Morgunblaðið - 02.05.2007, Page 27
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. MAÍ 2007 27
HVORT viltu greiða 110.000 kr.
eða 19.000 kr. fyrir sömu þjónustu?
Það er hreinlega ekki hægt að
horfa aðgerðalaus á þá
ósanngirni sem íbúum,
fyrirtækjum og stofn-
unum á landsbyggðinni
er sýnd í fjarskipta-
málum. Sá hluti fjar-
skiptamála sem snýr að
háhraðanettengingum
er hreinlega í molum
víðast hvar á landinu að
höfuðborgarsvæðinu
frátöldu.
Það er aldrei of oft
sem vitnað er í stefnu
stjórnvalda í byggða-
málum þar sem fjallað
er um mikilvægi þess að skapa öllum
svæðum landsins sömu möguleika til
vaxtar og þroska. Um þetta sanngirn-
ismál er þverpólitísk samstaða, oft
studd þeim rökum að Ísland þurfi að
hafa a.m.k. sömu möguleika og aðrar
þjóðir til starfa í sívaxandi samkeppni
á alþjóðavísu. En þegar hin raun-
verulega staða háhraðatenginga á
landsbyggðinni er skoðuð má ætla að
hér sé einvörðungu átt við höfuðborg-
arsvæðið og að öðrum svæðum lands-
ins þurfi ekki að skapa þessi skilyrði.
Verðdæmið í yfirskrift þessarar
greinar er bláköld staðreynd sem er
landsbyggðarfyrirtækjum fjötur um
fót við vöxt og eflingu starfsemi sinn-
ar og hefur í raun verið ógnun við til-
veru þeirra. Til að rökstyðja þetta er
nauðsynlegt að nota tungumál tækn-
innar. Gagnvirk tenging með 4mb
gagnaflutningsgetu á sekúndu á
Hvammstanga kostar 110.000 kr. á
mánuði, samtals 1.320.000 kr. á ári. Á
höfuðborgarsvæðinu kostar gagnvirk
4mb háhraðanetstenging 19.000 kr. á
mánuði, eða 228.000 kr. á ári. Ástæða
þess að Hvammstangi er hér nefndur
er einfaldlega sú, að þar
hafa fyrirtæki á sviði
hugbúnaðar og fjar-
skipta sem þurfa á öfl-
ugum nettengingum að
halda reynt að hreiðra
um sig. Þessi ósann-
gjörnu skilyrði veikja
verulega samkeppn-
ishæfni þeirra og eiga
þau augljóslega afar
erfitt uppdráttar að
þessu leyti.
Undirritaður hefur
margsinnis komið þess-
um sjónarmiðum á
framfæri við samgönguráðherra,
Sturlu Böðvarsson, en óbreytt staða
þessara mála um árabil sýnir að
áhugi hans á úrbótum er takmark-
aður. Í raun svo lítill að engra úrbóta
er að vænta á næstunni.
Samtök sveitarfélaga á Norður-
landi vestra beittu sér á sínum tíma
fyrir úrbótum og náðu tilteknum ár-
angri. Síðan þá hefur þróunin verið
hröð og kröfur um öflugar há-
hraðanettengingar hafa stóraukist í
síharðnandi samkeppnisumhverfi. Á
síðasta ársþingi samtakanna í ágúst
2006 ályktuðu þau um nauðsyn þess
að bæta hér úr. Hvað hefur gerst síð-
an þá? Mér vitanlega ekki neitt,
a.m.k. er árangurinn enginn. Und-
irrituðum er það ráðgáta hvað komi í
veg fyrir að samtökin vinni ötullega
að þessu mikilvæga framfaramáli og
að samgönguráðherra grípi til að-
gerða strax.
Hvort viltu greiða 110 þúsund eða
19 þúsund fyrir sömu þjónustu?
Garðar Jónsson um verðlagn-
ingu háhraðatengingar á lands-
byggðinni
» Sá hluti fjarskipta-mála sem snýr að
háhraðanettengingum
er hreinlega í molum
víðast hvar á landinu
Garðar Jónsson Höfundur er framkvæmdastjóri.
Á LANDSFUNDI Samfylking-
arinnar sem haldinn var dagana
13. – 14. apríl s.l. flutti ég eftirfar-
andi tillögu um brottflutning
Reykjavíkurflugvallar úr Vatns-
mýrinni: „Landsfundur Samfylk-
ingarinnar 2007 samþykkir að
flugvöllurinn hverfi úr
Vatnsmýrinni í síð-
asta lagi vorið 2011. Í
stað hans komi nýr
flugvöllur í jaðri höf-
uðborgarsvæðisins,
eigi fjær Alþingishús-
inu en 20 km, mælt í
loftlínu. Andvirði lóða
ríkisins, sem nú liggja
arðlausar undir flug-
vellinum, fari annars
vegar til þess að gera
nýja flugvöllinn
(h.u.b. 13 milljarðar
króna) og hins vegar
til arðsamra verkefna
í vegagerð í landsbyggðarkjör-
dæmunum þremur. (h.u.b. 22 millj-
arðar króna.)“
Þessari tillögu fylgdi síðan eft-
irfarandi greinargerð: „Verðmæti
þess fyrir þjóðarbúið að byggja yf-
ir 42000 íbúa og störf í Vatnsmýr-
inni er h.u.b. 233 milljarðar króna
og skiptist það í h.u.b.105 milljarða
króna vegna lóðanna í mýrinni,
h.u.b. 105 milljarða króna vegna
hækkana á öllum fasteignum frá
Kringlumýrarbraut að Hofs-
vallagötu og h.u.b. 23 milljarða
króna vegna tvínýtingar útivist-
arsvæðanna í kringum Vatnsmýr-
ina.
Að losna við flugvöllinn og
byggja í staðinn blómlega byggð
mun verða fyrsta róttæka skrefið
til þéttingar byggðar í borginni og
efla mjög miðborgina, sem mikil
þörf er á, því hún er og verður
eina miðborg landsins. Að losna
við flugvöllinn er mesta hags-
munamál Reykvíkinga, m.a.
vegna þess að það minnkar akst-
ursþörfina, með tilheyrandi pen-
ingasparnaði, tímasparnaði,
fækkun umferðarslysa og minnk-
aðri mengun. Brottför flugvall-
arins mun efla höfuðborgina, sem
mun verða til þess að ungir og
vel menntaðir Íslendingar yf-
irgefa landið síður,
það er því fyrir
miklu að berjast.“
Snarpar deilur
urðu um þessa til-
lögu í starfshópi á
landsfundinum en að
lokum náðist lending
í málinu í formi til-
lögu sem ég ásamt
Steinunni Jóhann-
esdóttur og Kristjáni
L. Möller, fluttum og
er hún á þessa leið :
„Landsfundur Sam-
fylkingarinnar hald-
inn í Egilshöll 13. –
14. apríl 2007 samþykkir að vísa
tillögu Gunnars H. Gunnarssonar
til samgöngunefndar flokksins.
Samgöngunefnd taki jafnframt til
umfjöllunar væntanlega skýrslu
samráðshóps um framtíð Reykja-
víkurflugvallar sem settur var á
laggirnar af þáverandi borg-
arstjóra Steinunni Valdísi Ósk-
arsdóttur og samgönguráðherra.
Samgöngunefnd skili áliti sínu til
flokksstjórnar, sem taki það til
umræðu síðar á árinu.“
Ég hef sterka tilfinningu fyrir
því að nokkur meirihluti hafi ver-
ið fyrir tillögu minni á landsfund-
inum og marka það m.a. af lófa-
taki í salnum er ég flutti mál mitt
og einnig af því að samkvæmt ný-
legri skoðanakönnun telja 58%
kjósenda Samfylkingarinnar á Ís-
landi að flugvöllurinn eigi að fara
úr Vatnsmýrinni. En bið til
haustsins eftir fullnaðarsigri í
málinu innan Samfylkingarinnar,
er bitamunur en ekki fjár.
En við Íslendingar megum
ekki við því að bíða lengur en
það, vegna þess að fórnarkostn-
aðurinn í formi vaxta af bundnu
fé er gríðarlega hár, þ.e.a.s.
hversu miklu þjóðarbúið tapar
við það að láta dragast í 1 ár að
flytja flugvölinn úr Vatnsmýrinni.
Ef reiknað er með 6% vöxtum
af 220 milljörðum króna gerir það
13,2 milljarða króna á ári í fórn-
arkostnað !--- Á landsfundinum
heyrðust þær raddir að sjúkra-
flug myndi versna við flutning á
flugvellinum t.d. upp á Hólms-
heiði. Því er til að svara að
sjúkraflugið í dag er ekki betra
en það, að full ástæða er til að
bæta það, hvort sem flugvöll-
urinn er fluttur eða ekki og fyrir
brotabrot af hagnaðinum, sem
fæst af flugvallarflutningnum á
að sjálfsögðu að gera það. ---Með
því að flytja flugvöllinn úr Vatns-
mýrinni og þétta byggðina á höf-
uðborgarsvæðinu mætti minnka
akstur á mann þar á næstu 20 ár-
um um h.u.b. 40% og þar af leið-
andi útblástur gróðurhúsaloft-
egunda um 40%. Við erum því
hér að tala um langumhverf-
isvænstu aðgerð, í sögu þjóð-
arinnar, sem myndi minnka út-
blástur gróðurhúsalofttegunda á
Íslandi um h.u.b 5,5%, það munar
um minna!
Flugvöllinn burt úr Vatnsmýri
- sigur í sjónmáli
Gunnar Hjörtur Gunnarsson
vill að flugvöllurinn fari úr
Vatnsmýrinni
» Fórnarkostnaðurinní formi vaxta af því
fé sem bundið er í
Vatnsmýrinni er 13,2
milljarðar kr. á ári.
Gunnar Hjörtur
Gunnarsson
Höfundur er verkfræðingur og er í
stjórn Samtaka um betri byggð.
ÞAÐ er önnur stóriðja í Hafn-
arfirði en álverið í Straumsvík þótt
minna fari fyrir henni
út á við. Þessi stóriðja
eru bænir karmel-
systra, nunnanna í
Karmelklaustrinu í
þeim ágæta og fagra
bæ. Um 20 karmel-
systur í klaustrinu
halda fast í bænalíf í
návist hins lifanda
Guðs og í sífelldri
ósérhlífni biðja þær
fyrir Íslandi og Íslend-
ingum, Póllandi og
Pólverjum og heim-
inum öllum, en þær
eru allar pólskar að
uppruna. Það eru mik-
il verðmæti fyrir okk-
ar þjóð að eiga kar-
melsystur að, nunnur
sem láta bænir
streyma upp frá Ís-
landi, bænir sem eng-
um dettur í hug að
fylgi mengandi gufur,
aðeins vinarþel, hlýja og kærleikur
Guðs því þær eru sendiboðar Guðs.
Ég naut þess mikla láns fyrir
nokkrum árum að eignast hljómdisk
karmelsystra með 20 lögum og við
erfiðar aðstæður mánuðum saman
náði ég svefni með hlustun á stór-
kostlegan söng þeirra, söng sem fór
ekki á milli mála að er blessaður.
Þær hreinsuðu huga minn með söng
sínum og gáfu hvíld, ítölsk lög
þeirra, pólsk, íslensk, himneskur
söngur sem hrífur alla sem fá tæki-
færi til að hlusta. Svarta Madonna
hljómar beint í hjartastað. Það er
ástæða til þess að
hvetja fólk til að hlusta
á söng karmelsystra, en
líklega er diskinn
hvergi að fá nema í
klaustrinu hjá þeim þar
sem þær selja reyndar
listmuni í handverki og
hagnýta hluti.
Karmelreglan, regla
heilagrar Maríu er
kennd við Karmelfjall í
Palestínu. Karmelsyst-
ur biðja að Kristur
verði öllum vegurinn,
sannleikurinn og lífið.
Þær syngja tíðabænir
og horfa í þögn með
hjartanu á auglit Drott-
ins, sem er kærleik-
urinn sjálfur. Pólsku
karmelsysturnar komu
frá Póllandi til Íslands
1984. Þær eru fjár-
sjóður sem fáir vita um.
Aflið okkar í fossum
landsins fellur niður á við. Aflið
þeirra í bænum til Guðs fyrir okkur
og öðrum samferðamönnum á jörð-
inni streymir upp frá eyjunni okkar í
Atlantshafi, engin mengun, aðeins
gleði.
Bænir karmel-
systra streyma
upp frá Íslandi
Árni Johnsen skrifar um stór-
iðju karmelsystra í Hafnarfirði,
bænir Íslendingum til handa
Árni Johnsen
» Það erástæða til
þess að hvetja
fólk til þess að
hlusta á söngva
karmelsystra.
Höfundur er stjórmálamaður,
blaða- og tónlistarmaður.
Framboð og eftirspurn á flug-
þjónustu til neytenda hefur aukist
verulega á undanförnum árum.
Neytendur nota í sí-
vaxandi mæli Netið til
að kaupa flug eða
pakkaferðir til áfanga-
staða um allan heim.
Fargjald flugfarþega
er samsett þannig að
einn hluti er eiginlegt
fargjald fyrir flutning
og þjónustu flug-
félagsins en aðrir hlut-
ar eru til dæmis lög-
boðin gjöld eða
skattar sem lagðir eru
á flugfarþega.
Íslensk lög mæla
fyrir um að seljendum
beri að tilgreina eitt
lokaverð á vöru og
þjónustu þar sem
skattar og önnur lög-
boðin gjöld eru inni-
falin í og tekin með í
endanlegt verð sem
kynnt er neytendum.
Reglan er einföld og
hagkvæm fyrir neyt-
endur: eitt verð – og allt innifalið.
Ítrekað hefur verið óskað eftir því
að seljendur hér á landi virði fram-
angreinda reglu. Neytendastofa
hefur veitt flugfélögum frest til 15.
maí nk. til þess að að gera nauðsyn-
legar breytingar á sölukerfum sem
þau nota við sölu farmiða á Netinu
til neytenda. Ánægjulegt er að ýmis
flugfélög er selja farmiða hér á
landi hafa nú þegar brugðist við og
fært sölukerfi sín í löglegt horf
þannig að rétt og endanlegt verð
birtist neytendum við pöntun á far-
miða á Netinu. Neytendastofa vill
hvetja neytendur til þess að veita
seljendum vöru og þjónustu aðhald
og beina viðskiptum sínum til þeirra
sem virða lögvarin réttindi þeirra til
upplýsinga um verð vöru eða þjón-
ustu. Á undanförnum árum hefur
Alþingi samþykkt
margvísleg lög til
verndar réttindum
neytenda. Á heimasíðu
Neytendastofu er unnt
að afla sér fróðleiks um
réttindi neytenda og
skyldur seljenda og
koma á framfæri
ábendingum um ætluð
lögbrot. Neytendastofa
annast framkvæmd og
eftirlit með löggjöfinni.
Það er stefna stofn-
unarinnar að eiga gott
samstarf við seljendur
á vörum og þjónustu
hér á landi, aðstoða þá
og upplýsa um skyldur
þeirra gagnvart neyt-
endum þannig að ekki
komi til þess að fyr-
irtæki hér á landi brjóti
gegn lögvörðum rétt-
indum neytenda. Sam-
stillt átak neytenda og
seljenda er allt sem
þarf til þess að árangur náist, svo að
neytendavernd á Íslandi verði öflug
og virk til hagsbóta fyrir alla. Neyt-
endastofa vonar að flugfélög og
ferðaskrifstofur lagi starfshætti
sína að kröfum laganna þannig að
ekki þurfi að koma til frekari að-
gerða eða beitingar stjórnvalds-
úrræða af hálfu stofnunarinnar.
Nánari upplýsingar og fróðleik um
réttindi flugfarþega má finna á
heimasíðu Neytendastofu
www.neytendastofa.is.
Réttindi flugfar-
þega – eitt verð
Tryggvi Axelsson fjallar hér
um verð á flugfarseðlum
Tryggvi Axelsson
» Flugfélögumber að sýna
eitt endanlegt
verð á Netinu
við pöntun og
sölu á flug-
miðum.
Höfundur er forstjóri Neytendastofu.
Fréttir á SMS