Skinfaxi - 01.02.1958, Qupperneq 15

SKINFaXI
15
ALMENIMIIMGS BÓKASÖFN
1.
Lengi vel var sjálffræðslan aðalþáttur-
inn í uppfræðingu alls þorra manna hér
á Islandi. Þeir menn voru sárafáir, sem
nutu skólavistar, og enn færri voru þeir,
sem fóru utan til náms. En þjóðin átti sér
samt sem áður furðu marga fróðleiks-
rnenn. Raunar var fræðslan einhæf, en
hún var staðgóð það, sem hún náði, og
í nánu samræmi við menningarerfðir
fólksins, enda varðveitti alþvðan lifandi
tilfinningu fyrir íslenzkri tungu, sögu
þjóðarinnar, rétti hennar til frelsis og
síðast en ekki sízt fyrir þeim manndóms-
og drengskaparanda, sem þrátt fyrir öll
al annars í iþróttanefnd rikisins, i raf-
orkuráði og stjórn félagsheimilasjóðs.
Daníel er mikill atorku- og starfsmað-
Ur og reglumaður liinn mesti um öll sín
störf, og hefur þessara kosta hans notið
við i rikum mæli i starfi hans fyrir U.M.
F.í. á tímum mikilla þjóðfélagslegra og
menningarlegra breytinga. Hann er um
allt röggsamur, liggur ekki á skoðunum
sínum og er baráttumaður, sem getur
orðið óvæginn, en þykir þvi helri til lialds
og trausts, sem menn kynnast meira lion-
um sjálfum og verkum hans.
Skinfaxi vottar honum þakkir fyrir
langt og þrautseigt starf og væntir þess,
að þó að hann hafi nú, sakir mikilla anna
og breyttrar aðstöðu, látið af forystu-
hlutverki lijá U.M.F.Í., megi ungmenna-
félögin ávallt vænta liðveizlu hans, þeg-
ar þeim þykir mikils um vert.
vigaferlin einkennir íslenzkar fornbók-
menntir.
Á endurreisnartímabili þjóðarinnar
gengust ýmsir góðir menn fyrir stofnun
hókasafna og lestrarfélaga. Amtsbóka-
safnið á Akureyri var stofnað árið 1928,
bókasafnið i Flatey á Breiðafirði 1836,
amtshókasafnið í Stykkishólmi 1847, og
lestrarfélag Mývetninga á aldarafmæli á
þessu ári. Síðan l'jölgaði bókasöfnum og
lestrarfélögum smátt og smátt, og þau
urðu mörgum manninum að ómetanlegu
gagni. Öllum er kunnugt, hve áhrifa-
ríkt Bókasafn Þingeyinga varð um menn-
ingu og félagsmálaáhuga Suður-Þingey-
inga, og margir munu gera sér ljóst, live
það hefur átt mikinn þátt í þvi, hvað eft-
irtektarverðir og framarikir menn liafa
komið úr Þingeyjarsýslu út á vettvang
bókmennta, atvinnumála og þjóðmála.
Eftir að skólaskylda var í lög leidd,
hefur skólum fjölgað ört og skólavistin
verið lengd meir og meir, en hins vegar
hefur möguleikunum á sjálffræðslu ver-
ið minni gaumur gefinn en á áratugun-
um fyrir og eftir aldamótin. Það er eins
og menn hafi gleymt þvi, að þrátt fyrir
fátækt og að flestu örðugar aðstæður
reyndist sjálffræðslan þjóðinni furðu
happasæl, er líkt og menn gæti þess
ekki, að enginn skóli veitir almenna
fræðslu og yfirsýn, sem einhlít geti orð-
ið til þroska hæfileikum manna og gert
þeim fært að njóta þeirra nærri hæfi á
vettvangi sjálfs hins lifanda lífs — með
öllum þess mörgu og margvíslegu kröf-