íslenskri tónlistarflóru,
en í ár stóð tríóið fyrir slíkum tón-
leikum í fjórða skipti. Tríó Artis á
rætur sínar að rekja til samstarfs
þriggja tónlistarkvenna sem voru
samtímis í námi í Amsterdam; Gunn-
hildar Einarsdóttur hörpuleikara,
Kristjönu Helgadóttur flautuleikara
og Jónínu Auðar Hilmarsdóttur
víóluleikara. Þórarinn Már Bald-
ursson tók síðan við stöðu Jónínu
Auðar og hefur leikið á víólu með
tríóinu í rúmt ár. Tríóið sérhæfir sig í
flutningi nútímatónlistar, en með-
limir þess eru einnig meðal for-
sprakka í kammerhópnum Adapter
sem hefur getið sér gott orð að und-
anförnu fyrir flutning á nýrri tónlist.
Tríó Artis hefur þó haft fyrir venju að
nota tækifærið á nýárstónleikunum
til að breyta út af vananum og leika
eldri tónlist, þ. á m. Sónötu fyrir
flautu, víólu og hörpu eftir Claude
Debussy, sem er fastur liður á efnis-
skrá þessara ákveðnu tónleika, en
fyrir utan að vera dásamleg tónsmíð
er hún að auki fyrsta verkið sem
skrifað var fyrir þessa hljóðfæra-
samsetningu.
Tónleikarnir hófust á Elegiac-tríói
fyrir flautu, víólu og hörpu eftir Eng-
lendinginn sir Arnold Bax, frá árinu
1916, en sónatan eftir Debussy er ári
eldri. Elegiac-tríó er undir sterkum
áhrifum impressjónisma, en er þó
hefðbundnara en verk Debussy hvað
varðar form og hljóðfæranotkun.
Harpan heldur að miklu leyti úti
straumi brotinna hljóma á meðan
laglínur og raddanir liggja til skiptis
hjá flautunni og víólunni. Gunnhildur
Einarsdóttir hörpuleikari vann sitt
verk af einbeitingu og þeim stöð-
ugleika sem parturinn krefst. Þór-
arni tókst ágætlega upp í að skila frá
sér oft mjög krefjandi röðum af tví-
gripum og hann spilaði þau langoft-
ast hreint. Hann spilaði af tilfinningu
og leikur hans kallaðist fallega á við
kraftmikinn leik flautuleikarans,
Kristjönu Helgadóttur. Í stuttu máli
var flutningurinn sannfærandi, sam-
bandið milli spilaranna gott og dýna-
míkin oft áhrifamikil. Verkið var vel
til þess fallið að hefja tónleikana á því
og að mínu mati var það sterkasta
verk dagskrárinnar.
Næst á dagskrá var Dúó fyrir
flautu og víólu eftir François Devi-
enne, sem Þórarinn og Kristjana léku
mjög fjörlega en á sama tíma sam-
stillt, stundum jafnvel svo að þau
hljómuðu sem hvor sín höndin á sama
líkama. Báðir spilarar nutu sín vel í
þessu verki; Þórarinn virtist vera al-
gerlega á sínum heimavelli í þessari
tegund tónlistar og leikur Kristjönu
einkenndist af góðum tón og eft-
irtektarverðri ákveðni í seinni kafl-
anum, Rondeau.
Næst flutti Kristjana Sónötu í a-
moll fyrir einleiksflautu eftir Carl
Philipp Emanuel Bach. Hún lék
fyrsta kaflann, Poco adagio, af mikilli
innlifun og hreif áheyrendur með sér,
en tókst ekki að halda uppteknum
hætti í síðari tveimur Allegro-
köflunum. Þeir hljómuðu ágætlega
en voru ekki eins mótaðir hvað varð-
aði innra tempó og túlkun. Þó gæti
hugsast að þessi tilfinning mín skrif-
ist á það hversu langt verkið var og
að sumu leyti tilbreytingasnautt mið-
að við önnur verk á dagskránni.
Lokaverkið var áðurnefnd Sónata
eftir Debussy. Af sónötu að vera er
verkið mjög óhefðbundið og uppfullt
af fjölbreytilegum uppbrotum. Stefin
eru mörg og sterk, án þess að inn-
komur þeirra séu skýrar eða reglu-
bundnar, tónmálið er fjölbreytilegt
og hljóðfæranotkunin margskonar.
Tríó Artis náði að koma þessu öllu
heim og saman í flutningi sínum,
þannig að útkoman var heilstæð og
fögur. Á stundum hefði ég viljað
heyra ögn betur í hörpunni, sér-
staklega þegar hún var með laglín-
una, en að öðru leyti var ég hæst-
ánægð með flutninginn.
Í stuttu máli voru tónleikarnir hin-
ir ánægjulegustu og ljóst er að hér
eru flottir listamenn á ferð. Þessi
ákveðna hljóðfæraskipan býður upp
á marga möguleika sem vert er fyrir
íslensk tónskáld að gefa gaum og
skora ég því hér með á þau að semja
nýtt verk fyrir Tríó Artis.
Fagrir tónar á fögrum stað
TÓNLIST
Morgunblaðið/Þorkell
Tríó artis „Í stuttu máli voru tónleikarnir hinir ánægjulegustu og ljóst er að hér eru flottir listamenn á ferð.“
Ólöf Helga Einarsdóttir
Tónleikar
Tríó Artis lék verk eftir Arnold Bax,
François Devienne, C.P.E. Bach og
Claude Debussy. Tríó Artis skipa þau
Gunnhildur Einarsdóttir, sem leikur á
hörpu, Kristjana Helgadóttir, sem spilar á
flautu, og Þórarinn Már Baldursson, sem
leikur á víólu.
Tríó Artis í Mosfellskirkju
sunnudaginn 14. janúar
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
Það er ærin ögrun að vera fjögurra ára oglæra að takast á við heiminn. Á Bar-
ónsborg á árunum upp úr 1960 voru spæl-
ingar af ýmsu tagi iðkaðar, svo framarlega
sem stóra-Lára, forstöðukonan okkar góða,
heyrði ekki til. Hún kallaði það munnsöfnuð.
Þegar sorphirðumenn voru á kreiki þarna á
Njálsgötuhorninu röðuðu allir sem vettlingi
gátu valdið sér á grindverkið og æptu hástöf-
um: „Öskukallar! Öskukallar!“ Þetta var auð-
vitað allt í góðu, sportið var að sjá stóru ösku-
tunnurnar hífðar upp og hvolfa úr sér
draslinu inn í ginnungagapið.
En hrekkjusvínskan hafði annars nokkuð
staðlaðar birtingarmyndir á þessum árum. Ef
einhver sýndi hnýsni eða forvitni um dótið
manns var einfaldast að segja:
Hvað ertu að glápa,
eins og eldgömul sápa.
Ef úr varð meiri háttar svekkelsi gat farið svo
að annar hvor aðilinn gripi til vísunnar sem
allir krakkar kunnu þá og sungu í nauðvörn:
Begga fór í fýlu,
á laugardaginn var.
Hitti hana Grýlu,
og skeit í buxurnar.
Þetta þótti meiri háttar munnsöfnuður í ríki
Láru og óvægin árás.Henni varð ekki svarað
nema með þessari:
Haltu kjafti,
snúðu skafti,
aftan og framan,
ofan og neðan,
og þegiðu á meðan!
Gláparinn
Ég rakst óvart á As GoodAs It Gets um daginn og
gat ekki hætt að glápa á hana
sem þýðir að ég er búinn að
sjá hana oftar en flestar
myndir. Það rifjaðist enn einu
sinni upp fyrir mér hvað þetta
er mikil snilldarmynd. Ég get
ekki sagt að ég sé mikið fyrir
rómantískar gamanmyndir, en
þessi er sér á parti því undir
niðri er hún svo yndislega
kvikyndisleg, þökk sé hinum
einstaka karakter Melvin
Udall og því óborganlega sem
kemur út úr munni Jack Nic-
holson og heila James L. Bro-
oks. Svo finnst mér stór-
skemmtilegt að sjá leikstjóra
á borð við Todd Solondz og
Lawrance Kasdan í felu-
hlutverkum.
Einhvers staðar las ég að það
hefði verið skrýtið og ansi erf-
itt að taka upp þessa mynd,
því að leikararnir og leikstjór-
inn voru alltaf svolítið óörugg
um að húmorinn í Melvin
Udall næði í gegn; þau ótt-
uðust að hann fengi ekki sam-
úð áhorfenda og myndi ein-
göngu virka sem fráhrindandi
svín. Manni finnst skondið að
hugsa um þetta óöryggi
þeirra svona eftir á, þegar
ljóst er hvað myndin heppn-
aðist vel, en þetta er ágætis
áminning um að í kvikmynda-
gerð veit maður aldrei hver
lokaútkoman verður. Kannski
er þetta hollt óöryggi og allar
vondu myndirnar eru gerðar
af fólki sem finnur aldrei til
þess en heldur þess í stað að
það sé alltaf að gera bestu
mynd í heimi?
Ísleifur Þórhallsson
framkvæmdastjóri.
Ísleifur Segist ekki vera mikið fyrir rómantískar gamanmyndir
en As Good as it Gets sé með þeim bestu.
Morgunblaðið/Sverrir