Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1941, Blaðsíða 28

GUÐMUNDUR EGILSSON, loftskeytam.:
Mitf í hildarleik
num
Skömmu fyrir hádegi sunnudaginn 15. sept.
s. 1. lagði Snorri goði af stað frá Fleetwood á-
'eiðis til íslands. Var þá strekkingsvindur af
norðvestri, sem fór lygnandi þegar á daginn
leið og var komið blíðviðri um kvöldið, sem
hélzt það sem eftir var nætur. Varð það mörg-
um mannslífum til bjargar, eins og sagt skal
frá hér á eftir.
Kl. 1,30 um nóttina sást allt í einu eldblossi
rjúfa náttmyrkrið, magnaðist hann fljótt og
varð af mikill eldur. Varð mönnum ljóst, að
loftárás hefði verið gerð á skip, sem var
skanmit frá okkur. Nokkrum augnablikum síð-
ar heyrðist í flugvél yfir okkur, en hún hélt
síðan á brott. Mún það hafa verið flugvélin,
sem árásina gerði.
Við breyttum þegar um stefnu og héldum til
hins brennandi skips. Ailir menn voru kallaðir
á þiljur og undirbúningur að björgun hafinn,
ef á hjálp okkar þyrfti að halda.
Eftir því, er skipbrotsmenn sögðu okkur síð-
ar, var þetta nýtízku farþegaskip, sem hljóp af
stokkunum 1. jan. 1939, 8500 til 9000 smálestir
að stærð, hét „Aska“ og var eign Frakka, en
Englendingar höfðu tekið skipið í sína þjón-
ustu og var það, í þessu tilfelli, í herflutning-
um frá Suður-Ameríku til Bretlands og hafði
því nær náð marki sínu er ógæfan skall yfir
það. Með skipinu voru um 500 hermenn, skip-
verjar voru 120, eða alls um 620 manns.
Tvær eldsprengjur höfðu hæft miðskipa og
undruðumst við, hve fljótt eldurinn magnaðist
og var orðinn að miklu báli, þegar við komum
að skipinu.
Arinbjörn hersir var samskipa okkur frá
Fleetwood og varð hann heldur fyrr á slysstað-
inn. Var hann í óða önn að bjarga mönnum á
sundi, af flekum og úr bátum, sem voru allt
umhverfis skipið, þegar við komum á vettvang.
Við sáum að margt manna var enn í skipinu.
Óp og köll, brak og brestir af völdum eldsins,
skothvellir úr hermannabyssum, sem eftir höfðu
orðið í eldinum. Allt fyllti þetta loftið átakan-
legum gný og gauragangi. Margir brennandi
lífbátar héngu uppi miðskipa. Hafði ekki unn-
ist tími til að koma þeim í sjóinn áður en eld-
urinn læsti sig um þá. Var því fyrirsjáanlegt,
að þeir, sem eftir voru í skipinu, höfðu engin
tök á að bjarga sér.
Skipstjóri okkar, sem að þessu sinni var
Magnús Runólfsson, gaf fyrirskipun um að láta
niður stærri lífbátinn, sem var vélknúin ágæt-
is-fleyta og ég lít hýru auga eftir það afrek,
sem hann leysti þarna af hendi. Fjórir menn
fóru í bátinn og lögðu af stað að hinu brenn-
andi skipi, voru það þeir Jón Tómassoi; stýri-
maður, Eyjólfur Einarsson vélstjóri og háset-
arnir Þórarinn Kristinsson og Einar Dag-
bjartsson.
Var þetta vissulega óálitlegt ferðalag, þar
sem þetta var mótorskip og enginn vissi nær
eldurinn næði olíubyrgðunum. Ennfremur er
sennilegt, að í skipinu hafi verið skotfærabyrgð-
ir, því það var vopnum búið og geta allir í-
myndað sér þá hættu, sem af því mundi stafa,
ef eldurinn næði að reita þær til reiði.
Eins og fyrr segir, voru margir flekar og
bátar umhverfis skipið, sumir mannlausir, en
aðrir með veifandi og æpandi mönnum. Var
farið að smala þessu fólki upp í skipið og gekk
það mjög greiðlega. Fórum við fyrst að fleka,
sem á voru 7 menn, og létu þeir mjög ófriðlega.
Kom okkur fyrst til hugar, að hér væri kven-
fólk á ferð, því raddirnar voru hár „sópran“,
en það kom í ljós, að svo var ekki, heldur voru
þetta Hindúar. Klæðnaður þeirra var afar
marglitur og aumlegur. Var sjáanlegt, að marg-
ir þeirra höfðu verið í fasta svefni þegar árásin
VIKINGUR
28