Skinfaxi - 01.12.1914, Blaðsíða 4

140
SKINFAXI.
á siðmenninguna, sem heíir lögin og Iaga-
verndina að frumskilyrði.
Það má lengi deila um, hvort bannlög-
in hafi komið á réttum tíma. Mér hefði
sjálfum þótt hyggilegra að þrengt hefði
verið meira að vínneytendum með mjög há-
um tollum, sem bæði hefðu minkað drykkju-
skapinn, og tolltekjurnar, svo að þinginu
væri minni eftirsjón i víninu, heldur en
nú er. En úr þvi bannlögin eru komin,
þá ber hin mesta nauðsyn til að halda
þeim uppi og bera þau fram til sigurs,
hvernig sem gengur. Á komandi árum
mun þjóðin skiftast í tvo flokka um þessi
lög. Sjálfsagt verður blandað lið i báðum
fylkingunum. En á einu mun mega greina
bannvini frá vínvinum. Það munu vera
harðlyndari og hugrakkari menn. Þeir
munu hvorki finna til meðaumkunar með
fylliraftinum, sem þá getur ekki lengur leg-
ið flatur fyrir þessari auðvirðilegu freist-
ingu, né hófdrykkjumanninum, sem ei þyk-
ist geta glaðst af öðru en víneitrinu. Ekki
munu þeir heldur fara mjúkum höndum
um þá andlega voluðu, sem í nafni menn-
ingarinnar vilja leiða aftur yfir þjóðina þá
lágu grimd og siðleysi, sem vínnautnin
hefir orsakað í þessu landi.
Bannlögin verða góður prófsteinn á þjóð-
ina i þessu efni. Þau munu sýna hverjir
hafa kjark og þor til að verja óvinsæla
en gagnlega nýjung. Og á hinn bóginn,
hverjir vilja gerast lögbrjótar, smýglar,
leppar og þjónar lágra hvata — eingöngu
til þess að menning okkar verði á ókomn-
um árum merkt með soramarki Bakkusar,
eins og verið hefir.
Héramáliö.
Þingið í sumar heimilaði stjórninni að
láta flytja hingað héra á næsta ári. Mun
tilgangurinn hafa verið sá, að auðga með
því dýraríki landsins. Má það að vísu
lofsvert heita. En gera mætti það á ann-
annan hátt, með því að hlífa meir en gert
er þeim skepnum, sem hér hafa verið eða
hingað komið frá alda öðli. En hérarnir
mundu, því miður, varla verða til óbland-
innar gleði. Þeir eru nagdýr, allstór, og
talsvert þurftarfrekir. Á vetrum myndi
þeim eigi verða hér viðvært, nema með
því að leggjast á skógana, og naga börk-
inn og stofnana.
Ber talsvert á þessu í Noregi, en myndi
þó enn hættulegra hér, þar sem landið er
harðara, og yrði fátt til matfanga í harð-
indunum nema skógarkjarrið okkar. Væri
það hin mesta fásinna af okkur ungmenna-
félögum, að reyna ekki í tíma að hindra
framgang þessa máls. Mætti senda stjórn-
inni almenn mótmæli, ef hún gerirsiglík-
lega til að veita héra heimildina.
Bannið á Kússlandi.
Meðan Rússar voru að draga saman
her sinn í sumar, bannaði stjórnin alla
vínsölu i landinu. Rússar eru miklir
drykkjumenn, og mun stjórnin hafa búist
við, að töf myndi leiða af fyrir margan,
ef hægt væri að ná í vín. Þetta hann
átti ekki að standa nema fáa daga, og
það því fremur sem ríkissjóðnum hefir
verið hin mesta húbót að brennivínssölu-
arðinum. En svo fór, að þegar vínið hvarf,
þá minkaði líka margskonar slark og ó-
regla, sem beinlínis leiddi af vinnautninni.
Varð þetta til þess að fjöldi þjóðhollra
manna skoraði á keisarann að láta bannið
standa, og hefir hann heitið þvi. Reyndar
er nú ekki víst að stjórnin efni þetta, er
frá líður, þvi að létt er að breyta iögum,
þar sem einvaldsorðið ræður. Þó hlýtur
þetta atvik að hafa núkla þýðingu fyrir
gengi bannstefnunnar í heiminum. Það
verður ekki aftur tekið að eitt hið mesta
heimsveldi, sem til er, álítur sér hamingju-
auka í því að losna við vinið. Sú stað-
reynd ætti vera okkur hvatning í barátt-
unni gegn vinspillingunni hér á landi.
Hefnd l)ana.
Fyrir hálfri öld urðu Danir fyrir því
óláni, að Prússar hrifsuðu af þeim nokkur