Skinfaxi - 01.12.1914, Blaðsíða 7

SKINFAXI
143
tjóni. Visindaleg rannsókn hefir sýnt, að
hún drepur niður vilja og áhuga en fóstr-
ar kæruleysi, og i bæjum er það algengt,
að börn byrja að stela til þess að svala
tóbaksástríðunni, og eru þannig skrefi nær
því að verða að glæpamönnum. Við meg-
um ekki búast við því, að sú kynslóð,
sem elst upp við tóbakseitrið verði þeim
kostum búin, sem þurfa til þess að byggja
upp framtíð Islands. Er það þá ekki heilög
skylda okkar allra að vinna á móti tóbak-
inu. Eða á tóbaksnautnin að sitja í fyrir-
rúmi fyrir framförum í landinu?
Er það ekki vinnandi verk að útrýma
tóbaksnautn, eða skyldi okkur ungmenna-
félögum vera það ofvaxið? Tóbaksnauttiin
helst við á þann hátt, að börnin læra
hana af fullorðna fólkinu. Unglingarnir
þj'kjast vaxa af því að vera að þessu leyti
eins og fullorðna fólkið, og þeir vaxa I
augum hvers annars við að geta boðið
vindil eða 1 nefið. Þessu ríkjandi almenn-
ingsáliti þurfum við að breyta, en til þess
að breyta því þurfum við að vera sam-
laka. Þá ætti það að vera auðvelt. Það
þarf aðeins að varna því um nokkurra
ára skeið, að unglingar byrji á því að
neyta tóbaks; það þarf aðeins að ala upp
eina tóbakslausa kynslóð. Tóbakið er ekki
svo girnilegt, að það þurfi að óttast, að
menn fari að nota það aftur, þegar því
hefir einu sinni verið útrýmt. Afleiðingar
tóbaksnautnar hafa svo ill áhrif á fram-
gang allra velferðarmála, að nauðsyn ber
til að snúist sé alvarlega gegn henni, og í
þeirri baráttu má enginn, sem lagt getur
nokkuð lið, setja Ijós sitt undir mæliker.
Jón Dúason*
Heyforðabúr ungm.félaganna.
Hvaða gagn er nú í þessum ungmenna-
félögum ? Næsta víða heyri ég spurt á
þessa leið. Og svara eg spurningum þeim
aðallega þannig: Ungmennafélögin hafa
gert miklu meira gagn en búast mætti við.
Já, þótt þau hefðu gert minna gagn, en
þau þegar hafa gert, þá væru þau samt
mikils virði. Þótt þau, til dæmis, ekki
hefðu gert annað en að halda smdfundi
með fyrirlestrum, upplestri og samtali til
þess að vekja og fræða æskulýðinn, og
með fallegum skemtunum á eftir til þess
að gleðja hann, þá hefði samt ekki til
ónýtis að verið. Því þess háttar fundir
manna, bæta og fjörga.
En nú hafa V. M. F. gert miklu meira.
T. d. komið upp mörgum stórum girðing-
um til að rækta í skóg og fleiri plöntur,
og gert margar ræktunartilraunir, komið
upp sundlaugum og margt fleira. Og kost-
að til þess allmiklu fé og svo næsta mörg-
um hvíldar og frítímum.
En einna merkust framfarafyrirtæki ung-
mennafélanna eru þó heyforðabúrin. Mest
kveður að þeim, held eg, í norðlensku fé-
lögunum. í vetur sem leið áttu þauTiey,
þetta sem nú skal greina: U. M. F. Öxn-
dæla 20 hesta, „Dagsbrún" í Kræklinga-
hlið 75 hesta, U. M. F. Svalbarðsstrandar
40 hesta. Komu forðabúr þessi í góðar
þarfir í vetur; leituðu bændur þeirra og
voru búnir að tæma eitt þeirra um pásk-
ana. Sagt var mér að heyforðabúr væru
líka I U. M. F. Fnjóskadals og Höfða-
hverfis.
Yorið 1913 fór ég um Barðastrandar-
sýslu, voru þá 40 hestar í heyforðabúri
Geiradalsfélagsins.
í sambandi viö heyforðabúrin er rétt
að geta um að U. M. F. bafa byrjað á að
hjálpa fátæklingum við hevskap. Þetta
gerði U. M. F. Arskógstrandar. Ellefu
piltar I félagi því slógu tún fyrir fátæka
ekkju, seinni hluta laugardags og svo alla
nóttina; urðu það um eða yfir 30 töðu-
hestar, gerðu það ókeypis.
Þarna hafa þá ungmennafélagar byrjað
á hreinni mannúðarstarfsemi. Og það hafa
þeir gert I fleiri félögum en þessu.