Lesbók Morgunblaðsins - 06.09.2008, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 2008 MORGUNBLAÐIÐ
lesbók
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
H
ún var bjarta stúlkan í
Barnamúsíkskólanum,
þar sem ég kynntist
henni fyrst; hæglát og
prúð og hafði yfir sér
engilsáru. Hún hlaut
að verða eftirlæti
kennara sinna, íhugul,
með þetta yfirvegaða og stillta fas. Hún var
ekki meðal þeirra sem ólmuðust í von um at-
hygli; nei, aldeilis ekki. Samt hafði hún bein í
nefinu. Hún var það sem á mínu heimili var
kallað munsturbarn, og mér fannst hún flott.
Í dag, fjörutíu og þremur árum síðar, er
Anna Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari enn
björt, enn hógvær, enn stillileg, á sama tíma og
hún heyr stærstu glímu á ferli sínum hingað til.
„Í janúar 2007 fékk ég símhringingu frá Arn-
dísi Björk Ásgeirsdóttur, dagskrárgerð-
armanni á Rás eitt. Hún skellti þeirri spurn-
ingu fram hvort ég vildi ekki hljóðrita fyrir
útvarpið verkið Tuttugu tillit til Jesúbarnsins, í
tilefni af aldarafmæli tónskáldsins, Oliviers
Messiaens. Ég býst við að mín fyrri kynni af
Messiaen hafi haft áhrif á að ég var beðin. Á
sínum tíma vann ég með Paul Zukofsky og
Kammersveit Reykjavíkur og líka með Sinfón-
íuhljómsveit æskunnar að flutningi á verkum
eftir Messiaen. Ég gerði mér enga grein fyrir
umfangi verksins þá, en mér fannst þetta
áskorun sem ég varð að taka alvarlega.“
Nóturnar eru skuggalega margar
Tuttugu tillit til Jesúbarnsins er eitt stærsta
einleiksverk fyrir píanóið, sem samið var á 20.
öld. Það er 177 blaðsíður í nótum, og sumar
þeirra eru svartar rétt eins og svartasta flugna-
ger hefði andast í einu á nótnapappírnum –
Messiaen biður píanóleikarann ekki um lítið;
nóturnar eru skuggalega margar. Verkið tekur
tvo tíma og korter í flutningi, þannig að það
krefst í senn andlegs og líkamlegs yf-
irburðaatgervis.
Sagðirðu strax já?
„Nei, en mjög fljótlega,“ segir hún og hlær.
„Ég átti ekki einu sinni nóturnar, en fékk þær
lánaðar áður en langt um leið. Þegar ég sá þær
hefði ég átt að segja nei,“ segir Anna Guðný, og
hlær enn betur.
Hvers vegna hefðirðu átt að segja nei?
„Þegar ég opnaði nótnabókina sá ég hvað
þetta var brjálæðislega mikið. Ég var með mjög
margt bókað í tónleikum og sá að ég gæti ekki
byrjað strax. Á síðasta ári fór mikill tími í Jónas
Hallgrímsson, því við vorum að spila Jón-
asarlögin hans Atla Heimis í fimm löndum og
heimilið var undirlagt eins og ferðaskrifstofa
meðan á því stóð. Ég er í starfi hjá Sinfón-
íuhljómsveitinni. Svo var ýmislegt annað, tón-
leikar sem ég hafði lofað fyrir þremur árum
sem ég hvorki vildi né gat sleppt, bæði á Myrk-
um músíkdögum og á Listahátíð. Ég sá að ég
gæti ekki byrjað að æfa mig fyrr en í júní, og
þetta rúma ár sem liðið er frá því hef ég notað
hverja stund í Messiaen. Strax í janúar í fyrra
fór ég að segja nei við vinnutilboðum, – yfirleitt
segi ég alltaf já, því mér finnst gaman að takast
á við ný verkefni. En verkefni eins og þetta get-
ur maður ekki unnið hálftíma á dag, þótt það sé
meira en eitt ár til stefnu, og ég sá það í hendi
mér að ég yrði að losa mig úr eins mörgu öðru
og ég gæti.
Ansi margir klukkutímar
Í febrúar á þessu ári fór ég til kennara úti,
gagngert til að fá leiðsögn með Messiaen, og í
vor fór ég til Hveragerðis um tíma, til að geta
æft mig allan daginn í friði og ró. Í kjölfarið ætl-
aði ég að spila þætti úr verkinu á tónlistarhátíð-
inni í Hveragerði, Björtum sumarnóttum í
Hveragerðiskirkju; en hátíðin hrundi reyndar
Svona verk verður ekki
Morgunblaðið/Kristinn
Anna Guðný Guðmundsdóttir er einn þraut-
reyndasti og eftirsóttasti píanóleikari okkar
auk þess að spila í Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands. Í aldarfjórðung hefur hún verið mjög
virk í tónlistarlífinu, spilað með ótal söngv-
urum, kórum, í kammertónlist, með Kamm-
ersveit Reykjavíkur og með Sinfón-
íuhljómsveit Íslands. Á fimmtíu ára
afmælisdag sinn, í dag, tekst hún á við eitt
stærsta og erfiðasta einleiksverk sem ís-
lenskur píanóleikari hefur leikið hér á landi,
Tuttugu tillit til Jesúbarnsins eftir franska
tónskáldið Olivier Messiaen, á tvennum tón-
leikum í Langholtskirkju, kl. 11 og 15.15.
Þótt ótrúlegt megi virðast eru það jafnframt
fyrstu einleikstónleikar hennar.
Útslagið „Það var Koss Jesúbarnsins,“ segir Anna Guðný, þagnar, og horfir beint í augun á mér. Jú víst er þetta sá kafli verksins sem maður
getur vart ímyndað sér að láti nokkra manneskju ósnortna. „Hvernig er hægt að neita því að spila eitthvað sem er svona himneskt og fal-
legt,“ bætir hún íhugul við. Tónleikar Önnu Guðnýjar Guðmundsdóttir eru í Langholtskirkju í dag kl. 11 og kl. 15.15.