Skinfaxi - 01.11.1960, Blaðsíða 33

SKINFAXI
129
LÍFIÐ Á LEIKSVIÐI
£ftir

unnaróion
Engill horfðu heim. Sjónleikur í 5 myndum
eftir Ketti Frings. Saminn eftir samnefndri
skáldsögu eftir Thomas Wolfe. Leikstjóri
Baldvin Halldórsson. — Þýðandi Jónas
Kristjánsson. Leiktjöld: Gunnar Bjarnason.
Óliætt er aS fullyrða, að ÞjóðleikliúsiS hafi
farið vel af stað að þessu sinni. Leikritið „Eng-
ill, horfðu heim“ er i röð hinna beztu, sem ltér
hafa verið sýnd. Þýðingin er vönduð, leikstjórn-
in sömuleiðis. Leikmeðferð öll ágæt og leik-
tjöld hugmyndarík og eðlileg i senn. í stuttu
máli sagt: ágæt sýning.
Efni leiksins, sem gerist í Bandaríkjunum, er
þetta: Oliver Gant, steinliöggvari (llóbert Arn-
finnsson) hefur misst fyrri konu sína eftir
stutta sambúð, og með hinni seinni hefur liann
búið í 30 ár og átt með henni átta börn, og
koma fjögur þeirra við sögu leiksins.
Síðari konan er undarlega samansett, en mest
ber á eigingirni, ágirnd, drottnunargirni og
frekju i fari hennar. Þessir eiginleikar eru ekki
beinlínis líklegir til að skapa aðlaðandi heimili,
enda hefur steinhöggvarinn liallað sér að flösk-
unni á stundum, en börnin eru öll óhamingju-
söm, hvert á sinn hátt. Við sjáum, hvernig þessi
stórgallaða kona leggur ævi sinna nánustu i
rústir að meira eða minna leyti, en yngsti son-
urinn Evgen Gant (Gunnar Eyjólfsson) á sér
þó sæmilega framtíðarvon að leikslokum.
Guðbjörg Þorbjarnardóttir leikur Elisu Gant
og skapar að þessu sinni persónu ólika þeim,
sem hún hefur áður sýnt okkur á leiksviði. Frú
Gant býr ekki yfir neinum virðuleika. Fólk
lætur að orðum hennar til þess að fá að vera
í friði, en ekki vegna þess, að það langi til
að gera að vilja hennar. Tilfinningalif frúar-
innar er frá liöfundarins hendi of frumstætt og
auðráðið til þess að unnt sé að gera úr henni
virkilega minnisstæða persónu. Hún verður eng'-
um sérstaklega minnisstæð nema cf einhver
væri, sem ekki þekkti neina illgjarna konu i heimi
raunveruleikans.
Róbert Arnfinnsson er, eins og öllum leik-
húsgestum er kunnugt — góður leikari. Þó held
ég, að hann nái aldrei eins meistaralegum tök-
um á hlutverkum og þegar Bakkus er með í för-
inni. Túlkun hans á ölvuðum mönnum er stór-
snilldarleg. En Gant gamli er gáfaður og mikil-
hæfur maður, sem notar áfengið til þess að
hreinsa úr sálinni mesta sviða þeirra óláns-
áhrifa, sem eru heimilisböl hans.
Jón Sigurbjörnsson túlkar berklavcika son-
inn, Benjamín, af mikilli nærfærni og karl-
mennsku, og Katla Ólafsdóttir fer laglega með
Htið hlutverk ástmeyjar hans. Þó mætti liún sýna
meiri geðbrigði við banabeð unnusta síns, ekki
sízt þegar frú Gant tekur rúm liennar, en þar
nær tillitsleysi og frekja maddömunnar há-
marki sínu.
Gunnar Eyjólfsson hefur ekki áður, svo ég
viti, leikið gáfaðan og viðkvæinan ungling, sem
er i þann veginn að verða maður og sprengja af
sér þrælkunarböndin. Gunnar gerir þennan
ungling sérstaklega minnisstæðan. Hann er eina
framtíðarvonin í þessari fjölskyldu, bæði sök-
um hæfileika og mannkosta. Hann hefur erft
góðmennsku föður sins en er harðari af sér um
leið, þótt viðkvæmnin sé jafnan á næstu grösum
lijá lionum.
Bartonhjónin, dóttir Ganthjónanna (Herdis
Þorvaldsdóttir) og maður hennar (Bessi Bjarna-
son), reiða ekki vitið i þverpokum, en laglega
skila leikararnir fremur litlum hlutverkum.
Ekki er ástæða til að geta allra leigjenda frú
Gant, en með lilutverk þeirra fara gamalkunnir
leikarar, að einum undanskildum. Það er Jóhanna
Norðfjörð, sem leikur Láru James, stúlkuna, sem
leysir Evgen úr læðingi og hvcrfur, þegar hún
hefur drepið hann úr dróma. Jólianna er mynd-
arleg stúlka að sjá, og leikur liennar var áferð-
arfallegur, en hlutverkið of lítið til þess að
hægt sé að segja um, livers megi vænta af Jó-
hönnu i framtiðinni.
Engill, horfðu heim er fyrst og fremst mann-
legt leikrit. Það er ckki sérstaklega djúpt, en
aftur á móti injög raunsætt og eðlilegt. Höfund-
urinn virðist liafa skilið betur sólfræði hvers-
dagslífsins, en dramatísk átök. En daglega lífið
er flestum hugstætt.
Ólafur Gunnarsson.